Surinaamse parlementsverkiezingen 2025: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(16 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
De '''Surinaamse parlementsverkiezingen 2025''' zullen worden gehouden op 25 mei 2025. Bij [[verkiezingen|parlementsverkiezingen]] in [[Suriname]] worden de 51 leden van [[De Nationale Assemblée|De Nationale Assemblée (DNA)]] gekozen. De leden voeren hun werk niet in hun eentje uit, ze horen bij een partij waarvan zij vinden dat die het beste bij hen past. De winnaar van deze verkiezingen mag samen met andere politieke partijen een regering vormen.
+
{{Infobox parlementsverkiezingen
 +
| naam = Surinaamse parlementsverkiezingen 2025
 +
| soort = Surinaamse parlementsverkiezingen
 +
| vorige = 2020
 +
| volgende = 2030
 +
| land = {{SR}}
 +
| datum = 25 mei 2025
 +
| kiesgerechtigd = 399.932
 +
| opgekomen = 276.507
 +
| opkomstA = 69,14%
 +
| opkomstB = 69.14%
 +
| parlement = De Nationale Assemblée
 +
| mandaten = zetels
 +
| te verdelen = 51
 +
| partij1 = Nationale Democratische Partij
 +
| artikel1 = Nationale Democratische Partij (Suriname)
 +
| partijkleur1 = #872890
 +
| logo1 = NDP_Suriname_logo.png
 +
| lijsttrekker1 = Jennifer Geerlings-Simons
 +
| stemmen1 = 93.545
 +
| percentage1A = 34,17%
 +
| percentage1B = 34.17%
 +
| mandaten1 = 18
 +
| partij2 = Vooruitstrevende Hervormingspartij
 +
| artikel2 = Vooruitstrevende Hervormingspartij
 +
| partijkleur2 = #FE6600
 +
| logo2 = VHP Suriname.svg
 +
| lijsttrekker2 = Chan Santokhi
 +
| stemmen2 = 87.032
 +
| percentage2A = 31,79%
 +
| percentage2B = 31.79%
 +
| mandaten2= 17
 +
| partij3 = Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij
 +
| artikel3 = Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij
 +
| partijkleur3 = #EDD348
 +
| logo3 = ABOP logo.svg
 +
| lijsttrekker3 = Ronnie Brunswijk
 +
| stemmen3 = 31.804
 +
| percentage3A = 11,73%
 +
| percentage3B = 11.73%
 +
| mandaten3 = 6
 +
| soortafbeelding = Kaart
 +
| afbeeldingsnaam = 2025 Surinamese general election - Results by district.svg
 +
| sectie = Regering
 +
| regering = Kabinet
 +
| naamregering = Simons
 +
| regeringssamenstelling = [[Nationale Democratische Partij (Suriname)|NDP]], [[Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij|ABOP]], [[Nationale Partij Suriname|NPS]], [[Pertjajah Luhur|PL]], [[Alternatief 2020|A20]] & [[Broederschap en Eenheid in de Politiek|BEP]]
 +
| regeringsmandaten = 34
 +
| totalemandaten = 51
 +
| richting = [[Links (politiek)|Centrumlinks]]
 +
| signatuur = [[Populisme|Populistisch]]-[[sociaaldemocratie|sociaaldemocratisch]]-[[christelijk-sociaal]]
 +
| regeringsleider = president
 +
| vorigereg = Chan Santokhi
 +
| partijvorige = VHP
 +
| partijkleurvorige = #FE6600
 +
| volgendereg = Jennifer Simons
 +
| partijvolgende = NDP
 +
| partijkleurvolgende = #872890
 +
}}
 +
De '''Surinaamse parlementsverkiezingen 2025''' werden gehouden op 25 mei 2025. Bij [[verkiezingen|parlementsverkiezingen]] in [[Suriname]] werden de 51 leden van [[De Nationale Assemblée|De Nationale Assemblée (DNA)]] gekozen. De leden voeren hun werk niet in hun eentje uit, ze horen bij een partij waarvan zij vinden dat die het beste bij hen past. Na de verkiezingen probeert de grootste partij samen met andere partijen een regering te vormen. Ze probeert om minstens 34 van de 51 zetels te verzamelen, omdat er in Suriname een tweederdemeerderheid nodig is om een president te kiezen.
 +
 
 +
De verkiezingen werden nipt gewonnen door de [[Nationale Democratische Partij (Suriname)|Nationale Democratische Partij]] (afgekort: NDP) van [[Jennifer-Geerlings Simons]]. Op 6 juli 2025 werd zij benoemd tot [[president van Suriname]].
  
