Gereedschap: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
k |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:20060513 toolbox.jpg|miniatuur|Koffer met handgereedschap]] | [[Bestand:20060513 toolbox.jpg|miniatuur|Koffer met handgereedschap]] | ||
| + | |||
'''Gereedschap''' is een [[hulpmiddel]] om de bewerkingen uit te kunnen voeren die een [[mens]] (en ook sommige dieren) niet met zijn of haar blote [[handen]] kan doen, of slechts met moeite. | '''Gereedschap''' is een [[hulpmiddel]] om de bewerkingen uit te kunnen voeren die een [[mens]] (en ook sommige dieren) niet met zijn of haar blote [[handen]] kan doen, of slechts met moeite. | ||
| − | == Algemeen == | + | <center> |
| + | {| style="vertical-align:top; border:4px solid red;" width="50%" cellspacing="0" cellpadding="7" | ||
| + | |- | ||
| + | |<div style="font-size: 15px; padding:2px 0;"><center>'''Let op!'''</center></div> | ||
| + | <center>Gereedschap is geen speelgoed. Als je er verkeerd mee omgaat, kun je er jezelf of een ander mee verwonden.</center> | ||
| + | |} | ||
| + | </center> | ||
| + | |||
| + | ==Algemeen== | ||
[[Bestand:Gereedschapskist2.jpg|miniatuur|Houten timmermanskist met gereedschap]] | [[Bestand:Gereedschapskist2.jpg|miniatuur|Houten timmermanskist met gereedschap]] | ||
Andere termen die gebruikt worden voor bepaalde typen gereedschap zijn '''gerei''' (meervoud van 'zachter' gereedschap) en '''[[instrument]]''' (over het algemeen een meer geavanceerd of erg specialistisch stuk gereedschap). Voor groter en zwaarder gereedschap wordt meestal de term '''[[werktuig]]''' of [[machine]] gebruikt. | Andere termen die gebruikt worden voor bepaalde typen gereedschap zijn '''gerei''' (meervoud van 'zachter' gereedschap) en '''[[instrument]]''' (over het algemeen een meer geavanceerd of erg specialistisch stuk gereedschap). Voor groter en zwaarder gereedschap wordt meestal de term '''[[werktuig]]''' of [[machine]] gebruikt. | ||
| Regel 8: | Regel 17: | ||
Sommige stukken gereedschap, zoals een [[hamer]], een [[bijl]] of een [[mes]], kunnen daarnaast ook nog als [[wapen]] worden gebruikt. Er zijn veel verschillende soorten gereedschap, vaak kunnen deze gereedschappen voor meerdere doeleinden (klussen) gebruikt worden. Gereedschappen zijn in doe-het-zelf zaken, hobbywinkels, bouwmarkten en speciaalzaken verkrijgbaar (en via internet te bestellen). | Sommige stukken gereedschap, zoals een [[hamer]], een [[bijl]] of een [[mes]], kunnen daarnaast ook nog als [[wapen]] worden gebruikt. Er zijn veel verschillende soorten gereedschap, vaak kunnen deze gereedschappen voor meerdere doeleinden (klussen) gebruikt worden. Gereedschappen zijn in doe-het-zelf zaken, hobbywinkels, bouwmarkten en speciaalzaken verkrijgbaar (en via internet te bestellen). | ||
| − | + | ||
| − | + | ==Geschiedenis== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | == Geschiedenis == | ||
Gereedschappen ontstonden al in de [[steentijd]]. Van vuursteen, hout en ook been werden er hulpmiddelen gemaakt. In de evolutie (ontwikkeling) van het gereedschap zie je bepaalde vormen en doelen steeds terug, ook al veranderd het materiaal zoals [[Koper (element)|koper]], [[brons]], [[IJzer (element)|ijzer]] en later ook [[Legering|legeringen]] en [[Plastic|plastics]] (kunststoffen). Landbouwwerktuigen werden tuingereedschap en met de komst van stoom, benzine en elektriciteit konden handgereedschappen motorisch worden aangedreven. Eerst nog via riemen (stoomtijdperk), later rechtstreeks en steeds draagbaarder. Nu zijn accu aangedreven gereedschappen heel gewoon. | Gereedschappen ontstonden al in de [[steentijd]]. Van vuursteen, hout en ook been werden er hulpmiddelen gemaakt. In de evolutie (ontwikkeling) van het gereedschap zie je bepaalde vormen en doelen steeds terug, ook al veranderd het materiaal zoals [[Koper (element)|koper]], [[brons]], [[IJzer (element)|ijzer]] en later ook [[Legering|legeringen]] en [[Plastic|plastics]] (kunststoffen). Landbouwwerktuigen werden tuingereedschap en met de komst van stoom, benzine en elektriciteit konden handgereedschappen motorisch worden aangedreven. Eerst nog via riemen (stoomtijdperk), later rechtstreeks en steeds draagbaarder. Nu zijn accu aangedreven gereedschappen heel gewoon. | ||
| − | == Handgereedschap == | + | ==Handgereedschap== |
| − | * [[afbreekmes]] | + | *[[afbreekmes]] |
| − | * [[avegaar]] | + | *[[avegaar]] |
| − | * [[beitel]], steekbeitel, draaibijtel | + | *[[beitel]], steekbeitel, draaibijtel |
| − | * [[bijl]], [[vuistbijl]] | + | *[[bijl]], [[vuistbijl]] |
| − | * [[Bit (gereedschap)|Bitje]] of schroefbit | + | *[[Bit (gereedschap)|Bitje]] of schroefbit |
| − | * [[blikschaar]] | + | *[[blikschaar]] |
| − | * [[boor (gereedschap)|boor]], slingerboor, slangenboor, schrapboor) | + | *[[boor (gereedschap)|boor]], slingerboor, slangenboor, schrapboor) |
| − | * [[breekijzer]] | + | *[[breekijzer]] |
| − | * [[centerpons]] (centerpunt, puntslag) | + | *[[centerpons]] (centerpunt, puntslag) |
| − | * [[cijferpons]] | + | *[[cijferpons]] |
| − | * [[dissel]] of dwarsbijl | + | *[[dissel]] of dwarsbijl |
| − | * [[draadtap]] | + | *[[draadtap]] |
| − | * [[drevel]] | + | *[[drevel]] |
| − | * [[doorslag]] (pendrijver) | + | *[[doorslag]] (pendrijver) |
| − | * [[dopsleutel]] | + | *[[dopsleutel]] |
| − | * [[draadsnijder]] | + | *[[draadsnijder]] |
| − | * [[Engelse sleutel]] | + | *[[Engelse sleutel]] |
| − | * [[figuurzaag]] | + | *[[figuurzaag]] |
| − | * [[frees]] | + | *[[frees]] |
| − | * [[fretboor]] | + | *[[fretboor]] |
| − | * [[glassnijder]] | + | *[[glassnijder]] |
| − | * [[grondschaaf]] | + | *[[grondschaaf]] |
| − | * [[guts]] | + | *[[guts]] |
| − | * [[hamer]], bankhamer, klauwhamer | + | *[[hamer]], bankhamer, klauwhamer |
| − | * [[holpijp]] | + | *[[holpijp]] |
| − | * [[ijzerzaag]] (beugelzaag) | + | *[[ijzerzaag]] (beugelzaag) |
| − | * [[Inbussleutel]] | + | *[[Inbussleutel]] |
| − | * [[juniorzaag]] | + | *[[juniorzaag]] |
| − | * [[klopper]] of houten hamer | + | *[[klopper]] of houten hamer |
| − | * [[koevoet]] | + | *[[koevoet]] |
| − | * [[komstaaldraadborstel]] | + | *[[komstaaldraadborstel]] |
| − | * [[kruishout]] | + | *[[kruishout]] |
| − | * [[kruiskopschroefendraaier|kruiskopschroevendraaier]] | + | *[[kruiskopschroefendraaier|kruiskopschroevendraaier]] |
| − | * [[letterpons]] | + | *[[letterpons]] |
| − | * [[lijmklem]] (lijmtang, sergeant) | + | *[[lijmklem]] (lijmtang, sergeant) |
| − | * [[mes]], zakmes | + | *[[mes]], zakmes |
| − | * [[moniertang]] | + | *[[moniertang]] |
| − | * [[nijptang]] | + | *[[nijptang]] |
| − | * [[perforator]] | + | *[[perforator]] |
| − | * [[pijpsleutel]] | + | *[[pijpsleutel]] |
| − | * [[plamuurmes]] | + | *[[plamuurmes]] |
| − | * [[poelietrekker]] | + | *[[poelietrekker]] |
| − | * [[pompschroevendraaier]] | + | *[[pompschroevendraaier]] |
| − | * [[priem]] (els) | + | *[[priem]] (els) |
| − | * [[rattenstaart]] | + | *[[rattenstaart]] |
