Thomas Jefferson

Thomas Jefferson
Thomas Jefferson
Naam voluit
Geboren	13 april 1743
Geboren te	Shadwell, Virginia
Overleden	4 juli 1826
Overleden te	Charlottesville, Virginia
Gehuwd met	Martha Jefferson
Relatie met
Partij	Democratisch-Republikeinse Partij
Religie	Deïsme
Stroming
Functie	3de president van de Verenigde Staten
Aantreden	4 maart 1801
Aftreden	4 maart 1809
Voorganger	John Adams
Opvolger	James Madison
Functie(s)
3de president van de Verenigde Staten 2de vicepresident van de Verenigde Staten 1ste minister van Buitenlandse Zaken Ambassadeur naar Frankrijk 2de gouverneur van Virginia
Portaal Politiek

Thomas Jefferson (Albe Marle county, Virginia, Verenigde Staten, 13 april 1743 - Monticello, Virginia, 4 juli 1826), was de derde president van Amerika. Hij was van 1801 tot en met 1809 president. Jefferson was een van de belangrijkste figuren van de Amerikaanse Revolutie en bij het ontstaan van de Verenigde Staten. Hierdoor wordt hij gezien als een van de Founding Fathers.

Jefferson was de gouverneur van Virginia tijdens de revolutie. Hij schreef de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring en werd minister van Buitenlandse Zaken onder president George Washington. Jefferson richtte samen met James Madison de Democratisch-Republikeinse Partij op. Jefferson vond dat de staten zelf zo veel mogelijk moesten regelen en was tegen een sterke, federale overheid. Hierdoor had hij vaak ruzie met de federalisten, waaronder Alexander Hamilton. In 1801 volgde hij John Adams op als president, nadat hij twee jaar onder Adams vicepresident was geweest. Onder Jefferson kochten de Verenigde Staten het Louisiana-territorium aan, waardoor de Verenigde Staten in grootte verdubbelden. Zijn verbod op buitenlandse handel in 1807 zorgde ervoor dat de economie instortte en zou uiteindelijk tot de Oorlog van 1812 leiden. Dit verbod zorgde ervoor dat Jefferson zich niet meer verkiesbaar stelde en in 1813 werd hij opgevolgd door president James Madison.

Hetgene waarvoor Jefferson wordt herinnert is de scheiding tussen kerk en staat. Jefferson vond dat religie geen enkele invloed moest hebben in de politiek. Aan de andere kant was Jefferson ook een voorstander van de slavernij en had zelf slaven. Met een van zijn slaven, Sally Hemings, had hij zelfs een relatie. Hoewel Jefferson tegenwoordig kritiek ontvangt vanwege zijn betrokkenheid bij de slavernij, wordt hij nog altijd gezien als een van de belangrijkste Amerikaanse presidenten.

Biografie

Jeugd en huwelijk

Monticello, het landgoed van Jefferson

Thomas Jefferson werd op 13 april 1743 geboren in het plaatsje Shadwell in de staat Virginia. Hij kwam uit een familie van grootgrondbezitters. De vader van Jefferson, Peter, had een landgoed met 60 slaven in dienst. Jeffersons moeder, Jane, kwam uit een van de belangrijkste families van Virginia. Samen kregen ze 3 zonen en 6 dochter, waarvan Jefferson de oudste was. Toen zijn vader overleed in 1757 werd zijn grondgebied verdeeld over zijn oudste twee zoons. Jefferson kreeg hierdoor zijn landgoed Monticello en een stuk land van 2,000 hectare. Toen Jefferson 21 jaar werd kreeg de volledige controle over het stuk land.

