Filips II van Frankrijk
.jpg)
Filips II August of op z'n Frans Philippe II (geboren in Parijs op 21 augustus 1165 – overleden in Mantes-la-Jolie op 14 juli 1223), was van 1180 tot 1223 koning van Frankrijk en graaf van Artesië. Hij was de opvolger van Lodewijk VII van Frankrijk en werd zelf opgevolgd door zijn zoon Lodewijk VIII. Hij kwam uit het huis Capet en onder zijn heerschappij werd de macht van de Franse koningen sterk vergroot.
Leven
Koning
Filips II werd op 21 augustus 1165 in Parijs geboren als oudste zoon van Lodewijk VII van Frankrijk en Adelheid van Champagne. Op 1 november 1179 werd hij gekroond tot medekoning, omdat zijn vader te zwak was geworden om te regeren. Lodewijk was toen al zo verzwakt dat hij niet meer zelf bij de kroning aanwezig kon zijn. In 1180 overleed Lodewijk en daarmee werd Filips koning. In datzelfde jaar trouwde hij met Isabelle van Henegouwen. Samen kregen ze een zoon, de latere Lodewijk VIII. Door dit huwelijk kreeg hij het tot dan toe Vlaamse Artesië in handen. Dat hoorde daarvoor bij de Nederlanden, maar is daarna altijd bij Frankrijk gebleven. Tien jaar later stierf Isabelle en Filips zocht een nieuwe vrouw. Het werd Ingeborg van Denemarken, maar Filips scheidde van haar. In 1194 trouwde hij met Agnes van Meranië, maar de paus weigerde hun huwelijk goed te keuren, en uiteindelijk keerde Filips terug naar Ingeborg. Filips deed er alles aan om de koninklijke macht in Frankrijk te vergroten. Om dat te financieren, hief hij belastingen en nam hij geld af van de Joden, die vaak bankier waren. Hij probeerde ook de macht van de koning van Engeland, die door Eleonora van Aquitanië bijna heel Zuidwest-Frankrijk in handen had, stevig in te perken. Daardoor probeerde hij ook de Engelse prinsen tegen elkaar op te zetten.
Op naar Jeruzalem!
In 1190 vertrokken Richard I van Engeland, Filips II van Frankrijk en Frederik I van het Heilige Roomse Rijk, dé drie vorsten van West-Europa, naar de Levant op kruistocht: de Derde Kruistocht. Filips kwam aan in Tyrus, maar Frederik verdronk in een riviertje in Turkije, en Filips en Richard kregen ruzie. Als gevolg daarvan keerde Filips terug naar Frankrijk, zonder echt gevochten te hebben. Samen met Jan zonder Land, Richards jongere broer, werd Normandië ingelijfd bij Frankrijk en werd Jan tijdelijk koning van Engeland. Richard kwam nog niet terug, want hij werd op de terugweg van zijn kruistocht in het hertogdom Oostenrijk gevangen genomen, na een conflict met de hertog van Oostenrijk. Tot zover het kruistochtverhaal.
Vergroting van de koninklijke macht
Toen Richard terugkeerde in Engeland, kreeg Filips het moeilijk. Een paar veldslagen werden verloren en hij moest Normandië en Artesië weer afstaan. Filips kreeg ook ruzie met de paus, omdat hij – zoals eerder vermeld – zijn vrouw Ingeborg had verstoten. Daarna trouwde hij met Agnes van Meranië. Eerst weigerde Filips om van haar te scheiden, maar uiteindelijk hertrouwde hij met Ingeborg. Agnes stierf in 1201. In 1199 was koning Richard gestorven en werd zijn broer Jan zonder Land koning. Filips, die het liefst de Engelsen helemaal uit Frankrijk wilde hebben, vond dat Arthur I van Bretagne koning moest worden, maar dat gebeurde niet.
Jan zonder Land was eigenlijk ook een onderdaan van Filips, omdat hij gebieden bezat die onder het Franse koninkrijk vielen. Toen hij weigerde Filips trouw te zijn, confisqueerde Filips bijna alle Engelse bezittingen in Frankrijk. Zo kwamen Normandië, Anjou, Maine, Touraine en het noorden van Poitou onder Frans gezag. Alleen Guyenne en het zuiden van Poitou bleven Engels bezit. Het waren juist deze gebieden die later tot de Honderdjarige Oorlog zouden leiden.