| − | * [[Rasp (gereedschap)|rasp]], rimpelrasp, naaldrasp | + | *[[Rasp (gereedschap)|rasp]], rimpelrasp, naaldrasp |
| − | * [[revolverponstang]] | + | *[[revolverponstang]] |
| − | * [[ringsleutel]] | + | *[[ringsleutel]] |
| − | * [[schaaf]], blokschaaf, rijschaaf, handschaafje, profielschaaf | + | *[[schaaf]], blokschaaf, rijschaaf, handschaafje, profielschaaf |
| − | * [[schaar]] | + | *[[schaar]] |
| − | * [[schildershakmes]] | + | *[[schildershakmes]] |
| − | * [[slijpsteen]] | + | *[[slijpsteen]] |
| − | * [[schraapstaal]] | + | *[[schraapstaal]] |
| − | * [[schroevendraaier]] | + | *[[schroevendraaier]] |
| − | * [[spanningzoeker]] | + | *[[spanningzoeker]] |
| − | * [[schrijfhaak]] (blokhaak) | + | *[[schrijfhaak]] (blokhaak) |
| − | * [[schuurblok]] (schuurkurk) | + | *[[schuurblok]] (schuurkurk) |
| − | * [[slagsleutel]] | + | *[[slagsleutel]] |
| − | * [[staalborstel]] | + | *[[staalborstel]] |
| − | * [[steeksleutel]] | + | *[[steeksleutel]] |
| − | * [[tang]] | + | *[[tang]] |
| − | * [[tas]] | + | *[[tas]] |
| − | * [[torxkopschroevendraaier]] | + | *[[torxkopschroevendraaier]] |
| − | * [[trekmes]] | + | *[[trekmes]] |
| − | * [[troffel]] | + | *[[troffel]] |
| − | * [[verfkrabber]] | + | *[[verfkrabber]] |
| − | * [[verfsteker]] | + | *[[verfsteker]] |
| − | * [[verstekbak]] | + | *[[verstekbak]] |
| − | * [[verstekzaag]] | + | *[[verstekzaag]] |
| − | * [[vuist]] | + | *[[vuist]] |
| − | * [[vijl]] (rond, halfrond, zoet, vogeltong, sleutelgat) | + | *[[vijl]] (rond, halfrond, zoet, vogeltong, sleutelgat) |
| − | * [[waterpomptang]] | + | *[[waterpomptang]] |
| − | * [[wetsteen]] | + | *[[wetsteen]] |
| − | * [[wringijzer]] | + | *[[wringijzer]] |
| − | * [[zaag]], handzaag, kapzaag, verstekzaag, [[boomzaag]], toffelzaag | + | *[[zaag]], handzaag, kapzaag, verstekzaag, [[boomzaag]], toffelzaag |
| − | * [[zaagklem]] | + | *[[zaagklem]] |
| − | * [[zweihaak]] (zwaaihaak) | + | *[[zweihaak]] (zwaaihaak) |
| − | == Hulpmiddelen bij gereedschappen == | + | ==Hulpmiddelen bij gereedschappen== |
| − | * [[aambeeld]] | + | *[[aambeeld]] |
| − | * [[bankschroef]] | + | *[[bankschroef]] |
| − | * [[krik]] | + | *[[krik]] |
| − | * [[lasbril]] | + | *[[lasbril]] |
| − | * [[loopkat]] | + | *[[loopkat]] |
| − | * [[gehoorbescherming]] | + | *[[gehoorbescherming]] |
| − | * [[katrol]] | + | *[[katrol]] |
| − | * [[snijmat]] | + | *[[snijmat]] |
| − | * [[takel]] | + | *[[takel]] |
| − | * [[veiligheidsbril]] | + | *[[veiligheidsbril]] |
| − | * [[veiligheidshelm]] | + | *[[veiligheidshelm]] |
| − | * [[verlengsnoer]] | + | *[[verlengsnoer]] |
| − | * [[werkbank]] (Workmate, schaafbank) | + | *[[werkbank]] (Workmate, schaafbank) |
| − | * [[werkhandschoenen]] | + | *[[werkhandschoenen]] |
| − | == Machine-gereedschappen == | + | ==Machine-gereedschappen== |
Machinale of mechanische vormen van handgereedschap, meestal op lichtnetstroom of op accu: | Machinale of mechanische vormen van handgereedschap, meestal op lichtnetstroom of op accu: | ||
| − | * [[accuboormachine]] (ook gebruikt als schroevendraaier) | + | *[[accuboormachine]] (ook gebruikt als schroevendraaier) |
| − | * [[afkortzaagmachine]] | + | *[[afkortzaagmachine]] |
| − | * [[bandzaag]] | + | *[[bandzaag]] |
| − | * [[boormachine]] (boorkolom, klopboormachine, boorhamer, drilboor) | + | *[[boormachine]] (boorkolom, klopboormachine, boorhamer, drilboor) |
| − | * [[cirkelzaag]] | + | *[[cirkelzaag]] |
| − | * [[decoupeerzaag]] | + | *[[decoupeerzaag]] |