Toen Jefferson negen jaar oud was, begon hij zich te verdiepen in de natuur en leerde ook Latijn, Grieks en Frans. Ook leerde hij paardrijden en begon met het lezen van de boeken in zijn vaders bibliotheek. Tussen 1758 en 1760 reisde hij rond met James Maury. Hij werd vrienden met verschillende inheemse inwoners, waaronder het stamhoofd van de Cherokee. Op 16-jarige leeftijd kreeg onderwijs aan de College of William & Mary in Williamsburg, Virginia. Hier leerde hij wiskunde en filosofie. Hij kwam in aanraking met de denkbeelden van de Britse empiristen, zoals John Locke en Isaac Newton. De empiristen geloofden dat je alles door middel van zintuigelijke waarneming (zoals zien, horen, voelen, etc.) kon verklaren. Later verdiepte hij zich in politiek en recht. Toen de Britten de Library of Congress platbrandde tijdens de Oorlog van 1812 verkocht Jefferson zijn bibliotheek aan de Amerikaanse overheid. Dit vormde de basis van wat nu een van de grootste bibliotheken ter wereld is. Jeffersons boeken zijn er nog altijd te vinden.

In 1767 trad hij toe tot de rechtbank van Virginia en bleef daar werken tot 1775. Hij wilde de slavernij hervormen. Toen de Britten in 1774 de belastingen in de Verenigde Staten verhoogden schreef hij een protest hierop. Hij wilde alle Britse producten boycotten. Ondertussen liet Jefferson zijn landgoed Monticello bouwen naar Italiaans voorbeeld en trouwde in 1772 met Martha Jefferson. Samen kregen ze zes kinderen. In 1782 overleed ze en ze heeft dus nooit kunnen meemaken dat haar man president werd.

Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog

Zie Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Thomas Jefferson terwijl hij in Londen was in 1786.

Jefferson was de jongste afgevaardigde op het Continentale Congress. Deze vergadering was tussen de 13 Amerikaanse koloniën, die later de eerste 13 staten zouden worden. Na de Boston Tea Party, waarbij de Bostonaren alle Britse thee in de haven gooiden, begon het idee van onafhankelijkheid van de Britten. Jefferson schreef de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring die toen door alle staten werd ondertekent. Op 4 juli 1776 werd deze gecertificeerd, waarbij de Verenigde Staten zich officieel onafhankelijk verklaarden. De Britten vonden dit maar niets en een oorlog was uitgebroken. Op 4 juli wordt nog altijd Independence Day gevierd in de Verenigde Staten. De bekendste quote uit de Onafhankelijkheidsverklaring is:

All men are created equal. Ieder mens is gelijk.

Jefferson was hiermee een van de stichters van de Verenigde Staten. Jefferson was geïnspireerd door de Franse denkers van de Verlichting, de Engelsman John Locke en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Jefferson was onder meer voor vrijheid van meningsuiting, religie en persvrijheid. Hij noemde de Engelse koning een tiran, die de Amerikanen uitbuitte. Jefferson werd vervolgens lid van Huis van Afgevaardigden in Virginia en in 1779 gouverneur van de staat Virginia. Jefferson vluchtte toen de Britten Virginia aanvielen in 1781. Hierna werd hij een tijdje afgevaardigde namens Virginia. In 1784 werd hij gestuurd naar Frankrijk om handelsverdragen te sluiten met verschillende Europese landen. Hij werd bijgewoond door Benjamin Franklin en John Adams. Jefferson was goede vrienden met de Franse Marquis de Lafayette. Hoewel hij een Fransman was, had hij meegevochten in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog en wordt als held gezien in de Verenigde Staten en Frankrijk. Toen de Franse Revolutie uitbrak stelde Jefferson zijn huis in Parijs ter beschikking voor de markies.

Minister en vicepresident

Jefferson in 1791

In 1789 werd Jefferson de eerste minister van Buitenlandse Zaken onder president George Washington. Jefferson vond dat de federale overheid niet te groot moest worden. Hij wilde dat staten zelf zoveel mogelijk moesten kunnen beslissen. Hierdoor was hij tegen de plannen van Alexander Hamilton, de minister van Financiën. Dit leidde vaak tot grote ruzies. Hoewel Washington officieel onpartijdig was, koos hij vaak Hamiltons kant. Jefferson verliet hierdoor vrijwillig het kabinet. Tijdens zijn ministerschap koos hij de plaats voor de nieuwe hoofdstad, Washington D.C.

