Gebruiker:Mike1023/Kladblok: verschil tussen versies
| (187 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | {{Infobox |
+ | {{Infobox politieke partij |
| + | | naam = Belgische Werkliedenpartij (BWP) <br> ''Parti ouvrier belge (POB)'' |
||
| − | | titel = Othello |
||
| − | | afbeelding |
+ | | afbeelding = |
| − | | |
+ | | oprichting = 6 april 1885 |
| + | | opheffing = 28 juni 1940 |
||
| − | | alternatieve titel = The Tragedy of Othello, the Moor of Venice |
||
| − | | |
+ | | actief in = {{BE}} |
| − | | |
+ | | richting = [[Links (politiek)|Centrumlinks]] tot [[links (politiek)|Links]] |
| + | | stroming = [[Sociaaldemocratie]] <br> [[Democratisch socialisme]] |
||
| − | | land = {{XE}} |
||
| + | | presidentskandidaat = |
||
| − | | genre = [[Tragedie]] |
||
| − | | |
+ | | president = |
| + | | vicepresidentskandidaat = |
||
| − | | akte = 5 |
||
| − | | |
+ | | vicepresident = |
| + | | oprichter = |
||
| − | | uitgever = |
||
| − | | |
+ | | partijleider = |
| + | | partijvoorzitter = |
||
| − | | tekst = |
||
| + | | secretaris-generaal = |
||
| + | | naamkamer1 = |
||
| + | | naamkamer2 = |
||
| + | | naamkamer3 = |
||
| + | | naamkamer4 = |
||
| + | | naamkamer5 = |
||
| + | | naamkamer6 = |
||
| + | | naamkamer7 = |
||
| + | | fractieleider1 = |
||
| + | | fractieleider2 = |
||
| + | | fractieleider3 = |
||
| + | | fractieleider4 = |
||
| + | | fractieleider5 = |
||
| + | | fractieleider6 = |
||
| + | | fractieleider7 = |
||
| + | | zetels1 = |
||
| + | | zetels2 = |
||
| + | | zetels3 = |
||
| + | | zetels4 = |
||
| + | | zetels5 = |
||
| + | | zetels6 = |
||
| + | | zetels7 = |
||
| + | | kamer1 = |
||
| + | | kamer2 = |
||
| + | | kamer3 = |
||
| + | | kamer4 = |
||
| + | | kamer5 = |
||
| + | | kamer6 = |
||
| + | | kamer7 = |
||
| + | | bureau = |
||
| + | | jongerenorganisatie = |
||
| + | | studentenorganisatie = |
||
| + | | vrouwenbeweging = |
||
| + | | lhbt-vleugel = |
||
| + | | zusterpartij = |
||
| + | | beneuxpartij = |
||
| + | | europesepartij = |
||
| + | | internationaal = |
||
| + | | partijkleur = |
||
| + | | voorgaand = |
||
| + | | opvolgend = |
||
| + | | fusie = |
||
| + | | opgegaan = |
||
| + | | afsplitsing = |
||
| + | | afgesplitst = |
||
| + | | voortzetting = |
||
}} |
}} |
||
| + | De '''Belgische Werkliedenpartij''' ('''BWP'''), of in het [[Frans]] '''Parti ouvrier belge''' ('''POB'''), was een [[België|Belgische]] [[politieke partij]]. De BWP-BOP was actief tussen 1885 en 1940. Het was een [[sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] partij. Tijdens de [[verzuiling]] vertegenwoordigde de Belgische Werkliedenpartij de socialistische zuil. |
||
| − | '''Othello''' is een beroemd [[toneelstuk]] van de Engelse schrijver [[William Shakespeare]]. Hij schreef het stuk in 1603 of 1604. In 1604 werd het toneelstuk voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]]. Othello wordt gezien als een van Shakespeares "grote [[tragedie]]s" samen met ''[[Hamlet]]'', ''[[Macbeth]]'' en ''[[Koning Lear]]''. |
||
| + | De BWP-POB werd in 1885 opgericht. Het vertegenwoordigde de arbeidersklasse die toentertijd niet kon stemmen. Door middel stakingen wisten zij uiteindelijk het [[algemeen meervoudig stemrecht]] af te dwingen in 1892. Vanaf toen kwam de BWP-BOP ook in het parlement. Aan het begin van de 20e eeuw deed de BWP-POB afstand van de [[revolutie]]. De partij wilde op democratische manier veranderingen doorbrengen. De revolutionaire socialisten stapten toen over naar de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB). Vanaf de [[Eerste Wereldoorlog]] zat de partij in verschillende regeringen met de [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]] en de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]]. |
||
| − | Het toneelstuk speelt zich af in [[Venetië]]. De Afrikaanse prins Othello (een [[Moren|Moor]]) trouwt in het geheim met Desdemona, de dochter van Brabantio. Rodrigo is echter ook verliefd op Desdemona. Hij wordt door Iago (die een intense haat voor Othello heeft) opgehitst om het geheime huwelijk aan Brabantio te verraden. Uiteindelijk bedenkt Iago een plan om Othello tot zijn val te brengen; hij laat het lijken of dat Desdemona vreemdgaat. |
||