| − | * [[draaibank]], [[metaaldraaibank]] | + | *[[draaibank]], [[metaaldraaibank]] |
| − | * [[figuurzaagmachine]] | + | *[[figuurzaagmachine]] |
| − | * [[freesmachine]] | + | *[[freesmachine]] |
| − | * [[kettingzaag]] (motorzaag) | + | *[[kettingzaag]] (motorzaag) |
| − | * [[knipschaar]] | + | *[[knipschaar]] |
| − | * [[lintzaag]] | + | *[[lintzaag]] |
| − | * [[radiaalzaag]] | + | *[[radiaalzaag]] |
| − | * [[schaafbank]] (vlakbank, vandiktebank) | + | *[[schaafbank]] (vlakbank, vandiktebank) |
| − | * [[schuurmachine]] (schotelschuurmachine) | + | *[[schuurmachine]] (schotelschuurmachine) |
| − | * [[zaagmachine]] | + | *[[zaagmachine]] |
| − | === Overig machinaal gereedschap === | + | ===Overig machinaal gereedschap=== |
| − | * [[elektrische slijpmachine]] | + | *[[elektrische slijpmachine]] |
| − | * [[graveermachine]] | + | *[[graveermachine]] |
| − | * [[haakse slijper]] | + | *[[haakse slijper]] |
| − | * [[stansmachine]] | + | *[[stansmachine]] |
| − | * [[zetbank]] (afkantpers) | + | *[[zetbank]] (afkantpers) |
| − | == Meetgereedschap == | + | ==Meetgereedschap== |
Voor het meten van lengtes: | Voor het meten van lengtes: | ||
| − | * [[duimstok]] | + | *[[duimstok]] |
| − | * [[meetlat]] | + | *[[meetlat]] |
| − | * [[meetlint]] | + | *[[meetlint]] |
| − | * [[micrometer]] | + | *[[micrometer]] |
| − | * [[rolmaat]] | + | *[[rolmaat]] |
| − | * [[schuifmaat]] | + | *[[schuifmaat]] |
| − | === Ander meetgereedschap === | + | ===Ander meetgereedschap=== |
| − | * [[bandenspanningsmeter]] | + | *[[bandenspanningsmeter]] |
| − | * cirkelsnijder | + | *cirkelsnijder |
| − | * [[curvimeter]] | + | *[[curvimeter]] |
| − | * [[gradenboog]] | + | *[[gradenboog]] |
| − | * [[kaliber]] (instrument) | + | *[[kaliber]] (instrument) |
| − | * [[krompasser]] | + | *[[krompasser]] |
| − | * [[multimeter]] (stroom-. spanning-, weerstand-, universeelmeter) | + | *[[multimeter]] (stroom-. spanning-, weerstand-, universeelmeter) |
| − | * [[schietlood]] | + | *[[schietlood]] |
| − | * [[schroefdraadmeter]] | + | *[[schroefdraadmeter]] |
| − | * [[steekpasser]] | + | *[[steekpasser]] |
| − | * [[taster]] | + | *[[taster]] |
| − | * [[vlakplaat]] | + | *[[vlakplaat]] |
| − | * [[voelermaat]] | + | *[[voelermaat]] |
| − | * [[waterpas]] | + | *[[waterpas]] |
| − | == Tekengereedschap == | + | ==Tekengereedschap== |
Zie ook [[Teken- en schrijfmateriaal]] | Zie ook [[Teken- en schrijfmateriaal]] | ||
| − | * [[afrondingsmal]] of tekenschaats | + | *[[afrondingsmal]] of tekenschaats |
| − | * [[doezelaar]] | + | *[[doezelaar]] |
| − | * [[gatenplaat]] of cirkelmal | + | *[[gatenplaat]] of cirkelmal |
| − | * [[gradenboog]] | + | *[[gradenboog]] |
| − | * [[Graphos van Pelikan]] | + | *[[Graphos van Pelikan]] |
| − | * [[kleurpotloden]] | + | *[[kleurpotloden]] |
| − | * [[krijtstift]] gebruikt in de bouw | + | *[[krijtstift]] gebruikt in de bouw |
| − | * [[lettersjabloon|lettersjablonen]] met alle mogelijke letter- en cijfertypen | + | *[[lettersjabloon|lettersjablonen]] met alle mogelijke letter- en cijfertypen |
| − | * [[liniaal]] | + | *[[liniaal]] |
| − | * [[passer]] en valpasser | + | *[[passer]] en valpasser |
| − | * [[Rapidograph]], buisjespen van Rotring | + | *[[Rapidograph]], buisjespen van Rotring |
| − | * [[rekenliniaal]] | + | *[[rekenliniaal]] |
| − | * [[schaalstok]] | + | *[[schaalstok]] |
| − | * [[sjabloon]], verstelbaar sjabloon | + | *[[sjabloon]], verstelbaar sjabloon |