De enige politieke partij in de Verenigde Staten was de Federalistische Partij, die voor een grote federale overheid was. Jefferson was hier juist tegen en stichtte zijn eigen Democratisch-Republikeinse Partij. In 1796 deed hij mee aan de presidentsverkiezingen van dat jaar als tegenstander van de federalist John Adams. Adams won de verkiezingen echter en Jefferson werd tweede. Toentertijd betekende dit dat Jefferson automatisch vicepresident werd (hierna werd dit veranderd). Vier jaar later deed Jefferson opnieuw mee aan de verkiezingen van 1800. Zijn tegenstander was opnieuw John Adams. Dit keer hadden beide kandidaten een running mate, die vicepresident werd als de kandidaat won. Jefferson koos Aaron Burr. Vanwege het problematische presidentschap van John Adams wist Jefferson de verkiezingen te winnen.

Presidentschap

Het gebied dat werd aangekocht tijdens de aankoop van Louisiana

Op 4 maart 1801 werd Jefferson uiteindelijk geïnaugureerd. Hiermee werd hij officieel president van de Verenigde Staten. Tijdens zijn eerste speech benadrukte hij de vrijheid van meningsuiting en de vrije pers. De Verenigde Staten hadden een staatsschuld van 83 miljoen dollar. Jefferson wilde deze schuld aflossen. Hij trok al het financiële systeem van Hamilton in en schafte een hoop belastingen af, zoals op die van whisky. Ook verkleinde hij de marine, aangezien hij een grote marine niet nodig vond in tijd van vrede. Jefferson wist de staatsschuld te verkleinen tot 57 miljoen dollar aan het einde van zijn presidentschap. In 1802 stichtte hij de militaire academie van de Verenigde Staten. Ook kocht hij veel manuscripten, boeken en andere werken aan voor de Library of Congress. Jefferson kocht het Louisianaterritorium van Frankrijk. Dit was een groot gebied ten westen van de Verenigde Staten. Jefferson verdubbelde hiermee het grondoppervlak van de Verenigde Staten. Later kocht hij ook nog de stad New Orleans en de bijbehorende kust. Jefferson deed ook een poging om Florida te kopen, maar Spanje weigerde dit te doen.

De Lewis and Clark expedition

Het nieuwe gebied was grotendeels niet doorzocht. Jefferson stuurde Meriwether Lewis en William Clark om het gebied te ontkennen. De twee moesten het gebied in kaart brengen en de natuurschatten en planten- en dierensoorten ontdekken. Het gevonden materiaal werd vervolgens gegeven aan de Library of Congress. Jefferson stuurde later nog andere expedities om het gebied te ontdekken. Daarnaast herstelde hij de banden met de inheemse bevolking. Hij maakte verdragen met de inheemsen en ze wisselde kennis uit over landbouw. Voor de verkiezingen van 1804 werd hij opnieuw genomineerd en opnieuw gekozen. Wel veranderde zijn vicepresident. Aaron Burr moest opstappen nadat hij Alexander Hamilton in een duel vermoord had. George Clinton werd zijn nieuwe vicepresident. Jefferson wist alle staten te winnen, op Delaware en Connecticut na.

Jefferson steunde Frankrijk, maar officieel bleven de Verenigde Staten neutraal in tijdens de oorlogen tegen Napoleon. Nadat Napoleon de slag bij Austerlitz gewonnen had in 1805 werd hij meer agressief in zijn onderhandelingen met de Verenigde Staten. In 1807 tekende Jefferson het verbod om slaven te importeren. De slavernij zelf werd pas 60 jaar later afgeschaft. Datzelfde jaar tekende hij een handelsembargo uit angst voor een oorlog met de Britten. Hierdoor mochten Amerikaanse bedrijven niets meer exporteren. Dit zorgde ervoor dat de Amerikaanse economie instortte. Dit zorgde ervoor dat Jefferson het niet meer zag zitten om een tweede termijn aan te blijven. Hij werd uiteindelijk opgevolgd door James Madison in 1809.

