Kerncentrale Zaporizja
De kerncentrale van Zaporizja (Oekraïens : Запорізька АЕС) in Enerhodar, Oekraïne, is de grootste kernenergie-centrale in Europa en behoort tot de 10 grootste ter wereld. Het ligt in het zuidoosten van Oekraïne, in de buurt van de stad Enerhodar (of Energodar), aan de zuidelijke oever van het Kakhovka-reservoir aan de rivier de Dnjepr, 120 km ten zuidwesten van de stad Zaporizja vandaan.
De fabriek heeft 6 VVER-1000 lichtwater kernreactoren onder druk (PWR), elk gevoed met Uranium 235 en ze genereren ieder 950 Megawatt aan elektriciteit, voor een totaal vermogen van 5.700 Magawatt. De eerste vijf werden achtereenvolgens in bedrijf gebracht tussen 1985 en 1989 in de nadagen van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek, en de zesde werd in 1995 toegevoegd toen Oekraïne reeds zelfstandig was. De centrale wekt bijna de helft van de elektriciteit van het land op uit kernenergie, en meer dan een vijfde van de totale elektriciteit die in Oekraïne.
De thermische centrale van Zaporizja ligt vlakbij.
Werkzaamheden
In 2017 zijn de moderniseringswerkzaamheden aan unit 3 voltooid, waardoor een verlenging van de levensduur met 10 jaar mogelijk is tot 2027. In 2021 zijn de moderniseringswerkzaamheden aan unit 5 voltooid, waardoor een verlenging van de levensduur met 10 jaar mogelijk is.
Aanvallen op de kerncentrale
De fabriek heeft twee keer internationale aandacht gekregen, eerst in 2014 toen gewapende extremisten het complex betraden, en ten tweede op 3 maart 2022 toen de fabriek tijdens de slag om Zaporizhzhia onder vuur kwam te liggen van binnenvallende Russische troepen vanuit de Krim.
Eenheden 1 tot en met 4 bleven in werking op 25 februari 2022, terwijl de eenheden 5 en 6 werden stilgelegd.
Op 28 februari 2022, tijdens de Russische invasie van Oekraïne, beweerde Rusland zowel de fabriek als de stad Enerhodar te hebben veroverd. De burgemeester van Enerhodar, Dmitri Orlov, ontkende later deze bewering.
Op 3 maart 2022 stonden enkele gebouwen in de kerncentrale in brand als gevolg van artillerie-aanvallen door Russische troepen. In de buurt van een van de zes eenheden was er een brand waarbij belangrijke apparatuur niet werd beschadigd. Een US Energy-functionaris verklaarde dat de reactor veilig werd stilgelegd. Na een intense strijd konden Russische troepen de energiecentrale bezetten nadat ze hadden bevestigd dat er geen veranderingen waren in de stralingsniveaus.
De bevolking van Enerhodar is naar de stad Zaporizja geëvacueerd.