Gereedschap: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (Link naar doorverwijspagina Rattenstaart gewijzigd in Rattenstaart (vijl) met DisamAssist)
 
(89 tussenliggende versies door 6 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''Gereedschap''' is een hulpmiddel om de bewerkingen uit te kunnen voeren die een [[mens]] met niet met zijn blote [[handen]] kan doen, of slechts met moeite.
+
[[Bestand:20060513 toolbox.jpg|miniatuur|Koffer met handgereedschap]]
  
Andere termen die gebruikt worden voor bepaalde typen gereedschap zijn '''gerei''' (meervoud van zachter gereedschap) en '''[[instrument]]''' (over het algemeen een meer geavanceerd of erg specialistisch stuk gereedschap). Voor groter en zwaarder gereedschap wordt meestal de term '''[[werktuig]]''' gebruikt.
+
'''Gereedschap''' is een [[hulpmiddel]] of een [[gebruiksvoorwerp]] om de bewerkingen uit te kunnen voeren die een [[mens]] (en ook sommige dieren) niet met zijn of haar blote [[handen]] kan doen, of slechts met moeite.
  
Sommige stukken gereedschap, zoals een [[hamer]], een [[bijl]] of een [[mes]], kunnen daarnaast ook nog als [[wapen]] worden gebruikt. Er zijn veel verschillende soorten gereedschap, vaak kunnen deze gereedschappen voor meerdere doeleinden gebruikt worden.
+
<center>
 +
{| style="vertical-align:top; border:4px solid red;" width="50%" cellspacing="0" cellpadding="7"
 +
|-
 +
|<div style="font-size: 15px; padding:2px 0;"><center>'''Let op!'''</center></div>
 +
<center>Gereedschap is geen speelgoed.  Als je er verkeerd mee omgaat, kun je er jezelf of een ander mee verwonden.</center>
 +
|}
 +
</center><br>
 +
==Algemeen==
 +
[[Bestand:Gereedschapskist2.jpg|miniatuur|Houten timmermanskist met gereedschap]]
 +
Andere termen die gebruikt worden voor bepaalde typen gereedschap zijn '''gerei''' (meervoud van 'zachter' gereedschap) en '''instrument''' (over het algemeen een meer geavanceerd of erg specialistisch stuk gereedschap). Voor groter en zwaarder gereedschap wordt meestal de term '''[[werktuig]]''' of [[machine]] gebruikt.
  
== Handgereedschap ==
+
Sommige stukken gereedschap, zoals een [[hamer]], een [[bijl]] of een [[mes]], kunnen daarnaast ook nog als [[wapen]] worden gebruikt. Er zijn veel verschillende soorten gereedschap, vaak kunnen deze gereedschappen voor meerdere doeleinden (klussen) gebruikt worden. Gereedschappen zijn in doe-het-zelf zaken, hobbywinkels, bouwmarkten en speciaalzaken verkrijgbaar (en via internet te bestellen).
* [[avegaar]]
+
==Geschiedenis==
* [[beitel]]
+
Gereedschappen ontstonden al in de [[steentijd]]. Van vuursteen, hout en ook been werden er hulpmiddelen gemaakt. In de evolutie (ontwikkeling) van het gereedschap zie je bepaalde vormen en doelen steeds terug, ook al verandert het materiaal zoals [[Koper (element)|koper]], [[brons]], [[IJzer (element)|ijzer]] en later ook [[Legering|legeringen]] en [[Plastic|plastics]] (kunststoffen). Landbouwwerktuigen werden tuingereedschap en met de komst van stoom, benzine en elektriciteit konden handgereedschappen motorisch worden aangedreven. Eerst nog via riemen (stoomtijdperk), later rechtstreeks en steeds draagbaarder. Nu zijn accu aangedreven gereedschappen heel gewoon.
* [[bijl]]
 
* [[boor]]
 
* [[centerpons]] (centerpunt, puntslag)
 
* [[cijferpons]]
 
* [[draadtap]]
 
* [[drevel]]
 
* [[doorslag]] (pendrijver)
 
* [[dopsleutel]]
 
* [[Engelse sleutel]]
 
* [[figuurzaag]]
 
* [[frees]]
 
