Progressivisme
Het progressivisme is een politieke stroming of ideologie die gericht is op vooruitstrevendheid en vooruitgang. Het tegenovergestelde van progressivisme is conservatisme, een stroming die juist zoveel mogelijk dingen wil behouden zoals ze zijn.
Ideologie
Een ideologie is een verzameling van ideeën over hoe de samenleving gevormd moet worden (welke regels er zouden moeten zijn en hoe de rangorde aan de hand van die regels bepaald wordt) en aan de hand van welke waarden en normen ze moet functioneren (wie welke taken krijgt en hoe deze taken uitgevoerd moeten worden).
De basis van het progressivisme is het vooruitgangsgeloof: het geloof dat sociale vooruitgang mogelijk is en dat de mensheid op die manier moet moet ontwikkelen. Deze gedachte komt voort uit de Verlichting in de zeventiende eeuw. Daarnaast speelt ook het idee van maakbaarheid een belangrijke rol. Veel progressieven vinden dat de overheid de samenleving (deels) zelf volgens progressief model kan of moet inrichten (maken).
Politiek
In de meeste partijen is progressivisme geen hoofdideologie, maar eerder een onderdeel van een andere ideologie. De meeste sociaalliberale, sociaaldemocratische en socialistische partijen zijn progressief.
In Nederland kunnen D66, Volt, de PvdA, GroenLinks, de Partij voor de Dieren en BIJ1 gezien worden als uitgesproken progressieve partijen. De SP, DENK en ChristenUnie zijn meer progressief dan conservatief, maar niet uitgesproken progressief. In België worden Vooruit/PS en Groen/Ecolo gezien als progressieve partijen. Open VLD en het MR kennen zowel een conservatieve als progressieve vleugel.
Voorbeelden van progressieve partijen in het buitenland zijn de Democratische Partij in de Verenigde Staten, de Parti socialiste in Frankrijk, zowel de Labour Party als de Liberal Democrats in het Verenigd Koninkrijk en de Congrespartij in India.