Telluur

Uit Wikikids
Versie door Hanssain (overleg | bijdragen) op 15 okt 2021 om 13:48 (→‎Voorkomen: aanvulling)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Under construction icon-red.svg Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.
Under construction icon-red.svg
Dit artikel is nog niet af.
Chemisch element
Tellurium2.jpg
Tablet telluur
Naam Telluur of Tellurium
Latijn
Symbool Te
Atoomnummer 52
Soort metalloīde
Kleur Zilverwit
Smeltpunt 449,51 oC
Kookpunt 988 oC
Portaal Portal.svg Scheikunde

Telluur of Tellurium is een chemisch element met het symbool  Te en atoomnummer 52 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is een broze, licht giftige, zeldzame, zilverwitte metalloïde (metaalachtige).

Voorkomen

Telluur lijkt chemisch gezien op selenium en zwavel , die alle drie chalcogenen zijn. Het wordt af en toe gevonden in pure vorm als zuivere telluur kristallen. Telluur komt veel vaker voor in het heelal als geheel dan op aarde. Het kom net zo zeldzaam in de aardkorst voor als platina.

Goudtelluridemineralen zijn de meest opvallende natuurlijke goudverbindingen. Ze zijn echter geen belangrijke bron van tellurium productie zelf, dat normaal gesproken wordt gewonnen als bijproduct van de koper- en lood-productie.

Telluur in erts of mineraal

Geschiedenis

Telluur-houdende verbindingen werden voor het eerst ontdekt in 1782 in een goudmijn in Kleinschlatten, Transsylvanië (nu Zlatna, Roemenië) door de Oostenrijkse mineraloog Franz-Joseph Müller von Reichenstein, hoewel het Martin Heinrich Klaproth was die het nieuwe element in 1798 naar het Latijnse woord noemde voor "aarde", tellus.  

In de goudkoorts van 1893 gooiden mijnwerkers in het plaatsje Kalgoorlie een op pyriet lijkend ("idioten-goud" of nepgoud) materiaal weg terwijl ze op zoek waren naar puur goud, en het werd gebruikt om kuilen te vullen en trottoirs te bouwen. In 1896 werd ontdekt dat die mineralen calaveriet was, een telluur verbinding met goud, en het leidde tot een tweede goudkoorts, met zelfs mijnbouw in de straten.

Gebruik

Voor de handel is het belangrijkste gebruik van tellurium in koper (telluriumkoper) en staal-legeringen , waar het de bewerkbaarheid van die metalen verbetert. Toepassingen in CdTe-zonnepanelen en cadmium-telluride-halfgeleiders verbruiken ook een behoorlijk deel van de telluriumproductie. Telluur wordt gezien als een technologie-kritisch element. Dat wil zeggen dat het aanbod van Telluur klein is, maar de vraag ernaar groot is.

Biologie

Telluur heeft geen biologische functie, hoewel schimmels het kunnen gebruiken in plaats van zwavel en selenium in zogeheten aminozuren zoals tellurocysteïne en telluromethionine.  In het menselijk lichaam wordt telluur gedeeltelijk omgezet tot dimethyl telluride, (CH3)2Te, een gas met een knoflook -achtige geur wat je ook ruikt bij uitgeademde adem van de slachtoffers van blootstelling aan telluur of bij vergiftiging door telluur.

Veiligheid

Toepassingen

Plaats in het periodiek systeem

Periodiek systeem
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As S e Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
* La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Telluur&oldid=690131"