Kerndoelen Digitale Geletterdheid: verschil tussen versies
(Nieuwe pagina aangemaakt met '(bron SLO) In onderstaand overzicht zijn de inhouden van de kerndoelen voor po en onderbouw vo afzonderlijk genummerd. De kerndoelen die inhoudelijk samenhangen st...') |
|||
| (52 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | ( | + | {{Werk}} |
| + | {{Portaal beschikbaar|Informatietechnologie (IT)|Deus Computer KL.png}} | ||
| + | Bron [[Stichting Leerplanontwikkeling|SLO]]. De definitieve concept [[Kerndoelen van het basisonderwijs|Kerndoelen]] [[Digitale geletterdheid|Digitale Geletterdheid]] ([[Digitale geletterdheid|DG]]) september 2025 zijn hier overgenomen van het SLO en zijn voorzien van [[Link|linken]] naar de artikelen op [[WikiKids]]. | ||
| − | In onderstaand overzicht zijn de inhouden van de kerndoelen voor po en onderbouw vo afzonderlijk genummerd. De kerndoelen die inhoudelijk samenhangen staan op dezelfde hoogte. Zo wordt een belangrijk deel van de doorlopende leerlijn zichtbaar. | + | ==Inleiding== |
| + | In onderstaand overzicht zijn de inhouden van de kerndoelen voor primair (speciaal) onderwijs (po) en onderbouw voortgezet (speciaal) onderwijs (vo) afzonderlijk genummerd. De kerndoelen die inhoudelijk samenhangen ''(bij elkaar horen)'' staan op dezelfde hoogte. Zo wordt een belangrijk deel van de doorlopende [[leerlijn]] zichtbaar. In ''cursief'' heeft WikiKids er hier en daar [[commentaar]] aan toegevoegd om het te verduidelijken. | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|+ | |+ | ||
! colspan="4" |Overzicht van kerndoelen digitale geletterdheid | ! colspan="4" |Overzicht van kerndoelen digitale geletterdheid | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan="2" |Primair onderwijs | + | | colspan="2" |[[Primair Onderwijs|'''Primair onderwijs''']] |
| − | Speciaal onderwijs | + | [[Speciaal onderwijs|'''Speciaal onderwijs''']] |
| − | | colspan="2" |Voortgezet onderwijs | + | | colspan="2" |[[Voortgezet onderwijs|'''Voortgezet onderwijs''']] |
| − | Voortgezet speciaal onderwijs | + | [[Speciaal onderwijs|'''Voortgezet speciaal onderwijs''']] |
|- | |- | ||
| colspan="4" |Domein: praktische kennis en vaardigheden | | colspan="4" |Domein: praktische kennis en vaardigheden | ||
|- | |- | ||
|22. | |22. | ||
| − | |De leerling zet digitale technologie en digitale media in | + | |De leerling zet [[digitale technologie]] en [[digitale media]] in. ''Veelal wordt hiermee [[informatietechnologie]] bedoeld''. |
| − | A. Digitale systemen | + | A. [[Digitaal|Digitale systemen]] |
| − | B. Digitale [[media]] en informatie | + | B. [[Digitale media]] ''([[Nieuwe media]])'' en [[informatie]] |
C. [[Data]] | C. [[Data]] | ||
| Regel 24: | Regel 27: | ||
D. [[Kunstmatige intelligentie|Artificiële Intelligentie]] ([[Kunstmatige intelligentie|AI]]) | D. [[Kunstmatige intelligentie|Artificiële Intelligentie]] ([[Kunstmatige intelligentie|AI]]) | ||
|21. | |21. | ||
| − | |De leerling zet digitale technologie en digitale media in | + | |De leerling zet [[digitale technologie]] en [[digitale media]] in. ''Veelal wordt hiermee [[informatietechnologie]] bedoeld''. |
| − | A. Digitale systemen | + | A. [[Digitaal|Digitale systemen]] |
| − | B. Digitale media en informatie | + | B. [[Digitale media]] ''([[Nieuwe media]])'' en [[informatie]] |
| − | C. Data | + | C. [[Data]] |