| + | De partij werd aan het begin van de [[Tweede Wereldoorlog]] opgeheven door partijvoorzitter [[Hendrik de Man]]. De Man besloot namelijk over te lopen naar de nazi's, terwijl veel partijleden moesten vluchten, onderduiken of het verzet in gingen. Na de Tweede Wereldoorlog werd de [[Belgische Socialistische Partij]] (BSP) opgericht als opvolger van de BWP. Dit is de voorloper van het Vlaamse [[Vooruit (politieke partij)|Vooruit]] en de Franstalige [[Parti Socialiste (België)|Parti Socialiste]]. |
||
| − | Othello behoort tot de bekendste toneelstukken van Shakespeare en wordt nog steeds regelmatig opgevoerd. Ook is het toneelstuk verschillende keren gebruikt voor films en andere werken, zoals de opera ''[[Otello (opera)|Otello]]'' van [[Giuseppe Verdi]]. |
||
| − | == |
+ | ==Geschiedenis== |
| + | ===Oprichting=== |
||
| − | {{Kolommen3 |
||
| + | In de 19e eeuw konden alleen Belgische mannen met bepaald inkomen of vermogen stemmen. Dit wordt het [[censuskiesrecht]] genoemd. Ook werkten de meeste arbeiders in zware omstandigheden. Zij maakten lange dagen, kregen weinig betaald en leefden in slechte en kleine huizen. Tijdens de 19e eeuw verenigden zij zich in [[vakbond]]en. Deze vakbonden kwamen op de rechten van arbeiders. Zo organiseerden zij stakingen die vaak illegaal waren. Door middel van stakingen wilden zij hogere lonen, betere arbeidsomstandigheden en algemeen kiesrecht regelen. |
||
| − | | Kolom1= |
||
| − | * Othello, een [[Moren|Moorse]] generaal in het leger van de [[republiek Venetië]]. |
||
| − | * Desdemona, Othello's vrouw en Brabantio's dochter |
||
| − | * Iago, een officier in het leger. |
||
| − | * Cassio, een officier in het leger. |
||
| − | * Emilia, Iago's vrouw en Desdemona's dienares. |
||
| − | * Bianca, de geliefde van Cassio |
||
| − | * Brabantio, een Venetiaanse senator en de vader van Desdemona. |
||
| − | | Kolom2= |
||
| − | * Roderigo, een Venetiaanse edelman. |
||
| − | * Doge van Venetië |
||
| − | * Gratiano, de broer van Brabantio |
||
| − | * Lodovico, de neef van Desdemona |
||
| − | * Montano, de bestuurder van Cyprus |
||
| − | * Clown |
||
| − | * Senatoren |
||
| − | * Matroos |
||
| − | }} |
||
| − | Daarnaast komen nog een hoop officieren, edelmannen, boodschappers en musici in het toneelstuk voor. Ze hebben vaak geen tekst. |
||
| − | |||
| − | ==Samenvatting== |
||
| − | {{verhaal}} |
||
| − | ===Akte 1=== |
||
| − | [[File:Frederick_Richard_Pickersgill_-_Othello_and_Desdemona.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]] |
||
| − | Othello en Desdemona zijn in het geheim getrouwd zonder dat Desdemonas vader (Brabantio) hiervan weet. Roderigo is echter verliefd op Desdemona. Hij klaagt bij zijn vriend Iago dat hij niets over het geheime huwelijk heeft gezegd. Roderigo had namelijk tegen Brabantio gezegd dat hij met Desdemona wilde trouwen. Brabantio weigerde het huwelijk toe te staan. Iago heeft een intense haat voor Othello. Othello had namelijk de [[aristocratie|aristocraat]] Cassio benoemd voor een hoge functie, waar Iago zichzelf meer geschikt voor vindt. Iago besluit samen te werken met Roderigo om Othello omver te werpen. |
||
| − | |||
| − | Zij gaan 's nachts naar het huis van Brabantio. Zij vertellen hem dat zijn dochter in het geheim met Othello getrouwd is. Brabantio wordt kwaad en wil Othello confronteren. De Turken dreigen echter de Venetiaanse kolonie [[Cyprus]] aan te vallen. Othello (die veldheer is) wordt daarom door de senatoren opgeroepen om raad te geven. Brabantio vergezelt Othello naar de vergadering. Hier beschuldigt hij Othello ervan Desdemona te hebben behekst. Othello moet zich hierdoor verdedigen voor de [[doge (titel)|doge]] en andere senatoren. Hij vertelt dat Desdemona echt van hem houdt, wat vervolgens door Desdemona zelf bevestigd wordt. De doge en senatoren geloven hem, maar Brabantio waarschuwt hem. Hij vertelt Othello dat Desdemona hem op een dag zal bedriegen. Iago hoort dit en besluit een plan te smeden. |
||
| − | |||
| − | Othello vertrekt samen met Cassio en Desdemona naar Cyprus. |
||
| − | |||
| − | ===Akte 2=== |
||
| − | [[File:George_Frederick_Cooke_in_the_Character_of_Iago_(Shakespeare's_Othello)_MET_DP860372.jpg|left|300px|thumb|Iago]] |
||
| − | Op Cyprus verwachten zij het Turkse leger tegen te komen. De Turkse vloot is echter volledig verwoest tijdens een [[storm]]. De Venetianen zien dit als overwinning, aangezien Cyprus nu veilig is. Othello geeft de opdracht om een feest te geven. Hij en Desdemona verlaten dit feest om de huwelijksnacht door te brengen. |
||
| − | |||
