Mexico: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Zet gerust iets terug als je het mist. Veel lijsten met enkel rode namen verwijderd, ook andere veranderingen.)
 
(42 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{zie doorverwijspagina|Mexico (doorverwijspagina)}}
 
{{zie doorverwijspagina|Mexico (doorverwijspagina)}}
 +
{{Portaal beschikbaar|Mexico|Flag_of_Mexico.svg}}
 
{{Mexico}}
 
{{Mexico}}
−
[[Bestand:El Castillo Chitzen Itza.jpg|300px|right|thumb|[[Chichén Itzá]]]]
 
 
[[Bestand:IslaContoy-PeterMaas.JPG|300px|right|thumb|Een strand in [[Quintana Roo]]]]
 
[[Bestand:IslaContoy-PeterMaas.JPG|300px|right|thumb|Een strand in [[Quintana Roo]]]]
−
[[Bestand:Pico Orizaba1.jpg|300px|right|thumb|De vulkaan [[Citlaltépetl]]]]
 
−
[[Bestand:Baja California Desert.jpg|300px|right|thumb|Een woestijn op het schiereiland [[Baja California]]]]
 
−
[[Bestand:Kaimanfische (Lepisosteus).jpg|300px|right|thumb|Vier [[lepisosteus|lepisosteuzen]]]]
 
 
[[Bestand:Mexico BMNG.png|300px|right|thumb|Een satelliet van Mexico]]
 
[[Bestand:Mexico BMNG.png|300px|right|thumb|Een satelliet van Mexico]]
−
[[Bestand:Torres y Minarete de Agua Caliente.jpg|300px|right|thumb|De stad [[Tijuana]]]]
+
'''Mexico''', officieel de '''Verenigde Mexicaanse Staten''', is een [[land (staat)|land]] en [[republiek]] in [[Noord-Amerika]]. Het land grenst in het noorden aan de [[Verenigde Staten]], in het oosten aan de [[Golf van Mexico]], in het zuidoosten aan de [[Caraïbische Zee]] en de [[Belize (land)|Belize]], in het zuidwesten aan [[Guatemala]] en in het westen aan de [[Grote Oceaan]]. Ook behoren enkele eilanden in de zeeën en oceanen rondom Mexico tot het land. De hoofdstad van Mexico is [[Mexico-Stad]]. Het land heeft meer dan 128 miljoen inwoners.
−
[[Bestand:Mexico.DF.Fuente.De.la.Diana.640x480.jpg|300px|right|thumb|Een fontein in [[Mexico-Stad]]]]
+
 
−
[[Bestand:Canon del Sumideiro 2.jpg|300px|right|thumb|[[Cañon del Sumideiro]]]]
+
Qua inwonersaantal is Mexico het op negen na grootste land ter wereld. Op het gebied van oppervlakte staat Mexico op de 13e plek. Na [[Canada]], de [[Verenigde Staten]], [[Brazilië]] en [[Argentinië]] is Mexico het grootste land van het [[Amerika (continent)|Amerikaanse]] continent.  
−
'''Mexico''', de '''Mexicaanse Federatie''' of officieel de '''Verenigde Mexicaanse Staten''' is een federale constitutionele staat/republiek/[[Land (staat)|land]].
 
−
Het is een land in [[Midden-Amerika]]/[[Noord-Amerika]], grenzend aan de [[Verenigde Staten]] in het noorden, [[Belize (land)|Belize]] en de [[Caraïbische Zee]] in het zuidoosten, [[Guatemala]] in het zuidwesten, de [[Grote Oceaan]] in het westen en de [[Golf van Mexico]] in het oosten.  
 
−
Ook enkele [[eiland]]en behoren tot Mexico.  
 
−
De [[hoofdstad]] is de miljoenenstad [[Mexico-Stad]] en ligt op wel 2240 meter boven de [[zeespiegel]]. Het land heeft ongeveer zo'n 111 [[miljoen]] inwoners.
 