D. [[Artificiële Intelligentie]] (AI) | D. [[Artificiële Intelligentie]] (AI) | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="4" |Domein: [[ontwerpen]] en maken | ||
| + | |- | ||
| + | |23 | ||
| + | |De leerling creëert digitale producten | ||
| + | A. Creëren met digitale technologie | ||
| + | |||
| + | B. [[Programmeren]] | ||
| + | |22 | ||
| + | |De leerling creëert digitale producten | ||
| + | A. Creëren met digitale technologie | ||
| + | |||
| + | B. [[Programmeren]] | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="4" |Domein: de gedigitaliseerde wereld | ||
| + | |- | ||
| + | |24 | ||
| + | |De leerling participeert in de gedigitaliseerde wereld | ||
| + | A. [[Veiligheid]] en [[privacy]] ''Zie [[Portaal:Mediawijsheid]]'' | ||
| + | |||
| + | B. [[Digitale technologie]], jezelf en de ander | ||
| + | |||
| + | C. Digitale technologie, [[samenleving]] en wereld | ||
| + | |23 | ||
| + | |De leerling participeert in de gedigitaliseerde wereld | ||
| + | A. [[Veiligheid]] en [[privacy]] ''Zie [[Portaal:Mediawijsheid]]'' | ||
| + | |||
| + | B. [[Digitale technologie]], jezelf en de ander | ||
| + | |||
| + | C. Digitale technologie, [[samenleving]] en wereld | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | == Kerndoelen '''primair onderwijs''' en '''speciaal onderwijs''' digitale geletterdheid == | ||
| + | ===PO Domein: praktische kennis en vaardigheden=== | ||
| + | {| class="wikitable" | ||
| + | |+ | ||
| + | Domein: praktische kennis en vaardigheden | ||
| + | ! colspan="3" |Kerndoel 22 | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="3" |De leerling zet [[digitale technologie]] en digitale [[media]] in. | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="2" |Doelzin: | ||
| + | |Het gaat hierbij om: | ||
| + | |- | ||
| + | |A | ||
| + | |De leerling zet digitale systemen functioneel in. | ||
| + | | | ||
| + | * beschrijven van de onderdelen en de werking van digitale systemen in termen van invoer-verwerkinguitvoer; ''Denk hierbij aan [[hardware]] als een [[PC]], een [[Tablet (computer)|tablet]] en een [[smartphone]], maar ook een [[printer]] of een [[scanner]]'' | ||
| + | * gebruiken van de basale mogelijkheden van [[software]] voor [[communicatie]], samenwerken, [[tekenen]], [[rekenen]], [[Tekstverwerking|tekstverwerken]], [[presenteren]] en beeld-, geluid- en videobewerken; ''Denk hierbij aan [[computerprogramma]]'s als [[Word]], [[Excel]], [[Microsoft Paint|Paint]]'' | ||
| + | * beheren van bestanden in digitale omgevingen: gestructureerd [[ordenen]], [[opslaan]] en opvragen; ''Denk hierbij aan [[Opslagmedium|opslagmedia]] als een [[harde schijf]], een [[USB-stick]]'' | ||
| + | * herkennen van digitale systemen in de eigen omgeving; ''Denk hierbij aan een [[geldautomaat]] of een [[kaartautomaat]]'' | ||
| + | * onderhouden en aanpassen van digitale systemen en het oplossen van problemen daarmee. ''Denk hierbij aan het kunnen werken in [[systeembeheer]] en/of [[programmabeheer]] van een PC of de [[Instellingen]] van je smartphone'' | ||
| + | |- | ||
| + | |B | ||
| + | |De leerling navigeert doelgericht in het digitale media- en informatielandschap voor het verwerven en verwerken van informatie. | ||
| + | | | ||
| + | * in kaart brengen van diverse media ''([[nieuwe media]])'' en bronnen, hun betrouwbaarheid en bruikbaarheid; | ||
