De klokkenluider van de Notre Dame (boek)
| De klokkenluider van de Notre Dame | |
| |
| Informatie | |
| Alternatieve titel | Notre-Dame de Paris |
| Schrijver | Victor Hugo |
| Taal (origineel) | Frans |
| Land |  Frankrijk
|
| Genre | Historische roman, Gothic novel |
| Datum | 14 januari 1831 |
Portaal  Literatuur
| |
De klokkenluider van de Notre Dame is een bekend boek van de Franse schrijver Victor Hugo. Hugo schreef het boek in 1831. Het boek vindt grotendeels plaats in en rondom de Notre-Dame van Parijs. Dit is een beroemd kathedraal in de Franse hoofdstad. In het Frans wordt het boek dan ook Notre-Dame de Paris genoemd.
Het verhaal draait grotendeels om de klokkenluider van de Notre-Dame; Quasimodo. Quasimodo werd geboren met verschillende handicappen. Hierdoor heeft hij een gebochelde rug, is halfblind en heeft een lelijk uiterlijk. Veel mensen zijn daarom bang voor hem en keren zich tegen hem af. Desondanks besluit de aartsdiaken Claude Frollo hem de klokken van de Notre-Dame te laten luiden. Daarnaast spelen de dichter Pierre Gringoire en de Romani straatdanser Esmeralda en haar geitje Dali een rol. Het verhaal speelt zich af in het jaar 1482.
Daarnaast geeft Victor Hugo lange beschrijvingen over de Notre-Dame, Parijs en haar geschiedenis. Victor Hugo besloot het boek te schrijven vanwege zijn liefde voor gotische architectuur. De Notre-Dame is een gotisch gebouw en was toentertijd in verval geraakt. Hugo wilde voorkomen dat de kathedraal gesloopt zou worden. Niet veel later kreeg de Notre-Dame een grote restauratie die jaren lang duurde. Victor Hugo's boek groeide uit tot een van de bekendste werken van de Franse literatuur. Het boek is verschillende keren verfilmd, waaronder door Disney in 1996 met De klokkenluider van de Notre Dame (film)
Samenvatting
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
In Parijs wordt een feest gehouden, waarbij belangrijke gasten uit Vlaanderen zijn uitgenodigd. Ter gelegenheid van het feest heeft Pierre Gringoire een toneelstuk geschreven wat in een paleis wordt opgevoerd. De Vlaamse gasten zijn te laat, waardoor Gringoire (onder druk van het publiek) besluit het toneelstuk te beginnen. Het toneelstuk is echter een grote mislukking. Zo zorgt een bedelaar voor afleiding en komen de Vlaamse gasten tijdens het toneelstuk binnen, waardoor de zaal niet oplet. Pierres toneelstuk wordt vergeten. In plaats daarvan besluiten de toeschouwers een wedstrijd (een narrenfeest) te houden. De deelnemers moeten zich zo lelijk mogelijk verkleden en de lelijkste wordt tot "koning van de zotskappen 
" gekroond. Quasimodo wint uiteindelijk de wedstrijd, maar nadat hij gekroond is blijkt dat hij helemaal geen kostuum draagt.
Gringoire verlaat de zaal zonder zijn geld te hebben gehad. Hij dwaalt in de avond over de straten van Parijs. Op een plein ziet hij de wonderschone Esmeralda. Zij danst en doet trucjes met haar geitje voor geld. Gringoire wordt in één klap verliefd op haar en besluit haar te volgen. Esmeralda is opgevoed door Roma (in het boek Zigeuners) en woont bij hen. Onderweg wordt ze aangevallen door twee mannen. Gringoire herkent één van hen als Quasimodo. Hij probeert Esmeralda te redden, maar dit lukt niet. In plaats daarvan komen er wachters aan; één van de daders ontsnapt, terwijl Quasimodo wordt opgepakt.
Gringoire besluit Esmeralda te volgen, waardoor hij de schuilplaats van de Roma ontdekt. De Roma willen Gringoire vermoorden, maar Esmeralda besluit met hem te trouwen voor vier jaar. Dit doet ze alleen om zijn leven te redden. Ze houdt niet van Gringoire en laat hem op de bank slapen. Ondertussen wordt Quasimodo veroordeeld en aartsdiaken Frollo kan hem niet redden. Quasimodo is ter vondeling gelegd voor de Notre-Dame en door Frollo opgevoed. Frollo was ooit een aardige man, maar raakt geobsedeerd met alchemie. Hij wordt verliefd op Esmeralda en vroeg namelijk aan Quasimodo om Esmeralda te ontvoeren. Quasimodo wordt hierdoor twee uur gemarteld en op een schandpaal gedaan. Wanneer hij om water roept, besluit Esmeralda dit aan hem te geven.
