Koffie
Koffie is een drank gemaakt van koffiebonen. Veel mensen drinken het om wakker te blijven. Koffie wordt gemaakt door eerst de bonen te malen. Daarna doe je de gemalen bonen in een filter en daar gaat heet water overheen. Dan heb je een zwarte drank en dat is de koffie.
Gemalen koffiebonen kun je overal in de winkels en supermarkten krijgen. Maar sommige mensen vinden het lekkerder om zelf koffiebonen te malen, want dan is de koffie verser en rijker qua smaak. Dan hebben ze thuis een koffiemolen staan.
Hawaï is de enige staat van de VS waar koffie kan worden geplant.
In koffie zit cafeïne. Als je dat 's avonds drinkt kan je vaak niet goed slapen. Er bestaat ook koffie zonder cafeïne.
In thee zit ook Theïne dat is de cafeïne van thee en kan ook zorgen dat je 's avonds niet goed kunt slapen er bestaat ook theïne vrije thee.
Geschiedenis
Ontstaan
Koffie wordt voor het eerst genoemd in de 15e eeuw door de Arabische imam Muhammad Ibn Said Al Dhabhani. Toen werd geschreven dat er koffie werd ingevoerd uit Ethiopië naar Jemen. Waarschijnlijk kwam koffie al langer voor in Ethiopië. Vanuit Ethiopië werd koffie verspreid door de Arabische wereld. In de steden ontstonden verschillende koffiehuizen en markten waar koffie gekocht worden. Niet alleen de drank en de bonen verspreidde zich voor het Arabische rijk, maar ook door de plant verspreidde zich tot aan Mekka. Via de Arabische wereld bereikte koffie het Ottomaanse Rijk.
Veel conservatieve imams wilden koffie verbieden in de 16e eeuw, aangezien het een stimulerend effect had. Volgens hen was het daardoor hetzelfde als cannabis en alcohol. De sultan van het Ottomaanse Rijk verklaarde echter dat koffie toegestaan was. Volgens de sultan had koffie een veel kleiner effect dan alcohol. Overigens verbood de Orthodoxe Kerk in Ethiopië ook het drinken van koffie voor een tijdje.
Verspreiding
Koffie verspreidde zich via het Ottomaanse Rijk naar Europa. De eerste plaats waar koffie geïntroduceerd werd was in Hongarije. In 1526 vielen de Ottomanen Hongarije binnen tijdens de slag bij Mohács. Via Hongarije kwam koffie terecht in Wenen. Enkele jaren later werd koffie ook geïntroduceerd op Malta.
Hier werd gebruikt gemaakt van Ottomaanse slaven voor het verbouwen van koffie. In 1575 wordt koffie voor het eerst genoemd in een Europese tekst. Dit was door een professor uit Padua. In deze tijd werd de republiek Venetië de grootste handelaar in koffie. De republiek handelde tussen de Arabische wereld en de Europese landen.
Koffieplantages
In 1720 begonnen de Fransen met het verbouwen van koffie op het eiland Martinique. Vanwege het succes werden later plantages aangelegd op Hispaniola en Réunion. Niet alleen de Fransen deden aan het verbouwen van koffie. Niet veel later na het Franse succes begonnen de Portugezen met het verbouwen van koffie in Brazilië. Vervolgens werden er ook plantages aangelegd in Kenia en Tanzania. Voor het verbouwen van koffie werd vaak gebruik gemaakt van slavernij.
Aan het einde van de 19e eeuw werd de koffieplantages opgeschaald.
Van boon tot koffie
Koffieplant
Koffie wordt gemaakt van de bonen van de koffieplant. De koffieplant komt oorspronkelijk uit Afrika. Hier groeit deze in het tropisch regenwoud in het midden van het continent, op Madagaskar en vier eilanden in de Indische Oceaan. Later werd de koffieplant overgebracht naar andere tropische regio's, zoals Zuid-Amerika. De meeste koffieplantages bevinden zich vandaag de dag in Zuid-Amerika. Brazilië alleen al produceert 38% van de koffie wereldwijd. Er bestaat 124 soorten koffieplanten. Deze hebben meestal de vorm van een struik, boom of liaan.
Deze planten krijgen kleine, harde vruchten. In deze vruchten zit een pit met een aantal koffiebonen. De koffiebonen hebben hun vorm doordat de bonen tegen elkaar gedrukt worden. Als de vruchten rijp zijn worden deze geplukt. Vaak gebeurd dit met de hand op grote plantages.
Roosteren
De koffiebonen zijn groen na het plukken. Deze bonen worden geroosterd om ze langer houdbaar te maken. Vaak worden koffiebonen al geroosterd verkocht. De manier waarop de koffiebonen geroosterd worden heeft ook invloed op de smaak van de koffie. Hierdoor zijn er verschillende manieren van roosteren. Bij het roosteren wordt gebruik gemaakt van hoge temperaturen. Vaak liggen deze temperaturen boven 200°C. Ook gaat veel vocht verloren en worden de bonen kleiner.
Na het roosteren kunnen de bonen met het blote oog worden ingedeeld. Hierbij kijkt men naar de kleur van de boon. Dit keuren van de koffie heeft ook weer invloed op de smaak. Tijdens het roosteren kan ervoor gekozen worden om de cafeïne uit de koffie te halen. Dit wordt gedaan wanneer de koffie nog groen is door middel van water of een andere methode.