| − | * [[spatlijn]] | + | *[[spatlijn]] |
| − | * [[stifthouders van Pentel]] | + | *[[stifthouders van Pentel]] |
| − | * [[strooklatten]] | + | *[[strooklatten]] |
| − | * [[tekendriehoek|tekendriehoeken]] van 45/45 en 60/30 graden | + | *[[tekendriehoek|tekendriehoeken]] van 45/45 en 60/30 graden |
| − | * [[tekenhaak]] of tekenmachine | + | *[[tekenhaak]] of tekenmachine |
| − | * [[tekenplank]] of tekenbord | + | *[[tekenplank]] of tekenbord |
| − | * [[parallelliliaal]] | + | *[[parallelliliaal]] |
| − | * [[tekenpotlood|tekenpotloden]] in vele hardheden, ook als vulpotlood | + | *[[tekenpotlood|tekenpotloden]] in vele hardheden, ook als vulpotlood |
| − | * [[tekensjabloon|tekensjablonen]] voor alle mogelijke vakgebieden | + | *[[tekensjabloon|tekensjablonen]] voor alle mogelijke vakgebieden |
| − | * [[tekentafel]] | + | *[[tekentafel]] |
| − | * [[timmermanspotlood]] | + | *[[timmermanspotlood]] |
| − | * [[trekpen]] | + | *[[trekpen]] |
| − | * [[vlakgum]] of stuf | + | *[[vlakgum]] of stuf |
| − | == (Kunst)schildersgereedschap == | + | ==(Kunst)schildersgereedschap== |
| − | * [[bokkenpoot]] | + | *[[bokkenpoot]] |
| − | * [[kitpistool]] (kitspuit) | + | *[[kitpistool]] (kitspuit) |
| − | * [[kwast]] | + | *[[kwast]] |
| − | * [[palet]] | + | *[[palet]] |
| − | * [[paletmes]] (schildersmes) | + | *[[paletmes]] (schildersmes) |
| − | * [[passe-partoutsnijder]] | + | *[[passe-partoutsnijder]] |
| − | * [[penseel]] | + | *[[penseel]] |
| − | * [[plamuurmes]] | + | *[[plamuurmes]] |
| − | * [[schuurblok]] (schuurkurk) | + | *[[schuurblok]] (schuurkurk) |
| − | * [[schuurmachine]] | + | *[[schuurmachine]] |
| − | * [[schildersezel]] | + | *[[schildersezel]] |
| − | * [[schilderskist]] | + | *[[schilderskist]] |
| − | == Tuingereedschap == | + | ==Tuingereedschap== |
Zie pagina [[tuingereedschap]] of [[tuinieren]] | Zie pagina [[tuingereedschap]] of [[tuinieren]] | ||
| − | == Huishoudelijk gereedschap == | + | ==Huishoudelijk gereedschap== |
| − | * [[bezem]] | + | *[[bezem]] |
| − | * [[stoffer en blik]] | + | *[[stoffer en blik]] |
| − | * [[boender]] | + | *[[boender]] |
| − | * [[luiwagen]] | + | *[[luiwagen]] |
| − | * [[mand]], wasmand | + | *[[mand]], wasmand |
| − | * [[mattenklopper]] | + | *[[mattenklopper]] |
| − | * [[ragebol]] | + | *[[ragebol]] |
| − | * [[raamwisser]] (wisser, trekker) | + | *[[raamwisser]] (wisser, trekker) |
| − | * [[strijkplank]] | + | *[[strijkplank]] |
| − | * [[vloertrekker]] | + | *[[vloertrekker]] |
| − | * [[wasbord]] | + | *[[wasbord]] |
| − | * [[wringer]] | + | *[[wringer]] |
Elektrische huishoudelijke gereedschappen worden meestal met de term ''huishoudelijke apparatuur'' of ''witgoed'' aangeduid. | Elektrische huishoudelijke gereedschappen worden meestal met de term ''huishoudelijke apparatuur'' of ''witgoed'' aangeduid. | ||
| − | == Gereedschap voor zelfverzorging == | + | ==Gereedschap voor zelfverzorging== |
| − | * [[borstel]], haarborstel | + | *[[borstel]], haarborstel |
| − | * [[eeltrasp]] | + | *[[eeltrasp]] |
| − | * [[handdoek]] | + | *[[handdoek]] |
| − | * [[kam]] | + | *[[kam]] |
| − | * [[nagelschaar]], nagelknipper | + | *[[nagelschaar]], nagelknipper |
| − | * [[pincet]] | + | *[[pincet]] |
| − | * [[scheermes]], | + | *[[scheermes]], |
| − | * [[scheerapparaat]] | + | *[[scheerapparaat]] |
| − | * [[spiegel]], handspiegel | + | *[[spiegel]], handspiegel |
| − | * [[tandenborstel]], ook elektrisch | + | *[[tandenborstel]], ook elektrisch |