* [[fretboor]]
 
* [[glassnijder]]
 
* [[grondschaaf]]
 
* [[guts]]
 
* [[hamer]]
 
* [[holpijp]]
 
* [[ijzerzaag]] (beugelzaag)
 
* [[juniorzaag]]
 
* [[koevoet]]
 
* [[komstaaldraadborstel]]
 
* [[kruishout]]
 
* [[kruikopschroefendraaier]]
 
* [[letterpons]]
 
* [[lijmklem]] (lijmtang)
 
* [[mes]]
 
* [[nijptang]]
 
* [[perforator]]
 
* [[pijpsleutel]]
 
* [[plamuurmes]]
 
* [[poelietrekker]]
 
* [[pompschroevendraaier]]
 
* [[priem]] (els)
 
* [[revolverponstang]]
 
* [[ringsleutel]]
 
* [[schaaf]]
 
* [[schaar]]
 
* [[schildershakmes]]
 
* [[schraapstaal]]
 
* [[schroevendraaier]]
 
* [[spanningzoeker]]
 
* [[schrijfhaak]] (blokhaak)
 
* [[schuurblok]] (schuurkurk)
 
* [[slagsleutel]]
 
* [[steeksleutel]]
 
* [[draadsnijder]]
 
* [[rattenstaart]]
 
* [[tang]]
 
* [[tas]]
 
* [[verfkrabber]]
 
* [[verfsteker]]
 
* [[verstekbak]]
 
* [[verstekzaag]]
 
* [[vuist]]
 
* [[vijl]]
 
* [[waterpomptang]]
 
* [[wringijzer]]
 
* [[zaag]]
 
* [[zaagklem]]
 
* [[zweihaak]] (zwaaihaak)
 
  
== Hulpmiddelen bij gereedschappen ==
+
==Handgereedschap==
* [[aambeeld]]
+
*[[afbreekmes]]
* [[bankschroef]]
+
*[[avegaar]]
* [[krik]]
+
*[[beitel]], (waaronder: steekbeitel, draaibeitel)
* [[lasbril]]
+
*[[bijl]], [[vuistbijl]]
* [[loopkat]]
+
*[[Bit (gereedschap)|Bitje]] of schroefbit
* [[gehoorbescherming]]
+
*[[blikschaar]]
* [[katrol]]
+
*[[boor (gereedschap)|boor]], (waaronder: slingerboor, slangenboor, schrapboor)
* [[takel]]
+
*[[breekijzer]]
* [[veiligheidsbril]]
+
*[[centerpons]] (centerpunt, puntslag)
* [[veiligheidshelm]]
+
*[[cijferpons]]
* [[verlengsnoer]]
+
*[[dissel]] of dwarsbijl
* [[werkbank]] (Workmate)
+
*[[draadtap]]
* [[werkhandschoenen]]
+
*[[drevel]]
 +
*[[doorslag]] (pendrijver)
 +
*[[dopsleutel]]
 +
*[[draadsnijder]]
 +
*[[Engelse sleutel]]
 +
*[[figuurzaag]]
 +
*[[frees]]
 +
*[[fretboor]]
 +
*[[glassnijder]]
 +
*[[grondschaaf]]
 +
*[[guts]]
 +
*[[hamer]], (waaronder: bankhamer, klauwhamer)
 +
*[[holpijp]]
 +
*[[ijzerzaag]] (beugelzaag)
 +
*[[Inbussleutel]]
 +
*[[juniorzaag]]
 +
*[[klopper]] of houten hamer
 +
*[[koevoet]]
 +
*[[komstaaldraadborstel]]
 +
*[[kruishout]]
 +
*[[kruiskopschroefendraaier|kruiskopschroevendraaier]]
 +
*[[letterpons]]
 +
*[[lijmklem]] (lijmtang, sergeant)
 +
*[[mes]], zakmes
 +
*[[moniertang]]
 +
*[[nijptang]]
 +
*[[perforator]]
 +
*[[pijpsleutel]]
 +
*[[plamuurmes]]
 +
*[[poelietrekker]]
 +
*[[pompschroevendraaier]]
 +
*[[priem]] (els)
 +
*[[Rattenstaart (vijl)|rattenstaart]]
 +
*[[Rasp (gereedschap)|rasp]], (waaronder: rimpelrasp, naaldrasp)
 +
*[[revolverponstang]]
 +
*[[ringsleutel]]
 +
*[[schaaf]], (waaronder: blokschaaf, rijschaaf, handschaafje, profielschaaf)
 +
*[[schaar]]
 +
*[[schildershakmes]]
 +
*[[slijpsteen]]
 +
*[[schraapstaal]]
 +
*[[schroevendraaier]]
 +
*[[spanningzoeker]]
 +
*[[schrijfhaak]] (blokhaak)
 +
*[[schuurblok]] (schuurkurk)
 +
*[[slagsleutel]]
 +
*[[staalborstel]]
 +
*[[steeksleutel]]
 +
*[[Tang (gereedschap)|tang]]
 +
*[[Gereedschapstas|tas]]
 +
*[[torxkopschroevendraaier]]
 +
*[[trekmes]]
 +
*[[troffel]]
 +
*[[verfkrabber]]
 +
*[[verfsteker]]
 +
*[[verstekbak]]
 +
*[[verstekhaak]]
 +
*[[verstekzaag]]
 +
*[[vuist]]
 +
*[[vijl]] (waaronder: rond-, halfrond-, zoet-, vogeltong-, en sleutelgat-vijl)
 +
*[[waterpomptang]]
 +
*[[wetsteen]]
 +
*[[wringijzer]]
 +
*[[zaag]], (waaronder: [[handzaag]], [[kapzaag]], [[verstekzaag]], [[boomzaag]], [[toffelzaag]])
 +
*[[zaagklem]]
 +
*[[zweihaak]] (zwaaihaak)
  