| − | Op het feest weet Iago om Cassio dronken te krijgen. Roderigo daagt Cassio vervolgens uit voor een duel, waardoor Cassio woedend wordt. Montano probeert Cassio te calmeren, maar Cassio begint te vechten en Montano raakt gewond. Op dat moment komt Othello terug op het feest. Hij geeft Cassio de schuld en neemt zijn hoge functie af. Iago zet Cassio er volgens toe aan om Desdemona te vragen of zij haar man kan beïnvloeden. Hierdoor hoopt Cassio zijn rang terug te krijgen. Iago ziet dit als onderdeel van zijn plan. |
||
| − | |||
| − | ===Akte 3=== |
||
| − | Ondertussen besluit Iago om Othello te waarschuwen voor een geheime relatie tussen Desdemona en Cassio. Deze geheime relatie bestaat niet, maar het is onderdeel van zijn plan. Iago heeft de [[zakdoek]] van Desdemona in zijn bezit. Deze zakdoek werd door Othello als cadeau aan zijn vrouw gegeven, maar Desdemona laat de zakdoek per ongeluk en onbewust vallen. Emilia vindt de zakdoek en geeft deze aan Desdemona. Iago zegt tegen haar dat hij de zakdoek zal teruggeven, maar besluit het achter te houden. |
||
| − | |||
| − | Othello besluit Iago de hoge functie te geven. Hij is ervan overtuigd dat zijn vrouw vreemdgaat met Cassio. Iago en Othello besluiten samen te zweren om Cassio en Desdemona om het leven te brengen. |
||
| − | |||
| − | ===Akte 4=== |
||
| − | Iago legt de zakdoek vervolgens in Cassios kamer. Hierdoor lijkt het net alsof Desdemona daar geweest is (wat de geheime relatie dus bevestigd). Hij vraagt Othello vervolgens in de kamer van Cassio te kijken, waar Othello de zakdoek vindt. Iago houdt ondertussen Cassio aan de praat. Iago vraagt hem over Bianca te praten, maar Cassio fluistert de naam zo zacht dat Othello denkt dat het over Desdemona gaat. Cassio is namelijk in het echt verliefd op Bianca. |
||
| − | |||
| − | De zakdoek ligt nog altijd in Cassios kamer. Hij besluit het als cadeau aan Bianca te geven. Bianca heeft echter door dat de zakdoek "een tweedehands-cadeau" is, wat hij van een andere minnares gehad zou hebben. Othello hoort dit en Iago vertelt dat Desdemona de zakdoek aan Cassio gegeven had. Iago probeert Othello steeds [[jaloers]]er en kwader te maken door mee te gaan in zijn gedachten. |
||
| − | |||
| − | Uiteindelijk is Othello zo woedend dat hij besluit zijn vrouw te vermoorden. Hij geeft Iago de opdracht om Cassio te vermoorden. Othello maakt Desdemonas leven eerst erg moeilijk en slaat haar zelfs tijdens een bezoek van Venetiaanse edelen. Ondertussen geeft Iago aan Roderigo de opdracht om Cassio te vermoorden. |
||
| − | |||
| − | ===Akte 5=== |
||
| − | [[File:Othello's_Lamentation.jpg|right|300px|thumb|Othello heeft berouw van zijn daden.]] |
||
| − | Roderigo besluit Cassio aan te vallen tijdens zijn bezoek aan Bianca, maar raakt zelf gewond. Iago weet tijdens het gevecht echter Cassio aan zijn been te verwonden. Aangezien het nacht is, weet Cassio niet dat dit Iago was. Iago gaat weg en komt later terug om Cassio te helpen. Hierdoor valt niet op dat hij het was. Cassio wijst Roderigo aan de enige schuldige aan. Roderigo wil op dat moment het plan van Iago verraden, maar Iago vermoord Roderigo (aangezien hij zogezegd wilde ontsnappen). Vervolgens beschuldigt Iago Bianca achter de moord te zitten (zij zou Roderigo hebben ingehuurd). Iago hoopt hierdoor zijn plan geheim te houden en zichzelf niet verdacht te maken. |
||
| − | |||
| − | Ondertussen beschuldigt Othello Desdemona van ontrouw. Desdemona ontkent vreemd te gaan, maar Othello wurgt haar in zijn woede. Emilia komt eraan, maar het is al te laat. Desdemona sterft kort na haar komst, maar blijft hem verdedigen tot het laatste moment. Othello is nog steeds woedend en Emilia roept om hulp. Montano, Iago en Gratiano komen de kamer binnen. Othello vertelt in zijn woede over de zakdoek, wat hij als bewijs ziet. Emilia heeft door wat er aan de hand is, aangezien zij de verloren zakdoek aan Iago gaf. |
||
| + | Op dat moment had België slechts twee grote politieke partijen; de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]] en de [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]]. Binnen beide partijen waren politici actief die wilden opkomen voor de arbeiders, maar zij waren een kleine minderheid. De vakbonden en arbeiders besloten daarom hun eigen partij op te richten. In [[café De Zwaan]] in [[Brussel (stad)|Brussel]] werd in april 1885 de Belgische Werkliedenpartij opgericht. De partij geïnspireerd door ideeën van de Duitse filosoof en econoom [[Karl Marx]]. De partij was tegen het [[kapitalisme]]. Enkele standpunten van de partij waren: |