 
== Achtergrond ==
 
== Achtergrond ==
−
Tot en met de [[Surinaamse parlementsverkiezingen 2020|verkiezingen van 2020]] waren de parlementsverkiezingen een verzameling van meerdere lokale verkiezingen: de 51 zetels werden over de 10 [[Districten van Suriname|districten]] van Suriname verdeeld. Het aantal zetels per district was vastgelegd in de grondwetswijziging van 1987.
+
Nadat het Surinaamse Hooggerechtshof in 2023 het oude stelsel onwettig verklaarde, besloot het parlement (de DNA) om de zetels niet meer per district te verdelen via lokale verkiezingen. In plaats daarvan konden alle kiesgerechtigden in Suriname landelijk stemmen voor de kandidaten. Dit systeem wordt ook gebruikt bij verkiezingen in [[Nederland]].
  
−
In 2023 wet de Kieswet van Suriname veranderd. Het aantal zetels werd sinds 1987 namelijk op dezelfde manier verdeeld, terwijl sommige districten (bijvoorbeeld Paramaribo) intussen veel meer inwoners hadden dan andere districten. Bij de verkiezingen van 2025 worden de zetels daarom niet meer per district verdeeld via lokale verkiezingen. In plaats daarvan kunnen alle kiesgerechtigden in Suriname landelijk stemmen voor de kandidaten. Dit systeem wordt ook gebruikt bij verkiezingen in [[Nederland]].
+
Tot en met de [[Surinaamse parlementsverkiezingen 2020|verkiezingen van 2020]] waren de parlementsverkiezingen een verzameling van meerdere lokale verkiezingen: de 51 zetels werden over de 10 [[Districten van Suriname|districten]] van Suriname verdeeld. Het aantal zetels per district was vastgelegd in de grondwetswijziging van 1987. De zetels werden sindsdien dus op dezelfde manier verdeeld, terwijl sommige districten (bijvoorbeeld Paramaribo) intussen veel meer inwoners hadden dan andere districten. Hierdoor wonnen politieke partijen met een grote aanhang in het dunbevolkte binnenland onevenredig veel (naar verhouding te veel) zetels. Met name [[marrons]]partijen zoals ABOP en BEP hadden veel profijt van het oude districtenstelsel. Het Hooggerechtshof verklaarde het stelsel dus onwettig vanwege de onevenredige zeteluitslagen.  
−
 
 
−
Na de verkiezingen probeert de grootste partij samen met andere partijen een regering te vormen. Ze zullen proberen om minstens 34 van de 51 zetels te verzamelen, omdat er in Suriname een tweederdemeerderheid nodig is om een president te kiezen.
 
  
 
