Kanker

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. Toelichting: Verbeteren en opmaak

Dit artikel is nog niet af.

Verbeteren Dit artikel moet nog een beetje verbeterd worden. Wil jij WikiKids helpen? Het zou fijn zijn als je het verbetert.

Gezondheidsklachten? Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

Kanker is een aandoening. Patiënten met kanker hebben agressieve cellen in het lichaam. Deze cellen kunnen tumoren vormen, maar zich ook verspreiden door het lichaam en andere cellen ziek maken. Kanker ontstaat doordat de celdeling niet goed verloopt. Cellen delen zich om nieuw weefsel aan te maken in het lichaam en oude cellen te vervangen.

Wanneer de cellen verkeerd gedeeld worden, kunnen tumoren ontstaan. Tumoren zijn een groep kankercellen op een bepaalde plaats in het lichaam. Als een tumor niet op tijd wordt weggehaald, kunnen cellen van de tumor losraken en zich verspreiden door het lichaam. Hierdoor verspreid de kanker zich naar andere delen van het lichaam. Dit wordt een uitzaaiing genoemd. Het ontstaan van kanker kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan het komen door een leefstijl (zoals roken), blootstelling aan schadelijke stoffen (zoals asbest) of door aanleg (DNA). Dit laatste betekent dat als kanker in iemands familie voorkomt, kan het dit van ouder op kind worden overgedragen.

Er zijn verschillende soorten kanker. Deze kanker is vaak vernoemd naar het deel van het lichaam waar dit voorkomt. Zo komt longkanker voor in de longen. De geneesbaarheid hangt af van waar de kanker zit en in welk stadium de ziekte is. Bepaalde soorten kanker zijn namelijk makkelijker te behandelen dan anderen.

Ontstaan

Ontstaan van zieke cellen

Zieke cellen ontstaan uit gezonde cellen. Iedere dag vinden er in het lichaam celdelingen plaats. Deze celdelingen zijn nodig om dode cellen te vervangen, beschadigingen te herstellen en om te groeien. Vaak gaat de celdeling goed, maar soms gaat dit ook fout. In de cellen wordt het DNA gehouden. Bij het delen van de cellen wordt dit DNA gekopieerd. Uit één cel ontstaan namelijk twee nieuwe cellen, waardoor twee sets DNA nodig zijn.

Na een tijdje kan dit kopiëren van het DNA fout gaan. Hierdoor ontstaan er foutjes in het DNA en deze foutjes kunnen zich opstappelen. De foute cellen zijn niet meer in staat om deze fouten te vernietigen. Na een tijdje kunnen deze foute cellen zich ophopen. Hierdoor ontstaan gezwellen. Deze gezwellen bevinden zich vaak in het beenmerg, de slijmvliezen van de luchtwegen, de darmen en het bedekkende weefsel van de huid.

Goedaardige en kwaadaardige gezwellen

Om kanker op te sporen wordt vaak gekeken of de patiënt een gezwel heeft. Artsen maken onderscheid tussen goed- en kwaadaardige gezwellen:

• Een goedaardig gezwel of benigne is een gezwel dat geen kanker is. Deze gezwellen groeien als een ballon, waardoor het omliggende weefsel in de verdrukking raakt. De cellen van een goedaardig gezwel zaaien niet, waardoor ze zich niet verspreiden naar andere delen van het lichaam. De nieuwe cellen lijken ook veel op de rest van het weefsel. Er is een duidelijke grens tussen het gezwel en het omliggende weefsel. Goedaardige gezwellen kunnen pijn veroorzaken, organen verstoren en voor bloedverlies zorgen.
• Een kwaadaardig gezwel of maligne is een gezwel dat wel kanker is. Een kwaadaardig gezwel groeit dwars door het omliggende weefsel aan. Hierdoor tasten ze zenuwen, bloedvaten en organen aan. Ook laten de cellen los van het gezwel, waardoor er uitzaaiingen kunnen ontstaan. Kwaadaardige gezwellen zorgen voor koorts, uitputting en minder voedingsopname. Ook zijn kwaadaardige gezwellen in staat om bloedvaten aan te leggen.

De arts kan besluiten om een goedaardig gezwel te laten zitten, aangezien het niet gevaarlijk is. In sommige gevallen wordt dit alsnog verwijderd. Een kwaadaardig gezwel moet bijna altijd behandeld worden om de kanker te genezen.

Invloeden bij het ontstaan

In principe kan kanker bij iedereen voorkomen, maar bepaalde mensen hebben meer kans op kanker. Dit kan komen door hun DNA. Sommige mensen hebben erfelijke aanleg voor kanker. Dit betekent dat kanker bij hun in de familie veel voorkomt. Hierdoor is de kans groter dat zij ook kanker kunnen krijgen, maar dit hoeft niet altijd.

Het DNA kan ook tijdens het leven beschadigd worden door schadelijke stoffen. Er zijn verschillende schadelijke stoffen die het DNA kunnen beschadigen. Vaak hangt dit samen met de levensstijl of de omgeving van de persoon. Zo heeft iemand die rookt een hogere kans op longkanker, aangezien er schadelijke stoffen in sigaretten zitten. Andere schadelijke stoffen zijn asbest, arseen en zware metalen als beryllium en radioactieve materialen als thorium en radium. Bepaalde straling kan ook het DNA veranderen, zoals UV-straling en radioactieve straling.