== Motorische gereedschappen ==
+
==Hulp- en veiligheidsmiddelen bij gereedschappen==
Machinale vormen van handgereedschap, meestal op lichtnetstroom of op accu:
+
[[Bestand:Safety Signs.JPG|miniatuur|Veiligheidswaarschuwing]]Bij veel werkzaamheden heb je de zogeheten ARBO- of veiligheidsvoorschriften. Met ARBO wordt de [[arbeidsomstandighedenwet]] bedoeld.
* [[draaibank]], freesmachine, metaaldraaibank (dit zijn beitels)
 
* boormachine, klopboormachine, boorhamer, drilboor
 
* schaafbank, vlakbank, vandiktebank (dit zijn schaven)
 
* knipschaar
 
* accuboormachine (ook gebruikt als schroevendraaier)
 
* schuurmachine (schotelschuurmachine)
 
* bandzaag, cirkelzaag
 
* decoupeerzaag
 
* figuurzaagmachine
 
* kettingzaag (motorzaag)
 
* lintzaag
 
* radiaalzaag
 
* zaagmachine
 
  
=== Overig machinaal gereedschap ===
+
=== Hulpmiddelen ===
* elektrische slijpmachine
+
*[[aambeeld]]
* graveermachine
+
*[[bankschroef]]
* haakse slijper
+
*[[dommekracht]]
* stansmachine
+
*[[krik]]
* zetbank (afkantpers)
+
*[[loopkat]]
 +
*[[katrol]]
 +
*[[snijmat]]
 +
*[[takel]]
 +
*[[verlengsnoer]]
 +
*[[werkbank]] (Workmate, schaafbank)
  
== Meetgereedschap ==
+
===Veiligheidsmiddelen===
 +
*[[gehoorbescherming]]
 +
*[[lasbril]] (laskap)
 +
*[[veiligheidsbril]]
 +
*[[veiligheidshelm]]
 +
*[[Veiligheidshesje]]
 +
*[[Veiligheidsschoenen]] of -laarzen
 +
*[[werkhandschoenen]]
 +
 
