Texas

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Texas The Lone Star State
Hoofdstad	Austin
Aantal inwoners	29.183.290 (2020)
Oppervlakte	696.241 km²
Gouverneur	Greg Abbott (R)
Lid van de VS sinds	1845
Portaal Verenigde Staten

Een kaart van Texas

Texas is een staat van de Verenigde Staten. Texas ligt in het zuiden van het land en grenst aan de staten New Mexico, Oklahoma, Arkansas en Louisiana. Daarnaast grenst de staat nog aan buurland Mexico en de Golf van Mexico. Texas is na Alaska de grootste staat qua oppervlakte en na Californië de grootste staat qua inwonersaantal. In de staat wonen ruim 29 miljoen mensen. De hoofdstad van Texas is Austin, maar andere belangrijke steden zijn Dallas en Houston. De staat wordt ook wel The Lone Star State (De eenzame sterrenstaat) genoemd, naar de enkele ster op de vlag van Texas.

Voor de komst van de Europeanen werd Texas door verschillende inheemse volkeren bewoond. Oorspronkelijk was Texas een Spaanse kolonie en werd later onderdeel van Mexico. In Texas woonden echter een hoop Amerikaanse kolonisten, die zich in 1836 afscheidden van Mexico. Zij wilden een staat van de Verenigde Staten, maar werden niet direct toegelaten. Texas werd daardoor een tijdje een zelfstandige republiek en trad in 1854 toe. De toetreding van Texas tot de Verenigde Staten leidde tot de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog, aangezien Mexico Texas nog steeds als haar grondgebied erkende. Het grensconflict eindigde in een Amerikaanse overwinning. Nog geen 16 jaar later, in 1861, scheidde Texas zich weer af en trad toe tot de Geconfedereerde Staten van Amerika. Texas wilde namelijk de slavernij beschermen en vocht tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog voor de Confederatie (voorstanders van de slavernij). Texas was de laatste staat waar de slaven bevrijd werden en trad weer toe tot de Verenigde Staten in 1866. Na 1900 werden er veel olievelden in de staat gevonden en kreeg de staat met veel immigratie vanuit Mexico te maken. Nog altijd is aardolie belangrijk voor de Texaanse economie.

Texas staat bekend als een "rode staat", wat betekent dat een grote meerderheid van de inwoners op de Republikeinse Partij stemt. Tegenwoordig wordt Texas ook meer een swing state. Texas heeft een eigen unieke cultuur, die zowel door de Verenigde Staten als Mexico beïnvloed is. Texas staat bekend om zijn ranches, rodeo, cowboys, tex-mex en countrymuziek. Daarnaast wordt er nog gezegd Everything is bigger in Texas ("Alles is groter in Texas") en Don't mess with Texas! ("Spot niet met Texas!").

Geografie

Landschap

El Capitan

Texas is na Alaska de grootste staat van de Verenigde Staten. In het zuiden wordt de staat gescheiden van Mexico door de Rio Grande, die loopt van het plaatsje El Paso naar de Golf van Mexico. De meeste steden liggen in het oosten van de staat. In het oosten van de staat ligt de Golf van Mexico. Het Texaanse kustgebied ligt gedeeltelijk onder zeeniveau. Ook vind je voor de kust verschillende eilanden, de zogeheten Texas barrier islands. Dit zijn langwerpige eilanden, die een kleine zee creëren tussen de eilanden en de kust. Hierdoor ontstaan zogeheten estuaria. Tussen de eilanden zijn verschillende openingen naar de Golf van Mexico. Deze estuaria zijn voornamelijk natuurgebieden. Het kustgebied maakt deel uit van de Gulf Coastal Plains. Hier is de grond erg vruchtbaar en veel steden liggen in dit gebied. In dit gebied vind je duingebieden, meren, bossen en moerassen.

Het midden van de staat wordt ook de North Central Plains genoemd. Het gebied is vrij vlak en wordt omringd door een aantal gebergten. In het zuiden ligt de Edwards Plateau, in het westen de Caprock Escarpment en in het oosten de Eastern Cross. Het gebied kan vergeleken worden met de prairies en ook hier liggen veel steden. Het landschap heeft enkele heuvels en de plantengroei bestaat vooral uit eikenbomen, caryabomen en iepen. In het noorden loopt het gebied over naar de Great Plains. Het noorden van Texas is onderdeel van dit gigantische gebied, dat helemaal tot aan Canada loopt. Het noordelijkste stukje van Texas wordt ook wel de Texas Panhandle genoemd. Hier vind je ook veel bossen en prairies. Het westen van de staat bestaat vooral uit woestijnen met bergen. Hier vindt men vooral graslanden met lage struiken. Ook zijn er enkele gebieden. Hoewel Texas bekend staan om zijn woestijnen, is dit slechts 10% van het landschap.

