Angelsaksen
|
|
De Angelsaksen is een verzamelnaam voor de verschillende volkeren die woonden in Groot-Brittannië. De Angelsaksen waren Germaanse stammen die uit Noordwest-Europa kwamen. Zij woonden in Denemarken, Noord-Duitsland en Nederland. In de 5e eeuw n.Chr. verhuisden zij naar Groot-Brittannië.
In de Britse geschiedenis duurde Angelsaksische periode van 450 tot 1066. Voor de komst van de Angelsaksen woonden in Groot-Brittannië voornamelijk Keltische volkeren. Pas van de 8e eeuw is veel bekend over de Angelsaksen. De Angelsaksen spraken Oudengels. Dat is een vroege versie van de Engelse taal zoals we die nu kennen. Tijdens de Angelsaksische periode ontstond ook de Engelse literatuur. Ook kwam het christendom in die periode naar Groot-Brittannië. De Angelsaksen woonden in het huidige Engeland. In Schotland en Wales woonden Keltische volkeren.
De Angelsaksische periode kwam tot een einde met de invasie van Willem de Veroveraar in 1066. Engeland kwam toen onder het bestuur van de Normandiërs te staan.
Verschillende volkeren
De Angelsaksen waren niet één volk. Het is een verzameling van verschillende volkeren. De verzamelnaam is vernoemd naar twee grote volkeren binnen die groep: de Angelen en de Saksen. Onder de Angelsaksen vielen de volgende volkeren:
- De Angelen: zij woonden oorspronkelijk in het zuiden van Denemarken en het uiterste noorden van Duitsland. Hun leefgebied valt ongeveer samen met de huidige deelstaat Sleeswijk-Holstein in Duitsland. In de 5e eeuw trokken zij over zee naar Groot-Brittannië. Hier vestigden zij zich in East Anglia, Mercia en Northumbria. Die drie koninkjes lagen allemaal in het noordoosten van Engeland.
- De Juten: zij woonden oorspronkelijk in Jutland, een regio in Denemarken. Hun leefgebied lag ten noorden van de Angelen. In Groot-Brittannië vestigden zij zich in Kent, in Hampshire en het eiland Wright. De Juten woonden dus in het zuidoosten van Engeland.
- De Saksen: zij woonden in een groot deel van Duitsland. In dit geval hebben wij het over de Saksen in het noorden van Duitsland. Zij woonden in het gebied tussen de steden Bremen en Hamburg. De Saksen vestigden zich in het midden en zuiden van Engeland. Hier stichtten zij de koninkrijken Wessex, Sussex en Essex. De uitgang "sex" verwijst ook naar de Saksen (Saxons).
- De Friezen: zij woonden in Nederland en de Duitse regio Oost-Friesland. De Friezen verhuisden in mindere mate naar Groot-Brittannië. Zij hadden niet eerst een gebied waar zij zich vestigden.
Geschiedenis
Ontstaan
Het is onduidelijk wanneer die volkeren precies naar Groot-Brittannië verhuisden. Vaak wordt gezegd dat de Angelsaksische migratie ergens tussen 400 en 450 n.Chr. begon. Er zijn verschillende redenen waarom de Angelsaksen naar Groot-Brittannië gingen. In Groot-Brittannië was voor die tijd al een Angelsaksische bevolking. De Romeinen hadden Angelsaksen uit West-Europa gehaald om hen te beschermen tegen de Picten en de Schotten.
In Noordwest-Europa en Scandinavië had men te maken met overstromingen. Ook waren er veel moerassen. Landbouw was daardoor erg moeilijk. In Engeland was de grond een stuk vruchtbaarder en minder nat. Een andere reden was (mogelijk) overbevolking. Sommige bronnen geven aan dat sommige stammen andere stammen dwongen om te verhuizen naar Groot-Brittannië. Zij verdrongen hen uit hun leefgebied, omdat er een tekort aan grond en andere hulpbronnen was.
Een andere reden was de situatie in Groot-Brittannië. Na de val van het Romeinse Rijk was er niet echt één volk dat de baas was in Groot-Brittannië. Hierdoor zagen de Angelsaksen de mogelijkheid om hun grondgebied uit te breiden.
De Angelsakische migratie vond plaats op grote schaal. Het waren niet alleen krijgers die naar Groot-Brittannië. Zij namen ook hun gezinnen mee. De migratie was dus niet iets tijdelijks, maar iets voor altijd.
De Heptarchie
De Angelsaksen stichtten in Groot-Brittannië verschillende koninkrijkjes. Hiervan zijn zeven koninkrijken belangrijk:
- Koninkrijk Wessex
- Koninkrijk Essex
- Koninkrijk Sussex
- Koninkrijk Kent
- Koninkrijk East Anglia
- Koninkrijk Mercia
- Koninkrijk Northumbria
Die zeven koninkrijken werden samen de heptarchie genoemd. Dat woord is afgeleid van het Latijnse woord voor zeven, omdat er zeven koninkrijken waren. Naast die zeven koninkrijken waren er ook kleinere koninkrijkjes die een korte tijd bestonden. Voorbeelden zijn Lindsey, Middle Anglia, Hwicce en Surrey. Geschiedenisboeken richten zich vooral op de heptarchie.
Niet alle zeven koninkrijken waren even belangrijk. Kent was oorspronkelijk een heel belangrijk koninkrijk. Sussex en Essex waren een stuk minder belangrijk. Kent verloor later haar invloed. Hierna had Mercia een lange tijd de macht in handen. Uiteindelijk wist Wessex om het meest belangrijke koninkrijk van Groot-Brittannië te worden. Koning Egbert van Wessex wist om Mercia te verslaan in 825. De Angelsaksen hadden hierdoor voor het eerst een duidelijke leider.
Verspreiding van het christendom
_-_BL_Egerton3028_f55r_(Ethelbert_baptized_by_St._Augustine)_(cropped).jpg)
De Angelsaksen geloofden in natuurgodsdiensten. Ook de Keltische volkeren in Groot-Brittannië geloofden in mythologieën. De Angelsaksen namen dan ook de Germaanse mythologie mee naar Groot-Brittannië. In de eerste eeuwen beoefenden zij die religie. Dat veranderde in 595. Toen kwam Augustinus van Canterbury aan in Groot-Brittannië. Van paus Gregorius I kreeg hij de opdracht om het koninkrijk Kent te bekeren tot het christendom. De koning van Kent stond daarvoor open. Hij was namelijk getrouwd met een christelijke prinses uit Frankrijk. Zijn opvolger zich uiteindelijk tot het christendom bekeren.
Vanuit Kent werd de rest van Groot-Brittannië bekeerd tot het christendom. Het christendom bracht ook het Latijnse schrift naar de Angelsaksen. Voorheen gebruikten de Angelsaksen het runenschrift. Vanaf de 7e eeuw werd het runenschrift vervangen door het Latijnse alfabet.