Rubidium

Portaal Scheikunde
Chemisch element

Rubidium in van lucht afgesloten ampul
Naam	Rubidium
Latijn
Symbool	Rb
Atoomnummer	37
Soort	Alkalimetaal
Kleur	Zilverwit
Smeltpunt	39,30 ^oC
Kookpunt	688 ^oC

Rubidium is het chemisch element met het symbool Rb en atoomnummer 37 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Rubidium is een zeer zacht, zilverwit metaal in de alkalimetaalgroep. Rubidiummetaal heeft overeenkomsten met kalium-metaal en cesium-metaal in fysiek uiterlijk, zachtheid en geleidbaarheid.

Voorkomen

Natuurlijk rubidium is licht radioactief. Rubidium is uitgebreid gebruikt bij het bepalen van de leeftijd van gesteenten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van die radioactiviteit.

Rubidium is het drieëntwintigste meest voorkomende element in de aardkorst, ongeveer net zo veel als zink en zelfs meer dan koper.

Het komt van nature voor in de mineralen leuciet, polluciet, carnalliet en zinnwaldiet, die maar liefst 1% rubidiumoxide bevatten. Lepidoliet bevat tussen 0,3% en 3,5% rubidium en is de belangrijkste bron van het element voor de handel.

Rubidium is het 18e meest voorkomende element in zeewater.

Rubidium in model en in erts of mineraal

Rb₉O₂ tros of cluster
Rubidium-chloride (RbCl)
Leucietkristallen in een rots uit Italië. Beval vooral kalium en aluminium.
kristal van kleurloos, doorschijnend en glanzend polluciet met gematteerde kristallen gezichten uit Afghanistan
Сarnalliet kristallen
Zinnwaldiet
Lepidoliet bevat vooral lithium

Geschiedenis

Duitse chemici Robert Bunsen en Gustav Kirchhoff ontdekten rubidium in 1861 door de nieuw ontwikkelde techniek, vlamspectroscopie. De naam komt van het Latijnse woord rubidus, wat dieprood betekent, de kleur van het emissiespectrum.

Gebruik

Vlamtest met rubidium

Rubidium kan niet worden opgeslagen in de open lucht , omdat er een heftige reactie zal ontstaan, soms zelfs met als gevolg dat het metaal vlam vat. Ook in water reageert Rubidium heftig, waarbij de ontstane waterstof kan ontbranden. Het vormt amalgamen (soort mengsel) met kwik en legeringen met goud, ijzer, cesium, natrium en kalium, maar geen lithium. Rubidium en kalium vertonen een zeer vergelijkbare paarse kleur in de vlamtest. Rubidiumverbindingen worden daarom soms gebruikt in vuurwerk om ze een paarse kleur te geven.

Doordat het element een zekere trilling geeft, wordt het gebruikt in atoomklokken. Diezelfde trilling of frequentie wordt gebruikt als test voor elektronische zend-, netwerk- en testapparatuur.

Biologie

Het radioactieve Rubidium wordt als zogeheten marker gebruikt om hersentumoren op te sporen.

Rubidiumchloride is de chemische verbinding met de formule RbCl. Dit alkalimetaal halide bestaat uit rubidium en chloor, en vindt diverse toepassingen zoals elektrochemie voor moleculaire biologie (bijvoorbeeld hartspier onderzoek).

Het is vrij giftig als je het inslikt. Ook inademing is niet ongevaarlijk. Rubidium brandt op de huid.