||
| − | Othello realiseert dat Desdemona onschuldig was en Iago achter het plan zat. Hij steekt Iago neer, maar deze raakt slechts licht gewond. Iago steekt vervolgens Emilia neer, waardoor zij sterft. Iago weigert zijn reden voor het plan te zeggen; hij blijft zwijgen. Lodovico arresteert zowel Iago als Othello voor de moorden. Othello besluit vervolgens [[zelfmoord]] te plegen door een mes in zijn buik te steken. Hij sterft en Cassio krijgt Othello's functie. |
||
| + | * Hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden |
||
| + | * De invoering van het [[algemeen kiesrecht]] |
||
| + | * De afschaffing van [[kinderarbeid]] |
||
| + | * Gratis en neutraal [[onderwijs]] voor alle kinderen |
||
| + | * De invoering van de [[sociale zekerheid]], zoals uitkeringen voor arbeidsongeschikten en zieken |
||
| + | * De [[nationalisering]] van bedrijven |
||
| − | == |
+ | ===Jaren 1890 en 1900=== |
| + | De partij had aanvankelijk geen zetels in het Belgisch parlement. Toch werd de partij enorm populair onder de Belgische arbeiders. De partij organiseerde samen met vakbonden stakingen, waaronder de [[staking van 1893]]. Toen legden arbeiders in het gehele land het werk neer. Zij wilde de regering onder druk zetten om het [[algemeen stemrecht]] voor alle mannen in te voeren. De staking zorgde er uiteindelijk voor dat het [[algemeen meervoudig stemrecht]] werd ingevoerd. Alle mannen boven de 25 jaar mochten stemmen. Toch kregen mannen met een hoog inkomen of vermogen één of twee extra stemmen. |
||
| − | [[Bestand:Othello and Desdemona in Venice by Théodore Chassériau.jpg|right|300px|thumb|Othello en Desdemona]] |
||
| − | Het bekendste citaat uit Othello wordt gezegd door Iago in akte 3, scene 3: |
||
| − | {{Citaat|O, beware, my lord, of jealousy!<br> |
||
| − | It is the green-eyed monster which doth mock<br> |
||
| − | The meat it feeds on. |
||
| + | Tijdens de verkiezingen van 1894 kreeg de Belgische Werkliedenpartij zetels in het parlement. De plannen van de partij werden vastgelegd in het [[Charter van Quaregnon]]. De tekst zou tot 1979 invloed hebben op het partijprogramma van de socialisten. In het Belgisch parlement zaten de socialisten samen met de liberalen in de oppositie. De twee groepen werkten op bepaalde vlakken samen. Zij deden zelfs in sommige regio's mee onder één lijst (een kartel). Zo wilden beide partijen dat de [[leerplicht]] en het [[algemeen enkelvoudig stemrecht]] werden ingevoerd. De leerplicht zou in 1914 worden aangenomen, het algemeen enkelvoudig stemrecht in 1919. |
||
| − | ''O, heer, hoed u voor jaloezie;''<br> |
||
| − | ''Het is het groenogig monster dat de spot drijft''<br> |
||
| − | ''met het vlees waarmee het zich mee voedt;'' |
||
| − | |Iago, akte 3, scene 3 (Nederlandse vertaling komt [https://sites.google.com/site/shakespearevertalingen/othello-3e-bedrijf hier] vandaan)}} |
||
| − | In het Nederlands wordt vaak de uitdrukking ''groen van jaloezie zien'' gebruikt voor mensen die erg jaloers zijn. In het toneelstuk is Othello een erg jaloers personage, wat in zekere mate een karakterfout is. |
||
| + | Overigens had de Belgische Werkliedenpartij vooral aanhang in [[Wallonië]]. In Vlaanderen bleef de aanhang beperkt tot de grote steden. Binnen de partij waren ook spanningen tussen Waalse en Vlaamse socialisten. De Vlaamse socialisten wilden een meertalig België, terwijl de Waalse socialisten een Franstalig België hadden. De socialist [[Jules Destrée]] (leider van de [[Waalse Beweging]]) wilde niet dat Walen verplicht werden om Nederlands te leren. [[Camille Huysmans]] (een van de [[drie kraaiende hanen]]) vocht juist voor een Nederlandstalige universiteit. |
||
| − | ==Over het toneelstuk== |
||
| − | ===Ontstaan=== |
||
| − | Het verhaal van Othello komt waarschijnlijk uit de verhalenbundel ''Gli Hecatommithi'' van de Italiaanse schrijver [[Cinthio]]. Een van deze verhalen gaat een Moorse kapitein die verliefd wordt op een vrouw (Disdemona), maar een officier is ook verliefd op haar. De officier doet net alsof Disdemona vreemdgaat, waardoor zij uiteindelijk sterft. Shakespeare gebruikte dit verhaal waarschijnlijk als belangrijkste inspiratiebron. Hij haalde daarnaast inspiratie uit o.a. de ''[[Ainead]]'' van [[Virgilius]], ''[[The Canterbury Tales]]'' van [[Geoffrey Chaucer]], ''[[The Spanish Tragedy]]'' van [[Thomas Kyd]] en ''[[Doctor Faustus]]'' van [[Christopher Marlowe]]. Ook paste bedacht hij de namen van de personages en paste de setting in. Het toneelstuk vindt vermoedelijk plaats tijdens de [[Ottomaans-Venetiaanse Oorlog]] (1570-1573), waarbij de Turken ook Cyprus binnenvielen. |
