Alcohol

In een slijterij zijn soorten alcoholische dranken te vinden.

Alcohol is een chemische verbinding uit de scheikunde. In het dagelijks leven wordt het woord "alcohol" gebruikt voor dranken die alcohol bevatten. Denk hierbij aan bier, wijn of sterke drank. Toch zit alcohol in meer producten, zoals sommige schoonmaakmiddelen, ontsmettingsmiddel en handgel. Ook wordt alcohol als bio-ethanol gebruikt in blikjes als brandstof voor bijvoorbeeld een bio-ethanolhaard.

Alcohol ontstaat door gisting. Bij gisting wordt suiker omgezet in ethanol en koolstofdioxide. Bij wijn gebeurt dit bijvoorbeeld bij de suikers in druiven. Andere alcoholische dranken worden gemaakt door middel van destilleren, bijvoorbeeld sterke dranken. De stoffen in alcoholische dranken zorgen ervoor dat het lichaam een beetje verdoofd raakt. Mensen die veel alcohol op hebben kunnen niet helder meer nadenken. Ze reageren trager en nemen de wereld anders waar. Iemand die veel gedronken heeft wordt ook wel dronken genoemd. Alcohol is dan ook schadelijk voor het lichaam; zeker in grote hoeveelheden. Daarnaast is alcohol ook erg verslavend (alcoholisme).

Daarom mogen kinderen en jongeren in veel landen geen alcohol drinken. In Nederland mogen jongeren onder de 18 jaar geen alcohol, terwijl dit in België voor jongeren onder de 16 jaar geldt. De wetten voor het kopen en drinken verschillen per land. Zo zijn er ook landen waar alcoholische dranken helemaal verboden zijn.

Alcoholische dranken

Er zijn verschillende dranken waar alcohol in zit. Vaak wordt dit verdeeld in drie grote groepen; bier, wijn en sterke drank. De sterkte van deze dranken wordt gemeten in alcoholpercentages. Hoe hoger dit percentage, hoe meer alcohol erin zit.

Bier

Zie Bier voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een glas bier met een biertap

Een van de bekendste alcoholische dranken is bier. Voor in Noord- en West-Europa is bier een populaire drank, waaronder in Duitsland, België en Nederland. Hier zijn veel streken te vinden met elk hun eigen biersoort. Bier heeft een vrij laag alcoholpercentage; er zit dus minder alcohol in bier, hoewel daar nog wel verschil in zit. Tegenwoordig is er ook alcoholvrij bier.

Bier wordt gemaakt van gerst, wat is gaan gisten. Dit gisten wordt ook wel brouwen genoemd. Als je bier gaat maken wordt dat brouwen genoemd. Dit wordt al heel lang gedaan. In Mesopotamië (dat ligt onder Irak) ontdekten de mensen voor het eerst wat ze met gistende granen konden doen. Al heel lang geleden brouwden ze daar bier. De oude Egyptenaren offerden ook bier aan de goden. Zij zouden door dat bier aardig zijn voor de mensen.

Tegenwoordig gaat het brouwen van bier heel anders dan vroeger. Het is een ingewikkeld proces van malen, mengen, koken, filteren en gisten. Vroeger gebeurde dit in oude kuipen en koperen pannen, nu worden vooral stalen ketels gebruikt. De dingen om bier te maken zijn ongeveer het zelfde gebleven: granen, water, gist en hop, maar nu worden er heel veel verschillende soorten bier gemaakt.

Hier wordt vaak verkocht in blikjes of flesjes. Er zijn speciale bierglazen en restaurants hebben soms ook een biertap.

Wijn

Witte en rode wijn

Zie Wijn voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een ander bekende alcoholische drank is wijn. Wijn is vooral populair in het zuiden van Europa, bijvoorbeeld in Frankrijk, Spanje en Italië. Ook de Oude Grieken en Romeinen dronken graag wijn. Ze hadden zelfs een wijngod (Bacchus). Wijn wordt gezien als luxer dan bier. Oorspronkelijk werd bier gedronken door het gewone volk, terwijl de rijken wijn dronken. Wijn wordt vaak geserveerd bij diners (in restaurants).

