Franse presidentsverkiezingen 2017
| Franse presidentsverkiezingen 2017 | |
|---|---|
← 2012 |
2022 → |
| Land |  Frankrijk
|
| Functie | President van Frankrijk |
| Uitslag eerste ronde | |
| Datum | 23 april 2017 |
| Kiesgerechtigd | 47.582.183 personen |
| Opgekomen | 37.003.728 personen |
| Opkomst | 77,77%
|
.jpg) |
Emmanuel Macron 24,01% |
.jpg) |
7.678.491 stemmen 21,30% |
 |
François Fillon 20,01% |
| Kaart eerste ronde | |
.svg) | |
Vorige president |
Volgende president
|
Portaal  Politiek
| |
De Franse presidentsverkiezingen van 2017 waren verkiezingen voor de nieuwe president van Frankrijk. De verkiezingen werden gehouden in twee ronden: de eerste ronde vond plaats op 23 april 2017, de tweede ronde op 7 mei 2017. De verkiezingen werden gewonnen door Emmanuel Macron. Hij volgde zittend president François Hollande op 14 mei 2017 op.
Om de vijf jaar vinden er in Frankrijk verkiezingen voor een president plaats. Frankrijk is een republiek en dat betekent dat de president het staatshoofd is. Dit kan vergeleken worden met de koning in Nederland of in België. Het grote verschil is dat de Franse president wél gekozen wordt en dat hij anders dan de koning erg veel politieke macht heeft en de belangrijkste persoon van het land is. De president houdt zich veel bezig met de politiek, heeft veel bevoegdheden, bemoeit zich veel met het buitenlands beleid en is de opperbevelhebber van het leger.
Achtergrond
De verkiezingen waren bijzonder, omdat voor het eerst sinds 1939 de verkiezingen door een liberaal gewonnen waren. Daarnaast was het voor het eerst sinds 2002 dat zowel de conservatieven als de sociaaldemocraten de tweede ronde niet haalden. Aan het einde van 2016 maakte zittend president Hollande niet meer te gaan voor een tweede termijn, omdat uit opiniepeilingen bleek dat hij van het Franse volk slechts een score van 4% kreeg. De Parti socialiste besloot in zijn plaats de linksere Benoît Hamon naar voren te schuiven, maar hij kwam niet verder dan de eerste ronde.
Aanvankelijk ging de strijd tussen François Fillon van het rechtse Les Républicains en Marine Le Pen van het radicaal-rechtse Front national. De campagne van Fillon draaide om betere betrekkingen met Rusland en een kleinere overheid. Le Pen voerde campagne tegen het opvangen van vluchtelingen en voor het vertrek van Frankrijk uit de Europese Unie. In januari 2017 berichte het satirische weekblad Le Canard enchaîné over een schandaal van Fillon. Hij zou zijn vrouw, Penelope Fillon, in dienst genomen hebben als parlementair medewerker en haar over een periode van 15 jaar €831.440 gegeven hebben. Daarnaast zou ze over een periode van zeventien maanden nog eens €65.839 gekregen hebben, waarna ze meerdere ontslagvergoedingen kreeg die in totaal €45.000 waren. Uit onderzoek bleek dat zijn vrouw voor deze grote salarissen maar heel weinig werk verichtte. Dit was een groot schandaal, omdat parlementair medewerkers van belastinggeld betaald worden. Later bleek ook dat Fillon aan zijn kinderen een salaris van €84.000 gegeven had voor weinig of geen werk.
Later werd ook bekend dat parlementair medewerkers van Front national over een periode van zes jaar voor 7,5 miljoen euro aan vergoedingen hadden gekregen. Dit had echter weinig effect op de peilingen, omdat dit schandaal door het eerdere schandaal van Fillion werd overschaduwd. Door de berichtgeving daalde Fillon flink in de peilingen. In de tussentijd werd Macron steeds populairder. Hij was al bekend door zijn functie als minister van Financiën in de regering van president Hollande. Macron zette in op een boodschap van hervorming en vernieuwing. Met zijn progressieve en pro-Europese boodschap sprak hij veel jonge kiezers aan. Aan de andere kant kreeg hij ook een deel van Fillons aanhang, omdat hij zich uitsprak voor een hervorming van de Franse economie en het economisch liberalisme. Door zijn plannen om werkloosheid te bestrijden was hij ook in staat om een groep linkse kiezers aan zich te binden.