| + | * hanteren van een geschikte zoekstrategie, zoekhulpmiddel en zoekopdracht; ''Denk hierbij aan het gebruiken van [[Google (zoekmachine)|Google]] of [[WikiKids]], of via de [[zoekbalk]] of [[adresbalk]], of via het [[PIM-systeem]]'' | ||
| + | * beoordelen van aangeboden en gevonden [[informatie]] op betrouwbaarheid en bruikbaarheid; | ||
| + | * beschrijven hoe makers van digitale media de aandacht van gebruikers trekken, vasthouden en beïnvloeden met kleurende en sturende technieken; ''[[Reclame]] is hier een onderdeel van'' | ||
| + | * benoemen van factoren die het aanbod en de zichtbaarheid van zoekresultaten beïnvloeden. | ||
| + | |- | ||
| + | |C | ||
| + | |De leerling verkent het gebruik van [[data]] en dataverwerking. | ||
| + | | | ||
| + | * beschrijven hoe uit [[data]] informatie gehaald wordt door doelgericht verzamelen, structuren en verwerken van data; | ||
| + | * begrip tonen hoe de resultaten van dataverwerking afhankelijk zijn van de herkomst, juistheid en volledigheid van de gebruikte dataset; | ||
| + | * beantwoorden van een vraag met behulp van een dataset; | ||
| + | * beschrijven van het gebruik van data in de eigen omgeving; | ||
| + | * reflecteren op het feit dat de gebruiker van digitale technologie bewust en onbewust data achterlaat en dat die door anderen gebruikt kunnen worden. | ||
| + | |- | ||
| + | |D | ||
| + | |De leerling verkent [[Kunstmatige intelligentie|AI]]. | ||
| + | | | ||
| + | * beschrijven van elementen van een AI-systeem; | ||
| + | * beschrijven hoe het gedrag van AI-systemen lijkt op menselijk gedrag; | ||
| + | * herkennen van veelvoorkomende AI-systemen en hun toepassingen in de eigen omgeving; | ||
| + | * verantwoord interacteren met een AI-systeem. | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | ===PO Domein: ontwerpen en maken=== | ||
| + | {| class="wikitable" | ||
| + | |+ | ||
| + | Domein: ontwerpen en maken | ||
| + | ! colspan="3" |Kerndoel 23 | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="3" |De leerling creëert digitale producten. | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="2" |Doelzin: | ||
| + | |Het gaat hierbij om: | ||
| + | |- | ||
| + | |A. | ||
| + | |De leerling gebruikt passende werkwijzen bij het creëren en gebruiken van verschillende typen digitale producten. | ||
| + | | | ||
| + | * experimenteren met digitale middelen om gedachten, ideeën of gevoelens uit te drukken; | ||
| + | * delen van informatie en overbrengen van een boodschap; | ||
| + | * gebruiken van [[Computational thinking|computationele denkstrategieën]] bij het ontwerpen van een digitaal product; | ||
| + | * ontwerpen van een digitaal product aan de hand van ontwerpeisen in een iteratief proces; | ||
| + | * rekening houden met auteursrechten, licenties en bron- en naamsvermelding bij het creëren van digitale producten. | ||
| + | |- | ||
| + | |B. | ||
| + | |De leerling programmeert een computerprogramma met behulp van computationele denkstrategieën. | ||
| + | | | ||
| + | * experimenteren met code; | ||
| + | * beschrijven van de taak en het doel van een computerprogramma; | ||
| + | * ontwerpen en schematisch weergeven van het algoritme behorende bij een taak; | ||
| + | * gebruikmaken van programmeerconcepten: invoer en uitvoer, variabelen, operatoren, herhaling en controlestructuren; | ||
| + | * testen en bijstellen van een eigen computerprogramma of een computerprogramma van anderen. | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | ===PO Domein: de gedigitaliseerde wereld=== | ||