== Politieke partijen ==
 
== Politieke partijen ==
−
Hieronder staan de [[politieke partij]]en die vertegenwoordigd zijn in De Nationale Assemblée. Het is niet zeker dat alleen deze partijen of al deze partijen mee zullen doen aan de verkiezingen in 2025.
+
Hieronder staan de [[politieke partij]]en die meededen aan de verkiezingen in 2025.
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
−
! colspan="2" | Lijst !! Partij !! Partijleider !! Richting !! Stroming  
+
! colspan="3" | Lijst !! [[Lijsttrekker]] !! Richting !! Stroming  
 +
|-
 +
| style="background:#93C445" | <div style="color:white">'''1'''</div> || || Broederschap en Eenheid in de Politiek<br />(BEP)|| Ronny Asabina || [[Links (politiek)|Centrumlinks]] || <p>[[Sociaaldemocratie]]</p> [[Marrons]]belangen
 +
|-
 +
| style="background:#0194DD" | <div style="color:white">'''2'''</div> || || Alternatief 2020<br />(A20)<br/><small>Partijen:
 +
*Alternatief 2020 (A20)
 +
*Democratie en Ontwikkeling in Eenheid (DOE)
 +
*Partij voor Recht en Ontwikkeling (PRO)</small>
 +
|| Andrew Baasaron || [[Centrum (politiek)|Centrum]] || <p>[[Christelijk-sociaal]]</p><p>[[Reformisme]]</p>[[Populisme]]
 +
|-
 +
| style="background:#009933" | <div style="color:white">'''3'''</div> || [[Bestand:Nationale Partij Suriname (logo).png|50px]] || [[Nationale Partij Suriname]]<br />(NPS)<br/><small>Partijen:
 +
*Nationale Partij Suriname (NPS)
 +
*Surinaamse Partij van de Arbeid (SPA)</small>
 +
|| [[Gregory Rusland]] || [[Links (politiek)|Centrumlinks]] || <p>[[Sociaaldemocratie]]</p>[[Progressivisme]]
 +
|-
 +
| style="background:#EDD348" | <div style="color:black">'''4'''</div> || [[Bestand:ABOP logo.svg|50px]] || [[Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij]]<br />(ABOP)<br/><small>Partijen:
 +
*Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij (ABOP)
 +
*Amazonepartij Suriname (APS)
 +
*Volkspartij voor Vernieuwing en Democratie (VVD)
 +
*Nieuwe Stijl Kerukunan Tulodo Prenatan Inggil/<br/>Nieuwe Stijl KTPI (NSK)
 +
*Groep-Djojo
 +
*Partij voor Democratie en Ontwikkeling (PDO)
 +
*Nieuw Suriname (NS)</small>
 +
|| [[Ronnie Brunswijk]] || [[Links (politiek)|Centrumlinks]] || <p>[[Sociaaldemocratie]]</p><p>[[Marrons]]belangen</p>[[Javaanse Surinamers|Javaanse]] belangen
 +
|-
 +
| style="background:#C7D42C" | <div style="color:white">'''5'''</div> || || De Nieuwe Leeuw<br/>(DNL) || Dharm Mungra || Geen || [[Hindoestanen|Hindoestaanse]] [[belang]]en
 +
|-
 +
| style="background:#E6EC02" | <div style="color:black">'''6'''</div> || || Partij van Communicatie<br/>(PVC) || François Abionie || Geen || <p>[[Feminisme]]</p><p>[[Reformisme]]</p>[[Populisme]]
 +
|-
 +
| style="background:#FF0113" | <div style="color:white">'''7'''</div> || || Optie voor Suriname<br/>(OPTSU)<br/><small>Partijen:
 +
*Permanente Voorspoed Republiek Suriname (PVRS)
 +
*Sociaaldemocratische Unie (SDU)
 +
*De Nieuwe Wind (DNW)
 +
*Progressieve Arbeiders- en Landbouwersunie (PALU)
 +
*Wi Sranan</small>
 +
|| Imran Taus || [[Links (politiek)|Centrumlinks]] tot [[radicaal-links]] || <p>[[Socialisme]]</p><p>[[Marxisme-leninisme]]</p>[[Sociaaldemocratie]]
 +
|-
 +
| style="background:#FE6600" | <div style="color:white">'''8'''</div> || [[Bestand:VHP Suriname.svg|50px]] || [[Vooruitstrevende Hervormingspartij]]<br />(VHP) || [[Chan Santokhi]] || [[Centrum (politiek)|Centrum]] tot [[Links (politiek)|centrumlinks]] || <p> [[Sociaaldemocratie]] </p> <p> [[Sociaalliberalisme]] </p> [[Derde weg (sociaaldemocratie)|Derde weg]]
 
|-
 
|-
−
| style="background:#FE6600" | <div style="color:white">'''1'''</div> || [[Bestand:VHP Suriname.svg|50px]] || [[Vooruitstrevende Hervormingspartij]]<br />(VHP) || [[Chan Santokhi]] || [[Centrum (politiek)|Centrum]] tot [[Links (politiek)|centrumlinks]] || <p> [[Sociaaldemocratie]] </p> <p> [[Sociaalliberalisme]] </p> [[Derde weg (sociaaldemocratie)|Derde weg]]  
+
| style="background:#872890" | <div style="color:white">'''9'''</div> || [[Bestand:NDP Suriname logo.png|50px]] || [[Nationale Democratische Partij (Suriname)|Nationale Democratische Partij]]<br />(NDP)<br/><small>Partijen:
 +
*Nationale Democratische Partij (NDP)
 +
*Hervormings- en Vernieuwingsbeweging (HVB)
 +
*Platform Progressief Alternatief Plus (PA+)</small>
 +
|| [[Jennifer Geerlings-Simons]] || [[Links (politiek)|Links]] || <p>[[Nationalisme]]</p><p>[[Links-populisme]]</p>[[Javaanse Surinamers|Javaanse]] belangen
 