Twee maanden later komen Fleur en haar verloofde Phoebus naar Parijs. Phoebus wordt verliefd op Esmeralda, waardoor Fleur jaloers wordt op haar. Fleur beschuldigt Esmeralda van hekserij. Phoebus en Esmeralda ontmoeten elkaar daarom in het geheim. Frollo volgt Esmeralda op een dag en ziet een ontmoeting tussen de twee. Frollo wordt erg kwaad en steekt Phoebus dood. Ondertussen vlucht hij en geeft Esmeralda (die flauw is gevallen) de schuld. Esmeralda wordt ter dood veroordeeld en opgesloten. Frollo belooft haar te redden als zij belooft hem te trouwen. Esmeralda weigert dit en Frollo vertrekt uit Parijs.
Kort voordat Esmeralda zou worden opgehangen wordt zij door Quasimodo gered. Quasimodo verstopt Esmeralda in de zolder van de Notre-Dame. In de middeleeuwen waren kerken heilig en bestond het "asielrecht". Hierdoor kon je iemand niet zomaar oppakken in een kerk. In de kathedraal zorgt Quasimodo goed voor Esmeralda. Hoewel Quasimodo verliefd is op Esmeralda, is Esmeralda niet verliefd op hem. In het begin is zij erg bang voor hem (vanwege zijn misvormde uiterlijk). Esmeralda ziet uiteindelijk wel dat Quasimodo een goed mens is, maar kan niet door zijn uiterlijk heen kijken. Op een dag ontdekt Esmeralda dat Phoebus nog leeft. Quasimodo vertelt aan Phoebus dat Esmeralda nog leeft, wat Phoebus niet kan geloven.
Uiteindelijk keert Frollo terug naar Parijs en ontdekt Esmeralda in de Notre-Dame. Quasimodo besluit Esmeralda echter te beschermen tegen Frollo. Frollo sluit daarom een geheim plannetje met Gringoire. Frollo doet net alsof hij Esmeralda wil teruggeven aan Gringoire. Hij zegt daarvoor speciale toestemming van het parlement te hebben. Gringoire gelooft Frollo en vraagt of de Roma naar de kathedraal komen. Quasimodo denkt dat de Roma Esmeralda komen halen en vecht met hem. Frollo (in vermomming) en Gringoire leidden Esmeralda vervolgens de kathedraal uit. Frollo ontmaskert zichzelf en vraagt Esmeralda nog één keer met haar te trouwen. Esmeralda weigert dit en Frollo geeft haar aan de soldaten.
Hierdoor komt Esmeralda opnieuw in de gevangenis terecht. In de gevangenis ontmoet zij een kluizenaarster die een hekel heeft aan Roma. 15 jaar geleden is haar dochter namelijk door de Roma gestolen. De kluizenaarster is gemeen tegen Esmeralda en dwingt haar te zeggen waar haar dochter is. De kluizenaarster heeft enkel één schoentje van haar dochter, wat ze aan Esmeralda laat ziet. Esmeralda herkent de schoen. 15 jaar geleden is zij namelijk haar moeder verloren en door Roma opgevoed. Ze haalt de andere schoen te voorschijn, waardoor duidelijk wordt Esmeralda haar dochter is. De twee worden kort herenigd, maar enkel minuten later wordt Esmeralda gehaald voor haar executie. De kluizenaarster probeert Esmeralda te redden, maar Esmeralda wordt meegenomen.
Op een plein voor de Notre-Dame wordt ze ter dood gebracht, terwijl Frollo toekijkt. Quasimodo ziet Esmeralda aan de galg hangen en springt van de klokkentoren af. Hierna verdwijnt haar spoorloos. Het boek eindigt in de kelder van Montfaucon twee jaar later. Hier worden criminelen begraven. In de kelder vindt men de skeletten van een man (Quasimodo) en een vrouw (Esmeralda). Hierdoor wordt duidelijk dat Quasimodo naast het lijk van Esmeralda heeft gezeten en uit verdriet gestorven is.
Personages
- Quasimodo
- Esmeralda
- Claude Frollo
- Pierre Gringoire
- Clopin Trouillefou
- Djali
- Jehan Frollo
- Phoebus de Châteaupers
- Koning Lodewijk XI
- Zuster Gudule
- Florian Barbedienne
- Jacques Charmolue
- Fleur-de-Lys de Gondelaurier
Achtergrondinformatie
Inspiratie
Victor Hugo had een obsessie met oude gebouwen, voornamelijk gotische gebouwen. Hugo was daarom ook erg verdrietig dat vele gebouwen in slechte staat waren. Tussen de jaren 1780 en 1830 ging Frankrijk door een onrustige periode. Tijdens de Franse Revolutie waren veel kathedralen en kerken beschadigd geraakt. Ook de oorlogen zorgden voor veel schade en de economische crises zorgden voor weinig onderhoud. Veel gotische gebouwen werden daarom afgebroken. Hugo schreef daarom een artikel waarin hij opriep om de gotische architectuur in Parijs te beschermen. Uiteindelijk kreeg hij contact met een uitgever die hem wilde helpen.