Overlijden

Na zijn presidentschap ging hij wonen op zijn landgoed Monticello. Daar begon hij met het stichten van de Universiteit van Virginia. Het gebouw had hij zelf ontworpen en werd hiervoor geïnspireerd door Romeinse bouwwerken. Jefferson overleed uiteindelijk op 4 juli 1826. De dag waarop Amerika 50 jaar onafhankelijk was. Op de avond van 3 juli zei hij zijn laatste woorden en dit waren "Is het de vierde?" Er werd op geantwoord dat het de volgende dag de vierde was en op de middag van 4 juli overleed hij in zijn slaap. Een paar uur later overleed zijn grootste rivaal en voorganger John Adams, die nog dacht dat Jefferson leefde. Jefferson is 90 jaar oud geworden. Hij stierf precies 50 jaar na Independence Day.

Nagedachtenis

Reputatie

De Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring

Jefferson wordt herinnert vanwege de scheiding tussen kerk en staat, de vrijheid van de persoon en zijn bijdrage aan de Amerikaanse democratie en Amerikaanse Revolutie. Hij schreef de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring en daarnaast nog 18.000 brieven over politiek en filosofie. Jefferson wordt ook gezien als de supporter van de rechten van staten. Hij vond dat de federale overheid geen macht moest wegnemen bij de staten en dat de staten zoveel mogelijk macht moesten hebben. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog ontving hij veel kritiek hierover. De Zuidelijke Staten vonden dat zij slavernij konden toestaan, aangezien dat hun recht was. Ook toen de Zuidelijke Staten zich afscheiden werd hierna verwezen. Het resultaat was de bloederigste oorlog uit de Amerikaanse geschiedenis. Tijdens de Koude Oorlog werd Jefferson het symbool van de Amerikaanse democratie.

Tijdens de protesten tegen racisme kwam Jeffersons slavernijverleden naar boven. In de jaren negentig claimden bepaalde groepen dat Jefferson zijn slaaf Sally Hemmings zelfs verkracht heeft. Dit laatste is nooit bewezen.

Jefferson en religie

Jefferson was lid van Episcopaalse Kerk, de Amerikaanse tegenhanger van de Anglicaanse Kerk. In het begin was Jefferson heel erg gelovig, maar later in zijn leven werd hij deïst. Dit betekent dat hij geloofde dat God de Aarde en de mensheid had gecreëerd, maar zich daarna er niet meer heeft bemoeit. Jefferson was geïnspireerd door Franse deïstische schrijvers, zoals Voltaire. Jefferson was ook tegen de kerkelijke invloed in het bestuur. In 1777 tekende hij een wet waarmee er godsdienstvrijheid in de staat Virginia kwam. Dit maakte het illegaal voor de staat om bijdragen te geven aan de kerk en illegaal voor de kerk om posities binnen de overheid te krijgen. In 1802 schreef hij:

Religion is a matter which lies solely between Man and his God. Religie is een zaak, die ligt tussen de Mens en zijn God.

Hiermee bedoelde Jefferson dat religie iets privés was en dat de kerk of de staat zich daarmee niet moest bemoeien. Jeffersons ideeën hebben grote invloed gehad in de scheiding tussen kerk en staat. Dit is opgenomen in het eerste artikel van de Amerikaanse grondwet.

Jefferson heeft ook veel kritiek gekregen in zijn tijd. Zijn tegenstanders noemden hem een ongelovig. Jefferson geloofde desondanks in een leven na de dood en in christelijke waarden als naastenliefde. Tegenwoordig wordt Jefferson geprezen voor zijn scheiding tussen kerk en staat, dat op de dag van vandaag nog steeds bestaat.

Jefferson en slavernij

De Haïtiaanse Revolutie, iets waar Jefferson en veel slavenhouders voor vreesden.

Jefferson was een van de presidenten die slaven hield op zijn landgoed Monticello. Gedurende zijn leven heeft hij zo'n 600 slaven gehad. Over het algemeen heeft Jefferson goed gezorgd voor zijn slaven. Zo mochten zij niet werken op zondagen en feestdagen en kregen ze tijdens de winterperiode meer vrije tijd. Sommige historici twijfelen of Jefferson alleen maar goed voor zijn slaven is geweest. Er is geen historisch bewijs dat Jefferson geweld gebruikte, maar hij maakte wel gebruik van kinderarbeid.