Bewaren
Koffie kan bewaard worden nadat het geroosterd is. Soms wordt de koffie ook eerst nog gemalen. In de supermarkt en andere winkels kun je zowel gemalen als ongemalen koffie kopen. Koffie kan op verschillende manieren verkocht worden. Vaak zit het in pakken of zakken. Losse koffie wordt vaak vacuüm verpakt in rechthoekige koffie. Koffiebonen worden vaak in zakken verkocht die niet vacuüm zijn. Na het openmaken wordt de losse koffie vaak bewaard in een koffiebus. Mensen die losse koffie drinken hebben ook een speciale lepel in deze bus zitten, waarmee ze de hoeveelheid koffie kunnen meten. Mensen die koffiebonen gebruiken malen deze zelf thuis. Hiervoor hebben ze een koffiemolen of er zit een koffiemolen in hun koffiezetapparaat. Vooral koffiezetapparaten in cafés en restaurant hebben zo'n ingebouwde koffiemolen.
Losse koffie kan ook in koffiepads gedaan worden. Koffiepads zijn ronde zakjes met genoeg koffie voor één kopje. Hiervoor zijn speciale koffiezetapparaten nodig. Tegenwoordig zijn er ook capsules met koffie en speciale smaakjes. Hiervoor zijn ook speciale koffiezetapparaten nodig. In ieder geval moet de koffie droog en donker bewaard worden. Hierdoor blijft het lang houdbaar en gaat de smaak niet verloren.
Koffiezetten
Koffiezetten kan op verschillende manieren. De meeste mensen die koffie drinken hebben tegenwoordig een koffiezetapparaat. Hiervan zijn verschillende soorten. Zo zijn er koffiezetapparaten die één kopje koffie zetten, maar ook koffiezetapparaten waarmee meteen een hele kan koffie gezet kan worden. In het laatste geval wordt de koffie vaak overgegoten in een speciale koffiekan, waardoor de koffie langer warm blijft. Bij deze koffieapparaten wordt vaak gebruik gemaakt van losse koffie, terwijl koffieapparaten die één kopje geven vaak gebruik maken van koffiepads of -capsules.
Vroeger werd het water voor de koffie opgewarmd in een fluitketel of een waterkoker. Vervolgens werd het gegoten door een trechter met daarin een koffiefilter met daarin de koffie. Het hete water met de koffie komt vervolgens uit in een koffiekan, waarmee de koffie werd ingeschonken. Vaak wordt deze methode nog op de camping gebruikt of door oudere mensen.
Een andere methode om koffie te zetten is door middel van een koffiepercolator en een cafetière, waarbij de koffiebonen tijdens het koken van de koffie aan het water worden toegevoegd. Met een zeef worden deze er weer uitgehaald.
Koffiespecialiteiten
Er bestaat een hoop verschillende koffiedranken. Deze worden ook vaak koffiespecialiteiten genoemd in speciale koffiehuizen. Dit zijn restaurants waar verschillende soorten koffie aangeboden worden. Voorbeelden van koffiespecialiteiten zijn:
- Café cassé
- Caffè americano
- Caffè latte
- Caffè lungo
- Caffè macchiato
- Caffè sospeso
- Cappuccino
- Cortado
- Espresso
- Frappé
- Groene koffie
- Hasseltse koffie
- IJskoffie
- Koffie verkeerd
- Latte macchiato
- Marokkaanse koffie
- Mokka
- Ristretto
- Turkse koffie
- Wienermelange
Veel van deze koffiesoorten komen uit Italië, aangezien het land een rijke koffiecultuur heeft. Ook andere plaatsen hebben een rijke koffiecultuur, zoals Turkije, Marokko en de Oostenrijkse hoofdstad Wenen.
Economie
Koffieproductie
In 2018 waren de belangrijke koffieproducerende landen:
- Brazilië (3.556.638 ton)
- Vietnam (1.616.307 ton)
- Indonesië (722.461 ton)
- Colombia (720.634 ton)
- Honduras (481.053 ton)
- Ethiopië (470.221 ton)
- Peru (369.622 ton)
- India (326.982 ton)
- Guatemala (245.580 ton)
- Oeganda (211.200 ton)
Koffiehuizen
Een koffiehuis is een speciaal café waar men koffie kan drinken. Naast koffie bieden koffiehuizen ook thee, frisdranken, gebak, koeken en soms ook broodjes aan. In een koffiehuis kun je veel verschillende soorten koffie bestellen. Deze koffiehuizen zijn ook een sociaal iets, aangezien mensen er elkaar kunnen ontmoeten. Dit zijn niet alleen vrienden of familie. Je hebt ook mensen die naar koffiehuizen gaan om met vreemden of vaste cafégasten te praten. De Russische schrijver Lev Tolstoj was bijvoorbeeld een beroemd iemand die vaak koffiehuizen bezocht. In de Franse tijd waren koffiehuizen ook de plek voor intellectuelen om over wetenschap, kunst en politiek te praten.
In een koffiehuis maakt men vaak gebruik van barista's. Een barista is een kelner of serveerster die een speciale cursus heeft gevolgd en daardoor veel weet over koffie. Hij of zij heeft de verschillende speciale manieren van koffiezetten geleerd. Ook kunnen veel barista's latte art. Latte art betekent dat ze figuurtjes en vormpjes kunnen maken met de koffiemelk en cacaopoeder bij een latte macchiato of cappuccino.
Vandaag de dag zijn er ook enkele koffieketens, zoals Starbucks.