Graan
| Granen Poaceae | |
|---|---|
|
| |
| Leefgebied | Vrijwel wereldwijd |
| Leefomgeving | akkers |
| Behoort tot de | Grassenfamilie |
Portaal  Biologie
| |
Graan is de belangrijkste voedselbron voor de mens.
Het is een verzamelnaam van grassen waarbij de vruchten eenzaadlobbig zijn. De vruchten bevatten een meellichaam, zemel (vliesje), een kiem (begin van een nieuwe plant) en een aleuronlaag. De zemel en de kiem wordt na de oogst bij sommige graansoorten verwijderd, maar is gezonder. Volkoren is de onbewerkte vorm van granen en deze zijn een goede bron van vitaminen, mineralen, koolhydraten, vetten en eiwitten.
Er is een verschil tussen glutenbevattende granen en glutenvrije granen.
De groep glutenbevattende granen bevat onder andere:
- Rijst
- Gerst
- Haver
- Rogge
- Kamut, dit is een granensoort die herontdekt werd in een piramide
- Tarwe
- Spelt (oude graansoort)
De volgende granen bevatten weliswaar gluten, maar veroorzaken geen coeliakie:
Granen die glutenvrij (gliadinevrij) zijn:
Gebruik
De meeste granen worden gestampt of gemalen tot meel. Het meel wordt voor talloze doeleinden gebruikt, zoals brood, koek, pannenkoeken en cake. Soms wordt er een pap van gemaakt, zoals havermoutpap. Vroeger was dat meel enigszins gevaarlijk, omdat giftige planten, zoals de bolderik, ook in het meel terecht konden komen, maar tegenwoordig zijn de technieken verbeterd en gebeurt dat gelukkig niet meer.
Graan kan ook gebruikt worden als biobrandstof.
De resten van de plant die bij de oogst achterblijven, zoals stro, wordt gebruikt als biobrandstof, maar ook als isolatiemateriaal.