Zionisme: verschil tussen versies
(Zoals me aangeraden is (door wie ook weer?) Opnieuw aangemaakt) |
(+ externe link naar NPO Kennis) |
||
| (18 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | Het '''zionisme''' is een beweging | + | Het '''zionisme''' is een [[politiek]]e [[beweging]]. De beweging ziet [[Israël]] als het thuisland voor de Joden en streeft naar een eigen Joodse staat. Zionisten vinden dat de [[jodendom|Joden]] een eigen land moeten hebben. Tegenstanders van het zionisme worden [[antizionisme|antizionisten]] genoemd. |
| − | + | Het zionisme is genoemd daar de berg [[Zion]]. Zion is een belangrijke berg in de stad [[Jeruzalem]]. Later werd de naam gebruikt voor heel Jeruzalem en Israël. | |
| − | + | == Geschiedenis == | |
| − | [[Bestand: | + | [[Bestand:12 stammen van Israël.svg|thumb|225px|left|De gebieden waar de twaalf stammen van Israël woonden.]] |
| − | |||
| − | [[ | + | In de [[IJzertijd|ijzertijd]] leefden er twaalf Joodse stammen in het gebied dat nu Isräel, Palestina en een deel van Jordanië is. Dit gebied wordt in de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] ook wel het 'Heilige Land' of het [[Beloofde Land]] genoemd. Volgens de [[Thora]] of de [[Hebreeuwse Bijbel]] zou er daarna ook het Verenigd Koninkrijk Israël hebben bestaan, waarin alle twaalf stammen zouden zijn verenigd. Hiervoor is echter geen [[bewijs]] gevonden. |
| + | [[Bestand:Herzl Basel 1901.jpg|thumb|235px|right|Theodor Herzl tijdens het vijfde zionistische congres in Bazel (1901).]] | ||
| + | Aan het eind van de eerste eeuw werden de Joden uit Judea verdreven, een provincie van het [[Romeinse Rijk]]. Die provincie lag op de plek waar nu nu Isräel, Palestina en een deel van Jordanië liggen. De Romeinen noemden de provincie later ''Syria Palaestina''. Volgens sommige [[geschiedenis|geschied]][[kundig]]en gebeurde dit als een [[straf]] voor een Joodse opstand in Bar Kochba. De Joden kwamen toen in opstand, omdat ze [[onderdrukken|onderdrukt]] werden. | ||
| − | + | Veel Joden vluchtten naar Europa, waar ze te maken kregen met [[geweld]], [[moord]]en, [[verkrachtign]]en en [[pogrom]]s. In de zestiende en zeventiende eeuw waren er daarom Joden die 'terug' wilden gaan naar Palestina. Dit gebeurde toen niet vanwege de Joodse verlichting ([[Hebreeuws]]: השכלה; ''haskala''). De denkers uit die tijd zagen liever dat Joden zich aanpasten aan de bevolking in Europa en de Joodse [[religie]] niet behandelden als iets [[persoonlijk]]s, maar een [[neutraal]] iets ([[secularisme]]). Deze ontwikkeling sloeg niet aan in Oost-Europa, waar Joodse [[boer]]en en [[ambachtslui]] naar Palestina wilden [[immigratie|immigreren]]. Door de pogroms in het [[Keizerrijk Rusland|Russische Rijk]] vertrokken er aan het begin van de negentiende eeuw Joden naar Palestina. | |
| − | + | In 1880 werd de [[term]] 'zionisme' voor het eerst gebruikt door Nathan Birnbaum in zijn tijdschrift ''Selbstemancipation'' ([[Nederlands]]: 'Zelfemancipatie'). Ook [[Theodor Herzl]] heeft een [[belangrijk]]e rol gespeeld bij het zionisme. Herzl woonde in [[Oostenrijk]] en kreeg [[antisemitisme]] te verduren. Hij ontmoette later regelmatig de [[dominee]] [[William Hechler]]. Deze dominee was een [[christenzionisme|christenzionist]], een christenen die geloven dat Joden in het 'Heilige Land' of het 'Beloofde Land' thuishoren. In 1897 richtte Herzl de [[Zionistische Wereldorganisatie]] (toen nog 'Zionistische Organisatie' geheten), die het eerste zionistische congres in het [[Zwitserland|Zwitserse]] [[Bazel (Zwitserland)|Bazel]] organiseerde. Hechler werd door Herzl als christenzionist uitgenodigd. In het Bazelprogram verklaarde de organisatie dat ze als doel heeft om een Joodse staat op te richten. In 1948, 51 jaar later, slaagden de zionisten hierin met de oprichting van [[Israël]]. Dit leidde tot het uitbreken van de [[Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948]]. | |
| − | + | == Zie ook == | |
| − | + | *[https://npokennis.nl/story/773/wat-is-zionisme?at_medium=email&at_emailtype=retention&at_campaign=nieuwsbrief-5-juli-2025 Wat is zionisme? NPO Kennis] | |
| − | + | *[[Antizionisme]] | |
| − | + | *[[Beloofde Land]] | |
| − | + | *[[Een land zonder volk voor een volk zonder land]] | |
| − | + | *[[Mandaatgebied Palestina]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | == | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Categorie:Israël]] | [[Categorie:Israël]] | ||
Huidige versie van 3 sep 2025 om 23:07
Het zionisme is een politieke beweging. De beweging ziet Israël als het thuisland voor de Joden en streeft naar een eigen Joodse staat. Zionisten vinden dat de Joden een eigen land moeten hebben. Tegenstanders van het zionisme worden antizionisten genoemd.
