|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| | {{Infobox politieke partij | | {{Infobox politieke partij |
| − | | naam = Belgische Socialistische Partij (BSP) <br> ''Parti socialiste belge (PSB)'' | + | | naam = Volksunie |
| − | | afbeelding = [[File:Logo_du_Parti_socialiste_belge_(1945-1978).png|200px]] | + | | afbeelding = [[File:Volksunie.svg|200px]] |
| − | | oprichting = mei 1945 | + | | oprichting = 1954 |
| − | | opheffing = oktober 1978 | + | | opheffing = 2001 |
| − | | actief in = {{BE}} | + | | actief in = {{BE-VL}} <br> {{BE-BRU}} |
| − | | richting = [[Links (politiek)|Centrumlinks]] | + | | richting = [[Centrum (politiek)|Centrum]] |
| − | | stroming = [[Sociaaldemocratie]] | + | | stroming = [[Vlaanderen|Vlaams]] [[nationalisme]] <br> [[Federalisme]] |
| | | presidentskandidaat = | | | presidentskandidaat = |
| | | president = | | | president = |
| Regel 52: |
Regel 52: |
| | | europesepartij = | | | europesepartij = |
| | | internationaal = | | | internationaal = |
| − | | partijkleur = FF0000 | + | | partijkleur = FCBA02 |
| − | | voorgaand = [[Belgische Werkliedenpartij]] | + | | voorgaand = [[Christelijke Vlaamse Volksunie]] |
| − | | opvolgend = [[Vooruit (politieke partij)|Socialistische Partij]] <br> [[Parti Socialiste (België)|Parti Socialiste]] | + | | opvolgend = [[Nieuw-Vlaamse Alliantie]] <br> [[Spirit (politieke partij)|Spirit]] |
| | | fusie = | | | fusie = |
| | | opgegaan = | | | opgegaan = |
| Regel 61: |
Regel 61: |
| | | voortzetting = | | | voortzetting = |
| | }} | | }} |
| − | De '''Belgische Socialistische Partij''' ('''BSP'''), of in het [[Frans]] '''Parti socialiste belge''' ('''PSB'''), was een [[sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] partij die tussen 1945 en 1978 bestond. De partij was de opvolger van de vooroorlogse [[Belgische Werkliedenpartij]] (BWP). De BSP-PSB had een grote invloed op België na de [[Tweede Wereldoorlog]]. Zo heeft de partij bijgedragen aan het ontstaan van de [[verzorgingsstaat]]. | + | De '''Volksunie''' ('''VU''') was een [[politieke partij]] in [[België]] tussen 1954 en 2001. De Volksunie was een [[centrum (politiek)|centrumpartij]] met zowel linkse als rechtse standpunten. Soms wordt de partij ook wel beschreven als een [[big tent]]. De Volksunie was actief in Brussel en Vlaanderen en was een voorstander van het Vlaams nationalisme. De partij wilde meer zelfbestuur voor Vlaanderen en wilde van België een [[federatie]] maken. Sommige leden van de Volksunie waren voorstander van Vlaamse onafhankelijkheid. |
| | | | |
| − | Tijdens haar bestaan is de partij vrijwel altijd onderdeel van de regering geweest, behalve tussen 1949 en 1954 en tussen 1958 en 1961. In deze periode heeft de BSP-PSB viermaal een premier geleverd: [[Achille Van Acker]], [[Camille Huysmans]], [[Paul-Henri Spaak]] en [[Edmond Leburton]]. In 1978 splitste de partij in een Franstalige en Nederlandstalige afdeling. In Vlaanderen heet de Belgische Socialistische Partij tegenwoordig [[Vooruit (politieke partij)|Vooruit]]. In Franstalig België staat deze bekend als de [[Parti Socialiste (België)|Parti Socialiste]] (PS). | + | Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werden er verschillende kleinere Vlaams-nationalistische partijen opgericht. Vanwege de Vlaamse collaboratie tijdens de oorlog werden die partijen meestal gewantrouwd. De Volksunie wist door te breken in 1954. Tijdens de jaren 1970 en 1980 speelde de Volksunie een grote rol in de Belgische politiek. Tussen 1977 en 1979 en tussen 1988 en 1991 zat de Volksunie zelfs in de (federale) regering. Ook heeft de partij verschillende keren in de Vlaamse en Brusselse Regering. Tijdens de jaren 1990 zag de partij een daling in zetel. Uiteindelijk viel de partij in 2000 uit elkaar door het [[Lambermontakkoord]]. |
| | | | |
| − | ==Geschiedenis==
