Gerst
| Gerst Hordeum vulgare | |
|---|---|
|
| |
| Leefgebied | Oorspronkelijk Midden-Oosten |
| Leefomgeving | Akkers, voedingsgewas |
| Behoort tot de | Grassen |
Portaal  Biologie
| |
Gerst (Hordeum vulgare) is een graansoort dat voorkomt in warme gebieden zoals in India, maar ook in minder warme gebieden zoals Nederland. Gerst is een grassoort. De mensen denken dat er 7000 jaar geleden al gerst werd gekweekt in Syrië en Afghanistan. Van gerst wordt vooral bier en whiskey gemaakt. Van gerst alleen kan je geen brood maken. Je kan wel brood ermee maken als je een beetje tarwemeel erbij doet. Maar je krijgt dan platte broden. En die zijn moeilijk om te eten.
Geschiedenis
Gerst wordt voor het eerst verzameld in de prehistorie. Mensen zeggen dat gerst als allereerst groeide in Ethiopië, China, Nepal en Tibet. Ze zeggen ook dat gerst 7000 jaren geleden werd gekweekt in Syrië en Afghanistan. In Europa was gerst het eerste gekweekte graansoort. Dus gerst werd eerder gekweekt in Europa dan tarwe, haver en rogge. Daarom is gerst ook heel erg belangrijk geweest voor Europa. In de Middeleeuwen was gerst nog steeds heel belangrijk. Maar na de Middeleeuwen werd tarwe belangrijker dan gerst. Maar er wordt nog steeds altijd veel gerst gekweekt omdat het wordt gebruikt voor bier en dierenvoeding.
Oogst
Gerst wordt ongeveer geoogst zoals tarwe wordt geoogst. Aan het einde van de zomer worden de gerstplanten geelkleurig en zijn de korrels rijp en klaar om geoogst te worden. Dat gebeurt met een maaidorser. De maaidorser snijdt de planten laag bij de grond af. Daarna gaan de stengels de machine in. In de maaidorser worden de korrels uit de aren gehaald. De korrels worden opgevangen en weggevoerd. De rest van de plant wordt verwerkt tot stropakketjes of blijft liggen in het veld.
Toepassing
Gerst wordt gebruikt voor verschillende dingen. Het meeste wordt gemaakt tot veevoer. Ook gaat er een deel naar de bierbrouwerijen. Een klein deel wordt opgegeten door mensen.
Veevoer
Gerst wordt samen met andere granen zoals tarwe en haver aan dieren gegeven. Vaak wordt daar ook maïs bij gedaan. Soms wordt er ook gras bij gedaan. Het kan zo aan dieren gegeven worden, maar het kan ook gedroogd worden in de zon. Soms zijn er daar ook andere stoffen zoals medicijnen en voedingstoffen erbij gevoegd. Die zorgen ervoor dat het dier beter groeit.
Bier
Bier wordt vooral gemaakt van gerst. Het kan ook van andere graansoorten komen, maar dat gebeurt niet zo vaak. Gerstkorrels worden gemout. Dat betekent dat het gaat kiemen. Dan wordt de gerstkorrel een mout. Na het kiemen wordt het geplet. Dan wordt er een soort van pap gemaakt. Die pap wordt op een speciale manier verdund. Van die gerstkorrels blijft er alleen maar een drank over. Daar wordt hop bij gedaan. Hop is een plant die ronde kegelachtige vruchten maakt. Een paar stofjes die erin zitten worden gebruikt voor bier. Nadat de hop erbij is gedaan, moet de bier nog gisten. Daardoor komt die alcohol erin. Er kan nog iets anders gebeurt zijn tijdens dit; dat geeft een andere smaak aan het bier.
Eten
Van gerst wordt vaak grutten gemaakt. Grutten zijn gepelde gerstkorrels. Om preciezer te zijn is het gort. Want grutten zijn gepelde gerst, boekweit en haver. Gerst wordt gepeld door een pelmolen. Het langs een molensteen. Daarna naar de tweede molensteen.
.jpg)
En dan weer naar de eerste. En dan weer naar de tweede. Dan is het gort geworden. Gerst mag niet langer dan 4 minuten in de molen zitten anders wordt de gort te warm. Van gort kan gortepap gemaakt worden. Ook wordt er van gerst brood gemaakt. Dat gebeurt niet zo veel, maar het gebeurt soms wel!
Inhoud
Er zitten veel voedingstoffen in gerst. Er zit vooral zetmeel in door het binnenste gedeelte van gerst. Er zitten ook veel vezels in. Dat verwacht je natuurlijk wel van een graansoort.
- kcal = Kilocalorieën
- gr = Gram
Kilocalorieën is een maateenheid voor het hoeveelheid calorieën je binnen krijgt. De hoeveelheden die hier onder staan zijn bedoelt voor 100 gram van elke graansoort die er staan.
| Energie | Suikers | Eiwitten | Vezels | Vetten | Water | Koolhydraten | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gerst | 333 kcal | 1,5 gr | 11 gr | 15 gr | 2,1 gr | 11,4 gr | 59,5 gr |
| Tarwe | 329 kcal | 1 gr | 12,4 gr | 10,6 gr | 2 gr | 14,5 gr | 59,5 gr |
| Roggemeel | 305 kcal | 2,8 gr | 7,6 gr | 16,5 gr | 1,5 gr | 16,8 gr | 56,6 gr |
| Haver | 374 kcal | 1,2 gr | 12,6 gr | 5,6 gr | 7,1 gr | 12,2 gr | 61,5 gr |
Variatie tussen soorten
Er bestaan verschillende soorten gerst. De twee belangrijkste soorten zijn zomergerst en wintergerst. Zomergerst kan je weer verdelen in soorten.
Zomer- en Wintergerst
Het verschil tussen deze soorten zijn best klein. Het verschil is dat zomergerst in februari wordt gezaaid en wintergerst in oktober. En wintergerst kan ook goed tegen de winter. Ook een verschil is dat zomergerst in augustus wordt geoogst en wintergerst in juli/augustus.
Soorten zomergerst
- Tweerijige gerst = Hordeum distichum
- Vierrijige gerst = Hordeum tetrastichum
- Zesrijige gerst = Hordeum polystichum
Voor het tekentje is de Nederlandse naam. Na het tekentje is de wetenschappelijke naam in het Latijn. De rijen zijn de korrels die rijen vormen. Dus hoe meer rijen je hebt, hoe meer korrels je krijgt.