||
| + | ===Eerste Wereldoorlog en daarna=== |
||
| − | Waarschijnlijk schreef Shakespeare het toneelstuk in 1603 of 1604. Sommige wetenschappers denken dat het toneelstuk al eerder geschreven is (1601 of 1602). Toch is 1603 of 1604 het meest waarschijnlijke antwoord. Othello vertoont namelijk meer gelijkenissen met ''[[Leer om leer]]'' (Measure for Measure) wat rond dezelfde tijd geschreven werd. Othello werd voor het eerst opgevoerd aan het hof van de Engelse koning [[Jacobus I van Engeland|Jacobus I]] in 1604. |
||
| + | In 1914 viel Duitsland België binnen. De katholieke regering besloot toen samen te werken met de liberalen en socialisten. Zij werden onderdeel van een nationale regering tegen de Duitsers. Na de Eerste Wereldoorlog bleven de socialisten (vaak samen met de liberalen) onderdeel van de regering. Door de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht behaalde de Belgische Werkliedenpartij bijna evenveel zetels als de Katholieke Partij. Waar de katholieken de meerderheid van de Vlaamse zetels hadden, hadden de socialisten de meerderheid in Wallonië. |
||
| + | In Vlaanderen waren veel socialisten ook Vlaamsgezind. Zij stapten na de oorlog over naar de [[Frontpartij]]. Dit was een politieke partij die opkwam voor de rechten van Vlamingen. Binnen de Belgische Werkliedenpartij waren spanningen over taalrechten. Het bestuur was grotendeels Franstalig en anti-Duits. Tijdens de Eerste Wereldoorlog probeerden de Duitsers door middel van hun [[Flamenpolitik]] Vlaamse nationalisten voor zich te winnen. De socialisten gaven uiteindelijk toe aan een Nederlandstalige universiteit in Gent, maar weigerden Nederlandstalig onderwijs in Brussel. |
||
| − | Het toneelstuk werd pas na de dood van Shakespeare voor het eerst gepubliceerd in 1622. Deze versie wordt de ''Quarto edition'' genoemd. Eén jaar later werd Othello opnieuw uitgegeven als onderdeel van verzamelwerk van Shakespeares stukken (First Folio). Deze versie van Othello wordt de ''Folio edition'' genoemd. Hoewel het verhaal hetzelfde is, zijn sommige regels anders. |
||
| + | In 1929 werd het "compromis van de Belgische socialisten" bereikt. Destrée en Huysmans bereikten een akkoord over de taalkwestie. Wallonië zou eentalig blijven, terwijl Vlaanderen zelfbestuur kreeg op culturele zaken (zoals onderwijs). Waalse ambtenaren en militairen hoefden geen Nederlands te leren, maar in de rechtspraak en de overheid werd er wel rekening gehouden met Nederlandstaligen. Tijdens de jaren 1930 werden enkele wetten doorgevoerd. De [[Grote Depressie]] zorgde ervoor dat alle regeringspartijen (katholieken, liberalen en socialisten) werden afgestraft tijdens de verkiezingen van 1936. Veel socialisten waren boos op de Belgische Werkliedenpartij en stapten over naar de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB). Toch behielden de partijen genoeg zetels voor een meerderheid. |
||
| − | ===Iagos motivatie=== |
||
| − | In het toneelstuk wordt niet duidelijk wat Iagos motivatie was. Aan het begin van het toneelstuk geeft hij twee redenen. Ten eerste is hij van mening dat hij geschikter voor de functie is dan Cassio. Aangezien Othello hem deze functie gegeven heeft, is hij boos op Othello. Toch blijft onduidelijk waarom hij door blijft gaan als Othello hem toch de functie geeft. Ten tweede denkt hij dat zijn vrouw (Emilia) vreemdgaat met Othello. Toch hij heeft geen bewijs en wordt dit in het toneelstuk niet bevestigd. |
||
| + | ===Tweede Wereldoorlog en erna=== |
||
| − | In het toneelstuk geeft Iago verschillende andere redenen: |
||
| + | Aan het einde van de jaren 1930 werd [[Hendrik de Man]] partijvoorzitter van de Belgische Werkliedenpartij. Hij schreef een plan om België uit de crisis te krijgen (Plan-De Man). De Man was beïnvloed door het [[corporatisme]]. In 1940 viel Nazi-Duitsland België binnen en bezette het land. De regering vluchtte toen naar [[Bordeaux]] en later naar [[Londen]]. De Man bleef als enige partijleider achter in België. Ondertussen moesten veel socialisten vluchten, onderduiken, gingen het verzet in of werden opgepakt. |