Het wordt namelijk gemaakt van druiven die hier op grote wijngaarden groeien. Er zijn twee belangrijke soorten wijnen; rode wijn en witte wijn. Daarnaast zijn er nog andere soorten, zoals champagne en roséwijn. Iedere wijnsoort komt uit een speciale wijnstreek. In deze streken maken ze één speciale soort wijn die soms erg duur kan zijn. Wijn wordt jarenlang opgeslagen in speciale wijnkelders. Hoe langer de wijn bewaard wordt, hoe beter de smaak is. Maar het verschilt wel per wijn en per oogstjaar hoe lang hij nog goed te drinken is.

Wijn wordt vaak verkocht in grote flessen. Er zijn ook speciale wijnglazen om wijn in te serveren. Wijn heeft een hoger alcoholpercentage dan bier. Hierdoor worden er kleinere hoeveelheden geserveerd.

Sterke drank

Zie Sterke drank voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een aantal cocktails. Er zijn verschillende soorten cocktails die allemaal uit andere ingrediënten bestaan. Ze worden vaak geserveerd in aparte glazen.

Sterke drank is de benaming voor alle alcoholische dranken met een hoog alcoholpercentage. Sterke drank ontstaat door distilleren (het stoken van alcohol). Door het hoge alcoholpercentage worden er slechts kleine hoeveelheden alcohol geserveerd. Dit wordt gedaan in kleine glaasjes, die ook wel shotglaasjes heten. De inhoud van zo'n glaasje is gelijk aan ongeveer één slok. Sterke drank is vooral in Oost-Europa populair.

Er zijn verschillende soorten sterke drank. Deze soorten worden elk op een andere manier gemaakt en hebben andere ingrediënten. Voorbeelden hiervan zijn whiskey, wodka, jenever en rum. Ook likeur valt onder sterke drank. Er zijn verschillende soorten likeur, zoals advocaat en amaretto.

Daarnaast zijn er nog cocktails. Bij een cocktail wordt sterke drank gemengd met een niet-alcoholische dranken (zoals vruchtensap of frisdrank).

Alcohol en de gezondheid

Alcohol is voor het menselijk lichaam een giftige stof. In kleine hoeveelheden is alcohol voor volwassenen niet per se schadelijk. Volwassenen kunnen dus af en toe een wijntje of biertje drinken zonder problemen. Voor jongeren is alcohol wél schadelijk. Dit komt doordat jongeren nog aan het groeien zijn. Vooral voor hun hersenen is alcohol schadelijk. In veel landen mogen jongeren daarom geen alcohol drinken.

Wat is dronken?

Overigens kunnen dieren ook dronken worden. Deze hommel heeft waarschijnlijk aan vergist fruit gezeten. Dit verrotte fruit kan een kleine hoeveelheid alcohol bevatten. Insecten komen hierop af en worden dronken. Vaak kunnen ze dan een paar uur niet meer vliegen en bewegen erg traag.

Wanneer iemand wat alcohol op heeft, denkt hij/zij niet meer helder na. In dat geval wordt dit persoon "dronken" genoemd. Iemand is dan onder de invloed van alcohol. Het verschilt per persoon wanneer iemand dronken wordt. Sommige mensen worden dronken na één glas, terwijl anderen dronken worden na een paar glazen. Iemand die alcohol heeft gedronken, hoeft dus niet dronken te zijn. Als iemand dronken is, kan hij/zij zich gek gaan gedragen. Het verschilt per persoon hoe iemand zich gedraagt. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld ook agressief worden. Andere mensen weten de volgende dag niet meer wat ze gedaan hebben.

Als iemand dronken is, kan hij/zij het beste stoppen met drinken. Ook mag iemand die dronken is bijvoorbeeld geen auto meer rijden. Vaak is de alcohol een paar uur (de volgende dag) uitgewerkt. Iemand kan dan een "kater" krijgen. Dit betekent dat iemand veel last heeft hoofdpijn, omdat hij/zij heeft gedronken. Een "kater" is niet schadelijk, maar kan wel enorm vervelend zijn.

Wat als je blijft doordrinken?

Soms blijven dronken mensen doordrinken. In dat geval worden ze nog meer dronken. Dit kan heel erg gevaarlijk zijn, aangezien ze steeds meer alcohol in hun bloed krijgen. Door de alcohol raken ze steeds meer verdoofd. Uiteindelijk kunnen ze zelfs niet meer weten wat er gebeurt of uit bewustzijn raken. In een extreem geval kan iemand zelfs in een coma terechtkomen of alcoholvergiftiging krijgen. Dit kan kan heel erg gevaarlijk zijn. Dan kun je er namelijk zelfs aan overlijden.

