Vicepresident van de Verenigde Staten

De zegel van de vicepresident van de Verenigde Staten

De vicepresident van de Verenigde Staten is na de president van de Verenigde Staten de hoogste politieke functie in de Verenigde Staten. De vicepresident wordt samen met de president gekozen tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Een kandidaat heeft traditioneel een running mate. Wordt de kandidaat tot president gekozen, wordt deze running mate vicepresident. De vicepresident vervangt de president bij afwezigheid en helpt hem/haar met het uitvoeren van zijn/haar taken. Daarnaast is de vicepresident de voorzitter van de Senaat. De vicepresident volgt de president op als deze overlijd, afgezet wordt of aftreedt.

De functie werd in 1789 gecreëerd toen John Adams de eerste vicepresident onder George Washington werd. De huidige vicepresident is Kamala Harris van de Democratische Partij onder president Joe Biden. Zij is de eerste vrouwelijke en niet-blanke vicepresident. De vicepresident en zijn president wonen op het landgoed van de United States Naval Observatory in Washington D.C.

Functie

Kamala Harris, de huidige vicepresident

Een vicepresident moet aan dezelfde voorwaarden doen als de president. De vicepresident moet op Amerikaans grondgebied geboren zijn, de Amerikaanse nationaliteit hebben en minstens 35 jaar oud zijn. Een vicepresident mag niet uit dezelfde staat komen als de president, aangezien mensen van die staat dan niet op zowel de vicepresident als de president mogen stemmen. In feite gebeurt dit wel, aangezien men voor de verkiezingen naar een andere staat verhuist. Dick Cheney deed dit om vicepresident van George W. Bush te worden.

Officieel is de vicepresident de voorzitter van de Senaat, maar vaak is hij niet aanwezig. Hij wordt vervangen door de president pro tempore. Mocht de Senaat over een voorstel beslissen waarvoor de helft voor is en de helft tegen dan heeft de vicepresident de beslissende stem. Tijdens het presidentschap van George W. Bush gebeurde dit vaak.

De vicepresident volgt de president op wanneer deze overlijdt, aftreedt of wordt afgezet. Oorspronkelijk stond dit niet in de Amerikaanse grondwet. Hier stond niets in wat er moest gebeuren als een president overlijdt, aftreedt of wordt afgezet. Toen president William Henry Harrison in 1848 één maand na zijn inauguratie overleed, stelde zijn vicepresident John Tyler dat hij nu president wordt. Sindsdien is dit altijd gebeurd en in 1967 werd dit grondwettelijk vastgezet. De nieuwe president blijft president tot de volgende verkiezingen en heeft zelf geen vicepresident.

Mocht een vicepresident overlijden/aftreden tijdens zijn termijn, kiest de president een nieuwe vicepresident. Het Amerikaans Congres moet dan wel toestemming geven. Dit gebeurde toen president Richard Nixon Gerald Ford als zijn nieuwe vicepresident koos. Nadat Nixon aftrad als president na het Watergateschandaal, werd Ford president.

Feiten

John Adams, de eerste vicepresident van de Verenigde Staten

• In totaal hebben negen vicepresidenten hun president opgevolgd, aangezien de president was overleden, vermoord of was afgetreden. Dit waren John Tyler in 1848 (als opvolger van William Henry Harrison), Millard Fillmore in 1850 (als opvolger van Zachary Taylor), Andrew Johnson in 1865 (als opvolger van Abraham Lincoln), Chester A. Arthur in 1881 (als opvolger van James A. Garfield), Theodore Roosevelt in 1901 (als opvolger van William McKinley), Calvin Coolidge in 1923 (als opvolger van Warren G. Harding), Harry S. Truman in 1945 (als opvolger van Franklin D. Roosevelt), Lyndon B. Johnson in 1963 (als opvolger van John F. Kennedy) en Gerald Ford (als opvolger van Richard Nixon).
• Negen vicepresidenten werden later gekozen tot president. Dit waren John Adams, Thomas Jefferson, Martin Van Buren, Theodore Roosevelt (werd herkozen), Calvin Coolidge (werd herkozen), Harry S. Truman (werd herkozen), Lyndon B. Johnson (werd herkozen), Richard Nixon en George H.W. Bush.
• Twee vicepresidenten traden af terwijl ze nog vicepresident waren. Dit waren John Calhoun in 1832 en Spiro Agnew in 1973.
• Zeven vicepresidenten overleden terwijl ze nog vicepresident waren. Dit waren George Clinton in 1812, Elbridge Gerry in 1814, William Rufus DeVane King in 1853, Henry Wilson in 1875, Thomas Andrews Hendricks in 1885, Garret Augustus Hobart in 1899 en James Schoolcraft Sherman in 1912.
• Kamala Harris is tot nu toe de enige vrouwelijke vicepresident. Verschillende vrouwen hebben in het verleden wel geprobeerd om vicepresident te worden. Slechts twee andere vrouwen dan Harris werden tot running mate verkozen. Dit waren Geraldine Ferraro in 1984 en Sarah Palin in 2008. Harris is tevens de eerste vicepresident van een niet-blanke minderheid.