| − | * [[tandenstoker]] | + | *[[tandenstoker]] |
| − | * [[washandje]] | + | *[[washandje]] |
| − | == Kook-, keuken- en eetgereedschap == | + | ==Kook-, keuken- en eetgereedschap== |
Uitgebreide lijst zie [[keukengerei]] | Uitgebreide lijst zie [[keukengerei]] | ||
| − | * [[afwasborstel]] | + | *[[afwasborstel]] |
| − | * [[allesopener]] | + | *[[allesopener]] |
| − | * [[bakspatel]] | + | *[[bakspatel]] |
| − | * [[blikopener]] | + | *[[blikopener]] |
| − | * [[broodmes]] | + | *[[broodmes]] |
| − | * [[keukenschaar]] | + | *[[keukenschaar]] |
| − | * Keuken-[[Rasp (gereedschap)|rasp]] | + | *Keuken-[[Rasp (gereedschap)|rasp]] |
| − | * [[koekenpan]], hapjespan | + | *[[koekenpan]], hapjespan |
| − | * [[kurkentrekker]] | + | *[[kurkentrekker]] |
| − | * [[lepel]] | + | *[[lepel]] |
| − | * [[mes]] | + | *[[mes]] |
| − | * [[opscheplepel]] | + | *[[opscheplepel]] |
| − | * [[pan]] | + | *[[pan]] |
| − | * [[pollepel]] | + | *[[pollepel]] |
| − | * [[schuimspaan]] | + | *[[schuimspaan]] |
| − | * [[schaal]] | + | *[[schaal]] |
| − | * [[steelpan]] | + | *[[steelpan]] |
| − | * [[spatel]] | + | *[[spatel]] |
| − | * [[vork]] | + | *[[vork]] |
| − | * [[Weegschaal (voorwerp)|weegschaal]] | + | *[[Weegschaal (voorwerp)|weegschaal]] |
| − | * [[wok]] | + | *[[wok]] |
| − | == Naaigereedschap == | + | ==Naaigereedschap== |
| − | * [[borduurmachine]] | + | *[[borduurmachine]] |
| − | * [[borduurring]] | + | *[[borduurring]] |
| − | * [[breipen]] | + | *[[breipen]] |
| − | * [[breimachine]] | + | *[[breimachine]] |
| − | * [[haaknaald]] | + | *[[haaknaald]] |
| − | * [[kleermakerskrijt]] | + | *[[kleermakerskrijt]] |
| − | * [[maasbal]] | + | *[[maasbal]] |
| − | * [[naald]] | + | *[[naald]] |
| − | * [[naaimachine]] | + | *[[naaimachine]] |
| − | * [[radeerwiel]] | + | *[[radeerwiel]] |
| − | * [[rokkenspuit]] | + | *[[rokkenspuit]] |
| − | * [[schaar]] | + | *[[schaar]] |
| − | * [[speld]] | + | *[[speld]] |
| − | * [[Spinnewiel]] | + | *[[Spinnewiel]] |
| − | * [[vingerhoed]] | + | *[[vingerhoed]] |
| − | * [[weefgetouw]] | + | *[[weefgetouw]] |
| − | == Overig gereedschap en werktuigen == | + | ==Overig gereedschap en werktuigen== |
In bepaalde beroepen heb je heel specialistisch gereedschap, of het zijn herkenbare gereedschappen zoals hiervoor, maar dan in speciale materialen uitgevoerd omdat ze bijvoorbeeld ontsmet moeten kunnen worden in een [[autoclaaf]]. Hierbij kun je denken aan: | In bepaalde beroepen heb je heel specialistisch gereedschap, of het zijn herkenbare gereedschappen zoals hiervoor, maar dan in speciale materialen uitgevoerd omdat ze bijvoorbeeld ontsmet moeten kunnen worden in een [[autoclaaf]]. Hierbij kun je denken aan: | ||
| − | * [[chirurgisch gereedschap]] | + | *[[chirurgisch gereedschap]] |
| − | * [[instrumentmaker]] gereedschap | + | *[[instrumentmaker]] gereedschap |
| − | * [[ruimtevaart gereedschap]] | + | *[[ruimtevaart gereedschap]] |
| − | * [[tandheelkundig gereedschap]] | + | *[[tandheelkundig gereedschap]] |
| − | * [[vioolbouwer]] gereedschap | + | *[[vioolbouwer]] gereedschap |
| − | * [[vonkvrij gereedschap]] | + | *[[vonkvrij gereedschap]] |
[[Categorie:Gereedschap| ]] | [[Categorie:Gereedschap| ]] | ||
[[Categorie:Hobby]] | [[Categorie:Hobby]] | ||
Versie van 29 jul 2023 23:14
Gereedschap is een hulpmiddel om de bewerkingen uit te kunnen voeren die een mens (en ook sommige dieren) niet met zijn of haar blote handen kan doen, of slechts met moeite.