Het zionisme is genoemd daar de berg Zion. Zion is een belangrijke berg in de stad Jeruzalem. Later werd de naam gebruikt voor heel Jeruzalem en Israël.
Geschiedenis
In de ijzertijd leefden er twaalf Joodse stammen in het gebied dat nu Isräel, Palestina en een deel van Jordanië is. Dit gebied wordt in de Bijbel ook wel het 'Heilige Land' of het Beloofde Land genoemd. Volgens de Thora of de Hebreeuwse Bijbel zou er daarna ook het Verenigd Koninkrijk Israël hebben bestaan, waarin alle twaalf stammen zouden zijn verenigd. Hiervoor is echter geen bewijs gevonden.
Aan het eind van de eerste eeuw werden de Joden uit Judea verdreven, een provincie van het Romeinse Rijk. Die provincie lag op de plek waar nu nu Isräel, Palestina en een deel van Jordanië liggen. De Romeinen noemden de provincie later Syria Palaestina. Volgens sommige geschiedkundigen gebeurde dit als een straf voor een Joodse opstand in Bar Kochba. De Joden kwamen toen in opstand, omdat ze onderdrukt werden.
Veel Joden vluchtten naar Europa, waar ze te maken kregen met geweld, moorden, verkrachtignen en pogroms. In de zestiende en zeventiende eeuw waren er daarom Joden die 'terug' wilden gaan naar Palestina. Dit gebeurde toen niet vanwege de Joodse verlichting (Hebreeuws: השכלה; haskala). De denkers uit die tijd zagen liever dat Joden zich aanpasten aan de bevolking in Europa en de Joodse religie niet behandelden als iets persoonlijks, maar een neutraal iets (secularisme). Deze ontwikkeling sloeg niet aan in Oost-Europa, waar Joodse boeren en ambachtslui naar Palestina wilden immigreren. Door de pogroms in het Russische Rijk vertrokken er aan het begin van de negentiende eeuw Joden naar Palestina.
In 1880 werd de term 'zionisme' voor het eerst gebruikt door Nathan Birnbaum in zijn tijdschrift Selbstemancipation (Nederlands: 'Zelfemancipatie'). Ook Theodor Herzl heeft een belangrijke rol gespeeld bij het zionisme. Herzl woonde in Oostenrijk en kreeg antisemitisme te verduren. Hij ontmoette later regelmatig de dominee William Hechler. Deze dominee was een christenzionist, een christenen die geloven dat Joden in het 'Heilige Land' of het 'Beloofde Land' thuishoren. In 1897 richtte Herzl de Zionistische Wereldorganisatie (toen nog 'Zionistische Organisatie' geheten), die het eerste zionistische congres in het Zwitserse Bazel organiseerde. Hechler werd door Herzl als christenzionist uitgenodigd. In het Bazelprogram verklaarde de organisatie dat ze als doel heeft om een Joodse staat op te richten. In 1948, 51 jaar later, slaagden de zionisten hierin met de oprichting van Israël. Dit leidde tot het uitbreken van de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948.