Andorra

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Vorstendom Andorra Principat d'Andorra
Hoofdstad	Andorra la Vella
Aantal inwoners	79.535 (2021)
Oppervlakte	468 km²
Regeringsvorm	Parlementaire democratie; Co-vorstendom
Co-vorsten	Emmanuel Macron & Joan Enric Vives i Sicília
Premier	Xavier Espot Zamora (sinds 2019)
Godsdienst	Rooms-katholicisme (88,2%) Overig (11,3%)
Taal	Catalaans (Català)
Munteenheid	Euro
Volkslied	El Gran Carlemany
Nationale feestdag	8 september
Landcode	AND

Het Vorstendom Andorra is een dwergstaat op de grens van Frankrijk en Spanje en in ligt in de Pyreneeën, de hoofdstad is Andorra la Vella. Het behoort tot de Catalaanse landen maar is geen lid van de Europese Unie. Andorra heeft de hoogste levensverwachting ter wereld en heeft samen met Japan het minste last van kindersterfte. Ze hebben een lage werkloosheid en de exportpartners zijn Spanje en Frankrijk. Ze spreken er Spaans 58%, Catalaans 35% en Frans 7%. Ze betalen met de euro.

Geschiedenis

Het Vorstendom Andorra is eigenlijk de laatste van de Spaanse marken. Die had Karel de Grote opgericht om zijn rijk te beschermen tegen invallen van de islamitische Moren. Karels kleinzoon Karel de Kale gaf het aan de graaf van Urgell. Die gaf het op zijn beurt later weer aan de bisschop van Urgell wiens opvolgers nog steeds staatshoofd zijn van Andorra. In de 13e eeuw was er een oorlog tussen het Vorstendom Andorra en het Graafschap Foix. De vrede werd gesloten in 1278. In 1607 werd een verdrag geregeld waarbij de bisschop van Urgell en de graaf van FOX en hun opvolgers samen over Andorra zouden heersen. Nu os dat nog steeds zo alleen via veel omwegen is het nu de president van Frankrijk die samen met de bisschop van Urgell Andorra bestuurt. Omdat het zo afgelegen ligt heeft Andorra niet heel veel te maken met de andere Europese geschiedenis. In de Eerste Wereldoorlog verklaarde het de oorlog aan het Keizerrijk Duitsland zonder echt mee te vechten. Bij het Verdrag van Versailles werd het gewoon vergeten dus het heeft pas later de vrede getekend.

Geografie

Andorra ligt in het oosten van de Pyreneeën en bestaat daarom geheel uit bergen. De hoogste is de Pic de Comapedrosa met 2946 meter. Het heeft een oppervlakte van 468 vierkante kilometer. Dat is ruim 2x keer groter dan de gemeente Amsterdam en 3x dan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Andorra la Vella is de grootste stad van het land. Daarna komen Escaldes-Engordany en Encamp.

Klimaat

Het klimaat van Andorra lijkt erg op het Spaanse en het Franse maar doordat het in de Pyreneeën ligt is het iets kouder. Er ligt bijna altijd sneeuw in de winter maar meestal niet in de zomer, zelfs niet op de hoogste toppen. Er is rond de 300 dagen zon per jaar.

Indeling

Andorra is verdeeld over zeven parochies (parròquies):

• Andorra la Vella (hoofdstad)
• Canillo (grootste parochie)
• Encamp (daardoor gaat het meeste verkeer van en naar Frankrijk)
• Escaldes-Engordany (opgericht als afsplitsing van Andorra la Vella)
• La Massana (hoogste parochie)
• Ordino (noordelijkste parochie)
• Sant Julià de Lòria (zuidelijkste parochie)

Cultuur

Geloof

Vrijwel alle mensen in Andorra horen bij de Rooms-Katholieke Kerk; Rond de 95 procent. Alle gelovigen van de Katholieke Kerk horen bij het bisdom Urgell. De beschermheilige is Onze Vrouwe van Meritxell. Andere geloven zijn kleinere christelijke kerken en kleine moslimgemeenschappen en een paar Joden.

Keuken

De keuken van Andorra lijkt erg op die van Catalonië. Het enige echte verschil is is dat de Andorrese keuken ook Italiaanse en Franse invloeden heeft. Zo wordt er pasta gebruikt en saus bij vlees en vis.

Foto-galerij

• Andorra lokatie.png

  Lokatie in Europa

• Andorra sateliet.jpg

  Satellietfoto

Vlag en wapen

• Flag of Andorra.png

  Vlag van Andorra

• Andorra wapen.gif

  Wapen van Andorra

Externe link

• (en) CIA worldfactbook

	Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië