No-spel
|
|
No-spel (ook wel no genoemd) is een traditionele vorm van theater uit Japan. Die vorm bevat zowel dans als muziek. No-spel is ontstaan in de 14e eeuw en wordt nog geregeld opgevoerd in het land. Hiermee is het no-spel een van de oudste theatervormen die nog opgevoerd worden.
Een typisch no-spel is gebaseerd op een Japans volksverhaal of een werk uit de Japanse literatuur. Ook speelt het bovennatuurlijke vaak een rol. In het no-spel wordt gebruikgemaakt van maskers om de verschillende rollen uit te beelden. Emoties worden gecommuniceerd door middel van handgebaren. Voor no-spel bestaan allerlei regels. Daarom is de vorm eerder gericht op traditie dan op vernieuwing.
Geschiedenis
Ontstaan
Kan'ami en Zeami
Edoperiode
Modern no-spel
Elementen van een no-spel
Een no-spel verschilt erg van westerse toneelstukken. Er zijn specifieke regels en elementen voor een no-spel. Hieronder worden die elementen allemaal uitgelegd. Achter de begrippen is steeds de schrijfwijze in kanji (het traditionele schrift van het Japans) toegevoegd.
Rollen
In een typisch no-spel zijn er een aantal rollen. Die rollen hebben elk een naam. De rollen kunnen ingedeeld worden aan de hand van vier categorieën:
- Shite (仕手): het hoofdpersonage en de held van het verhaal. In sommige toneelstukken is de shite eerst een mens en later een geest.
- Shitetsure (仕手連れ): het hulpje van het hoofdpersonage.
- Kōken (後見): de toneelknechten. Hiervan zijn meestal tussen één en drie aanwezig.
- Jiutai (地謡): het koor, bestaande uit acht leden.
- Waki (脇): de tegenstander van het hoofdpersonage.
- Wakitsure (脇連れ): het hulpje van de tegenstander.
- Kyōgen (狂言): dat zijn de acteurs die spelen tijdens de pauzes. Zij spelen dan vaak kleinere, kortere toneelstukjes.
- Hayashi (囃子): dat zijn degene die de muziekinstrumenten bespelen. In het no-spel worden vier instrumenten gebruikt: de fluit, de heupdrum, de schouderdrum en de stokdrum.
Ieder no-spel heeft minstens één shite, één waki, een orkest en een koor nodig. De andere rollen zijn niet altijd aanwezig.