| + | {| class="wikitable" | ||
| + | |+Domein: de gedigitaliseerde wereld | ||
| + | ! colspan="3" |Kerndoel 24 | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="3" |De leerling participeert in de gedigitaliseerde wereld. | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="2" |Doelzin: | ||
| + | |Het gaat hierbij om: | ||
| + | |- | ||
| + | |A. | ||
| + | |De leerling gaat veilig om met digitale systemen, data en de privacy van zichzelf en anderen. | ||
| + | | | ||
| + | * herkennen van veiligheidsrisico’s bij het gebruik van digitale systemen en data; | ||
| + | * veilig gebruiken van digitale systemen, data en informatie; | ||
| + | * nemen van passende technische maatregelen om digitale systemen, data en informatie te beschermen; | ||
| + | * wegen van dilemma’s bij het delen van zowel eigen persoonsgegevens, data, informatie en digitale content als die van anderen; | ||
| + | * adequaat omgaan met ongepaste [[content]], ongepast gedrag en veiligheidsrisico’s in digitale omgevingen. | ||
| + | |- | ||
| + | |B. | ||
| + | |De leerling maakt weloverwogen keuzes in het gebruik van digitale technologie en digitale media. | ||
| + | | | ||
| + | * online communiceren en handelen op respectvolle en verantwoorde wijze; ''[[Netiquette]]'' | ||
| + | * reflecteren op de invloed van digitale technologie en digitale media op eigen denken, eigen gedrag en de interactie met anderen; | ||
| + | * rekening houden met eigen fysieke en mentale gezondheid in relatie tot het gebruik van digitale technologie en digitale media; | ||
| + | * reflecteren op de eigen online identiteit en hoe die tot stand komt; | ||
| + | * [[verkennen]] van de eigen interesse in de ontwikkeling van digitale technologie en digitale media. | ||
| + | |- | ||
| + | |C. | ||
| + | |De leerling verkent hoe digitale technologie, digitale media en de samenleving elkaar wederzijds beïnvloeden. | ||
| + | | | ||
| + | * verkennen van de invloed van de mens op de ontwikkeling van digitale technologie en digitale media en andersom; | ||
| + | * verkennen hoe digitale technologie en digitale media sociaal welzijn en sociale inclusie beïnvloeden; | ||
| + | * redeneren over de kansen en risico’s van het gebruik van digitale technologie in de nabije omgeving; | ||
| + | * verkennen wat effecten zijn van digitale technologie op de ecologie. | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | == Kerndoelen (onderbouw) '''voortgezet (speciaal) onderwijs''' digitale geletterdheid == | ||
| + | ===VO Domein: praktische kennis en vaardigheden=== | ||
| + | {| class="wikitable" | ||
| + | |+Domein: praktische kennis en vaardigheden | ||
| + | ! colspan="3" |Kerndoel 21 | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="3" |De leerling zet digitale technologie en digitale media in. | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan="2" |Doelzin: | ||
| + | |Het gaat hierbij om: | ||
| + | |- | ||
| + | |A. | ||
| + | |De leerling zet digitale systemen functioneel in. | ||
| + | | | ||
| + | * beschrijven van wat technisch nodig is om digitale systemen te laten werken en in een netwerk te laten samenwerken; | ||
| + | * beschrijven van de werking van [[internet]] en de plaats van slimme [[apparatuur]] daarin; ''Denk hierbij ook aan een [[intranet]] of [[thuisnetwerk]], [[wifi]], [[router]], [[modem]], [[NAS]]'' | ||