|-
 
|-
−
| style="background:#872890" | <div style="color:white">'''2'''</div> || [[Bestand:NDP Suriname logo.png|50px]] || [[Nationale Democratische Partij (Suriname)|Nationale Democratische Partij]]<br />(NDP) || ''Geen'' || [[Links (politiek)|Links]] || <p> [[Suriname|Surinaams]] [[nationalisme]] </p> <p>[[Socialisme]] </p> [[Links-populisme]]
+
| style="background:#324F9E" | <div style="color:white">'''10'''</div> || [[Bestand:Democratisch Alternatief '91.svg|50px]] || [[Democratisch Alternatief '91]]<br />(DA'91) || [[Angelic del Castilho]] || [[Centrum (politiek)|Centrum]] tot [[Rechts (politiek)|centrumrechts]] || [[Liberalisme]]
 
|-
 
|-
−
| style="background:#009933" | <div style="color:white">'''3'''</div> || [[Bestand:Nationale Partij Suriname (logo).png|50px]] || [[Nationale Partij Suriname]]<br />(NPS) || [[Gregory Rusland]] || [[Links (politiek)|Centrumlinks]] || [[Sociaaldemocratie]]
+
| style="background:black" | <div style="color:white">'''11'''</div> || || Arena Politieke Partij<br />(APP) || Firosh Abdoelaziz || Geen || [[Reformisme]]
 
|-
 
|-
−
| style="background:#EDD348" | <div style="color:black">'''4'''</div> || [[Bestand:ABOP logo.svg|50px]] || [[Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij]]<br />(ABOP) || [[Ronnie Brunswijk]] || Geen || [[Marrons]]belangen
+
| style="background:#34C26E" | <div style="color:white">'''12'''</div> || || Volkspartij Leefbaar Suriname<br />(VLS) || Robert Vishnudatt || [[Links (politiek)|Links]] || <p>[[Reformisme]]</p>[[Democratie|Democratische]] [[hervorming]]
 
|-
 
|-
−
| style="background:#ED1E24" | <div style="color:white">'''5'''</div> || [[Bestand:Pertjajah Luhur logo.svg|50px]] || [[Pertjatja Luhur]]<br />(PL)|| [[Paul Somohardjo]] || Geen || [[Javaanse Surinamers|Javaanse]] belangen
+
| style="background:grey" | <div style="color:white">'''13'''</div> || || Democratische Unie Suriname<br />(DUS) || Hugo Lienga || Geen || [[Marrons]]belangen
 
|-
 
|-
−
| style="background:#93C445" | <div style="color:white">'''6'''</div> || || Broederschap en Eenheid in de Politiek<br />(BEP)|| Ronny Asabina || [[Links (politiek)|Centrumlinks]] || [[Sociaaldemocratie]]
+
| style="background:#ED1E24" | <div style="color:white">'''14'''</div> || [[Bestand:Pertjajah Luhur logo.svg|50px]] || [[Pertjatja Luhur]]<br />(PL)|| [[Bronto Somohardjo]] || Geen || <p>[[Gotong royong]]</p>[[Javaanse Surinamers|Javaanse]] belangen
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
  
 
== Peilingen ==
 
== Peilingen ==
−
Hieronder staan de peilingen die sinds de vorige verkiezingen zijn afgenomen. In een peiling wordt aan mensen in [[Suriname]] gevraagd op welke [[politieke partij]] ze zouden stemmen als er nu verkiezingen waren. De partijen staan op volgorde van het aantal stemmen dat zij bij de vorige verkiezingen kregen.
+
Hieronder staan de peilingen die sinds de vorige verkiezingen zijn afgenomen. In een peiling wordt aan mensen in [[Suriname]] gevraagd op welke [[politieke partij]] ze zouden stemmen als er nu verkiezingen waren. De partijen staan op volgorde van het aantal stemmen dat zij bij de vorige verkiezingen kregen. De uitslagen zijn (indien nodig) omgerekend naar het aantal zetels in De Nationale Assemblee met de methode-D'Hondt (de rekenkundige methode die in Suriname voor de zetelverdeling wordt gebruikt).
 +
{| class="wikitable center"
 +
|-
 +
! Datum !! Bureau !! [[Vooruitstrevende Hervormingspartij|VHP]] !! [[Nationale Democratische Partij (Suriname)|NDP]] !! [[Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij|ABOP]] !! [[Nationale Partij Suriname|NPS]] !! [[Pertjaja Luhur|PL]] !! [[Broederschap en Eenheid in de Politiek|BEP]] !! [[Alternatief 2020|A20]] !! Voorsprong
 +
|-
 +
| 21 april 2025 || [https://dwtonline.com/peiling-vhp-blijft-grootste-partij-nps-maakt-opmars-in-nieuwe-politieke-peiling/ ViewTure (MdH)/LC Media]|| style="background:#FE6600" |<div style="color:white">'''17'''</div>|| 14 || 4 || 10 || 2 || 2 || 2 || style="background:#FE6600" |<div style="color:white">+3</div>
 +
|-
 +
| 24 september 2023 || [https://www.srherald.com/suriname/2023/09/24/opiniepeiling-ndp-verreweg-de-grootste-vhp-wordt-weggevaagd/ D-TV Express]|| 1 || style="background:#872890" |<div style="color:white">'''35'''</div>|| 11 || 4 || 0 || 0 || 0 || style="background:#872890" |<div style="color:white">+24</div>
 +
|-
 +
! colspan="2" | [[Surinaamse parlementsverkiezingen 2020]] || style="background:#FE6600" |<div style="color:white">20</div>|| 16 || 8 || 3 || 2 || 2 || 0 || style="background:#FE6600" |<div style="color:white">+4</div>
 +
|-
 +
|}
 +
 
