Colombiaanse Burgeroorlog

Werk in uitvoering Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Werk in uitvoering Aan dit artikel wordt nog hard gewerkt.

Colombiaanse Burgeroorlog
Een vluchtelingenkamp in Colombia
Datum	27 mei 1964 - heden
Locatie	Colombia Venezuela (overloop) Ecuador (overloop)
Overwinning voor
Resultaat
Strijdende partijen
Colombiaanse regering	Drugskartels	Guerrillagroepen
Colombia Gesteund door: Peru Panama Mexico Brazilië Ecuador Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Spanje	La Oficina Clan del Golfo Los Rastrojos La Pachenca Diverse andere kartels Gesteund door: Sinaloa-kartel Tijuana-kartel CJNC Gulf-kartel Juárez-kartel Los Zetas	FARC M-19 ELN Kleinere groepen Gesteund door: Venezuela Cuba Wit-Rusland  Nicaragua
Leiders
Troepensterkte
Verliezen
Portaal Geschiedenis

De Colombiaanse Burgeroorlog is een gewapend conflict in het Zuid-Amerikaanse land Colombia. Dat conflict is sinds 1964 aan de gang. De burgeroorlog speelt zich af tussen de Colombiaanse regering, drugskartels en rechtse paramilitaire groepen en linkse guerrillabewegingen. Die drie groepen proberen allemaal hun macht op het Colombiaans grondgebied uit te breiden. Verschillende landen, zoals de Verenigde Staten en Cuba, zijn actief bij het conflict betrokken. Ook spelen internationale bedrijven en de drugshandel een belangrijke rol in het conflict.

Het conflict ontstond in 1964. De wortels van de burgeroorlog liggen in La Violencia. Dat was een gewelddadige burgeroorlog in Colombia tussen 1948 en 1958. De betrokken groepen hebben elk hun eigen beweegredenen in de oorlog. De Colombiaanse regering wil de controle over heel haar grondgebied terug en zorgen voor stabiliteit. De linkse guerrillabewegingen willen opkomen voor de rechten van arme Colombianen. Voor hen is het communisme een einddoel. Rechtse paramilitaire groepen reageren weer op het geweld van de guerrillabewegingen. Daarnaast zijn er nog drugskartels actief die zich ook bemoeien in de oorlog. Op die manier willen zij hun macht uitbreiden. In 2016 sloot de Colombiaanse regering vrede met de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC). De FARC was een linkse guerrillabeweging die een grote rol speelde in het conflict. Sinds 2016 is de Colombiaanse Burgeroorlog daarom een stuk minder gewelddadig. Toch is het conflict nog altijd lopend en laait af en toe op.

In de Colombiaanse Burgeroorlog zijn meer dan 450.000 mensen om het leven gekomen, waaronder 177.000 burgers. Meer dan 27.000 mensen zijn ontvoerd en 340.000 sloegen op de vlucht naar het buitenland. Naar schatting zijn 4,7 tot 5,7 miljoen Colombianen door het conflict moeten verhuizen.

Achtegrondinformatie

La Violencia

Zie La Violencia voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Koude Oorlog

Zie Koude Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Deelnemende partijen

In Colombia

Bij de Colombiaanse Burgeroorlog zijn een heleboel (kleine) groepen en organisaties betrokken. Toch kun je die organisaties min of meer in drie groepen verdelen:

• Colombiaanse regering, gesteund door de politie en het leger. De Colombiaanse regering wil controle over het volledige grondgebied van het land. Zij willen guerrillabewegingen en paramilitaire organisaties bestraffen en ontwapenen. Ook willen zij drugshandel en misdaad tegengaan. De Colombiaanse Burgeroorlog heeft namelijk negatieve gevolgen voor de stabiliteit en economie van Colombia. Daarnaast streven zij naar vrede. Doorheen de jaren is de houding ten opzichte van de guerrillabewegingen wel veranderd. President Álvaro Uribe wilde bijvoorbeeld de guerrillabewegingen keihard aanpakken, terwijl president Juan Manuel Santos een vreedzame oplossing wilde.
• Linkse guerrillabewegingen, waaronder de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC), het Nationaal Bevrijdingsleger (ELN) en de Beweging van 19 april (M-19). Dat zijn communistische en revolutionair socialistische groepen die zeggen op te zoeken voor de armen. Die groepen hadden in het verleden grote stukken grond in handen. Tegenwoordig hebben ze nog de controle over enkele regio's. M-19 en de FARC zijn inmiddels opgeheven. Toch vechten enkele FARC-strijders en de ELN nog steeds door.
• Drugskartels, waaronder het La Oficina-kartel, Clan del Golfo en Los Rastrojos. In Colombia zijn er verschillende drugskartels actief. Zij produceren en verhandelen onder andere marihuana, heroïne en cocaïne en verschepen dat naar andere landen. Ook drugskartels hebben sommige regio's in handen of zeer veel invloed op het lokale bestuur. Hierdoor worden hun illegale activiteiten door de vingers gezien. Om hun inkomsten en macht te beschermen werken veel drugskartels samen met paramilitaire groepen. Die vechten weer tegen guerrillabewegingen en de Colombiaanse regering.

Bovenstaande driedeling is wel een simplificatie van de burgeroorlog. Zo waren er contacten tussen het Medellínkartel (het kartel van Pablo Escobar) en M-19 (voor o.a. wapens), handelde de FARC in drugs en steunen sommige paramilitaire organisaties de Colombiaanse regering.

Buitenlandse steun

Daarnaast zijn er ook andere landen betrokken bij de oorlog. De Colombiaanse regering wordt gesteund door buurlanden Ecuador, Peru, Brazilië en Panama. Ook Mexico, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Spanje steunen de Colombiaanse regering. De Amerikanen geven de meeste militaire en financiële steun aan Colombia. In Colombia wordt namelijk veel drugs geproduceerd die op de Amerikaanse markt verkocht wordt. Sinds de jaren 1970 is de strijd tegen drugs aan de gang in de Verenigde Staten. Mexico steunt Colombia weer, omdat veel Mexicaanse kartels samenwerken met Colombiaanse kartels. In Mexico is ook de Mexicaanse drugsoorlog aan de gang.

De linkse guerrillabewegingen werden in het verleden gesteund door de Sovjet-Unie, Libië en Albanië. Tegenwoordig krijgen zij steun van Venezuela, Cuba, Wit-Rusland en mogelijk Nicaragua. Die vier landen zijn socialistisch en/of anti-Amerikaans. Ook fracties van de communistische partij van Peru, de Provisional Irish Republican Army (PIRA) en de Koerdische PKK steunen de rebellen. In het verleden steunde ook de Baskische Euskadi Ta Askatasuna (ETA) de rebellen, maar in 2018 stopten zij hiermee.

De Colombiaanse drugskartels worden veelal gesteund door andere drugskartels in Latijns-Amerika, waaronder enkele machtige Mexicaanse drugskartels. De bekendste voorbeelden zijn het Sinaloa-kartel, het Tijuana-kartel, CJNG, het Gulf-kartel, het Juárez-kartel en Los Zetas.