Algemeen
Andere termen die gebruikt worden voor bepaalde typen gereedschap zijn gerei (meervoud van 'zachter' gereedschap) en instrument (over het algemeen een meer geavanceerd of erg specialistisch stuk gereedschap). Voor groter en zwaarder gereedschap wordt meestal de term werktuig of machine gebruikt.
Sommige stukken gereedschap, zoals een hamer, een bijl of een mes, kunnen daarnaast ook nog als wapen worden gebruikt. Er zijn veel verschillende soorten gereedschap, vaak kunnen deze gereedschappen voor meerdere doeleinden (klussen) gebruikt worden. Gereedschappen zijn in doe-het-zelf zaken, hobbywinkels, bouwmarkten en speciaalzaken verkrijgbaar (en via internet te bestellen).
Geschiedenis
Gereedschappen ontstonden al in de steentijd. Van vuursteen, hout en ook been werden er hulpmiddelen gemaakt. In de evolutie (ontwikkeling) van het gereedschap zie je bepaalde vormen en doelen steeds terug, ook al veranderd het materiaal zoals koper, brons, ijzer en later ook legeringen en plastics (kunststoffen). Landbouwwerktuigen werden tuingereedschap en met de komst van stoom, benzine en elektriciteit konden handgereedschappen motorisch worden aangedreven. Eerst nog via riemen (stoomtijdperk), later rechtstreeks en steeds draagbaarder. Nu zijn accu aangedreven gereedschappen heel gewoon.
Handgereedschap
- afbreekmes
- avegaar
- beitel, steekbeitel, draaibijtel
- bijl, vuistbijl
- Bitje of schroefbit
- blikschaar
- boor, slingerboor, slangenboor, schrapboor)
- breekijzer
- centerpons (centerpunt, puntslag)
- cijferpons
- dissel of dwarsbijl
- draadtap
- drevel
- doorslag (pendrijver)
- dopsleutel
- draadsnijder
- Engelse sleutel
- figuurzaag
- frees
- fretboor
- glassnijder
- grondschaaf
- guts
- hamer, bankhamer, klauwhamer
- holpijp
- ijzerzaag (beugelzaag)
- Inbussleutel
- juniorzaag
- klopper of houten hamer
- koevoet
- komstaaldraadborstel
- kruishout
- kruiskopschroevendraaier
- letterpons
- lijmklem (lijmtang, sergeant)
- mes, zakmes
- moniertang
- nijptang
- perforator
- pijpsleutel
- plamuurmes
- poelietrekker
- pompschroevendraaier
- priem (els)
- rattenstaart
- rasp, rimpelrasp, naaldrasp
- revolverponstang
- ringsleutel
- schaaf, blokschaaf, rijschaaf, handschaafje, profielschaaf
- schaar
- schildershakmes
- slijpsteen
- schraapstaal
- schroevendraaier
- spanningzoeker
- schrijfhaak (blokhaak)
- schuurblok (schuurkurk)
- slagsleutel
- staalborstel
- steeksleutel
- tang
- tas
- torxkopschroevendraaier
- trekmes
- troffel
- verfkrabber
- verfsteker
- verstekbak
- verstekzaag
- vuist
- vijl (rond, halfrond, zoet, vogeltong, sleutelgat)
- waterpomptang
- wetsteen
- wringijzer
- zaag, handzaag, kapzaag, verstekzaag, boomzaag, toffelzaag
- zaagklem
- zweihaak (zwaaihaak)
Hulpmiddelen bij gereedschappen
- aambeeld
- bankschroef
- krik
- lasbril
- loopkat
- gehoorbescherming
- katrol
- snijmat
- takel
- veiligheidsbril
- veiligheidshelm
- verlengsnoer
- werkbank (Workmate, schaafbank)
- werkhandschoenen
Machine-gereedschappen
Machinale of mechanische vormen van handgereedschap, meestal op lichtnetstroom of op accu:
- accuboormachine (ook gebruikt als schroevendraaier)