| + | De Volksunie werd opgevolgd door de [[Nieuw-Vlaamse Alliantie]] (N-VA) in 2001. De N-VA trok vooral de rechtse Volksunie-leden aan. De progressieve, linksere Volksunie-leden creëerden een nieuwe partij onder de naam [[Spirit (politieke partij)|Spirit]], die uiteindelijk opging in [[Groen (politieke partij)|Groen]] in 2012. Andere leden vertrokken naar andere partijen, zoals [[Vooruit (politieke partij)|sp.a]], [[Open Vld]] en [[CD&V]]. |
| − | ===Voorgeschiedenis===
| |
| − | De Belgische Socialistische Partij kwam voort uit de [[Belgische Werkliedenpartij]] (BWP). De Belgische Werkliedenpartij werd opgericht in 1885 en vertegenwoordigde de socialistische zuil tijdens de [[verzuiling]]. In 1938 werd [[Hendrik de Man]] voorzitter van de BWP. De Man was voorstander van het [[corporatisme]]. In plaats van [[klassenstrijd]] geloofde hij dat klassen samen moesten werken. In 1940 werd België binnengevallen door de Duitsers tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]]. De BWP werd toen officieel ontbonden en veel socialistische politici werden gevangengenomen of moesten onderduiken of vluchten. | |
| − | | |
| − | De Man werd niet vervolgd. Sterker nog, hij koos de kant van de Duitse bezetter. Hij werd een belangrijke raadgever van de Belgische koning [[Leopold III van België|Leopold III]]. Dat duurde tot 1941, toen de Duitse bezetter wantrouwen in hem kreeg. Ook de Vlaamse collaborateurs hadden niets met De Man, omdat De Man juist voorstander was van een verenigd België. Vlak voor de Belgische bevrijding in 1944 vluchtte hij naar [[Zwitserland]], waar hij tot zijn dood bleef wonen.
| |
| − | | |
| − | Vanwege de collaboratie van De Man besloten veel partijleden een nieuwe partij op te richten: de Belgische Socialistische Partij (BSP). De oprichting van de BSP begon tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar de partij was officieel verboden. Pas in 1945 werd de Belgische Socialistische Partij officieel opgericht.
| |
| − | | |
| − | ===Wederopbouw en Koningskwestie===
| |
| − | De BSP was een stuk gematigder dan de BWP. Waar de BWP nog uitgesproken antikapitalistisch was, geloofde BSP meer in hervormingen op democratische wijze. De partij wilde via [[sociale zekerheid]] de levens van burgers verbeteren. Tussen 1945 en 1949 zat de BSP in enkele regeringen met (afwisselend) de [[Christelijke Volkspartij]] (CVP), de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]], de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB) en de [[Union Démocratique Belge]] (UDB). In deze periode werd de regering steeds door een premier van de BSP geleidt. Dat waren [[Achille Van Acker]], [[Paul-Henri Spaak]] en [[Camille Huysmans]]. Van Acker staat bekend als de vader van de Belgische verzorgingsstaat, terwijl Spaak een belangrijke rol speelde bij de oprichting van de [[Europese Unie]] (EU). | |
| − | | |
| − | De partij was tegenstander van de terugkeer van koning Leopold III naar België tijdens de [[Koningskwestie]]. De CVP was als enige voorstander van de terugkeer van de koning. Voorstanders van de koning stemden hierdoor massaal op de CVP, waardoor de BSP tussen 1949 en 1954 niet in de regering vertegenwoordigd was. Tussen 1954 en 1958 zat de partij opnieuw in de regering samen met de Liberale Partij onder premier Van Acker, maar verdween tussen 1958 en 1961 weer in de oppositie.
| |
| − | | |
| − | ===Jaren 1960 en 1970===
| |
| − | Tijdens de jaren 1960 en 1970 zat de BSP vrijwel altijd in de regering, behalve tussen 1966 en 1968 en tussen 1974 en 1977. In de jaren 1970 vormde de partij vrijwel altijd een regering met de CVP, waarbij de CVP de premier leverde. De BSP leverde tussen 1973 en 1974 [[Edmond Leburton]] als premier in een regering bestaande uit de BSP, de CVP en de [[Partij voor Vrijheid en Vooruitgang]] (PVV). Tussen 1977 en 1979 zat de partij opnieuw in een regering bestaande uit BSP, CVP, de [[Volksunie]] (VU) en [[Démocrate Fédéraliste Indépendant|Front démocratique des francophones]] (FDF).
