Willem III van Oranje-Nassau
|
|
.jpg)
Willem (Den Haag, 14 november 1650 – Kensington Palace, Londen, 19 maart 1702) was stadhouder van een aantal Nederlandse gewesten tussen 1672 en 1702 en koning van Engeland, Schotland en Ierland tussen 1689 en 1702 samen met zijn vrouw Maria II. Willem III kwam uit het huis Oranje-Nassau.
Willem III (of William III in het Engels) was de zoon van stadhouder Willem II. Na zijn dood werd Willem III niet direct stadhouder en brak de Eerste Stadhouderloze Periode aan. Aangezien de stadhouder over het leger ging, kon de Nederlandse Republiek zich met moeite beschermen in het Rampjaar van 1672. Willem III werd stadhouder van de gewesten Holland, Zeeland, Utrecht in 1672. In 1675 van Overijssel, Gelre en Zutphen en in 1696 van Drenthe. De gewesten Groningen en Friesland stonden toen niet onder Willem III.
Door een samenzweringscomplot van Willem III en Engelse parlementsleden tegen de Engelse katholieke koning Jacobus II, werd Willem III samen met zijn vrouw Maria II koning van Engeland in 1689. Deze gebeurtenis wordt de Glorious Revolution genoemd en zorgde ervoor dat Engeland weer onder een protestantse koning kwam. Willem en Maria regeerden samen, tot dat Maria overleed in 1694. Hierna regeerde Willem III in zijn eentje. Beide waren ze ook koning en koningin van Schotland en Ierland, dat in een personele unie met elkaar verbonden is. Onder Willem III en Maria II werden plannen gemaakt om Schotland en Engeland te verenigen in één land. Deze zouden pas door koningin Anna, hun opvolgster, uitgevoerd worden.
Toen Willem III overleed brak in de Nederlandse Republiek een nieuwe Stadhouderloze Periode aan. Over Willem III wordt verschillend gedacht. Hoewel hij in Engeland de protestanten veiligstelde, kregen de katholieken weer een ondergeschikte functie en zou hij te veel hebben gedacht aan de Nederlandse belangen in de Engelse politiek.
Levensloop
Jeugd
Hij was een zoon van Willem II van Oranje en Mary van Engeland (1631-1660).
Eerste Stadhouderloze Periode
Willem III stond bekend als een koud en berekenend man, maar hij was een bekwaam veldheer en diplomaat. Zijn regeringsperiode is van groot belang geweest voor de monarchie.
Willem III, opgevoed als 'Kind van Staat', is het tegenovergestelde van zijn grote tegenstrever, de flamboyante Lodewijk XIV. Willem is saai en introvert. Hij is slechts gedreven in zijn politieke ambitie; staatkundig evenwicht in Europa door het inperken van het Franse overwicht.
Stadhouderschap
In het Rampjaar 1672, als Frankrijk, Engeland en Münster de Republiek van alle kanten aanvallen, is de 22-jarige prins tot het stadhouderschap geroepen en is hem alle macht gegeven, zeer tegen de zin van de tot dan oppermachtige raadpensionaris Johan de Witt in. Hij wordt Stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht.
Willem is een diepgelovig man en ziet de hem opgelegde taak als een roeping, als een internationaal-protestantse opdracht.
Glorious Revolution en koningschap
Op 4 november 1677 trouwde hij met de Britse Prinses Mary, de dochter van koning James VII en II van Schotland en Engeland. Toen de katholieke vader van Mary gedwongen werd om afstand te doen van de Britse troon, ging deze in 1689 over naar Willem en Mary. Zij werden koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland waarbij de bekende "Bill of Rights" getekend moest worden. Willem werd koning William III van Engeland en Ierland; in Schotland was hij bekend als William II. Hij is in Engeland niet erg geliefd, maar wordt daar wel de kampioen van de protestanten.
De Negenjarige Oorlog en Spaanse Successieoorlog
Wie is de opvolger?
Willem III als persoon
Links
| Koningen van Engeland, Schotland en het Verenigd Koninkrijk | |||
|---|---|---|---|
| Engeland (tot 1603 · lijst) Alfred de Grote (871-899) · Eduard de Oudere (899-924) · Æthelstan (924-939) · Edmund I de Geweldige (939-946) · Edred (946-955) · Edwy (955-959) · Edgar de Vreedzame (959-975) · Eduard de Martelaar (975-978) · Ethelred II (978-1016) · Sven Gaffelbaard (1013-1014) · Edmund II (1016) · Knoet de Grote (1016-1035) · Harold I (1035-1040) · Hardeknoet (1040-1042) · Eduard de Belijder (1042-1066) · Harold II (1066) · Edgar II (1066) · Willem I de Veroveraar (1066-1087) · Willem II (1087-1100) · Hendrik I (1100-1135) · Stefanus (1135-1154) · Hendrik II (1154-1189) · Richard I (1189-1199) · Jan (1199-1216) · Hendrik III (1216-1272) · Eduard I (1239-1307) · Eduard II (1307-1327) · Eduard III (1327-1377) · Richard II (1377-1399) · Hendrik IV (1399-1413) · Hendrik V (1413-1422) · Hendrik VI (1422-1461) · Eduard IV (1461-1470; eerste keer) · Hendrik VI (1470-1471) · Eduard IV (1471-1483) · Eduard V (1483) · Richard III (1483-1485) · Hendrik VII (1485-1509) · Hendrik VIII (1509-1547) · Eduard VI (1547-1553) · Jane (1553) · Maria I (1553-1558) · Elizabeth I (1558-1603) Schotland (tot 1603) Engeland, Schotland en Ierland (1603-1707 · lijst) Verenigd Koninkrijk (en Ierland) (1707-heden · lijst) |
|||