Het hoogste punt van de staat is Guadalupe Peak met 2.667 meter.

Grootste steden

Grootste steden van Texas
Houston San Antonio		Naam	Inwoners	County	Dallas Austin
	1.	Houston	2.320.268	Harris County
	2.	San Antonio	1.547.253	Bexar County
	3.	Dallas	1.343.573	Dallas County
	4.	Austin	978.908	Travis County
	5.	Fort Worth	909.585	Tarrant County
	6.	El Paso	681.728	El Paso County
	7.	Arlington	398.854	Tarrant County
	8.	Corpus Christi	326.586	Nueces County
	9.	Plano	287.677	Collin County
	10.	Laredo	262.491	Webb County

Klimaat

Herfst in Texas

Texas heeft verschillende klimaatsoorten door de grootte van de staat. Het oosten van de staat heeft te maken met een gematigd zeeklimaat. Hier heeft men te maken met zachte winters en warme zomers. De kustgebieden in het zuiden hebben een Middellands Zeeklimaat met warme zomers en zachte winters. Beide gebieden met te maken met neerslag gedurende het gehele jaar. Het westen van de staat heeft een woestijnklimaat. Afhankelijk van de plaats zijn de temperaturen hoog of laag. In deze gebieden valt vrij weinig regen. Hoewel Texas vaak wordt afgebeeld als woestijnachtig, bestaat Texas slechts voor een klein gedeelte uit woestijn. Hierdoor komt het woestijnklimaat alleen voor in het westen en aan de Mexicaanse grens. Op de grenzen tussen de gebieden met een woestijnklimaat en de gebieden met zeeklimaat ligt een steppeklimaat. In deze gebieden in het droog, maar minder droog als in het woestijnklimaat. De temperaturen kunnen hier zowel hoog als laag zijn.

Tornado's komen vaak voor in Texas, vooral in het noorden. Noord-Texas behoort namelijk tot de zogeheten Tornado Alley, een gebied met veel tornado's. Per jaar komen er gemiddeld 139 tornado's voor in Texas, waardoor Texas de staat is met de meeste tornado's per jaar. Tornado's komen vooral voor in de maanden april, mei en juni. In het noorden komen ook vaak zware onweersbuien voor. Zowel de onweersbuien als de tornado's ontstaan door droge lucht uit Mexico die botst met koude lucht uit Canada. Door de ligging van Texas aan de Golf van Mexico komen er af en toe orkanen voor in de staat. Texas heeft met minder orkanen te maken dan andere staten rond de Golf van Mexico, maar het zijn de zwaardere orkanen die over Texas heengaan. Orkanen zorgen meestal voor veel schade in de staat. De dodelijkste orkaan in de Verenigde Staten is ook in Texas aan land gekomen. Dit was orkaan Galvelston in 1900, waarbij tussen de 8.000 en 12.000 mensen om het leven kwamen. Vaak gaan orkanen langs Texas heen over Louisiana, maar Texas kan dan nog steeds veel last krijgen van de tropische stormen die ontstaan door de orkanen.

Door klimaatverandering heeft Texas zowel te maken met droogte als overstromingen. Een gedeelte van de Texaanse kust ligt onder zee niveau en dreigt te overstromen door de stijging van de zeespiegel en plotselinge, hevige regenbuien. Andere gebieden hebben juist met droogte te maken. Texas heeft bijna niet met sneeuwstormen te maken, maar in februari 2021 werd de staat getroffen door een sneeuwstorm. Dit leidde tot een grote stroomstroming in de staat. Sneeuwstormen komen af en toe in de staat voor; eerder gebeurde dit al in 2004.

Bevolking

Bevolkingsgroepen

Texas heeft ook de meeste Tsjechische Amerikanen van alle staten.