 +
== Verkiezingsuitslag ==
 +
Het Centraal Hoofdstembureau maakte op 10 juni 2025 de uiteindelijke uitslag bekend.
 +
 
 +
'''%''' <small>''= Percentage van het totaal aantal stemmen''</small><br />
 +
◉ <small>''= Aantal zetels''</small>
 +
[[Bestand:Suriname National Assembly 2025.svg|right|300px|thumb|Samenstelling van De Nationale Assemblée (DNA) na de Surinaamse parlementsverkiezingen van 2025.]]
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
−
! Datum !! Bureau !! [[Vooruitstrevende Hervormingspartij|VHP]] !! [[Nationale Democratische Partij (Suriname)|NDP]] !! [[Nationale Partij Suriname|NPS]] !! [[Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij|ABOP]] !! [[Pertjaja Luhur|PL]] !! [[Hervormings- en Vernieuwingsbeweging|HVB]] !! [[Broederschap en Eenheid in de Politiek|BEP]] !! [[Alternatief 2020|A20]] !! [[Democratie en Ontwikkeling in Eenheid|DOE]] !! [[Partij voor Recht en Ontwikkeling|PRO]] !! [[Surinaamse Partij van de Arbeid|SPA]] !! [[Progressieve Arbeiders- en Landbouwersunie|PALU]] !! [[STREI!|STREi]] !! [[Democratisch Alternatief '91|DA'91]] !! [[Volkspartij voor Vernieuwing en Democratie|VVD]] !!  [[Sociaaldemocratische Unie|SDU]] !! [[De Nieuwe Wind|DNW]] !! [[Amazonepartij Suriname|APS]] !! ''overig'' !! style="background:black" |<div style="color:white">'''Voorsprong'''</div>
+
! colspan=3 rowspan=2| Partij !! rowspan=2| Lijsttrekker !! style="color:gray" colspan=2 | [[Surinaamse parlementsverkiezingen 2020|2020]] !! colspan=2 | 2025 !! colspan=2 | Verschil
 +
|-
 +
! % !! <span style="font-weight:normal;">◉</span> !! % !! <span style="font-weight:normal;">◉</span> !! % !! <span style="font-weight:normal;">◉</span>
 +
|-
 +
| style="background:#872890" | || [[Nationale Democratische Partij (Suriname)|Nationale Democratische Partij]] || NDP || [[Jennifer Geerlings-Simons]] || style="color:gray" | 26,67% || style="color:gray" | 16 || 34,17% || '''18''' ||style="color:green" | +7,50% || style="color:green" | '''+2'''
 +
|-
 +
| style="background:#FE6600" | || [[Vooruitstrevende Hervormingspartij]] || VHP || [[Chan Santokhi]] || style="color:gray" | 39,45% || style="color:gray" | 20 || 31,79% || '''17''' ||style="color:red" | -7,66% || style="color:red" | '''-3'''
 +
|-
 +
| style="background:#EDD348" | || [[Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij]] || ABOP || [[Ronnie Brunswijk]] || style="color:gray" | 9,50% || style="color:gray" | 8 || 11,73% || '''6''' ||style="color:green" | +2,23% || style="color:red" | '''-2'''  
 +
|-
 +
| style="background:#009933" | || [[Nationale Partij Suriname]] || NPS || [[Gregory Rusland]] || style="color:gray" | 12,13% || style="color:gray" | 3 || 11,43% || '''6''' ||style="color:red" | -0,70% || style="color:green" | '''+3'''
 +
|-
 +
| style="background:#ED1E24" | || [[Pertjajah Luhur]] || PL || [[Bronto Somohardjo]] || style="color:gray" | 6,05% || style="color:gray" | 2 || 3,77% || '''2''' ||style="color:red" | -2,28% || style="color:grey" | '''0'''  
 