Paus Innocentius III steunde Filips en riep zelfs op tot een kruistocht tegen Engeland. Filips was al onderweg naar Engeland, toen de Engelse koning zich aan de paus onderwierp en de kruistocht werd afgeblazen. Het Franse leger trok toen naar het Engelsgezinde Vlaanderen, maar daar werd de Franse vloot zwaar verslagen.
Jan zonder Land was het zat. Frankrijk moest worden verslagen! Samen met Otto IV van het Heilige Roomse Rijk en de graven van Vlaanderen, Holland en Boulogne trok hij Noord-Frankrijk binnen. Maar met steun van Frederik II van het Heilige Roomse Rijk werd het leger tijdens de Slag bij Bouvines op 27 juli 1214 verpletterend verslagen. De Engelsen gaven zich over, Vlaanderen kwam onder Frans gezag en Filips' persoonlijke macht werd in één klap verviervoudigd. Alleen Guyenne bleef nog Engels bezit, maar dat was voorlopig geen bedreiging meer.
Het was Filips gelukt om de macht van de koning zo sterk te vergroten dat de troonopvolger niet meer bij leven van zijn vader tot medekoning hoefde te worden gekroond. De steden waardeerden Filips, want hij gaf hen extra rechten. Parijs werd een echte hoofdstad, met bestrate wegen, nieuwe hallen en wijken. De bouw van het Louvre begon – dat werd het koninklijk paleis van Frankrijk. Ook werd een nieuwe stadsmuur aangelegd. Het koninkrijk werd herverdeeld, en het innen van belastingen werd sterk verbeterd.
Filips is de geschiedenis ingegaan als een groot heerser – en terecht, gezien wat hij voor Frankrijk heeft betekend.
Filips stierf op 57-jarige leeftijd op 14 juli 1223. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Lodewijk VIII en begraven in de kathedraal van Saint-Denis.
Familie
In 1180 trouwde Filips met Isabella van Henegouwen (1170-1190). Ze kregen 1 zoon:
- Lodewijk VIII (1187-1226)
In 1193, nadat Isabella doodging, trouwde hij met Ingeborg van Denemarken.
In 1194 trouwde Filips met Agnes van Meranië, maar dit huwelijk werd niet goedgekeurd door de paus en in 1213 werd Ingeborg weer koningin. Ze kregen twee zonen en een dochter:
- Maria (1198-1224)
- Filips Hurepel (1200-1234)
- Jan-Tristan (juli 1201), overleed de dag nadat hij werd geboren
Galerij
Isabelle van Henegouwen
Agnes van Meranië
Een munt met Filips erop.
|
Hugo Capet (987-996) · Robert II (996-1031) · Hugo II (1017-1025, medekoning) · Hendrik I (1031-1060) · Filips I (1060-1108) · Lodewijk VI (1108-1137) · Lodewijk VII (1137-1180) · Filips II (1180-1223) · Lodewijk VIII (1223-1226) · Lodewijk IX (1226-1270) · Filips III (1270-1285) · Filips IV (1285-1314) · Lodewijk X (1314-1316) · Jan I (1316) · Filips V (1316-1322) · Karel IV (1322-1328) · Filips VI (1328-1350) · Jan II (1350-1364) · Karel V (1364-1380) · Karel VI (1380-1422) · Karel VII (1422-1461) · Lodewijk XI (1461-1483) · Karel VIII (1483-1498) · Lodewijk XII (1498-1515) Frans I (1515-1547) · Hendrik II (1547-1559) · Frans II (1559-1560) · Karel IX (1560-1574) · Hendrik III (1574-1589) · Hendrik IV (1589-1610) · Lodewijk XIII (1610-1643) · Lodewijk XIV (1643-1715) · Lodewijk XV (1715-1774) · Lodewijk XVI (1774-1792) · Lodewijk XVII (1792-1795; claim, nooit gekroond) Eerste Franse Republiek (1792-1804) Napoleon I (1804-1814/1815) · Napoleon II (1815) · Lodewijk XVIII (1814-1824) · Karel X (1824-1830) · Lodewijk XIX (1830) · Hendrik V (1830) · Lodewijk Filips I (1830-1848) Tweede Franse Republiek (1848-1851): Liberté, Égalité, Fraternité Napoleon III (1851-1870) Derde Franse Republiek (1870-1940) | |