Architectuur: verschil tussen versies
k (→Geschiedenis) |
|||
| Regel 5: | Regel 5: | ||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
Bouwen is voor het eerst ontstaan uit het samenspel tussen behoeften (onderdak, veiligheid, aanbidding, enz.) en middelen (beschikbare bouwmaterialen en bijbehorende vaardigheden). | Bouwen is voor het eerst ontstaan uit het samenspel tussen behoeften (onderdak, veiligheid, aanbidding, enz.) en middelen (beschikbare bouwmaterialen en bijbehorende vaardigheden). | ||
| − | |||
Architectuur is dan ook al eeuwenoud. Voor bepaalde monumenten in de prehistorie, zoals de [[Stonehenge]], was architectuur nodig. In veel oude beschavingen, zoals die van Egypte en [[Mesopotamië (Irak)|Mesopotamië]], weerspiegelden de architectuur en de eerste stedenbouw vaak het goddelijke en het bovennatuurlijke. Ook is de architectuur symbolisch voor de politieke macht van de heerser of de staat zelf. Dat zie je bij de [[Egyptenaren]] vooral bij hun [[Piramide (bouwwerk)|piramides]]. | Architectuur is dan ook al eeuwenoud. Voor bepaalde monumenten in de prehistorie, zoals de [[Stonehenge]], was architectuur nodig. In veel oude beschavingen, zoals die van Egypte en [[Mesopotamië (Irak)|Mesopotamië]], weerspiegelden de architectuur en de eerste stedenbouw vaak het goddelijke en het bovennatuurlijke. Ook is de architectuur symbolisch voor de politieke macht van de heerser of de staat zelf. Dat zie je bij de [[Egyptenaren]] vooral bij hun [[Piramide (bouwwerk)|piramides]]. | ||
| − | + | ||
De [[Oude Grieken]] en [[Romeinen]] gebruikten dat goddelijke en bovennatuurlijke later ook voor hun tempels. Toch wordt er dan al meer rekening gehouden voor de burgerlijke behoeften. Dat zie je terug in de badhuizen en theaters. De Romeinse architectuur werd beïnvloed door de Griekse architectuur omdat ze veel Griekse elementen in hun bouwpraktijken verwerkten. Typerend zijn de zuilen met daarop de kroonlijst en de lage driehoek; de timpaan. | De [[Oude Grieken]] en [[Romeinen]] gebruikten dat goddelijke en bovennatuurlijke later ook voor hun tempels. Toch wordt er dan al meer rekening gehouden voor de burgerlijke behoeften. Dat zie je terug in de badhuizen en theaters. De Romeinse architectuur werd beïnvloed door de Griekse architectuur omdat ze veel Griekse elementen in hun bouwpraktijken verwerkten. Typerend zijn de zuilen met daarop de kroonlijst en de lage driehoek; de timpaan. | ||
| − | + | ||
De ontwikkeling van de [[Azië|Aziatische]] architectuur was duidelijk anders dan die van rond de Middellandse zee en later de rest van Europa. Behalve godsdienst draait het daar ook om de natuur en veelal wordt er van veel lichtere bouwmaterialen gebruik gemaakt. Daarom zijn er in Azië weinig overblijfselen van hoge leeftijd. | De ontwikkeling van de [[Azië|Aziatische]] architectuur was duidelijk anders dan die van rond de Middellandse zee en later de rest van Europa. Behalve godsdienst draait het daar ook om de natuur en veelal wordt er van veel lichtere bouwmaterialen gebruik gemaakt. Daarom zijn er in Azië weinig overblijfselen van hoge leeftijd. | ||
| − | + | ||
De [[Islamitische kunst|Islamitische]] architectuur begon in de 7e eeuw na. Chr. , met architectonische vormen uit het oude Midden-Oosten en [[Byzantium]], maar ontwikkelde ook kenmerken die passen bij de religieuze en sociale behoeften van de samenleving. De bouwstijl van het voormalige [[Ottomaanse Rijk|Ottomaanse rijk]] is duidelijk nog herkenbaar in de kloosters en kerken. Vaak zie je daar bovenop de gebouwen en zuilen een soort omgekeerde 'ui'. | De [[Islamitische kunst|Islamitische]] architectuur begon in de 7e eeuw na. Chr. , met architectonische vormen uit het oude Midden-Oosten en [[Byzantium]], maar ontwikkelde ook kenmerken die passen bij de religieuze en sociale behoeften van de samenleving. De bouwstijl van het voormalige [[Ottomaanse Rijk|Ottomaanse rijk]] is duidelijk nog herkenbaar in de kloosters en kerken. Vaak zie je daar bovenop de gebouwen en zuilen een soort omgekeerde 'ui'. | ||
| − | + | ||
In [[Europa (werelddeel)|Europa]] werden tijdens de [[Middeleeuwen]] [[Gilde|gilden]] gevormd door ambachtslieden om hun handel te organiseren en schriftelijke contracten zijn bewaard gebleven, met name met betrekking tot kerkelijke gebouwen. De rol van architect was meestal één met die van meester-metselaar, of ''Magister lathomorum'' zoals ze soms worden beschreven in hedendaagse documenten. | In [[Europa (werelddeel)|Europa]] werden tijdens de [[Middeleeuwen]] [[Gilde|gilden]] gevormd door ambachtslieden om hun handel te organiseren en schriftelijke contracten zijn bewaard gebleven, met name met betrekking tot kerkelijke gebouwen. De rol van architect was meestal één met die van meester-metselaar, of ''Magister lathomorum'' zoals ze soms worden beschreven in hedendaagse documenten. | ||
