Andrew Carnegie: verschil tussen versies
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[File:Andrew Carnegie, three-quarter length portrait, seated, facing slightly left, 1913-crop.jpg|miniatuur|250px|Carnegie in 1913. ]] | [[File:Andrew Carnegie, three-quarter length portrait, seated, facing slightly left, 1913-crop.jpg|miniatuur|250px|Carnegie in 1913. ]] | ||
'''Andrew Carnegie''', geboren in [[Dunfermline]], [[Schotland]], op 25 november 1835, gestorven in [[Lenox (Massachusetts)|Lenox]] ([[Massachusetts]]), [[Verenigde Staten]], op 11 augustus 1919, was een Amerikaanse [[staal]][[fabrikant]] en [[filantroop]] ([[weldoener]]). Hij richtte in 1892 de enorme [[staalfabriek]] [[Carnegie Steel Company]] in [[Pittsburgh]], [[Pennsylvania]] op. Hoewel het bedrijf maar negen jaar bestond, was het een zeer belangrijk bedrijf. In 1901 verkocht hij het aan de Amerikaanse [[zakenman]] [[John Pierpont Morgan]]. Morgan maakte van Carnegies bedrijf de Amerikaanse staalreus [[U.S. Steel]]. Dat bestaat nu nog. Carnegie kreeg ongeveer [[Amerikaanse dollar|$]]400 [[miljoen]] voor zijn bedrijf. Dat maakte hem tot een van de rijkste mensen van zijn tijd. In 2011 zette het [[tijdschrift|zakenblad]] ''[[Business Insider]]'' Carnegie op nummer 2 van rijkste Amerikanen ooit. De enige Amerikaan die toen rijker was geweest dan Carnegie was [[John D. Rockefeller]]. Rockefeller was de oprichter van het [[aardolie|oliebedrijf]] [[Standard Oil]]. Dat bedrijf had 90 [[procent]] van de Amerikaanse olie-industrie in handen. | '''Andrew Carnegie''', geboren in [[Dunfermline]], [[Schotland]], op 25 november 1835, gestorven in [[Lenox (Massachusetts)|Lenox]] ([[Massachusetts]]), [[Verenigde Staten]], op 11 augustus 1919, was een Amerikaanse [[staal]][[fabrikant]] en [[filantroop]] ([[weldoener]]). Hij richtte in 1892 de enorme [[staalfabriek]] [[Carnegie Steel Company]] in [[Pittsburgh]], [[Pennsylvania]] op. Hoewel het bedrijf maar negen jaar bestond, was het een zeer belangrijk bedrijf. In 1901 verkocht hij het aan de Amerikaanse [[zakenman]] [[John Pierpont Morgan]]. Morgan maakte van Carnegies bedrijf de Amerikaanse staalreus [[U.S. Steel]]. Dat bestaat nu nog. Carnegie kreeg ongeveer [[Amerikaanse dollar|$]]400 [[miljoen]] voor zijn bedrijf. Dat maakte hem tot een van de rijkste mensen van zijn tijd. In 2011 zette het [[tijdschrift|zakenblad]] ''[[Business Insider]]'' Carnegie op nummer 2 van rijkste Amerikanen ooit. De enige Amerikaan die toen rijker was geweest dan Carnegie was [[John D. Rockefeller]]. Rockefeller was de oprichter van het [[aardolie|oliebedrijf]] [[Standard Oil]]. Dat bedrijf had 90 [[procent]] van de Amerikaanse olie-industrie in handen. | ||
| + | |||
| + | Carnegie ging soms letterlijk [[over lijken gaan|over lijken]] om zijn rijkdom te behouden. Hij had sinds 1883 de fabriek Homestead in de gelijknamige [[wijk]] in Pittsburgh. In 1892 wilde hij de lonen voor de geschoolde [[arbeider]]s (mensen die in de fabriek werken) met 10 tot 30 procent verlagen. De fabriek had in totaal 3800 arbeiders, en maar 280 van de arbeiders waren geschoold (opgeleid, naar school geweest). De rest zou wel hetzelfde [[loon]] blijven verdienen. Toch steunden alle arbeiders de geschoolden. De arbeiders stopten met werken. Ze gingen dus [[staken]]. Om te voorkomen dat Carnegie andere mensen zou inhuren om in de fabriek te werken, bezetten ze het [[terrein|fabrieksterrein]]. Carnegie was boos. Hij wilde dat de arbeiders gewoon weer gingen werken. De directeur van de Homestead-fabriek, [[Henry Clay Frick]] huurde daarom een [[detectivebureau]] in. Dit detectivebureau beveiligde ook terreinen. Het bureau heette [[Pinkerton]] en was [[berucht]] voor het eindigen van [[staking]]en. | ||
Carnegie is in Nederland wel bekend omdat hij de [[geldschieter]] was van het [[Vredespaleis]] in [[Den Haag]]. | Carnegie is in Nederland wel bekend omdat hij de [[geldschieter]] was van het [[Vredespaleis]] in [[Den Haag]]. | ||
[[Categorie:Amerikaans ondernemer]] | [[Categorie:Amerikaans ondernemer]] | ||
Versie van 2 okt 2025 15:33
Andrew Carnegie, geboren in Dunfermline, Schotland, op 25 november 1835, gestorven in Lenox (Massachusetts), Verenigde Staten, op 11 augustus 1919, was een Amerikaanse staalfabrikant en filantroop (weldoener). Hij richtte in 1892 de enorme staalfabriek Carnegie Steel Company in Pittsburgh, Pennsylvania op. Hoewel het bedrijf maar negen jaar bestond, was het een zeer belangrijk bedrijf. In 1901 verkocht hij het aan de Amerikaanse zakenman John Pierpont Morgan. Morgan maakte van Carnegies bedrijf de Amerikaanse staalreus U.S. Steel. Dat bestaat nu nog. Carnegie kreeg ongeveer $400 miljoen voor zijn bedrijf. Dat maakte hem tot een van de rijkste mensen van zijn tijd. In 2011 zette het zakenblad Business Insider Carnegie op nummer 2 van rijkste Amerikanen ooit. De enige Amerikaan die toen rijker was geweest dan Carnegie was John D. Rockefeller. Rockefeller was de oprichter van het oliebedrijf Standard Oil. Dat bedrijf had 90 procent van de Amerikaanse olie-industrie in handen.
Carnegie ging soms letterlijk over lijken om zijn rijkdom te behouden. Hij had sinds 1883 de fabriek Homestead in de gelijknamige wijk in Pittsburgh. In 1892 wilde hij de lonen voor de geschoolde arbeiders (mensen die in de fabriek werken) met 10 tot 30 procent verlagen. De fabriek had in totaal 3800 arbeiders, en maar 280 van de arbeiders waren geschoold (opgeleid, naar school geweest). De rest zou wel hetzelfde loon blijven verdienen. Toch steunden alle arbeiders de geschoolden. De arbeiders stopten met werken. Ze gingen dus staken. Om te voorkomen dat Carnegie andere mensen zou inhuren om in de fabriek te werken, bezetten ze het fabrieksterrein. Carnegie was boos. Hij wilde dat de arbeiders gewoon weer gingen werken. De directeur van de Homestead-fabriek, Henry Clay Frick huurde daarom een detectivebureau in. Dit detectivebureau beveiligde ook terreinen. Het bureau heette Pinkerton en was berucht voor het eindigen van stakingen.
Carnegie is in Nederland wel bekend omdat hij de geldschieter was van het Vredespaleis in Den Haag.