|-
 
|-
−
| 26 januari 2025 ||[https://www.gfcnieuws.com/ndp-populair-vhp-op-tweede-plaats-in-verkiezingsvoorspelling/ GFC Nieuws/Suriname Vandaag]|| 29% || style="background:#872890" |<div style="color:white">'''54%'''</div>||5%||6%||1%||-||0%||-||-||-||-||-||-||0%||-||-||-||-||5%||style="background:#872890" |<div style="color:white">+25%</div>
+
| style="background:#0194DD" | || [[Alternatief 2020]] || A20 || Andrew Baasaron || style="color:gray" | 2,79% || style="color:gray" | 0 || 2,73% || '''1''' ||style="color:red" | -0,06% || style="color:green" | '''+1'''
 
|-
 
|-
−
| 24 september 2023 ||[https://www.srherald.com/suriname/2023/09/24/opiniepeiling-ndp-verreweg-de-grootste-vhp-wordt-weggevaagd/ D-TV Express]|| 2,90% || style="background:#872890" |<div style="color:white">'''61,62%'''</div>||7,68%||20,95%||0,21%||1,24%||0,62%||1,04%||1,04%||1,24%||0,21%||0,00%||0,00%||0,42%||0,00%||0,00%||0,00%||0,83%||-||style="background:#872890" |<div style="color:white">+40,67%</div>
+
| style="background:#64A638" | || [[Broederschap en Eenheid in de Politiek]] || BEP || Ronny Asabina || style="color:gray" | 2,49% || style="color:gray" | 2 || 2,60% || '''1''' ||style="color:green" | +0,11% || style="color:red" | '''-1'''
 
|-
 
|-
−
| april 2022 ||[https://poll.app.do/polls/nieuwe-verkiezingen-suriname/forms/closed Stichting OEPS]|| 10,3% || style="background:#872890" |<div style="color:white">'''45,2%'''</div>||10,5%||1,7%||0,3%||3,8%||2,1%||14,9%||2,2%||2,2%||0,1%||2,4%||0,6%||2,7%||0,0%||0,2%||0,4%||0,2%||-||style="background:#872890" |<div style="color:white">+30,3%</div>
+
| style="background:grey" | || colspan=3  style="color:gray" | ''overige partijen'' || style="color:gray" | 0,92% || style="color:gray" | 0 || style="color:gray" | 1,78% || style="color:gray" | '''0''' ||style="color:green" | +0,86% || style="color:grey" | '''0'''
 
|-
 
|-
−
| style="background:lightgrey| ''Uitslag 2020'' ||style="background:lightgrey| [https://www.okb.sr/ OKB]|| style="background:#FE6600" |<div style="color:white">''39,45%''</div>||style="background:lightgrey| ''23,97%''||style="background:lightgrey|''11,79%''||style="background:lightgrey|''9,08%''||style="background:lightgrey|''6,05%''||style="background:lightgrey|''2,70%''||style="background:lightgrey|''2,49%''||style="background:lightgrey|''1,64%''||style="background:lightgrey|''0,86%''|| colspan="10" style="background:lightgrey |<div style="text-align: center;">''3,31%''</div>||style="background:#FE6600" |<div style="color:white">''+15,48%''</div>
+
! colspan=4 | ''totaal'' || style="color:gray" | 100,00% || style="color:gray" | 51 || 100,00% || 51 || colspan="2" |
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}

Huidige versie van 26 jul 2025 om 13:32

Surinaamse parlementsverkiezingen 2025

← 2020

2030 →

Land Vlag van Suriname Suriname
Datum 25 mei 2025
Uitslag
Kiesgerechtigd 399.932 personen
Opgekomen 276.507 personen
Opkomst
69,14%
Parlement De Nationale Assemblée
Te verdelen 51 zetels
NDP Suriname logo.png