 +
=== Werken op hoogte ===
 +
 
 +
* [[Ladder]]
 +
* (Bouw)[[steiger]]
 +
 
 +
==Machine-gereedschappen==
 +
Machinale of mechanische vormen van (hand)gereedschap, meestal op lichtnetstroom of op accu:
 +
*[[accuboormachine]] (ook gebruikt als schroevendraaier)
 +
*[[cirkelzaag|afkortzaagmachine]]
 +
*[[Lintzaag|bandzaag]]
 +
*[[boormachine]] (boorkolom, klopboormachine, boorhamer, drilboor)
 +
*[[cirkelzaag]]
 +
*[[decoupeerzaag]]
 +
*[[draaibank]], [[metaaldraaibank]]
 +
*[[figuurzaag|figuurzaagmachine]]
 +
*[[Frees|freesmachine]]
 +
*[[kettingzaag]] (motorzaag)
 +
*[[knipschaar]]
 +
*[[lintzaag]]
 +
*[[Cirkelzaag|radiaalzaag]]
 +
*[[schaafbank]] (vlakbank, vandiktebank)
 +
*[[schuurmachine]] (schotelschuurmachine)
 +
*[[zaagmachine]]
 +
 
 +
===Overig machinaal gereedschap===
 +
*[[elektrische slijpmachine]]
 +
*[[graveermachine]]
 +
*[[haakse slijper]]
 +
*[[stansmachine]]
 +
*[[zetbank]] (afkantpers)
 +
 
 +
==Meetgereedschap==
 
Voor het meten van lengtes:
 
Voor het meten van lengtes:
* duimstok
+
*[[duimstok]]
* meetlat
+
*[[meetlat]]
* meetlint
+
*[[meetlint]]
* micrometer
+
*[[micrometer]]
* rolmaat
+
*[[rolmaat]]
* schuifmaat
+
*[[schuifmaat]]
  
=== Ander meetgereedschap ===
+
===Ander meetgereedschap===
* bandenspanningsmeter
+
*[[bandenspanningsmeter]]
* curvimeter
+
*[[curvimeter]]
* gradenboog
+
*[[gradenboog]]
* kaliber (instrument)
+
*[[kaliber (meetinstrument)]]
* krompasser
+
*[[krompasser]]
* multimeter (stroom-. spanning-, weerstand-, universeelmeter)
+
*[[multimeter]] (stroom-. spanning-, weerstand-, universeelmeter)
* schietlood
+
*[[schietlood]]
* schroefdraadmeter
+
*[[schroefdraadmeter]]
* steekpasser
+
*[[steekpasser]]
* taster
+
*[[voelermaat]]
* vlakplaat
+
*[[waterpas]]
* voelermaat
 
* waterpas
 
  
== Tekengereedschap ==
+
==Tekengereedschap==
* afrondingsmal of tekenschaats
+
Zie ook [[Teken- en schrijfmateriaal]]
* doezelaar
+
*[[afrondingsmal]] of tekenschaats
* gatenplaat of cirkelmal
+
*[[cirkelsnijder]]
* gradenboog
+
*[[doezelaar]]
* Graphos van Pelikan
+
*[[gatenplaat]] of cirkelmal
* kleurpotloden
+
*[[gradenboog]]
* krijtstift gebruikt in de bouw
+
*[[Graphos van Pelikan]]
* lettersjablonen met alle mogelijke letter- en cijfertypen
+
*[[kleurpotloden]]
* liniaal
+
*[[krijtstift]] gebruikt in de bouw
* passer en valpasser
+
*[[lettersjabloon|lettersjablonen]] met alle mogelijke letter- en cijfertypen
* Rapidograph, buisjespen van Rotring
+
*[[liniaal]]
* schaalstok
+
*[[passer]] en valpasser
* spatlijn
+
*[[Rapidograph]], buisjespen van Rotring
* stifthouders van Pentel
+
*[[rekenliniaal]]
* strooklatten
+
*[[schaalstok]]
* tekendriehoeken van 45/45 en 60/30 graden
+
*[[sjabloon]], verstelbaar sjabloon
* tekenhaak of tekenmachine
+
*[[spatlijn]]
* tekenplank of tekenbord
+
*[[stifthouders van Pentel]]
* parallelliliaal
+
*[[strooklatten]]
* tekenpotloden in vele hardheden, ook als vulpotlood
+
*[[tekendriehoek|tekendriehoeken]] van 45/45 en 60/30 graden
* tekensjablonen voor alle mogelijke vakgebieden
+
*[[tekenhaak]] of tekenmachine
* tekentafel
+
*[[tekenplank]] of tekenbord
* timmermanspotlood
+
*[[parallelliniaal]]
* trekpen
+
*[[tekenpotlood|tekenpotloden]] in vele hardheden, ook als [[Stifthouders van Pentel|vulpotlood]]
* vlakgum of stuf
+
*[[tekensjabloon|tekensjablonen]] voor alle mogelijke vakgebieden
 +
*[[tekentafel]]
 +
*[[timmermanspotlood]]
 +
*[[trekpen]]
 +
*[[Gum|vlakgum]] of stuf
  