||
| − | * Hij denkt dat Cassio vreemdgaat met Emilia. |
||
| − | * Hij maakt vaak racistische opmerkingen over Othello, waardoor hij Othello vanwege zijn afkomst kan haten. |
||
| − | * Hij is zelf verliefd op Desdemona. |
||
| − | * Hij is jaloers op Cassio. |
||
| − | Sommige wetenschappers komen ook nog met eigen theorieën. Volgens Ernest Jones zou Iago homoseksueel en verliefd op Othello zijn. |
||
| + | Enkele maanden na de bezetting gaf De Man een speech waarin hij de Belgische Werkliedenpartij ophief. De Man riep de socialisten op om zich over te geven aan de nazi's. Ook begon De Man samen te werken met de Duitse bezetter en verdedigde de keuze van [[Leopold III van België|Leopold III]] om te blijven. Weinig socialisten luisterden hierna. De socialisten bleven actief binnen het verzet en de gevluchte regering in Londen. Aan het einde van de oorlog vluchtte De Man naar Zwitserland. Hij werd in België veroordeeld, maar bleef tot zijn dood in 1953 in Zwitserland wonen. |
||
| − | Aan het einde van het toneelstuk wordt Iagos motivatie niet duidelijk. Hij kiest ervoor om te zwijgen. |
||
| + | Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten om de Belgische Werkliedenpartij om te vormen in de [[Belgische Socialistische Partij]] (BSP). Volgens de socialisten was de oude naam niet meer toepasselijk door de collaboratie van De Man. |
||
| − | ===Thema's=== |
||
| − | In het toneelstuk komen verschillende thema's voor, waaronder: |
||
| − | [[File:Eugène_Delacroix_Desdémone_maudite_par_son_père.jpg|right|300px|thumb|Brabantio waarschuwt dat zijn dochter Othello ooit zal bedriegen. Vaak worden deze woorden als een soort van [[vloek]] opgevat. Je moet ze niet zien als een magische spreuk, maar eerder als een idee dat in Othellos hersenen gezet wordt. Iago speelt steeds in op deze waarschuwing, waardoor Othello steeds jaloerser wordt.]] |
||
| − | * [[Jaloezie]]: Zowel Iago als Othello zijn jaloerse personages. Iago is jaloers op Cassio, aangezien Cassio de functie krijgt die hij graag wil hebben. Daarnaast is Iago ook (voor een deel) jaloers op Othello, aangezien er geruchten zijn dat Othello met Emilia geslapen heeft. Jaloezie wordt voorgesteld als een vorm van psychologische [[marteling]]. Iago weet dit (waarschijnlijk door zijn eigen ervaringen). Hij speelt in op de jaloezie in Othellos persoonlijkheid om hem kapot te maken. |
||
| − | * [[Bedrog]] en [[verraad]]: Othello ziet Iago als een eerlijke man, terwijl Iago hem aan het bedriegen en verraden is. In het toneelstuk komt het woord "eerlijk" meer dan 40 keer voor. Vaak gaat dit over Desdemona en Iago, maar het heeft een dubbele betekenis. Othello denkt namelijk dat Iago eerlijk is, terwijl hij dit niet is. Ondertussen twijfelt hij onterecht aan Desdemonas eerlijkheid. Hij denkt namelijk dat Desdemona hem aan het bedriegen is met Cassio, terwijl het juist Iago is die hem aan het bedriegen is. Oftewel, Othello is niet in staat de persoonlijkheid van anderen goed te lezen of in te schatten. |
||
| − | * [[Liefde]] en het leger: Othello is een generaal in het Venetiaanse leger, waardoor hij een belangrijke militaire status heeft. De Venetianen hebben respect voor hem als generaal. Toch zijn ze minder blij met zijn huwelijk met Desdemona. Othello is namelijk een buitenstaander van de Venetiaanse maatschappij. Hierdoor hebben ze dus een gemixte beeld van hem als persoon. In het toneelstuk blijken Othello's liefde voor Desdemona en zijn militaire functie niet samen te kunnen gaan. |
||
| − | * Rechtvaardigheid: In het toneelstuk proberen de personages hun acties goed te praten door te wijzen op rechtvaardigheid. Othello probeert bijvoorbeeld rechtvaardigheid te vinden door Cassio en Desdemona te laten vermoorden. Iago probeert aan de andere kant om rechtvaardigheid te vinden voor een functie die hij heeft verloren. Deze vormen van rechtvaardigheid zijn echter in strijd met de wet. Hierdoor worden beide personages aan het einde van het toneelstuk gearresteerd. |
||
| − | * [[Discriminatie]]: Othello is Moorse afkomst, waardoor hij als buitenstaander gezien wordt. Hierdoor heeft hij te maken met [[racisme]]. Iago maakt in het toneelstuk vaak racistische opmerkingen over Othello. Wanneer hij het geheime huwelijk aan Brabantio verraad, vergelijkt hij Othello met een beest dat zijn dochter aanvalt. Brabantio neemt ook een racistische houding aan tegenover Othello. Aan het einde van het toneelstuk pleegt Othello zelfmoord. In zijn laatste speech blikt hij terug op een Turkse soldaat die hij in [[Aleppo]] vermoord heeft. Othello is altijd trouw geweest aan de Venetiaanse staat, maar komt tot de conclusie dat dit niet genoeg was en niet meer dan de vermoorde Turkse man was. |