Op een dag werd Hugo rondgeleid door de Notre-Dame, wat toen in slechte staat was en leegstond. Volgens Hugo liep hij tijdens de rondleiding naar de klokkentorens. Hier stond het Griekse woord ANAΓKH (noodlot) op één van de muren. Hugo was benieuwd wie het woord daar geschreven had. Dit spookte enige dagen door zijn hoofd, waardoor hij het verhaal van de klokkenluider verzon. Het woord is later tijdens de restauratie verwijderd.
Hugo begon in de zomer van 1830 met schrijven. De uitgever wilde het manuscript hebben in februari 1831. Een bekende legende is dat Hugo zichzelf opsloot in zijn kamer om het boek te schrijven. Dit deed hij in zijn onderbroek, aangezien hij zonder kleren niet naar buiten kon. Waarschijnlijk is dit niet waar en schreef Hugo het gewoon in zijn normale kleding.
Thema's
Veel van de thema's van het boek gaan over de plaats en tijd. Het hoofdpersonage in de roman is namelijk de Notre-Dame zelf. Hoewel de Notre-Dame zelf geen dingen doet of zegt, gaat de meeste tekst wel over het kathedraal. Volgens Hugo is de Notre-Dame een stille getuige van de geschiedenis van Parijs en Frankrijk. Het verhaal van de klokkenluiders is een van de vele dingen die de kathedraal heeft meegemaakt. De Notre-Dame speelde dan ook een belangrijke rol in de Franse geschiedenis (zoals in Napoleon hier tot keizer gekroond). De Notre-Dame is daardoor een tastbaar overblijfsel uit het verleden. De tijd vergaat, de personages gaan dood en de kathedraal blijft bestaan.
Ook gaat een groot deel van de roman over architectuur. Hugo vergelijkt architectuur vaak met literatuur. Zo noemt hij de schrijver ook een soort van architect (maar dan een verhaal i.p.v. een kathedraal). Het is belangrijk om te weten dat literatuur in Hugo's tijd met censuur te maken kreeg. Hier betekent dat de staat besloot wat je wel en niet kon schrijven. De roman speelt zich af op het punt dat de drukpers meer gebruikt begint te worden. De drukpers zorgde ervoor dat boeken sneller verspreid konden worden. Hierdoor werd de censuur ook strenger. Architectuur heeft daarentegen nooit met censuur te maken gehad. Volgens Hugo was de architectuur daarom vrijer dan de literatuur. Architecten konden meer gebruik maken van hun creativiteit en hoefden niet bang te zijn voor censuur.
De klokkenluider van de Notre-Dame is een typisch boek uit de romantiek. Onderwerpen als religie, passie en de middeleeuwen waren populair tijdens deze periode. Ook speelt het lot een grote rol in het boek.
Invloed
De klokkenluider van de Notre Dame had grote invloed op schrijvers in 19e eeuw. Zo haalden Honoré de Balzac, Gustave Flaubert en zelfs Charles Dickens inspiratie uit het boek. Hugo beschrijft Parijs namelijk zo nauwkeurig mogelijk in het boek. Hij geeft lange beschrijvingen van gebouwen in de stad. Zo is er één deel van het boek gewijd aan de staat van de Notre-Dame en de Parijse geschiedenis. Ook geeft lange uitleg over de verschillende standen. Hugo wilde alle soorten mensen in Parijs beschrijven; de armen, de rijken, de middenklasse, etc. Balzac, Flaubert en Dickens vonden het boek daarom interessant. In hun boeken wilden ze precies hetzelfde doen.
Daarnaast had het boek ook invloed op het kathedraal zelf. De Notre-Dame was nog steeds in slechte staat. De populariteit zorgde voor een nieuwe interesse in het kathedraal en andere gotische gebouwen in Frankrijk. Er kwamen verenigingen om deze gebouwen te beschermen en te restaureren. De Notre-Dame onderging een paar jaar de uitgave van het boek een restauratie. Toen restaureerde Eugène Viollet-le-Duc het kathedraal zoals het er in de middeleeuwen had uitgezien. De restauratie duurde van 1844 tot 1864 (20 jaar dus) en kostte bakken met geld. Desondanks zorgde de restauratie ervoor dat Notre-Dame gered werd.
Adaptaties
De klokkenluider van de Notre Dame is verschillende keren verfilmd. De bekendste verfilming is de Disneyfilm De klokkenluider van de Notre Dame uit 1996. In 2002 bracht ook een vervolgfilm uit De Klokkenluider van de Notre Dame II. Beide films draaien voornamelijk om Quasimodo en Esmeralda. Disney paste het originele verhaal erg aan. Zo heeft de Disneyfilm een goed einde, terwijl het boek dit niet heeft. Veel verfilmingen van het boek passen overigens het einde aan. De vroegste verfilming van het boek was de korte zwart-witfilm Esmeralda uit 1905. Een bekende verfilming is die uit 1939, waarbij ook het einde werd aangepast. De verfilming uit 1956 is vrijwel gelijk aan het boek.
Daarnaast is het boek gebruikt voor verschillende televisieseries, theaterstukken en musicals. Er zijn ook verschillende opera's geschreven over het boek. Er zijn zelfs stripboeken en videogames van gemaakt.