Ondanks dat Jefferson zelf slaven had, vond hij dat de slavernij erg schadelijk was (zowel voor de slaven als de slavenhouder). Toch heeft hij nooit plannen gemaakt om de slavernij af te schaffen of voormalige slaven in de maatschappij te integreren. Gedurende zijn leven heeft Jefferson slechts zeven van zijn eigen slaven bevrijd. Het behouden of afschaffen van de slavernij was een erg moeilijk onderwerp toentertijd. Jefferson was bang dat staten, waaronder South Carolina, zich zouden afscheiden. Toch probeerde hij zich in te zetten om de slavernij te beperken; bijvoorbeeld in het Noordelijke Territorium. In 1807 werd uiteindelijk een wet aangenomen die de invoer van slaven verbood. De slavernij zelf zou pas 60 jaar later na de Amerikaanse Burgeroorlog worden afgeschaft.

Jefferson had een relatie met een van zijn slaven, Sally Hemings. Dit was toentertijd een roddel, maar is later historisch bewezen. Hemings en Jefferson hadden samen zes kinderen, waarvan vier het overleefden. Hij bevrijdde zijn kinderen en er bestaan nog steeds afstammelingen van Hemings en Jefferson. Jefferson zelf was nooit voorstander van het laten wonen van slaven in de Verenigde Staten. Volgens hem zouden, als de slavernij ooit afgeschaft werd, alle slaven teruggestuurd moeten worden naar Afrika. Jefferson wilde daarom onder meer Sierra Leone en Liberia koloniseren, waar de bevrijde slaven dan zouden wonen. De reden waarom hij dit wilde was de Haïtiaanse Revolutie. Op Haïti was een slavenopstand uitgebroken (die enige succesvolle tijdens de gehele geschiedenis) en werden de blanke slavenhouders vermoord. Jefferson was net als veel slavenhouders bang dat de slaven wraak zouden nemen en wilde hen daarom overzees sturen.

Wetenschap

Het parlementsgebouw van Virginia is door Jefferson ontworpen

Jefferson was erg geïnteresseerd in landbouw en hield zich bezig met het zoeken naar nieuwe gewassen en landbouwtechnieken. Ook was hij geïnteresseerd in het ontwerpen van tuinen en architectuur. De kenmerkende Jeffersoniaanse architectuur kan onder meer gevonden worden in zijn landgoed Monticello en het parlementsgebouw van de staat Virginia. Jefferson was lid van de American Philosophical Society, waarin verschillende Amerikaanse geleerden zich verzamelden.

Ook was Jefferson geïnteresseerd in talen. Hij kon vele talen lezen en spreken, waaronder Frans, Grieks, Italiaans en Duits. Daarnaast kon hij ook de klassieke talen Latijn en Oud-Grieks. Volgens een verhaal heeft hij Spaans geleerd tijdens een rondreis door Frankrijk in 90 dagen. Hij gebruikte hiervoor alleen een Spaanse grammaticagids en een kopie van Don Quixote. Volgens Jefferson was het Grieks de belangrijkste taal vanwege de literatuur en filosofie. De studie van oude talen was belangrijk voor de studie van de moderne talen. Hij deed ook onderzoek naar de geschiedenis van de Engelse taal. Daarnaast was hij geïnteresseerd in de talen van de inheemse volkeren. Hij had een boek met de woordenschat van zo'n 50 van deze talen, maar dit boek is verloren gestolen na zijn presidentschap.

Daarnaast was Jefferson nog een uitvinder. Hij bracht verbeteringen aan aan de stappenteller, de leugendetector en de ploeg. Jefferson wordt gezien als de uitvinder van de bureaustoel met wieltjes. Hij gebruikte deze om de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring te schrijven.

Monumenten en vernoemingen

De Jefferson Memorial

De volgende monumenten en vernoemingen zijn opgedragen aan Jefferson:

• Jefferson staat afgebeeld op Mount Rushmore
• Jefferson Memorial in Washington D.C.
• Jefferson City, de hoofdstad van Missouri
• Thomas Jefferson University in Philadelphia
• Thomas Jefferson School of Law in San Diego
• Zijn landgoed Monticello is nu een museum over Jefferson
• Jefferson staat afgebeeld op de 5 cent en het biljet van 2 dollar

Videoclip

• Video over George Washington, met daarin ook de aankoop van Louisiana door Jefferson