||
| + | ==Verkiezingsuitslagen== |
||
| − | ==Adaptaties== |
||
==Bronnen== |
==Bronnen== |
||
| − | * {{Engels}} Shakespeare, William. "The Tragedy of Othello, the Moor of Venice" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek). |
||
| − | * {{Engels}} Blatt, Stephen. "Introduction to Othello" uit ''The Northon Shakespeare'' (bewerkt door Stephen Blatt, et al.). Derde editie (online-boek). |
||
Huidige versie van 5 mei 2024 om 12:30
| Belgische Werkliedenpartij (BWP) Parti ouvrier belge (POB) | |
| Oprichting | 6 april 1885 |
| Opheffing | 28 juni 1940 |
| Actief in | .svg){kind=small} België
|
| Richting | Centrumlinks tot Links |
| Stroming | Sociaaldemocratie Democratisch socialisme |
Portaal  Politiek
| |
De Belgische Werkliedenpartij (BWP), of in het Frans Parti ouvrier belge (POB), was een Belgische politieke partij. De BWP-BOP was actief tussen 1885 en 1940. Het was een sociaaldemocratische partij. Tijdens de verzuiling vertegenwoordigde de Belgische Werkliedenpartij de socialistische zuil.
De BWP-POB werd in 1885 opgericht. Het vertegenwoordigde de arbeidersklasse die toentertijd niet kon stemmen. Door middel stakingen wisten zij uiteindelijk het algemeen meervoudig stemrecht af te dwingen in 1892. Vanaf toen kwam de BWP-BOP ook in het parlement. Aan het begin van de 20e eeuw deed de BWP-POB afstand van de revolutie. De partij wilde op democratische manier veranderingen doorbrengen. De revolutionaire socialisten stapten toen over naar de Kommunistische Partij van België (KPB). Vanaf de Eerste Wereldoorlog zat de partij in verschillende regeringen met de Katholieke Partij en de Liberale Partij.
De partij werd aan het begin van de Tweede Wereldoorlog opgeheven door partijvoorzitter Hendrik de Man. De Man besloot namelijk over te lopen naar de nazi's, terwijl veel partijleden moesten vluchten, onderduiken of het verzet in gingen. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Belgische Socialistische Partij (BSP) opgericht als opvolger van de BWP. Dit is de voorloper van het Vlaamse Vooruit en de Franstalige Parti Socialiste.
Geschiedenis
Oprichting
In de 19e eeuw konden alleen Belgische mannen met bepaald inkomen of vermogen stemmen. Dit wordt het censuskiesrecht genoemd. Ook werkten de meeste arbeiders in zware omstandigheden. Zij maakten lange dagen, kregen weinig betaald en leefden in slechte en kleine huizen. Tijdens de 19e eeuw verenigden zij zich in vakbonden. Deze vakbonden kwamen op de rechten van arbeiders. Zo organiseerden zij stakingen die vaak illegaal waren. Door middel van stakingen wilden zij hogere lonen, betere arbeidsomstandigheden en algemeen kiesrecht regelen.
Op dat moment had België slechts twee grote politieke partijen; de Liberale Partij en de Katholieke Partij. Binnen beide partijen waren politici actief die wilden opkomen voor de arbeiders, maar zij waren een kleine minderheid. De vakbonden en arbeiders besloten daarom hun eigen partij op te richten. In café De Zwaan in Brussel werd in april 1885 de Belgische Werkliedenpartij opgericht. De partij geïnspireerd door ideeën van de Duitse filosoof en econoom Karl Marx. De partij was tegen het kapitalisme. Enkele standpunten van de partij waren:
- Hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden
- De invoering van het algemeen kiesrecht
- De afschaffing van kinderarbeid
- Gratis en neutraal onderwijs voor alle kinderen
- De invoering van de sociale zekerheid, zoals uitkeringen voor arbeidsongeschikten en zieken
- De nationalisering van bedrijven
Jaren 1890 en 1900
De partij had aanvankelijk geen zetels in het Belgisch parlement. Toch werd de partij enorm populair onder de Belgische arbeiders. De partij organiseerde samen met vakbonden stakingen, waaronder de staking van 1893. Toen legden arbeiders in het gehele land het werk neer. Zij wilde de regering onder druk zetten om het algemeen stemrecht voor alle mannen in te voeren. De staking zorgde er uiteindelijk voor dat het algemeen meervoudig stemrecht werd ingevoerd. Alle mannen boven de 25 jaar mochten stemmen. Toch kregen mannen met een hoog inkomen of vermogen één of twee extra stemmen.