| + | * gebruiken van geavanceerde mogelijkheden van software voor communicatie, samenwerken en het creëren en bewerken van verschillende typen bestanden; | ||
| + | * herkennen van digitale systemen die in bedrijven, in de wereld van de media en door de overheid gebruikt worden bij het uitvoeren van taken of het oplossen van problemen; | ||
| + | * bijhouden van nieuwe technologische ontwikkelingen, hun mogelijkheden en beperkingen. | ||
| + | |- | ||
| + | |B. | ||
| + | |De leerling navigeert doelgericht in het digitale media- en informatielandschap voor het verwerven en verwerken van informatie. | ||
| + | | | ||
| + | * combineren van geschikte zoekhulpmiddelen, zoekopdrachten en zoekstrategieën; | ||
| + | * beoordelen van aangeboden en gevonden informatie op betrouwbaarheid en bruikbaarheid, rekening houdend met eigenschappen van bronnen, zoekhulpmiddelen en gebruikte media; | ||
| + | * reflecteren op de geschiktheid van gebruikte zoekstrategieën, zoekhulpmiddelen en zoekopdrachten voor het verkrijgen van het gewenste resultaat; | ||
| + | * beschrijven hoe sociale media werken en hoe ze de aandacht van gebruikers trekken, vasthouden en beïnvloeden; | ||
| + | * reflecteren op welke wijze eigen kennis, opvattingen en voorkeuren de interpretatie van digitale informatie beïnvloeden. | ||
| + | Aanvulling havo-vwo: | ||
| + | * gebruikmaken van vakspecifieke zoekstrategieën, zoekhulpmiddelen en zoekopdrachten. | ||
| + | |- | ||
| + | |C. | ||
| + | |De leerling verkent het gebruik van data en dataverwerking. | ||
| + | | | ||
| + | * redeneren over hoe een dataset een beperkt beeld geeft van de werkelijkheid; | ||
| + | * uitvoeren van onderzoek met een dataset om een vraag te beantwoorden, een taak uit te voeren of een probleem op te lossen; | ||
| + | * beschrijven van het gebruik van data door bedrijven, instellingen en overheden; | ||
| + | * beschrijven van de toenemende mogelijkheden om datagestuurd te werken; | ||
| + | * reflecteren hoe AI nieuwe manieren om data te verwerken mogelijk maakt. | ||
| + | Aanvulling havo-vwo | ||
| + | * gebruiken van open data om een probleem op te lossen of een onderzoek uit te voeren. | ||
| + | |- | ||
| + | |D. | ||
| + | |De leerling verkent mogelijkheden en beperkingen van AI. | ||
| + | | | ||
| + | * beschrijven van de rol en invloed van de kwaliteit en eigenschappen van data voor de werking en resultaten van AI-systemen; | ||
| + | * herkennen van veelvoorkomende AI-systemen en hun toepassingen door bedrijven, instellingen en overheden; | ||
| + | * beschrijven van verschillen tussen op regels gebaseerde digitale systemen en op statistiek gebaseerde AI-systemen; | ||
| + | * doelgericht, verantwoord en kritisch interacteren met een AI-systeem; | ||
| + | * experimenteren met het trainen van AI-systemen. | ||
| + | Aanvulling havo-vwo | ||
| + | * beschrijven van machine learning, expertsystemen en gangbare manieren om AI-systemen te trainen; | ||
| + | * reflecteren op de mogelijkheden en beperkingen van AI-systemen. | ||
|} | |} | ||
| + | [[Categorie:Kerndoelen]] | ||
| + | [[Categorie:Informatietechnologie]] | ||
Huidige versie van 8 nov 2025 om 08:38
|
|
| Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken! |
Bron SLO. De definitieve concept Kerndoelen Digitale Geletterdheid (DG) september 2025 zijn hier overgenomen van het SLO en zijn voorzien van linken naar de artikelen op WikiKids.