Macron won de eerste stemronde van de presidentsverkiezingen met 23% van de stemmen. Samen met Le Pen (21% van de stemmen) ging hij door naar de tweede stemronde, waar hij een verpletterende overwinning behaalde en bijna twee derde (66%) van de stemmen kreeg.
Verloop
Anders dan in Nederland en België, worden van de Franse verkiezingen een spektakel gemaakt. Dit is te vergelijken met het verloop van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In Nederland en België vinden de verkiezingen op één dag plaats en na de verkiezingen is meteen duidelijk wie de winnaar is. In Frankrijk gaat dit anders. Tijdens de eerste stemronde mogen alle partijen een kandidaat naar voren schuiven en kunnen de Fransen op al die kandidaten gestemd worden. De twee kandidaten met de meeste stemmen gaan door naar de twee stemronde. Tijdens de tweede stemronde kan er alleen op e twee kandidaten gestemd worden die doorgegaan zijn. De Fransen gaan dan weer stemmen en de kandidaat met de meeste stemmen wordt de nieuwe Franse president.
Toch hoeven er volgens de Franse wet geen twee stemrondes nodig te zijn. Als er tijdens de eerste stemronde al een kandidaat is met meer dan helft van alle stemmen heeft gewonnen, wordt hij of zij meteen de nieuwe Franse president. Dit was voor de laatste keer het geval in in 1958. Tegenwoordig gebeurt dat echter bijna nooit: er zijn gewoonweg te veel kandidaten.
Kandidaten
Eerste stemronde
De eerste stemronde vond plaats op 23 april. Men had de keuze uit elf kandidaten, waarvan er vijf in de peilingen meer dan 5% van de stemmen hadden. Zij werden de hoofdkandidaten genoemd, aangezien er een grote kans was dat één van hen de nieuwe Franse president werd. Op de kaart van de eerste ronde (rechts) is te zien welke gemeenten voor welke kandidaat stemden. Geel is Macron, donkerblauw is Le Pen, lichtblauw is Fillon en rood is Mélenchon.
Alle kandidaten staan hieronder:
| Kandidaat Partij Vertaling |
Richting | Stroming | Campagne | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Centrum | Europeanisme |  |
|||
_01_cropped.jpg) |
Radicaal-rechts | Euroscepsis |  |
|||
.jpg) |
Centrumrechts tot rechts | Europeanisme |  |
|||
| 125px | Links | Euroscepsis |  |
|||
_(cropped).jpg) |
Centrumlinks | Europeanisme |  |
|||
 |
Radicaal-rechts | Harde euroscepsis |  |
|||
.jpg) |
Centrumrechts | Euroscepsis |  |
|||
.jpg) |
Radicaal-links | Antikapitalisme Euroscepsis |
||||
 |
Radicaal-rechts | Harde euroscepsis |  |
|||
 |
Radicaal-links | Antikapitalisme |  |
|||
.jpg) |
Diverse | Euroscepsis |  |
|||
.jpg){kind=link}
Tweede stemronde
De tweede stemronde vond plaats op 7 mei. De twee kandidaten waren Emmanuel Macron en Marine Le Pen. Op de kaart in het gedeelte van de infobox van de tweede ronde is te zien welke gemeenten voor welke kandidaat stemden. Geel is Macron en donkerblauw is Le Pen.
| Kandidaat Partij Vertaling |
Richting | Stroming | Campagne | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Centrum | Europeanisme | |
|||
|
Radicaal-rechts | Euroscepsis | |
|||
Bij de verkiezingen won Macron met 66% van de stemmen. Le Pen had haast 34% van de stemmen. Op 14 mei trad Macron aan als nieuwe president van de Franse Republiek.