| − | + | ||
De belangrijkste architecturale gebouwen waren de [[Abdij|abdijen]] ([[kloosters]]) en [[Kathedraal|kathedralen]]. Vanaf ongeveer 900 na Chr. droegen de bewegingen van zowel geestelijken als handelaars architecturale kennis over aan heel Europa, wat resulteerde Europese stijlen [[Romaans]] en [[Gotiek|Gotisch]]. | De belangrijkste architecturale gebouwen waren de [[Abdij|abdijen]] ([[kloosters]]) en [[Kathedraal|kathedralen]]. Vanaf ongeveer 900 na Chr. droegen de bewegingen van zowel geestelijken als handelaars architecturale kennis over aan heel Europa, wat resulteerde Europese stijlen [[Romaans]] en [[Gotiek|Gotisch]]. | ||
Het Romaans heeft nog de kenmerkende boogconstructies van de Romeinen. In de Gotiek krijg je twee halve bogen die samen bovenin een punt vormen. Ook de glas in lood ramen spelen dan een belangrijke rol. De middeleeuwen worden ook gekenmerkt door vestingwerken als [[Kasteel|kastelen]], waarvan het [[Muiderslot]], de [[Ridderzaal]] en [[Slot Loevestijn|slot Loevestijn]] een goed voorbeeld zijn. | Het Romaans heeft nog de kenmerkende boogconstructies van de Romeinen. In de Gotiek krijg je twee halve bogen die samen bovenin een punt vormen. Ook de glas in lood ramen spelen dan een belangrijke rol. De middeleeuwen worden ook gekenmerkt door vestingwerken als [[Kasteel|kastelen]], waarvan het [[Muiderslot]], de [[Ridderzaal]] en [[Slot Loevestijn|slot Loevestijn]] een goed voorbeeld zijn. | ||
| − | + | ||
| − | In het Europa van de [[Renaissance]], vanaf ongeveer 1400, was er een heropleving van het klassieke leren, dit ging samen met de ontwikkeling van het [[humanisme]] uit de Renaissance, dat meer nadruk legde op de rol van het individu in de samenleving dan tijdens de middeleeuwen het geval was. De stad [[Florence (stad)|Florence]] en later ook [[Rome (stad)|Rome]] speelden hierin een belangrijke rol. Beroemde architecten uit die tijd waren Brunelleschi, Alberti, [[Michelangelo]] en Palladio. Er was nog steeds geen scheidslijn tussen [[kunstenaar]], [[architect]] en [[ingenieur]]. <gallery> | + | In het Europa van de [[Renaissance]], vanaf ongeveer 1400, was er een heropleving van het klassieke leren, dit ging samen met de ontwikkeling van het [[humanisme]] uit de Renaissance, dat meer nadruk legde op de rol van het individu in de samenleving dan tijdens de middeleeuwen het geval was. De stad [[Florence (stad)|Florence]] en later ook [[Rome (stad)|Rome]] speelden hierin een belangrijke rol. Beroemde architecten uit die tijd waren Brunelleschi, Alberti, [[Michelangelo]] en Palladio. Er was nog steeds geen scheidslijn tussen [[kunstenaar]], [[architect]] en [[ingenieur]]. |
| + | <gallery> | ||
Bestand:Great Pyramid of Giza.jpg|Grote piramide van Giza | Bestand:Great Pyramid of Giza.jpg|Grote piramide van Giza | ||
| + | Bestand:Parthenon (30276156187).jpg|miniatuur|Griekse Parthenon | ||
| + | Bestand:Himeji Castle The Keep Towers.jpg|miniatuur|Japanse architectuur | ||
| + | Bestand:Taj Mahal, Agra, India edit2.jpg|miniatuur|Taj Mahal in India | ||
| + | Bestand:Durham Cathedral Nave.jpg|miniatuur|Romaanse kathedraal in Durham | ||
| + | Bestand:Sainte Chapelle Interior Stained Glass.jpg|miniatuur|Gotische glas in lood ramen, Sainte Chapelle, Parijs | ||
| + | Bestand:Florence Duomo (167859687).jpeg|miniatuur|Kathedraal van Florence | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| + | |||
[[Categorie:Architectuur| ]] | [[Categorie:Architectuur| ]] | ||
Versie van 30 apr 2022 11:48
|
|
Architectuur is een kunstvorm en wetenschap, die zich bezighoudt met het ontwerpen van gebouwen, interieurs, landschappen of gehele wijken en steden. Architectuur is zowel het proces als het eindresultaat van het plannen, ontwerpen en bouwen van gebouwen of andere constructies. Soms worden ook de namen bouwkunst en bouwkunde gebruikt, maar bouwkunst is enkel voor de artistieke kant en bouwkunde alleen voor de technische kant. Architectuur is zowel technisch als artistiek. Historische beschavingen zijn vaak te herkennen aan hun overgebleven architectonische prestaties.