Nationale Democratische Partij
Jennifer Geerlings-Simons

93.545 stemmen
34,17%
18 zetels
VHP Suriname.svg

Vooruitstrevende Hervormingspartij
Chan Santokhi

87.032 stemmen
31,79%
17 zetels
ABOP logo.svg

Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij
Ronnie Brunswijk

31.804 stemmen
11,73%
6 zetels
Hierboven staan alleen de grootste partijen;
de volledige resultaten staan verder in dit artikel.
Kaart
2025 Surinamese general election - Results by district.svg
Regering
Kabinet Simons
Samenstelling NDP, ABOP, NPS, PL, A20 & BEP
(34 van de 51 zetels)
Richting Centrumlinks
Signatuur Populistisch-sociaaldemocratisch-christelijk-sociaal

Vorige president

← Chan Santokhi (VHP)

Volgende president

Jennifer Simons (NDP) →

Portaal Portal.svg Politiek

De Surinaamse parlementsverkiezingen 2025 werden gehouden op 25 mei 2025. Bij parlementsverkiezingen in Suriname werden de 51 leden van De Nationale Assemblée (DNA) gekozen. De leden voeren hun werk niet in hun eentje uit, ze horen bij een partij waarvan zij vinden dat die het beste bij hen past. Na de verkiezingen probeert de grootste partij samen met andere partijen een regering te vormen. Ze probeert om minstens 34 van de 51 zetels te verzamelen, omdat er in Suriname een tweederdemeerderheid nodig is om een president te kiezen.

De verkiezingen werden nipt gewonnen door de Nationale Democratische Partij (afgekort: NDP) van Jennifer-Geerlings Simons. Op 6 juli 2025 werd zij benoemd tot president van Suriname.

Achtergrond

Nadat het Surinaamse Hooggerechtshof in 2023 het oude stelsel onwettig verklaarde, besloot het parlement (de DNA) om de zetels niet meer per district te verdelen via lokale verkiezingen. In plaats daarvan konden alle kiesgerechtigden in Suriname landelijk stemmen voor de kandidaten. Dit systeem wordt ook gebruikt bij verkiezingen in Nederland.

Tot en met de verkiezingen van 2020 waren de parlementsverkiezingen een verzameling van meerdere lokale verkiezingen: de 51 zetels werden over de 10 districten van Suriname verdeeld. Het aantal zetels per district was vastgelegd in de grondwetswijziging van 1987. De zetels werden sindsdien dus op dezelfde manier verdeeld, terwijl sommige districten (bijvoorbeeld Paramaribo) intussen veel meer inwoners hadden dan andere districten. Hierdoor wonnen politieke partijen met een grote aanhang in het dunbevolkte binnenland onevenredig veel (naar verhouding te veel) zetels. Met name marronspartijen zoals ABOP en BEP hadden veel profijt van het oude districtenstelsel. Het Hooggerechtshof verklaarde het stelsel dus onwettig vanwege de onevenredige zeteluitslagen.

Politieke partijen

Hieronder staan de politieke partijen die meededen aan de verkiezingen in 2025.

Lijst Lijsttrekker Richting Stroming
1
 Broederschap en Eenheid in de Politiek
(BEP)		 Ronny Asabina Centrumlinks

Sociaaldemocratie

Marronsbelangen
2
 Alternatief 2020
(A20)
Partijen:
  • Alternatief 2020 (A20)
  • Democratie en Ontwikkeling in Eenheid (DOE)
  • Partij voor Recht en Ontwikkeling (PRO)
 Andrew Baasaron Centrum

Christelijk-sociaal

Reformisme

Populisme
3
 Nationale Partij Suriname (logo).png Nationale Partij Suriname
(NPS)
Partijen:
  • Nationale Partij Suriname (NPS)
  • Surinaamse Partij van de Arbeid (SPA)
 Gregory Rusland Centrumlinks

Sociaaldemocratie

Progressivisme
4
 ABOP logo.svg Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij
(ABOP)
Partijen:
  • Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij (ABOP)
  • Amazonepartij Suriname (APS)
  • Volkspartij voor Vernieuwing en Democratie (VVD)
  • Nieuwe Stijl Kerukunan Tulodo Prenatan Inggil/
    Nieuwe Stijl KTPI (NSK)
  • Groep-Djojo
  • Partij voor Democratie en Ontwikkeling (PDO)
  • Nieuw Suriname (NS)
 Ronnie Brunswijk Centrumlinks