| |
| − | | |
| − | De BSP was de laatste van de drie traditionele grote partijen die in een Franstalige en Nederlandstalige afdeling splitste. Binnen de partij was er dan ook een strijdt tussen Vlaamse en Waalse socialisten. Vlaamse socialisten waren voor een groot deel voorstander van Vlaams zelfbestuur, terwijl de Waalse socialisten juist tegenstander waren. De BSP was traditioneel sterker in Wallonië dan in Vlaanderen, omdat Wallonië historisch linkser is dan Vlaanderen. Vlaamse socialisten in het [[arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde]] deden daarom mee onder een eigen lijst: [[Rode Leeuwen]].
| |
| − | | |
| − | ===Splitsing===
| |
| − | In 1978 werd de Belgische Socialistische Partij in twee partijen gesplitst. Het Franstalige gedeelte van de ging verder als de [[Parti Socialiste (België)|Parti Socialiste]] (PS). Vandaag de dag is de PS nog altijd een van de grote Franstalige partijen. De partij gebruikt nog altijd dezelfde naam.
| |
| − | | |
| − | Het Vlaamse gedeelte ging verder als de ''Socialistische Partij'' (SP). Na de [[dioxinecrisis]] in 1999 besloot de partij in 2001 van naam te wisselen. De SP ging verder als de ''Socialistische Partij Anders'' (sp.a). In 2021 werd de partij opnieuw veranderd; ditmaal in [[Vooruit (politieke partij)|Vooruit]]. In tegenstelling tot de Parti Socialiste is Vooruit gematigder op economisch vlak en strenger op het gebied van migratie.
| |
| − | | |
| − | ==Verkiezingsuitslagen==
| |
| − | | |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | |-
| |
| − | ! rowspan="2"| Jaar
| |
| − | ! rowspan="2"| Partijvoorzitter
| |
| − | ! colspan="2"| [[Kamer van Volksvertegenwoordigers|Kamer]]
| |
| − | ! colspan="2"| [[Senaat (België)|Senaat]]
| |
| − | |-
| |
| − | ! Zetels
| |
| − | ! -/+
| |
| − | ! Zetels
| |
| − | ! -/+
| |
| − | |-
| |
| − | | 1946 || [[Paul-Henri Spaak]] || {{Percentagebalk|69|202|#FF0000}} || +5 || {{Percentagebalk|34|101|#FF0000}} ||
| |
| − | |-
| |
| − | | 1949 || [[Paul-Henri Spaak]] || {{Percentagebalk|66|212|#FF0000}} || -3 || {{Percentagebalk|33|106|#FF0000}} || -1
| |
| − | |-
| |
| − | | 1950 || [[Max Buset]] || {{Percentagebalk|73|212|#FF0000}} || +7 || {{Percentagebalk|37|106|#FF0000}} || +4
| |
| − | |-
| |
| − | | 1954 || [[Achille Van Acker]] || {{Percentagebalk|82|212|#FF0000}} || +9 || {{Percentagebalk|42|106|#FF0000}} || +5
| |
| − | |-
| |
| − | | 1958 || [[Achille Van Acker]] || {{Percentagebalk|80|212|#FF0000}} || -2 || {{Percentagebalk|40|106|#FF0000}} || -2
| |
| − | |-
| |
| − | | 1961 || [[Léo Collard]] || {{Percentagebalk|84|212|#FF0000}} || +4 || {{Percentagebalk|45|106|#FF0000}} || +5
| |
| − | |-
| |
| − | | 1965 || [[Léo Collard]] || {{Percentagebalk|64|212|#FF0000}} || -20 || {{Percentagebalk|31|106|#FF0000}} || -14
| |
| − | |-
| |
| − | | 1968 || [[Léo Collard]] || {{Percentagebalk|59|212|#FF0000}} || -5 || {{Percentagebalk|33|106|#FF0000}} || +2
| |
| − | |-
| |
| − | | 1971 || [[Jos Van Eynde]] || {{Percentagebalk|57|212|#FF0000}} || -2 || {{Percentagebalk|24|106|#FF0000}} || -9
| |
| − | |-
| |
| − | | 1974 || [[Edmond Leburton]] || {{Percentagebalk|59|212|#FF0000}} || +2 || {{Percentagebalk|27|106|#FF0000}} || +3
| |
| − | |-
| |
| − | | 1977 || [[André Cools]] <br> [[Karel Van Miert]] || {{Percentagebalk|61|212|#FF0000}} || +2 || {{Percentagebalk|31|106|#FF0000}} || +4
| |
| − | |-
| |
| − | |}
| |
| − | | |
| − | ==Bronnen==
| |
| − | * Witte, Els, Craeybeckx, Jan en Meynen, Alain (1997). ''Politieke Geschiedenis van België: Van 1830 tot heden.'' Zesde herziende uitgave, Standaard Uitgeverij NV, Antwerpen.
| |
Vlaanderen 
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Politiek