Geschiedenis
Bouwen is voor het eerst ontstaan uit het samenspel tussen behoeften (onderdak, veiligheid, aanbidding, enz.) en middelen (beschikbare bouwmaterialen en bijbehorende vaardigheden). Architectuur is dan ook al eeuwenoud. Voor bepaalde monumenten in de prehistorie, zoals de Stonehenge, was architectuur nodig. In veel oude beschavingen, zoals die van Egypte en Mesopotamië, weerspiegelden de architectuur en de eerste stedenbouw vaak het goddelijke en het bovennatuurlijke. Ook is de architectuur symbolisch voor de politieke macht van de heerser of de staat zelf. Dat zie je bij de Egyptenaren vooral bij hun piramides.
De Oude Grieken en Romeinen gebruikten dat goddelijke en bovennatuurlijke later ook voor hun tempels. Toch wordt er dan al meer rekening gehouden voor de burgerlijke behoeften. Dat zie je terug in de badhuizen en theaters. De Romeinse architectuur werd beïnvloed door de Griekse architectuur omdat ze veel Griekse elementen in hun bouwpraktijken verwerkten. Typerend zijn de zuilen met daarop de kroonlijst en de lage driehoek; de timpaan.
De ontwikkeling van de Aziatische architectuur was duidelijk anders dan die van rond de Middellandse zee en later de rest van Europa. Behalve godsdienst draait het daar ook om de natuur en veelal wordt er van veel lichtere bouwmaterialen gebruik gemaakt. Daarom zijn er in Azië weinig overblijfselen van hoge leeftijd.
De Islamitische architectuur begon in de 7e eeuw na. Chr. , met architectonische vormen uit het oude Midden-Oosten en Byzantium, maar ontwikkelde ook kenmerken die passen bij de religieuze en sociale behoeften van de samenleving. De bouwstijl van het voormalige Ottomaanse rijk is duidelijk nog herkenbaar in de kloosters en kerken. Vaak zie je daar bovenop de gebouwen en zuilen een soort omgekeerde 'ui'.
In Europa werden tijdens de Middeleeuwen gilden gevormd door ambachtslieden om hun handel te organiseren en schriftelijke contracten zijn bewaard gebleven, met name met betrekking tot kerkelijke gebouwen. De rol van architect was meestal één met die van meester-metselaar, of Magister lathomorum zoals ze soms worden beschreven in hedendaagse documenten.
De belangrijkste architecturale gebouwen waren de abdijen (kloosters) en kathedralen. Vanaf ongeveer 900 na Chr. droegen de bewegingen van zowel geestelijken als handelaars architecturale kennis over aan heel Europa, wat resulteerde Europese stijlen Romaans en Gotisch.
Het Romaans heeft nog de kenmerkende boogconstructies van de Romeinen. In de Gotiek krijg je twee halve bogen die samen bovenin een punt vormen. Ook de glas in lood ramen spelen dan een belangrijke rol. De middeleeuwen worden ook gekenmerkt door vestingwerken als kastelen, waarvan het Muiderslot, de Ridderzaal en slot Loevestijn een goed voorbeeld zijn.
In het Europa van de Renaissance, vanaf ongeveer 1400, was er een heropleving van het klassieke leren, dit ging samen met de ontwikkeling van het humanisme uit de Renaissance, dat meer nadruk legde op de rol van het individu in de samenleving dan tijdens de middeleeuwen het geval was. De stad Florence en later ook Rome speelden hierin een belangrijke rol. Beroemde architecten uit die tijd waren Brunelleschi, Alberti, Michelangelo en Palladio. Er was nog steeds geen scheidslijn tussen kunstenaar, architect en ingenieur.
Grote piramide van Giza
Griekse Parthenon
Japanse architectuur
Taj Mahal in India
Romaanse kathedraal in Durham
Gotische glas in lood ramen, Sainte Chapelle, Parijs
Kathedraal van Florence
.jpg)
.jpeg)