Texas is een van de snelst groeiende staten qua bevolking. Texas heeft tegenwoordig (anno 2020) iets meer dan 29 miljoen inwoners. In het jaar 2000 waren dit er nog 20 miljoen. Texas is na Californië de staat met de meeste inwoners. De bevolking van Texas groeit snel door de vele immigratie. Texas ligt aan de Mexicaanse grens en veel Spaanstalige immigranten uit Latijns-Amerika komen via Texas naar de Verenigde Staten. Deze immigranten komen vooral uit Mexico zelf, maar ook veel uit Honduras, Guatemala en El Salvador. Een deel van deze immigranten is op illegale wijze de Verenigde Staten binnengekomen. Zij werken en wonen wel in Texas (en betalen soms zelfs belasting), maar staan niet bij de overheid geregistreerd. Deze mensen heten ongedocumenteerde immigranten en in Texas wonen daarvan zo'n 1,6 miljoen. De meeste van hen hebben een verblijfsvergunning of hebben asiel aangevraagd. Zo'n 4,1 miljoen inwoners van de staat zijn in het buitenland geboren.

Texas heeft de immigratie een multiculturele bevolking. 42% van de inwoners bestaat uit blanke Amerikanen en 39% is Latino. 12% van de bevolking is Afro-Amerikaans, 6% Aziatisch en het overige gedeelte bestaat vooral uit inheemse volkeren. De Afro-Amerikanen in Texas zijn in veel gevallen de nakomelingen van de voormalige slaven in de staat. De meeste Aziatische Amerikanen zijn afkomstig uit Vietnam of China. De meeste blanke Amerikanen hebben een Ierse, Engelse of Duitse migratieachtergrond. Een belangrijke bevolkingsgroep zijn de Tejanos. Zij stammen af van de Spaanse kolonisten uit het koloniale tijdperk. Een derde van de bevolking is Tejano.

Taal

Dat zowel Engels (boven) als Spaans (onder) een belangrijke rol speelt in Texas wordt duidelijk door de vele tweetalige boorden.

Volgens de grondwet heeft Texas geen officiële taal. Toch kan men het Engels als officieel zien, aangezien die taal wordt gebruikt in het onderwijs, de rechtspraak en de politiek. Ook spreken de meeste Texanen (alleen) Engels en worden wetten in het Engels opgesteld. Uit onderzoek blijkt dat 66% van de Texanen thuis Engels spreekt. De inwoners van Texas hebben een merkbaar dialect. Het Engels dat in de staat wordt gesproken wordt vaak het Texaans-Engels genoemd. Dit dialect is vergelijkbaar met dat wat gesproken wordt in andere zuidelijke staten, zoals New Mexico of Louisiana. Het Texaans-Engels is ook beïnvloed door het Spaans uit Mexico, waardoor o.a. een hoop leenwoorden zijn overgenomen. Bekende woorden uit het Texaans-Engels zijn howdy? (Hoe gaat het?) en yonder (daar ergens).

Het Spaans heeft ook een belangrijke rol in de staat, doordat er veel mensen uit Mexico en andere Spaanstalige landen in Latijns-Amerika in de staat wonen en werken. Ook grenst Texas aan het Spaanstalige Mexico, waar het veel handel meedrijft. In de politiek wordt het Spaans soms gebruikt door bijvoorbeeld de gouverneur. Ook wordt er veel campagne gevoerd in het Spaans, aangezien een deel van de Spaanstaligen geen of een slechte kennis van het Engels heeft. Sinds 1999 is het verplicht voor alle scholieren in Texas om twee jaar lang Spaans te krijgen als schoolvak. Sinds 2007 worden academische testen zowel in het Engels als Spaans aangeboden. Hoewel veel Spaanstalige inwoners ook Engels spreken, zijn er gebieden waar vooral Spaans in het dagelijks leven wordt gesproken. Dit is vooral langs de Mexicaanse grens. Hier biedt de overheid zelfs diensten in het Spaans aan. Zo is in het stadje El Cenizo tweetalig (Spaans en Engels).

Oorspronkelijk had het Duits ook een belangrijke status in Texas, door de vele immigranten uit Duitsland. Sinds de Eerste Wereldoorlog is dit minder het geval. Het Duitse dialect dat in de staat gesproken wordt heet ook wel het Texas-Duits. Tegenwoordig wonen de meeste Duitstalige in Fredericksburg en omgeving. In het oosten van de staat wordt ook Frans gesproken door de nabijheid van Louisiana. Andere belangrijke talen zijn Vietnamees, Tagalog, Hindi, Koreaans, Koerdisch, Tsjechisch en Chinees.

Religie

Texas heeft ook veel megakerken; enorm grote kerkgebouwen waar heel veel mensen tegelijk een dienst kunnen volgen.

Het christendom speelt een belangrijke rol in de samenleving van Texas. Texas ligt is de zogeheten Biblebelt; een gebied in het zuidwesten van de Verenigde Staten. Dit gebied staat bekend als streng-christelijk en conservatief. Het christendom heeft er meer aanhang dan in andere staten. Texas ligt meer aan de rand van deze Bible Belt, waardoor het iets minder streng is dan andere staten uit dat gebied (zoals Alabama). Toch beschouwt 77% van de Texanen zich als christelijk. Hiervan hangt 50% het protestantisme aan en 23% de Rooms-Katholieke Kerk. Het overige procent bestaat uit andere christelijke stromingen, zoals de Oosters-Orthodoxe Kerk, de Mormoonse Kerk en de Jehova's getuigen. De belangrijkste protestantse stromingen zijn het evangelicisme, het methodisme en het baptisme.

18% van de bevolking hangt geen religie aan of is niet religieus. Kleinere geloven zijn het jodendom, de islam, het hindoeïsme en het sikhisme.

Onderwijs

Texas heeft verschillende universiteiten, zoals:

• De University of Texas
• De Texas State University
• De University of Houston
• De University of North Texas
• De Texas Tech University

Politiek

Statelijke politiek

Het parlementsgebouw van Texas

Het dagelijks bestuur van Texas is in de handen van een gouverneur. De huidige gouverneur van Texas is Greg Abbott van de Republikeinse Partij. De gouverneur wordt gekozen door middel van rechtstreekse verkiezingen elke vier jaar. Er zijn geen limieten voor het aantal termijnen; iemand kan letterlijk herkozen worden tot dat diegene sterft of besluit zich niet meer verkiesbaar te stellen. In vergelijking met andere staten heeft de gouverneur van Texas vrij weinig macht. De gouverneur wordt geholpen door een luitenant-gouverneur en verschillende ministers. De luitenant-gouverneur en bijna alle ministers worden ook via verkiezingen door de bevolking gekozen. Hierdoor kunnen er dus mensen van verschillende partijen in een regering zitten. De luitenant-gouverneur helpt de gouverneur en is zijn plaatsvervanger. Ook is deze de voorzitter van de Senaat.

Het parlement van Texas wordt de Texas Legislature genoemd en bestaat uit twee kamers. Dit zijn:

• Het Huis van Afgevaardigden, bestaande uit 150 zetels, die elke twee jaar gekozen worden.
• De Senaat, bestaande uit 31 zetels, die elke vier jaar gekozen worden.

In beide kamers heeft de Republikeinse Partij een meerderheid. De overige zetels worden opgevuld door Democraten.

Het rechtssysteem van Texas is een stuk uitgebreider dan in andere staten. Ook is het een stuk ingewikkelder. In Texas bestaat de doodstraf nog steeds en het is de staat die het er meeste gebruik van maakt. Tussen 1976 en 2021 kregen maar liefst 573 mensen de doodstraf.

Bestuurlijke indeling

Zie Lijst van county's in Texas voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Texas is verdeeld in 254 county's en is daardoor de staat met de meeste counties. Hieronder zie je een kaart met alle county's!

Landelijke politiek

Ted Cruz, een van de bekendste politici uit Texas

Oorspronkelijk was Texas een "blauwe staat". Tussen de jaren 1870 en 1970 stemde de inwoners van de staat vrijwel alleen op de Democratische Partij. Dit was ook het geval in andere staten in het zuidoosten van de Verenigde Staten. Toentertijd waren de Democraten conservatief. Toen de Democratische Partij een stuk progressiever werd, kreeg de Republikeinse Partij veel steun. Texas is sinds de jaren 1980 een "rode staat", wat betekent dat het erg Republikeins is. Texas stemt tijdens landelijke verkiezingen vaak op Republikeinse kandidaten en de Republikeinen hebben ook een meerderheid in de staat. In de laatste jaren lijkt dit te veranderen. Mede door immigratie en vergrijzing is Texas tegenwoordig een swing state, die Republikeins leunt. Dit betekent dat de Republikeinen er vaak winnen, maar Democratische kandidaten er ook kans hebben. Vooral tijdens presidentsverkiezingen zie je dat Democratische presidentskandidaten steeds meer stemmen krijgen en de winst voor de Republikeinen steeds kleiner wordt. Texas is voor de Republikeinen een belangrijke staat, aangezien het na Californië de meeste kiesmannen heeft. Wie Texas wint wint gelijk een heleboel kiesmannen. Voor de Democraten is het daarom ook interessant om Texas te winnen. Initiatieven als Turn Texas Blue en politici als Beto O'Rourke hebben de Democratische Partij populairder gemaakt in de staat.

In het Amerikaans Congres wordt Texas vertegenwoordigd door 36 afgevaardigden en twee senatoren. Van de afgevaardigden zijn 23 Republikeins en 13 Democratisch. De twee senatoren (Ted Cruz en John Cornyn) zijn beide van de Republikeinse Partij. President Lyndon B. Johnson was in Texas geboren en woonde er ook lang. Ook George W. Bush heeft een groot deel van zijn leven in Texas gewoond en het is zijn thuisstaat (hoewel hij in Connecticut geboren is). President Dwight D. Eisenhower was weliswaar in Texas geboren, maar zijn thuisstaat was Kansas (waar hij het grootste gedeelte van zijn leven woonde).

Onafhankelijkheid?

Deze vlag wordt veel door de onafhankelijkheidsbeweging gebruikt.

De roep voor een onafhankelijk Texas komt eens in de zoveel tijd in het nieuws. Texas heeft een van de grootste onafhankelijkheidsbewegingen in de Verenigde Staten. Veel voorstanders van Texaanse onafhankelijkheid wijzen naar de unieke cultuur van de staat en de economie. De cultuur van Texas is namelijk ook erg door de Mexicaanse cultuur beïnvloed, waardoor de staat een eigen cultuur die verschillend is van de Amerikaanse cultuur. Ook is Texas op het gebied van economie een van de belangrijkste staten. Voorstanders van de onafhankelijkheid wijzen naar de oliebronnen in de grond, waarvan de opbrengsten voor Texas zelf gebruikt kunnen worden. Ook zijn er historische redenen, aangezien Texas zeven jaar lang een zelfstandig land geweest is en zich tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog had afgescheiden. Tegenstanders vinden dit een slecht idee, aangezien Texas te afhankelijk zou zijn van olieopbrengsten en voelen zich ook verbonden met de Verenigde Staten.

Texas is altijd een "rebel" geweest in de Verenigde Staten. In de jaren 1990 begon de campagne Texas. It's Like a Whole Other Country (Texas. Het is een heel ander land), wat de staat als een ander land uitbeeldde. In diezelfde tijd werd de Republic of Texas Organization opgericht, die onafhankelijk als doel heeft. Eens in de zoveel tijd wordt er aan de bevolking gevraagd of zij voor of tegen een onafhankelijk Texas zijn. De laatste keer dat dit gebeurde was in 2016. Toen gaf slechts 26% aan voor een onafhankelijk Texas te zijn, maar 40% gaf aan dit te zijn als Hillary Clinton president geworden was. Vaak zie je dat het percentage iets stijgt wanneer een Democraat president is, terwijl het iets zakt wanneer een Republikein dit is. Net als bij onafhankelijkheidsbewegingen in andere staten is dit vooral kritiek op de nationale politiek.

Hoewel veel Texanen zeggen dat in de grondwet van Texas staat dat "zij zichzelf kunnen afscheiden en een onafhankelijk land kunnen worden als de bevolking van de staat dit wil (zonder tussenkomst van het Amerikaans Congres)", is dit niet waar. Als eerste staat dit niet in de Texaanse grondwet en ten tweede kan geen enkele Amerikaanse staat zich afscheiden volgens de wet. Wel staat in de grondwet van Texas dat de staat kan worden opgesplitst door middel van een referendum onder de bevolking in vijf kleinere staten. De reden hiervoor is dat Texas tijdens het toetreden tot de Verenigde Staten enorm groot was.

Economie

	Bestuurlijke indeling van de Verenigde Staten van Amerika (lijst)
Alabama - Alaska - Arizona - Arkansas - Californië - Colorado - Connecticut - Delaware - Florida - Georgia - Hawaï - Idaho - Illinois - Indiana - Iowa - Kansas - Kentucky - Louisiana - Maine - Maryland - Massachusetts - Michigan - Minnesota - Mississippi - Missouri - Montana - Nebraska - Nevada - New Hampshire - New Jersey - New Mexico - New York - North Carolina - North Dakota - Ohio - Oklahoma - Oregon - Pennsylvania - Rhode Island - South Carolina - South Dakota - Tennessee - Texas - Utah - Vermont - Virginia - Washington - West Virginia - Wisconsin - Wyoming Niet-onafhankelijke gebieden en federaal district van de Verenigde Staten Amerikaans-Samoa - Guam - Noordelijke Marianen - Puerto Rico - Amerikaanse Maagdeneilanden - Washington D.C. - Kleine afgelegen eilanden van de Verenigde Staten