== Schildersgereedschap ==
+
==(Kunst)schildersgereedschap==
* bokkenpoot
+
*[[bokkenpoot (kwast)]]
* kitpistool (kitspuit)
+
*[[kitpistool]] (kitspuit)
* kwast
+
*[[kwast]]
* palet
+
*[[palet]]
* paletmes (schildersmes)
+
*[[paletmes]] (schildersmes)
* passe-partoutsnijder
+
*[[passe-partoutsnijder]]
* penseel
+
*[[penseel]]
* plamuurmes
+
*[[plamuurmes]]
* schuurblok (schuurkurk)
+
*[[schuurblok]] (schuurkurk)
* schuurmachine
+
*[[schuurmachine]]
* schildersezel
+
*[[schildersezel]]
 +
*[[Schildersdoek]] (eigenlijk een schildersmateriaal)
 +
*[[schilderskist]]
  
== Tuingereedschap ==
+
==Tuingereedschap==
 
Zie pagina [[tuingereedschap]] of [[tuinieren]]
 
Zie pagina [[tuingereedschap]] of [[tuinieren]]
  
== Huishoudelijk gereedschap ==
+
==Huishoudelijk gereedschap==
* bezem
+
*[[bezem]]
* stoffer en blik
+
*[[stoffer en blik]]
* boender
+
*[[boender]]
* luiwagen
+
*[[luiwagen]]
* vloertrekker
+
*[[mand]], wasmand
* mand
+
*[[mattenklopper]]
* mattenklopper
+
*[[ragebol]]
* ragebol
+
*[[raamwisser]] (wisser, trekker)
* raamwisser (wisser, trekker)
+
*[[strijkplank]]
* strijkplank
+
*[[vloertrekker]]
Elektrische huishoudelijke gereedschappen worden meestal met de term ''huishoudelijke apparatuur'' aangeduid.
+
*[[wasbord]]
 +
*[[wringer]]
 +
 
 +
Elektrische huishoudelijke gereedschappen worden meestal met de term ''huishoudelijke apparatuur'' of ''witgoed'' aangeduid.
 +
 
 +
==Gereedschap voor zelfverzorging==
 +
*[[borstel]], haarborstel
 +
*[[eeltrasp]]
 +
*[[handdoek]]
 +
*[[kam]]
 +
*[[nagelschaar]], nagelknipper
 +
*[[pincet]]
 +
*[[scheermes]],
 +
*[[scheerapparaat]]
 +
*[[spiegel (glas)]], handspiegel
 +
*[[tandenborstel]], ook elektrisch
 +
*[[tandenstoker]]
 +
*[[washandje]]
 +
 
 +
==Kook-, keuken- en eetgereedschap==
 +
Uitgebreide lijst zie [[keukengerei]]
 +
 
 +
==Naaigereedschap of naaigerei==
 +
*[[borduurmachine]]
 +
*[[borduurring]]
 +
*[[breipen]]
 +
*[[breimachine]]
 +
*[[haaknaald]]
 +
*[[kleermakerskrijt]]
 +
*[[maasbal]]
 +
*[[naald]]
 +
*[[naaimachine]]
 +
*[[radeerwiel]]
 +
*[[rokkenspuit]]
 +
*[[schaar]]
 +
*[[speld]]
 +
*[[Spinnewiel]]
 +
*[[vingerhoed]]
 +
*[[weefgetouw]]
  
