Publieke omroep

Een publieke omroep of openbare omroep is een omroep die in ieder geval voor een deel wordt betaald uit de begroting van een land, of vanuit kijk-en-luistergeld.

Nederland

In Nederland is de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) de publieke omroep. Nederland heeft door het Zendtijdbesluit uit 1930 een publieke omroep gekregen. De NPO wordt voor een deel betaald uit de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, voor een deel uit reclame-inkomsten, de distributie-inkomsten, de vergoedingen die anderen moeten betalen om de auteursrechten te verkrijgen voor het openbaar gebruik van NPO-programma's en inkomsten uit programmagegevens.

Op de zenders van de NPO, NPO 1, NPO 2, NPO 3, NPO 1 Extra, NPO 2 Extra, NPO Politiek en Nieuws en NPO Sport, mogen allerlei kleinere publieke omroepen wat uitzenden. Deze kleinere omroepen worden in twee groepen verdeeld: taakomroepen en ledenomroepen. De NOS en de NTR zijn de taakomroepen in het Nederlandse bestel. De NOS is verantwoordelijk voor het nieuws en sport, de NTR voor cultuur en onderwijs op de televisie. Daarnaast zijn er ook ledenomroepen waarvan mensen lid kunnen worden. Deze omroepen betalen hun kosten ook deels zelf vanuit de contributies. De ledenomroepen maken programma's voor elk een eigen maatschappelijke stroming.

België

In België zijn er twee openbare omroepen: de Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie (VRT) voor Nederlandstaligen en Radio-Télévision belge de la Communauté française (RTBF) voor Franstaligen.

Tussen 1930 en 1991 had België één openbare omroep voor zowel Franstaligen als Nederlandstaligen. Deze omroep heette eerst het Nationaal Instituut voor de Radio-omroep (NIR, Frans: Institut national de radiodiffusion, INR) en later de Belgische Radio- en Televisieomroep (BRT, Frans: Radio-Télévision belge, RTB). In 1977 werd de RTB al hernoemd naar Radio-Télévision belge de la Communauté française (Nederlands: Belgische Radio- en Televisieomroep voor de Franstalige Gemeenschap), waardoor de omroep steeds losser ging opereren van de Nederlandstalige BRT. In 1991 werd de BRT, die eigenlijk nu alleen maar Nederlandstalige televisie maakte, hernoemd tot de Belgische Radio- en Televisieomroep Nederlandstalige Uitzendingen (BRTN). In 1998 werd de naam veranderd naar Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie, de naam die de Nederlandstalige omroep nog steeds draagt. De VRT beheert de zenders Eén, Canvas, Ketnet en Sporza, en verzorgt ook alle uitzendingen op die kanalen.

Verenigd Koninkrijk

In het Verenigd Koninkrijk is de British Broadcasting Corporation (BBC) sinds 1922 de publieke omroep en daarmee een van de oudste omroepen ter wereld. De BBC beheert haar eigen zenders en verzorgt ook alle uitzendingen op die kanalen. In het Verenigd Koninkrijk betalen inwoners kijk-en-luistergeld om de omroep te kunnen betalen. Hierdoor worden er op de kanalen van de BBC geen reclames uitgezonden.