Tijdens de verkiezingen van 1894 kreeg de Belgische Werkliedenpartij zetels in het parlement. De plannen van de partij werden vastgelegd in het Charter van Quaregnon. De tekst zou tot 1979 invloed hebben op het partijprogramma van de socialisten. In het Belgisch parlement zaten de socialisten samen met de liberalen in de oppositie. De twee groepen werkten op bepaalde vlakken samen. Zij deden zelfs in sommige regio's mee onder één lijst (een kartel). Zo wilden beide partijen dat de leerplicht en het algemeen enkelvoudig stemrecht werden ingevoerd. De leerplicht zou in 1914 worden aangenomen, het algemeen enkelvoudig stemrecht in 1919.
Overigens had de Belgische Werkliedenpartij vooral aanhang in Wallonië. In Vlaanderen bleef de aanhang beperkt tot de grote steden. Binnen de partij waren ook spanningen tussen Waalse en Vlaamse socialisten. De Vlaamse socialisten wilden een meertalig België, terwijl de Waalse socialisten een Franstalig België hadden. De socialist Jules Destrée (leider van de Waalse Beweging) wilde niet dat Walen verplicht werden om Nederlands te leren. Camille Huysmans (een van de drie kraaiende hanen) vocht juist voor een Nederlandstalige universiteit.
Eerste Wereldoorlog en daarna
In 1914 viel Duitsland België binnen. De katholieke regering besloot toen samen te werken met de liberalen en socialisten. Zij werden onderdeel van een nationale regering tegen de Duitsers. Na de Eerste Wereldoorlog bleven de socialisten (vaak samen met de liberalen) onderdeel van de regering. Door de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht behaalde de Belgische Werkliedenpartij bijna evenveel zetels als de Katholieke Partij. Waar de katholieken de meerderheid van de Vlaamse zetels hadden, hadden de socialisten de meerderheid in Wallonië.
In Vlaanderen waren veel socialisten ook Vlaamsgezind. Zij stapten na de oorlog over naar de Frontpartij. Dit was een politieke partij die opkwam voor de rechten van Vlamingen. Binnen de Belgische Werkliedenpartij waren spanningen over taalrechten. Het bestuur was grotendeels Franstalig en anti-Duits. Tijdens de Eerste Wereldoorlog probeerden de Duitsers door middel van hun Flamenpolitik Vlaamse nationalisten voor zich te winnen. De socialisten gaven uiteindelijk toe aan een Nederlandstalige universiteit in Gent, maar weigerden Nederlandstalig onderwijs in Brussel.
In 1929 werd het "compromis van de Belgische socialisten" bereikt. Destrée en Huysmans bereikten een akkoord over de taalkwestie. Wallonië zou eentalig blijven, terwijl Vlaanderen zelfbestuur kreeg op culturele zaken (zoals onderwijs). Waalse ambtenaren en militairen hoefden geen Nederlands te leren, maar in de rechtspraak en de overheid werd er wel rekening gehouden met Nederlandstaligen. Tijdens de jaren 1930 werden enkele wetten doorgevoerd. De Grote Depressie zorgde ervoor dat alle regeringspartijen (katholieken, liberalen en socialisten) werden afgestraft tijdens de verkiezingen van 1936. Veel socialisten waren boos op de Belgische Werkliedenpartij en stapten over naar de Kommunistische Partij van België (KPB). Toch behielden de partijen genoeg zetels voor een meerderheid.
Tweede Wereldoorlog en erna
Aan het einde van de jaren 1930 werd Hendrik de Man partijvoorzitter van de Belgische Werkliedenpartij. Hij schreef een plan om België uit de crisis te krijgen (Plan-De Man). De Man was beïnvloed door het corporatisme. In 1940 viel Nazi-Duitsland België binnen en bezette het land. De regering vluchtte toen naar Bordeaux en later naar Londen. De Man bleef als enige partijleider achter in België. Ondertussen moesten veel socialisten vluchten, onderduiken, gingen het verzet in of werden opgepakt.
Enkele maanden na de bezetting gaf De Man een speech waarin hij de Belgische Werkliedenpartij ophief. De Man riep de socialisten op om zich over te geven aan de nazi's. Ook begon De Man samen te werken met de Duitse bezetter en verdedigde de keuze van Leopold III om te blijven. Weinig socialisten luisterden hierna. De socialisten bleven actief binnen het verzet en de gevluchte regering in Londen. Aan het einde van de oorlog vluchtte De Man naar Zwitserland. Hij werd in België veroordeeld, maar bleef tot zijn dood in 1953 in Zwitserland wonen.
Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten om de Belgische Werkliedenpartij om te vormen in de Belgische Socialistische Partij (BSP). Volgens de socialisten was de oude naam niet meer toepasselijk door de collaboratie van De Man.