 +
==Overig gereedschap en werktuigen==
 +
In bepaalde beroepen heb je heel specialistisch gereedschap, of het zijn herkenbare gereedschappen zoals hiervoor, maar dan in speciale materialen uitgevoerd omdat ze bijvoorbeeld ontsmet moeten kunnen worden in een [[autoclaaf]]. Hierbij kun je denken aan:
 +
*[[chirurgisch gereedschap]]
 +
*[[instrumentmaker]] gereedschap
 +
*[[ruimtevaart gereedschap]]
 +
*[[tandheelkundig gereedschap]]
 +
*[[vioolbouwer]] gereedschap
 +
*[[vonkvrij gereedschap]]
 
[[Categorie:Gereedschap| ]]
 
[[Categorie:Gereedschap| ]]
 +
[[Categorie:Hobby]]
 +
[[Categorie:Lijst]]
 +
[[Categorie:Kerndoel44]]

Huidige versie van 21 apr 2025 om 19:20

Koffer met handgereedschap

Gereedschap is een hulpmiddel of een gebruiksvoorwerp om de bewerkingen uit te kunnen voeren die een mens (en ook sommige dieren) niet met zijn of haar blote handen kan doen, of slechts met moeite.

Let op!
Gereedschap is geen speelgoed. Als je er verkeerd mee omgaat, kun je er jezelf of een ander mee verwonden.


Algemeen

Houten timmermanskist met gereedschap

Andere termen die gebruikt worden voor bepaalde typen gereedschap zijn gerei (meervoud van 'zachter' gereedschap) en instrument (over het algemeen een meer geavanceerd of erg specialistisch stuk gereedschap). Voor groter en zwaarder gereedschap wordt meestal de term werktuig of machine gebruikt.

Sommige stukken gereedschap, zoals een hamer, een bijl of een mes, kunnen daarnaast ook nog als wapen worden gebruikt. Er zijn veel verschillende soorten gereedschap, vaak kunnen deze gereedschappen voor meerdere doeleinden (klussen) gebruikt worden. Gereedschappen zijn in doe-het-zelf zaken, hobbywinkels, bouwmarkten en speciaalzaken verkrijgbaar (en via internet te bestellen).

Geschiedenis

Gereedschappen ontstonden al in de steentijd. Van vuursteen, hout en ook been werden er hulpmiddelen gemaakt. In de evolutie (ontwikkeling) van het gereedschap zie je bepaalde vormen en doelen steeds terug, ook al verandert het materiaal zoals koper, brons, ijzer en later ook legeringen en plastics (kunststoffen). Landbouwwerktuigen werden tuingereedschap en met de komst van stoom, benzine en elektriciteit konden handgereedschappen motorisch worden aangedreven. Eerst nog via riemen (stoomtijdperk), later rechtstreeks en steeds draagbaarder. Nu zijn accu aangedreven gereedschappen heel gewoon.

Handgereedschap

Hulp- en veiligheidsmiddelen bij gereedschappen

Veiligheidswaarschuwing

Bij veel werkzaamheden heb je de zogeheten ARBO- of veiligheidsvoorschriften. Met ARBO wordt de arbeidsomstandighedenwet bedoeld.

Hulpmiddelen

Veiligheidsmiddelen

Werken op hoogte

Machine-gereedschappen

Machinale of mechanische vormen van (hand)gereedschap, meestal op lichtnetstroom of op accu:

Overig machinaal gereedschap

Meetgereedschap

Voor het meten van lengtes:

Ander meetgereedschap

Tekengereedschap

Zie ook Teken- en schrijfmateriaal

(Kunst)schildersgereedschap

Tuingereedschap

Zie pagina tuingereedschap of tuinieren

Huishoudelijk gereedschap

Elektrische huishoudelijke gereedschappen worden meestal met de term huishoudelijke apparatuur of witgoed aangeduid.

Gereedschap voor zelfverzorging

Kook-, keuken- en eetgereedschap

Uitgebreide lijst zie keukengerei

Naaigereedschap of naaigerei

Overig gereedschap en werktuigen

In bepaalde beroepen heb je heel specialistisch gereedschap, of het zijn herkenbare gereedschappen zoals hiervoor, maar dan in speciale materialen uitgevoerd omdat ze bijvoorbeeld ontsmet moeten kunnen worden in een autoclaaf. Hierbij kun je denken aan:

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Gereedschap&oldid=933234"