Sociaaldemocratie

Marronsbelangen

Javaanse belangen
5
 De Nieuwe Leeuw
(DNL)		 Dharm Mungra Geen Hindoestaanse belangen
6
 Partij van Communicatie
(PVC)		 François Abionie Geen

Feminisme

Reformisme

Populisme
7
 Optie voor Suriname
(OPTSU)
Partijen:
  • Permanente Voorspoed Republiek Suriname (PVRS)
  • Sociaaldemocratische Unie (SDU)
  • De Nieuwe Wind (DNW)
  • Progressieve Arbeiders- en Landbouwersunie (PALU)
  • Wi Sranan
 Imran Taus Centrumlinks tot radicaal-links

Socialisme

Marxisme-leninisme

Sociaaldemocratie
8
 VHP Suriname.svg Vooruitstrevende Hervormingspartij
(VHP)		 Chan Santokhi Centrum tot centrumlinks

Sociaaldemocratie

Sociaalliberalisme

Derde weg
9
 NDP Suriname logo.png Nationale Democratische Partij
(NDP)
Partijen:
  • Nationale Democratische Partij (NDP)
  • Hervormings- en Vernieuwingsbeweging (HVB)
  • Platform Progressief Alternatief Plus (PA+)
 Jennifer Geerlings-Simons Links

Nationalisme

Links-populisme

Javaanse belangen
10
 Democratisch Alternatief '91.svg Democratisch Alternatief '91
(DA'91)		 Angelic del Castilho Centrum tot centrumrechts Liberalisme
11
 Arena Politieke Partij
(APP)		 Firosh Abdoelaziz Geen Reformisme
12
 Volkspartij Leefbaar Suriname
(VLS)		 Robert Vishnudatt Links

Reformisme

Democratische hervorming
13
 Democratische Unie Suriname
(DUS)		 Hugo Lienga Geen Marronsbelangen
14
 Pertjajah Luhur logo.svg Pertjatja Luhur
(PL)		 Bronto Somohardjo Geen

Gotong royong

Javaanse belangen

Peilingen

Hieronder staan de peilingen die sinds de vorige verkiezingen zijn afgenomen. In een peiling wordt aan mensen in Suriname gevraagd op welke politieke partij ze zouden stemmen als er nu verkiezingen waren. De partijen staan op volgorde van het aantal stemmen dat zij bij de vorige verkiezingen kregen. De uitslagen zijn (indien nodig) omgerekend naar het aantal zetels in De Nationale Assemblee met de methode-D'Hondt (de rekenkundige methode die in Suriname voor de zetelverdeling wordt gebruikt).

Datum Bureau VHP NDP ABOP NPS PL BEP A20 Voorsprong
21 april 2025 ViewTure (MdH)/LC Media
17
 14 4 10 2 2 2
+3
24 september 2023 D-TV Express 1
35
 11 4 0 0 0
+24
Surinaamse parlementsverkiezingen 2020
20
 16 8 3 2 2 0
+4

Verkiezingsuitslag

Het Centraal Hoofdstembureau maakte op 10 juni 2025 de uiteindelijke uitslag bekend.

% = Percentage van het totaal aantal stemmen
◉ = Aantal zetels

Samenstelling van De Nationale Assemblée (DNA) na de Surinaamse parlementsverkiezingen van 2025.
Partij Lijsttrekker 2020 2025 Verschil
% ◉ % ◉ % ◉
Nationale Democratische Partij NDP Jennifer Geerlings-Simons 26,67% 16 34,17% 18 +7,50% +2
Vooruitstrevende Hervormingspartij VHP Chan Santokhi 39,45% 20 31,79% 17 -7,66% -3
Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij ABOP Ronnie Brunswijk 9,50% 8 11,73% 6 +2,23% -2
Nationale Partij Suriname NPS Gregory Rusland 12,13% 3 11,43% 6 -0,70% +3
Pertjajah Luhur PL Bronto Somohardjo 6,05% 2 3,77% 2 -2,28% 0
Alternatief 2020 A20 Andrew Baasaron 2,79% 0 2,73% 1 -0,06% +1
Broederschap en Eenheid in de Politiek BEP Ronny Asabina 2,49% 2 2,60% 1 +0,11% -1
overige partijen 0,92% 0 1,78% 0 +0,86% 0
totaal 100,00% 51 100,00% 51
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Surinaamse_parlementsverkiezingen_2025&oldid=956795"