Dit is ook de reden waarom op de televisie en in winkels reclames zijn met "Drink met mate". Voor volwassenen is alcohol niet per se slecht, maar veel en vaak drinken kan erge gevolgen hebben.

Alcohol in het lichaam

Alcohol komt via de slokdarm in de maag terecht. Ongeveer 20% van alcohol wordt dan al in het bloed opgenomen. Vervolgens gaat het naar de dunne darm, waar de rest wordt opgenomen in het bloed. De alcohol wordt dan langzaam afgebroken door de lever. Na ongeveer 10 minuten komt de alcohol in de hersenen. Dan pas merkt een persoon de verdovende werking van alcohol.

Na ongeveer 20 minuten bereikt de alcohol de lever die met verwerking begint. Na ongeveer 45 minuten is het alcoholgehalte het hoogst in het bloed. Alcohol wordt door 95% door de lever afgebroken. De overige 5% wordt door urine, ademhaling en zweten verwijderd. Een standaard glas alcohol duurt 1,5 uur om af te breken.

Schadelijk voor de gezondheid

Alcohol is slecht voor het lichaam. Het menselijk lichaam ziet alcohol ook als een vergif. Via het bloed komt alcohol in het gehele lichaam terecht. Hierdoor komt het terecht bij allerlei organen. Hieronder lees je wat alcohol met een paar van deze organen doet:

• De hersenen: alcohol kan in grote hoeveelheden ervoor zorgen dat iemand het bewustzijn verliest of in een coma komt.. Op de langere termijn kan het ook zorgen voor geheugenproblemen of het syndroom van Korsakov.
• Het hart: op de langere termijn kan alcohol zorgen voor allerlei hart- en vaatziekten. Voorbeelden zijn een hoge bloedruk, hartritmestoornissen en een hartinfarct.
• De maag: op de langere termijn kan alcohol ervoor zorgen dat de maagwand beschadigd raakt. Dit kan leiden tot verschillende maagklachten. Ook zorgen de suikers in alcohol voor overgewicht of obesitas.
• De lever: dit orgaan breekt alcohol af en zorgt dat het uit het lichaam verdwijnt. Alcohol kan op de langere termijn ook schadelijk zijn voor de lever. Alcohol maakt de lever namelijk kapot. Hierdoor kun je een leverontsteking of levercirrose krijgen.
• De alvleesklier: Alcohol kan op de langere termijn een alvleesklierontsteking veroorzaken.

Daarnaast kan alcohol op de langere termijn zorgen voor een verminderde vruchtbaarheid. Mensen kunnen hierdoor moeilijker of helemaal geen kinderen meer krijgen. Ook kan het zorgen voor verschillende soorten kanker.

Alcoholverslaving

Zie Alcoholverslaving voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Alcohol is niet alleen een giftige stof, maar het is ook verslavend. Niet iedereen die wel eens een glaasje drinkt, raakt verslaafd. Dit gebeurt alleen bij mensen die heel gevoelig zijn voor alcohol of bij mensen die heel veel drinken. Langzamerhand kunnen ze dan niet meer zonder drank. Die mensen worden ook wel alcoholisten genoemd. Hun lichaam is aan alcohol gewend en vraagt dan steeds meer. De drank bepaalt hun leven. Vaak beginnen ze 's morgens al met drinken. Wanneer ze stoppen met drinken, krijgen ze trillende handen of worden ziek. Dit worden afkickverschijnselen genoemd.

Verslaafde mensen hebben meestal grote problemen, meestal gaan ze daardoor drinken. Hun gezondheid gaat achteruit, ze kunnen niet meer werken en raken hun baan kwijt, terwijl tegelijkertijd drank veel geld kost. Ouders die verslaafd zijn aan drank kunnen vaak niet meer goed voor hun kinderen zorgen.

Een alcoholist die wil afkicken, kan daar hulp voor krijgen. Bijvoorbeeld bij een afkickcentrum. Afkicken is van je verslaafdheid afkomen. Het valt niet mee en het lukt alleen als je het echt zelf wil en doorzet. Om elkaar daarbij te helpen bestaat er ook in Nederland de club van Anonieme Alcoholisten (AA).

