Wodan

Wodan is de oppergod van de Germaanse mythologie. Hij wordt vergeleken met Odin, een god uit de Noordse mythologie en de stamvader van de Æsir, één van de groepen 'echte' goden uit de Noordse mythologie. In wat nu Nederland en Duitsland is, was deze god bekend onder verschillende namen: Oudsaksisch: Woden, Oudnederlands: Wuodan, Duits: Wotann. Hij is de leider van de goden, de god van de wijsheid, dichtkunst en handel, oorlog en dood, tovenarij en leiderschap. Net als Odin heeft Wodan vele symbolen zoals een staf, een speer, een ring, twee wolven en een raaf. Mogelijk dat de raaf of kraai verwijst naar de Keltische godin Morrígan die ook met oorlog en lot, vooral met het voorspellen van ondergang en dood in de strijd te maken had. Ze wordt vaak in de gedaante van een raaf beschreven.

Wodan is de naamgever aan onze huidige woensdag. Ook plaats- of veldnamen (toponiemen) als Woensdrecht, Woensel (noordelijk deel van Eindhoven) en Woensberg (tussen Blaricum en Huizen) zijn mogelijk aan hem verbonden.

Zijn vrouw heet in de Noordse mythologie Frigg. Frigg had een zus Freya of Fria. Bij de Germaanse mythologie spreekt men van Freyja. Naar haar is onze vrijdag genoemd. Mogelijk staat zij gelijk met de Keltische Aine. Onder andere de bekende god van de donder Thor (Donar), en Baldr en Hodr die in veel verhalen voorkomen. Wodan offerde zijn oog aan de bron van Mimir om alle kennis en wijsheid ter wereld te verkrijgen. Wodan kon van gedaante veranderen, hij kon de vorm van een ander dier of mens aannemen. Men vereerde de Noordse goden op verschillende manieren. Grote beelden van Thor, Wodan en Freya stonden in een indrukwekkende tempel in Uppsala in Zweden. Soms werden er erg grote offers gebracht, door het doden van vee (of zelfs mensen), maar meestal bestonden de offers uit voedsel.

De naam Wodan zou afkomstig zijn het van Proto-Germaanse *woðanaz, dat afkomstig is van *woðaz, wat zoiets als ‘razen’ betekent. Een ander woord voor razen kennen we nog als woeden (er woedde een zware storm op zee).

Over Wodan is er weinig aan aan archeologische beelden, afbeeldingen en dergelijke bewaard gebleven en dus is er weinig bekend. Mogelijk was het een soort oorlogsgod. De Romeinen stelde hem dan ook gelijk aan hun Mercurius. Wodan zou volgens hun ook de god van magie en genezing zijn. Omdat er van Odin meer bewaard is gebleven en dus meer bekend is, worden deze zaken ook aan Wodan toegedicht. Mede door de Romeinen die een en ander over de Germanen hebben beschreven is er het nodige bekend.

Er is een link met het huidige Sinterklaasfeest. Dat zit in de gedaante van Wodan die een grijswitte baard had. Ook zijn grijswitte paard Sleipnir waarmee hij langs de wolken zou vliegen, doet denken aan die van de Sint, die met zijn paard over de daken gaat. Op de Waddeneilanden kent men nog de term “kloazen”, hierbij gingen jonge mannen verkleed als demonen het dorp door. Ook de Huizers en Waddeneiland bewoners spreken in hun dialect over “Sunderklaas”.