Inleiding
In onderstaand overzicht zijn de inhouden van de kerndoelen voor primair (speciaal) onderwijs (po) en onderbouw voortgezet (speciaal) onderwijs (vo) afzonderlijk genummerd. De kerndoelen die inhoudelijk samenhangen (bij elkaar horen) staan op dezelfde hoogte. Zo wordt een belangrijk deel van de doorlopende leerlijn zichtbaar. In cursief heeft WikiKids er hier en daar commentaar aan toegevoegd om het te verduidelijken.
| Overzicht van kerndoelen digitale geletterdheid | |||
|---|---|---|---|
| Primair onderwijs | Voortgezet onderwijs | ||
| Domein: praktische kennis en vaardigheden | |||
| 22. | De leerling zet digitale technologie en digitale media in. Veelal wordt hiermee informatietechnologie bedoeld.
B. Digitale media (Nieuwe media) en informatie C. Data |
21. | De leerling zet digitale technologie en digitale media in. Veelal wordt hiermee informatietechnologie bedoeld.
B. Digitale media (Nieuwe media) en informatie C. Data D. Artificiële Intelligentie (AI) |
| Domein: ontwerpen en maken | |||
| 23 | De leerling creëert digitale producten
A. Creëren met digitale technologie B. Programmeren |
22 | De leerling creëert digitale producten
A. Creëren met digitale technologie B. Programmeren |
| Domein: de gedigitaliseerde wereld | |||
| 24 | De leerling participeert in de gedigitaliseerde wereld
A. Veiligheid en privacy Zie Portaal:Mediawijsheid B. Digitale technologie, jezelf en de ander C. Digitale technologie, samenleving en wereld |
23 | De leerling participeert in de gedigitaliseerde wereld
A. Veiligheid en privacy Zie Portaal:Mediawijsheid B. Digitale technologie, jezelf en de ander C. Digitale technologie, samenleving en wereld |
Kerndoelen primair onderwijs en speciaal onderwijs digitale geletterdheid
PO Domein: praktische kennis en vaardigheden
| Kerndoel 22 | ||
|---|---|---|
| De leerling zet digitale technologie en digitale media in. | ||
| Doelzin: | Het gaat hierbij om: | |
| A | De leerling zet digitale systemen functioneel in. |
|
| B | De leerling navigeert doelgericht in het digitale media- en informatielandschap voor het verwerven en verwerken van informatie. |
|
| C | De leerling verkent het gebruik van data en dataverwerking. |
|
| D | De leerling verkent AI. |
|
PO Domein: ontwerpen en maken
| Kerndoel 23 | ||
|---|---|---|
| De leerling creëert digitale producten. | ||
| Doelzin: | Het gaat hierbij om: | |
| A. | De leerling gebruikt passende werkwijzen bij het creëren en gebruiken van verschillende typen digitale producten. |
|
| B. | De leerling programmeert een computerprogramma met behulp van computationele denkstrategieën. |
|
PO Domein: de gedigitaliseerde wereld
| Kerndoel 24 | ||
|---|---|---|
| De leerling participeert in de gedigitaliseerde wereld. | ||
| Doelzin: | Het gaat hierbij om: | |
| A. | De leerling gaat veilig om met digitale systemen, data en de privacy van zichzelf en anderen. |
|
| B. | De leerling maakt weloverwogen keuzes in het gebruik van digitale technologie en digitale media. |
|
| C. | De leerling verkent hoe digitale technologie, digitale media en de samenleving elkaar wederzijds beïnvloeden. |
|
Kerndoelen (onderbouw) voortgezet (speciaal) onderwijs digitale geletterdheid
VO Domein: praktische kennis en vaardigheden
| Kerndoel 21 | ||
|---|---|---|
| De leerling zet digitale technologie en digitale media in. | ||
| Doelzin: | Het gaat hierbij om: | |
| A. | De leerling zet digitale systemen functioneel in. |
|
| B. | De leerling navigeert doelgericht in het digitale media- en informatielandschap voor het verwerven en verwerken van informatie. |
Aanvulling havo-vwo:
|
| C. | De leerling verkent het gebruik van data en dataverwerking. |
Aanvulling havo-vwo
|
| D. | De leerling verkent mogelijkheden en beperkingen van AI. |
Aanvulling havo-vwo
|