Een alcoholist die van de drank af is, kan nooit voor de gezelligheid een glaasje mee drinken, want anders is de kans groot dat hij zo weer verslaafd wordt.

Risicogroepen

Voor volwassenen is het drinken van alcohol vaak minder een probleem. Voor jongeren, ouderen, zwangere vrouwen en mensen die (bepaalde) medicijnen gebruiken kan dit schadelijk zijn.

Alcohol en jongeren

Voor jongeren is alcohol slecht, vooral voor hun hersenen. Jongeren zijn namelijk nog in de groei. Hierdoor ontwikkelen hun hersenen zich nog. Alcohol kan voor problemen zorgen als zij alcohol drinken. In de meeste landen is het daarom verboden voor (de meeste) jongeren om alcohol te drinken. Toch beginnen veel jongeren met het drinken van alcohol tijdens hun jeugd. Dit komt doordat ze nieuwsgierig zijn. Veel jongeren vinden alcohol "cool" en willen het daarom graag uitproberen. Ook kan er groepsdruk ontstaan. Dan wordt een jongere onder druk gezet door zijn/haar vrienden om alcohol te drinken.

Alcohol onder jongeren is een probleem, aangezien zij niet hun grenzen kunnen aangeven. Hierdoor merken ze niet wanneer ze "te veel alcohol" drinken. De kans bestaat dat jongeren daarom te veel drinken en het bewustzijn kunnen verliezen.

Alcohol en ouderen

Ook voor ouderen kan alcohol schadelijk zijn. Als iemand ouder wordt, kan hij/zij minder goed tegen alcohol. Dit komt doordat hun lichaam ouder is. onder andere de nieren en lever zijn minder goed gaan werken. Dit betekent niet dat ouderen geen alcohol mogen. Ze moeten alleen minder alcohol drinken dan een volwassene. De Gezondheidsraad geeft maximaal één glas per dag als advies.

Alcohol en zwangerschap

Ook zwangere vrouwen mogen geen alcohol drinken. Alcohol kan namelijk schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Wanneer de moeder drinkt, kan het kind te vroeg worden geboren of in de buik doodgaan. Ook kan het kind hersenschade oplopen. Alcohol tijdens de zwangerschap is bijvoorbeeld de oorzaak van het foetale-alcoholsyndroom.

Alcohol en medicijnen

Ook mensen die bepaalde medicijnen gebruiken mogen geen alcohol. Medicijnen en alcohol zijn namelijk geen goede combinatie. Alcohol kan de verwerking van de medicijnen versterken. Ook zorgt het ervoor dat de medicijnen langer in het bloed blijven.

Het verschilt per medicijn of iemand alcohol mag drinken. Zo mag iemand die bepaalde soorten antibiotica gebruikt dit niet, terwijl dit bij andere soorten geen probleem. Daarvoor staan er ook waarschuwingen in de bijsluiter bij een medicijn.

In de samenleving

Drinken met mate

"Drinken met mate" betekent dat iemand alcohol drinkt in kleine hoeveelheden. Dit is minder slecht voor het lichaam. Ook wordt de kans op een alcoholverslaving kleiner. Jongeren moeten ook met mate drinken. Op deze manier leren ze goed met alcohol omgaan.

Een vergadering van de Prohibition Party in de Verenigde Staten. Deze partij wilde alcohol helemaal verbieden; wat ze ook voor een tijdje lukte. De partij was voor geheelonthouding; dit betekent iemand geen alcohol drinkt. Geheelonderhouders kiezen voor zichzelf om het nooit te drinken.

Een aantal adviezen zijn:

• Drink niet meer dan 10 glazen alcohol per week.
• Spreid alcohol gebruik over meerdere dagen.
• Neem minimaal 2 alcoholvrije dagen per week aan.

Alcohol en religie

In sommige religies is het drinken van alcohol verboden. Een bekend voorbeeld is de islam. Moslims mogen van hun geloof niet drinken, aangezien dit volgens de koran niet toegestaan is. Volgens de koran zorgt alcohol voor schade aan het lichaam en de geest. Moslims mogen wel alcohol kopen en gebruiken voor uitwendig gebruik. Denk hierbij aan schoonmaakmiddelen, parfum en ontsmettingsmiddel. Dit is geen probleem.

Daarnaast is alcohol drinken in bepaalde christelijke stromingen verboden. Voorbeelden zijn het baptisme en het methodisme. In de Bijbel staat dat alcohol drinken met mate toegestaan is. Toch vatten de verschillende christelijke stromingen de Bijbel op een andere manier op. Sommige van deze stromingen zien alcohol als zonde. Zij drinken helemaal geen alcohol. In andere christelijke stromingen wordt alcohol wel gedronken, zoals bij speciale gelegenheden.

In het Rastafari is alcohol verboden, aangezien het niet als "puur" gezien wordt. Ook veel boeddhisten drinken geen alcohol, aangezien het slecht voor de geest en het lichaam is.

Alcohol in het verkeer

Een alcoholcontrole in Duitsland

Alcohol zorgt ervoor dat je minder snel reageert. Hierdoor merk je dingen ook later op of zelfs helemaal niet. In het verkeer is alcohol daarom ook gevaarlijk, vooral bij autorijden. In Nederland en België mag je niet meer dan 0,5 promille alcohol in bloed hebben tijdens het autorijden. Dit zijn ongeveer twee glazen bier. Dit is een kleine hoeveelheid alcohol. Heb je meer alcohol op dan kun je een boete krijgen. Ga je regelmatig in de fout, dan kan je zelfs je rijbewijs worden afgenomen. De politie voert regelmatig blaastests uit. Dit zijn testen waarbij iemand in een buisje moet blazen. Dit buisje is verbonden met een apparaat. Dit apparaat meet de hoeveelheid alcohol.

Er is een goede reden waarom iemand niet meer dan 0,5 promille in het bloed mag hebben. Jaarlijks vallen er honderden slachtoffers door verkeersongelukken waarbij iemand gedronken heeft. Sommige hiervan kunnen erg ernstig zijn. Er vallen zelfs doden bij die ongelukken. Niet alleen degene die gedronken heeft riskeert zijn of haar leven. Ook brengt hij/zij de anderen op de weg in gevaar.

Alcohol en de wet

In veel landen bestaan er wetten over wie wel en niet alcohol mag kopen. Zo mogen kinderen en jongeren in de meeste landen geen alcohol kopen, drinken of bestellen. Ook zijn reclames voor alcohol in sommige landen (op bepaalde tijdstippen) verboden. Op middelbare scholen kregen jongeren les over gevaren van alcohol. Daarnaast zijn er campagnes om mensen te wijzen op de gevaren van alcohol, zoals rijden onder invloed.

In Nederland is het sinds 2014 verboden voor jongeren onder de 18 jaar om alcohol te kopen, te drinken of te bestellen. Ook mogen mensen geen alcohol aanbieden aan jongeren onder de 18 jaar. In de meeste andere landen op de wereld is dit het geval.

In België is er een verschil tussen licht-alcoholische drank (wijn en bier) en sterke drank. Belgische jongeren mogen vanaf hun 16e wijn en alcohol kopen, drinken en bestellen. Voor sterke drank mag dit pas vanaf hun 18e.

Deze minimumleeftijd verschilt per land. Zo mag je in de Verenigde Staten pas vanaf je 21e alcohol kopen of bestellen. Tussen 1920 en 1933 was het zelfs helemaal verboden in de Verenigde Staten om alcohol te drinken (tijdens de Drooglegging). In sommige andere landen is de minimale leeftijd veel lager, in Luxemburg is de leeftijdsgrens voor alle alcoholische drank 16 jaar, en in Sierra Leone is het in sommige gevallen zelfs maar 15.

In sommige islamitische landen bestaat er een verbod op alcohol, zoals in Saoedi-Arabië en Iran.

Videoclip

• Iets te veel gedronken in de discotheek

Bronnen

• Alcohol in het verkeer via www.veiligverkeer.be
• Alcohol toegestaan en verboden in het geloof via www.alcoholinfo.nl
• Regels voor alcoholverkoop in België via www.vlaanderen.be
• Regels voor alcoholverkoop in Nederland via www.rijksoverheid.nl
• Alcohol en medicijnen via www.apotheek.nl
• Ouderen en alcohol via www.lumc.nl
• Wat doet alcohol met je lichaam? via www.alcoholinfo.nl
• Wat is het risico van alcohol tijdens de zwangerschap? via www.jellinek.nl
• Is één glas alcohol per dag goed voor je gezondheid? via Universiteit van Nederland op www.YouTube.com