- afkortzaagmachine
- bandzaag
- boormachine (boorkolom, klopboormachine, boorhamer, drilboor)
- cirkelzaag
- decoupeerzaag
- draaibank, metaaldraaibank
- figuurzaagmachine
- freesmachine
- kettingzaag (motorzaag)
- knipschaar
- lintzaag
- radiaalzaag
- schaafbank (vlakbank, vandiktebank)
- schuurmachine (schotelschuurmachine)
- zaagmachine
Overig machinaal gereedschap
Meetgereedschap
Voor het meten van lengtes:
Ander meetgereedschap
- bandenspanningsmeter
- cirkelsnijder
- curvimeter
- gradenboog
- kaliber (instrument)
- krompasser
- multimeter (stroom-. spanning-, weerstand-, universeelmeter)
- schietlood
- schroefdraadmeter
- steekpasser
- taster
- vlakplaat
- voelermaat
- waterpas
Tekengereedschap
Zie ook Teken- en schrijfmateriaal
- afrondingsmal of tekenschaats
- doezelaar
- gatenplaat of cirkelmal
- gradenboog
- Graphos van Pelikan
- kleurpotloden
- krijtstift gebruikt in de bouw
- lettersjablonen met alle mogelijke letter- en cijfertypen
- liniaal
- passer en valpasser
- Rapidograph, buisjespen van Rotring
- rekenliniaal
- schaalstok
- sjabloon, verstelbaar sjabloon
- spatlijn
- stifthouders van Pentel
- strooklatten
- tekendriehoeken van 45/45 en 60/30 graden
- tekenhaak of tekenmachine
- tekenplank of tekenbord
- parallelliliaal
- tekenpotloden in vele hardheden, ook als vulpotlood
- tekensjablonen voor alle mogelijke vakgebieden
- tekentafel
- timmermanspotlood
- trekpen
- vlakgum of stuf
(Kunst)schildersgereedschap
- bokkenpoot
- kitpistool (kitspuit)
- kwast
- palet
- paletmes (schildersmes)
- passe-partoutsnijder
- penseel
- plamuurmes
- schuurblok (schuurkurk)
- schuurmachine
- schildersezel
- schilderskist
Tuingereedschap
Zie pagina tuingereedschap of tuinieren
Huishoudelijk gereedschap
- bezem
- stoffer en blik
- boender
- luiwagen
- mand, wasmand
- mattenklopper
- ragebol
- raamwisser (wisser, trekker)
- strijkplank
- vloertrekker
- wasbord
- wringer
Elektrische huishoudelijke gereedschappen worden meestal met de term huishoudelijke apparatuur of witgoed aangeduid.
Gereedschap voor zelfverzorging
- borstel, haarborstel
- eeltrasp
- handdoek
- kam
- nagelschaar, nagelknipper
- pincet
- scheermes,
- scheerapparaat
- spiegel, handspiegel
- tandenborstel, ook elektrisch
- tandenstoker
- washandje
Kook-, keuken- en eetgereedschap
Uitgebreide lijst zie keukengerei
- afwasborstel
- allesopener
- bakspatel
- blikopener
- broodmes
- keukenschaar
- Keuken-rasp
- koekenpan, hapjespan
- kurkentrekker
- lepel
- mes
- opscheplepel
- pan
- pollepel
- schuimspaan
- schaal
- steelpan
- spatel
- vork
- weegschaal
- wok
Naaigereedschap
- borduurmachine
- borduurring
- breipen
- breimachine
- haaknaald
- kleermakerskrijt
- maasbal
- naald
- naaimachine
- radeerwiel
- rokkenspuit
- schaar
- speld
- Spinnewiel
- vingerhoed
- weefgetouw
Overig gereedschap en werktuigen
In bepaalde beroepen heb je heel specialistisch gereedschap, of het zijn herkenbare gereedschappen zoals hiervoor, maar dan in speciale materialen uitgevoerd omdat ze bijvoorbeeld ontsmet moeten kunnen worden in een autoclaaf. Hierbij kun je denken aan: