Californium: verschil tussen versies

Versie van 8 nov 2021 17:19

Portaal Scheikunde
Chemisch element

Californium monster
Naam	Californium
Latijn
Symbool	Cf
Atoomnummer	98
Soort
Kleur	Zilverwit
Smeltpunt	900 ^oC
Kookpunt	1470 ^oC

Californium is een chemisch element met het symbool Cf en atoomnummer 98 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is een zacht, kneedbaar, zilverwit metaal dat langzaam verkleurt bij blootstelling aan lucht.

De actinoïde, ook wel actinide serie omvat de 15 metallische chemische elementen met atoomnummers 89-103, (actinium tot lawrence). De actinoïde serie kreeg zijn naam van het eerste element in de serie, actinium. Het (informele) chemische symbool An wordt gebruikt in algemene discussies over actinoïde chemie om te verwijzen naar een actinoïde.

Californium is een typisch metaal. Het heeft een zilverachtige kleur (maar verkleuren in de lucht), een relatief hoge dichtheid en plasticiteit (kneedbaarheid). Het kkan bij wijze van spreken worden gesneden met een mes. Net als de andere actiniden is californium radioactief en zal dus ook radioactief afval geven. Het is pyrofoor, vooral wanneer het fijn verdeeld is, dat wil zeggen dat het spontaan ontbrandt bij reactie met lucht bij kamertemperatuur.

Voorkomen

Deeltjesversneller

Californium wordt niet of nauwelijks in de aardkorst aangetroffen (onder andere door kernproeven in de aardkorst terechtgekomen). Californium-252 is de meest gebruikte isotoop en wordt gemaakt in het Oak Ridge National Laboratory in de Verenigde Staten en in het Onderzoeksinstituut van atoomreactoren in Rusland.

Het isotoop Californium-249 wordt gevormd uit berkelium-249, door het langdurig te bombarderen (beschieten) in een kernreactor. Andere isotopen van Californium zijn zeer radioactief. De meesten vervallen (afbraak met uitstoot van radioactiviteit en energie) tot Curium-248.

Actinium in erts of mineraal

Geschiedenis

Het element werd voor het eerst kunstmatig gemaakt in 1950 in het Lawrence Berkeley National Laboratory (toen het University of California Radiation Laboratory), door curium te bombarderen (beschieten) met alfadeeltjes (helium-4- ionen) in een cyclotron (deeltjesversneller). Het werd door de natuurkundigen Stanley G. Thompson , Kenneth Street Jr. , Albert Ghiorso en Glenn T. Seaborg op of rond 9 februari 1950 ontdekt. Slechts ongeveer 5.000 atomen californium werden geproduceerd in dit experiment.

Het element is vernoemd naar de universitieit en de Amerikaanse staat van Californië.

Een zeer kleine hoeveelheid Californiummetaal werd voor het eerst gemaakt in 1974 door Haire en Baybarz.

Gebruik

Californium wordt bijvoorbeeld gebruikt om kernreactoren op te starten en wordt gebruikt als een bron van neutronen bij het bestuderen van materialen.

Biologie

Gebruikers van californium moeten rekening houden met radiologische problemen en de eigenschap van het element om de vorming van rode bloedcellen te verstoren door ophoping in skeletweefsel. Van daar uit kan het kanker veroorzaken.

Neutronen uit californium worden gebruikt voor de behandeling van bepaalde baarmoederhals- en hersenkankers waar andere bestralingstherapieën niet meer helpen.

Toepassingen

Een enorm beschermvat is nodig om slechts 1 gram Califonium te kunnen vervoeren

Plaats in het periodiek systeem

Periodiek systeem

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

S

e

Br

Kr

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

Cs

Ba

*

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

Fr

Ra

**

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

↓

*

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

**

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{Werk}}
 {{Info Chemisch element
 | afbeelding = Californium.jpg
@@ Regel 18: / Regel 17: @@
 De '''actinoïde''', ook wel '''actinide''' serie omvat de 15 metallische [[Chemisch element|chemische elementen]] met [[Atoomnummer|atoomnummers]] 89-103, ([[actinium]] tot [[lawrence]]). De actinoïde serie kreeg zijn naam van het eerste element in de serie, [[actinium]]. Het (informele) chemische symbool '''An''' wordt gebruikt in algemene discussies over actinoïde chemie om te verwijzen naar een actinoïde.
-Californium is een typisch [[metaal]]. Het heeft een zilverachtige kleur (maar verkleuren in de lucht), een relatief hoge dichtheid en ''plasticiteit'' (kneedbaarheid). Het kan worden gesneden met een mes. Net als de andere actiniden is californium radioactief en zal dus ook [[Radioactief afval|radioactief afval]] geven. Het is ''pyrofoor'', vooral wanneer het fijn verdeeld is, dat wil zeggen dat het spontaan ontbrandt bij reactie met lucht bij kamertemperatuur.
+Californium is een typisch [[metaal]]. Het heeft een zilverachtige kleur (maar verkleuren in de lucht), een relatief hoge dichtheid en ''plasticiteit'' (kneedbaarheid). Het kkan bij wijze van spreken worden gesneden met een mes. Net als de andere actiniden is californium radioactief en zal dus ook [[Radioactief afval|radioactief afval]] geven. Het is ''pyrofoor'', vooral wanneer het fijn verdeeld is, dat wil zeggen dat het spontaan ontbrandt bij reactie met lucht bij kamertemperatuur.
 == Voorkomen ==
 [[Bestand:Berkeley 60-inch cyclotron.jpg|miniatuur|Deeltjesversneller ]]
-Californium wordt nauwelijks in de [[aardkorst]] aangetroffen. Californium-252 is de meest gebruikte isotoop en wordt gemaakt in het ''Oak Ridge National Laboratory'' in de [[Verenigde Staten van Amerika|Verenigde Staten]] en in het ''Onderzoeksinstituut van atoomreactoren'' in [[Rusland]].
+Californium wordt niet of nauwelijks in de [[aardkorst]] aangetroffen (onder andere door kernproeven in de aardkorst terechtgekomen). Californium-252 is de meest gebruikte isotoop en wordt gemaakt in het ''Oak Ridge National Laboratory'' in de [[Verenigde Staten van Amerika|Verenigde Staten]] en in het ''Onderzoeksinstituut van atoomreactoren'' in [[Rusland]].
 Het isotoop Californium-249 wordt gevormd uit [[berkelium]]-249, door het langdurig te bombarderen (beschieten) in een kernreactor. Andere isotopen van Californium zijn zeer radioactief. De meesten vervallen (afbraak met uitstoot van radioactiviteit en energie) tot [[Curium]]-248.
@@ Regel 29: / Regel 28: @@
 == Geschiedenis ==
-Het element werd voor het eerst kunstmatig gemaakt in 1950 in het ''Lawrence Berkeley National Laboratory'' (toen het University of California Radiation Laboratory), door [[curium]] te bombarderen (beschieten) met alfadeeltjes (helium-4- ionen) in een ''cyclotron'' (deeltjesversneller).
+Het element werd voor het eerst kunstmatig gemaakt in 1950 in het ''Lawrence Berkeley National Laboratory'' (toen het University of California Radiation Laboratory), door [[curium]] te bombarderen (beschieten) met alfadeeltjes (helium-4- ionen) in een ''cyclotron'' (deeltjesversneller). Het werd door de natuurkundigen [[Stanley G. Thompson]] , [[Kenneth Street Jr.]] , [[Albert Ghiorso]] en [[Glenn T. Seaborg]] op of rond 9 februari 1950 ontdekt. Slechts ongeveer 5.000 [[atomen]] californium werden geproduceerd in dit experiment.
-Het element is vernoemd naar de universiteit en de Amerikaanse staat van [[Californië]].
+Het element is vernoemd naar de universitieit en de Amerikaanse staat van [[Californië]].
+Een zeer kleine hoeveelheid Californiummetaal werd voor het eerst gemaakt in 1974 door Haire en Baybarz.
 == Gebruik ==
@@ Regel 37: / Regel 38: @@
 === Biologie ===
-Gebruikers van californium moeten rekening houden met radiologische problemen en de eigenschap van het element om de vorming van rode bloedcellen te verstoren door ophoping in skeletweefsel (soort bloedkanker).
+Gebruikers van californium moeten rekening houden met radiologische problemen en de eigenschap van het element om de vorming van rode bloedcellen te verstoren door ophoping in skeletweefsel. Van daar uit kan het [[kanker]] veroorzaken.
+Neutronen uit californium worden gebruikt voor de behandeling van bepaalde baarmoederhals- en hersenkankers waar andere bestralingstherapieën niet meer helpen.
 == Toepassingen ==
+<gallery>
+Bestand:CfShield.JPG|Een enorm beschermvat is nodig om slechts 1 gram Califonium te kunnen vervoeren
+</gallery>
 == Plaats in het periodiek systeem ==