Mensen bepaalde ziektes, zoals hepatitis B en hiv (voorstadium van aids), hebben ook een hogere kans op kanker. Dit geldt ook voor mensen met chronische irritaties door hormonen of stoffen die hormonen actief beïnvloeden.

Soorten

Er zijn verschillende soorten kanker. Deze soorten zijn vaak vernoemd naar het deel van het lichaam waar ze voorkomen:

• Alvleesklierkanker
• Baarmoederhalskanker
• Borstkanker
• Blaaskanker
• Hersentumor
• Lymfomen
• Bloedkanker (leukemie)
• Botkanker (osteosarcoom)
• Huidkanker
• Maagkanker
• Neus- en keelkanker
• Nefroblastoom
• Nierkanker
• Teelbalkanker
• Vulvakanker

In Nederland werden in 2003 volgens de Nederlandse kankerregistratie ruim 73.000 gevallen van kanker vastgesteld. In 10% van deze gevallen is reeds eerder al een vorm van kanker gediagnosticeerd. Ieder jaar sterven in Nederland zo'n 38 000 mensen aan kanker. Op dit moment wordt geschat dat ongeveer 400 000 mensen in Nederland kanker hebben.

• Bij mannen komen met name de volgende typen kanker voor: prostaatkanker, longkanker en darmkanker.
• Bij vrouwen komen het meest voor: borstkanker, darmkanker en longkanker.

Kankersoorten die bij kinderen en jongeren het meeste voorkomen zijn leukemie, lymfomen en hersentumoren.

Belangrijke Latijnse termen

• Carcinoom : kanker van bedekkende of eptieel weefsel
• Adenocarcinoom : kanker van de klierweefsel
• Sarcoom: kanker van spier of bindweefsel
• leukemie en lymfoom: kanker van beenmerg en lymfeweefsel

Metastasseren/uitzaaiingen

• Alle lymfeklieren zijn gemakkelijk toegankelijk kwaadaardigheid voor dit rond zwerven.
• In de regionale lymfeklieren zijn het doelwit van lichaam als eerste.
• hals , oksel , ophanging van darmen , lange aorta en Liezen
• Tijdens de operatie zal de arts op zoek gaan naar lymfeklieren die direct bij tumor horen want daar verwacht he eerste uitzaaiingen
• Om deze ook weg te nemen en te onderzoeken op mogelijke uitzaaiingen deze lymfeklieren heet schildwachters.
• Als deze schoon zijn en geen tumoren bevatten is de prognose positief.
• De kans op uitzaaiingenzijn dan klein dit wordt bij melanomem al toegepast.

Verschillende soorten metastasseren

• Via de lymfeklieren =lymfeklieren metastasseren
• Via het bloed
• Via pumctiekanaal of operatiewond
• via lichaamsholtes of vliezen .
• baalt weet 1 dan komt 2 daarom is vaak niet goed nieuws als het in lymfeklieren zit

Wie zaaide waar uit

• Buikholte tumor gaat meestal via poortader naar lever.
• longkanker meestal via longader , aorta ,hart naar de hersenen , lever, botten .
• Borstkanker: naar de long ,lever en dan botten.

Hoe word maligne geclassificeerd

Zoals jullie weten is een tumor een foutje in de celdeling en gaat fout op meerder fronten .

• Als de celdeling niet meer stopt.
• De nieuwe cellen maken het weefsel kapot =infiltractief groei.
• De nieuwe cellen blijven soms hangen In onrijp tussenstadium : atypisch cellen slecht deffeserend.
• De fouten cellen kunnen niet meer sterven en kunnen eindeloos door delen.
• De cellen die moeten blijven zitten , gaan soms zwerven en vormen uitzaaiingen ook metastasseren genoemd.
• Kwaardaardige = 1 of 2 mis gaat gepaard met 3 of 4 en leid uiteindelijk tot 5 uiteindelijk komen er abnormale stoffen vrij die het lichaam uitputten.

Alarmsignalen

De alarmsignalen van kanker zijn:

• onbegrepen stoornissen in maagdarmkanaal.
• Hoesten/heesheid die langere tijd aanhouden dus langer dan enkele weken.
• Bloedverlies via ontlasting, urine of sputum.
• Knobbeltje in borst of veranderde tepelvorm.
• Onbegrepen pijnen
• Gewichtsverlies onbewust afvallen.
• algehele malaise moeheid,Anemie , nachtelijke zweten /koorts.

Onderverdeling van stadia

• Bij een tumor wordt er dus gekeken hoe ver het al is en wat voor schade het al heeft aangericht hoe meer stappen er gezet zijn.
• T : staat voor tumor.
• N ; staat voor aantal lymfeklieren met metastasseren.
• M : staat voor metastasseren op afstand.
• Naast de TNM verdeling wordt er ook gebruik gemaakt van de duke methode en vaak samen.

Diagnostiek

• Men zal altijd microscopisch onderzoek doen naar tumoren er wordt dan bisopie genomen.
• Goed of kwaadaardige vaststellen
• Type kankercel en deffeserend.
• Hoe meer die op de gewone cel lijkt hoe meer de kans op goedaardige tumor.
• slecht of niet deffeserend tumoren horen altijd bij agressief kanker cellen en is een dna fout bij dan spreken van hoge maligne graad.

Behandeling

Hoe kun je kanker genezen?

Deze ziekte is moeilijk te genezen, al zijn er wel verschillende technieken voor. Ze zijn ermee bezig om steeds betere medicijnen te maken. Er bestaan wel chemokuren, eventueel in combinatie met bestraling (radiotherapie). Bij een chemokuur krijg je hardnekkige medicijnen en injecties. Als je een chemokuur ondergaat kunnen vervelende en soms gevaarlijke bijverschijnselen optreden zoals misselijkheid, acne en overgeven. Maar wat nog het ergst is voor veel mensen: je wordt meestal kaal van chemo. Het is dus een verschrikkelijk ingrijpende behandeling, maar helpt vaak wel een beetje.

Je zult niet alleen tegen deze verschrikkelijke ziekte kunnen vechten en daarom zijn je familie en vrienden heel erg belangrijk om je te steunen. Daarom moet je hulp en steun van heel de familie en kennissen vragen. Je kunt ook naar een therapeut om hulp te vragen, en af en toe naar de dokter gaan. Bij de meeste vormen zul je geopereerd moeten worden om de tumor weg te halen.

Als je eenmaal veel uitzaaiingen (zie boven) hebt, is het meestal niet meer mogelijk om nog te genezen van de kanker. Er kan dan alleen nog worden geprobeerd om de ziekte zoveel mogelijk te vertragen.

• Curatief: richt zich op het volledige uitroeiing van de kanker.
• Vaak de eerste stap is operatief , PA gedaan,snijvlakken en lymfeklieren moeten schoon zijn .
• Heb je uitzaaiingen of moeten we eer van uit gaan dat er zijn zal er voor adjuvante Therapie bij komen .
• Adjuvante therapie: aanvullende therapie doden van mogelijk achtergebleven kankercellen of reduceren van de kankercellen voor langer overleving.

Adjuvante therapie

• Radiotherapie , bestraling met radioactieve straling dood cellen die snel delen.
• Chemotherapie : beschadigen DNA en remmen snel delende cellen.
• Hormonale therapie: Als de kankercellen op celwand receptoren voor hormonale groeisignalen hebben dit geblokkeerd.
• inmuunotherapie : Afweer versterkende medicatie geven .
• Hyperthermie: kankercellen kunnen minder goed tegen warmte Worden verhit boven de 40 graden .
• ThaLidomide: zorgt dat de tumor geen eigen bloedvaten gaat aanleggen.
• Groeifactoren toedienen : Als EPO voor preventie van Anemie.

Wat als een patiënt niet meer beter wordt?

Het kan af en toe gebeuren dat een patiënt niet meer genezen kan worden. Zij hebben vaak dan nog een bepaalde tijd te leven. Deze tijd is afhankelijk van de soort kanker, de mate van verspreiding en de plek waar de kanker zit. Vaak leven uitbehandelde patiënten nog maar een paar maanden, maar het kan ook nog een jaar of twee duren.

Voor de patiënt, de familieleden en vrienden is het erg moeilijk om te horen dat de patiënt uitbehandeld is. Veel verpleegkundigen en artsen kunnen het daarom ook moeilijk vinden om het slechte nieuw te vertellen. Ook kunnen familieleden en vrienden hier moeilijk mee omgaan en is dit voor de patiënt ook lastig om te horen. Toch is het belangrijk dat er normaal met de patiënt wordt omgegaan. Familieleden en vrienden kunnen vaak op bezoek komen. Het is dan belangrijk om niet te overdrijven en normaal te doen. Hoewel je kan praten over de ziekte, is het ook belangrijk om over andere zaken te praten. Aangezien de patiënt erg moe kan zijn, is het belangrijk om niet te lang te blijven.

Prognose/ hoe lang heeft iemand

• Hoe agressiever de tumor is hoe minder positief.
• men geeft de prognose weer in percentages van 5 jaar Overleving .
• Een 5 jaaroverlevingskana van 90% betekent dat 90% vande patiënten nog leven.

Scheldwoorden

Sommige mensen gebruiken kanker als een scheldwoord, maar dit wordt door veel mensen als heel erg gezien. Volgens veel mensen is schelden met kanker het allerergste scheldwoord. Dit komt doordat veel mensen de ziekte krijgen en veel mensen eraan overlijden . Hierdoor kun je mensen kwetsen, aangezien ze zelf kanker gehad kunnen hebben. Ook kunnen ze een vriend of familielid aan kanker verloren hebben. Schelden met kanker wordt daarom als erg disrespectvol gezien. Hierdoor zijn er acties om mensen te zeggen dit niet doen.