−
Mexico is het op vijf na grootste land van het Amerikaanse continent (dus Noord-Amerika, Midden-Amerika én [[Zuid-Amerika]] bij elkaar).
 
  
 
== De naam Mexico ==
 
== De naam Mexico ==
 +
Na de onafhankelijkheid van [[Spanje]] noemde Mexico zichzelf hetzelfde als zijn hoofdstad Mexico-Stad. Voorheen stond Mexico bekend onder de naam [[Nieuw-Spanje]].
  
−
Na de onafhankelijkheid van [[Spanje]] heette Mexico het zelfde als zijn hoofdstad Mexico-Stad.
+
De oorspronkelijke afkomst van het woord "Mexico" is volgens velen afgeleid uit het [[Nahuatl]]. Dat is de taal van de [[Azteken]]. Het is afgeleid van het Nahuatlse woord ''Mēxihtli'' of ''Mextli''. Mēxihco betekent ''woonplaats van de Mēxihtli''. Vele geleerden bedachten andere betekenissen voor deze naam. Een bekend voorbeeld daarvan is [[Bernardino de Sahagun]]. Hij dacht dat de naam ''de navel van de maan'' betekende.
−
Mexico-Stad zou zijn gesticht als Ténochtitlan.
+
 
−
De oorspronkelijke afkomst van het woord "Mexico" is volgens velen afgeleid van de [[Nahuatl (taal)|Nahuatl-taal]].
+
In het [[Spaans]] wordt de naam van het land geschreven als ''México''. De komma ([[accent aigu]]) op de "e" geeft aan waar de [[klemtoon]] in het woord ligt. De "x" wordt in het Spaans niet als "ks" maar als "g" uitgesproken. Hierdoor noemen Mexicanen hun land zelf ''Meh-gie-koo''.
−
Het is afgeleid van het Nahuatlaanse woord ''Mēxihtli'' of ''Mextli''.
 
−
Mēxihco betekent woonplaats van de Mēxihtli.
 
−
Vele geleerden bedachten andere betekenissen voor deze naam.
 
−
Een bekend voorbeeld daarvan is [[Bernardino de Sahagun]], hij dacht dat de naam ''de navel van de maan'' betekende.
 
  
 
== Geschiedenis ==
 
== Geschiedenis ==
−
 
+
Mexico is een land met een lange en woeste geschiedenis. Er waren vroeger grote rijken gevestigd in het gebied waar nu Mexico ligt. Later zou het een kolonie worden van [[Spanje]].
−
Mexico is een land met een lange en woeste geschiedenis.
 
−
Er waren vroeger grote rijken gevestigd in het gebied waar nu Mexico ligt.
 
−
Later zou het een kolonie worden van [[Spanje]].
 
  
 
=== Prehistorie ===
 
=== Prehistorie ===
 +
De eerste vestigingen in Mexico waren van een bepaald inheems volk, genaamd de [[Olmeken]]. Die cultuur had een hoge ontwikkeling tussen 1200 voor [[Christus]] en 500 voor Christus. Vooral ontwikkelde de cultuur zich aan de [[Golf van Mexico]]. De Olmeken leefden van de landbouw. Verder beoefende men hier ook de jacht en de visserij. Een van de meest bekende archeologische prehistorische opgravingen in Mexico is [[La Venta]] in de staat [[Tabasco (staat)|Tabasco]]. Hier zijn vele symmetrische gebouwen gevonden. La Venta leek op een klein dorp.
  
−
==== De Olmeken ====
+
De Olmeken ontwikkelden een speciale kalender en waren net zo geïnteresseerd in [[sterrenkunde]] en [[rekenen]] als hun opvolgers: de [[Azteken]] en de [[Maya's]]. Er werd ook een schrift ontwikkeld. Als gevolg van een grote natuurramp in het gebied waar de Olmeken leefden, verdween de cultuur plotseling. De Olmeekse cultuur is de moedercultuur van Mexico.
−
De eerste vestigingen in Mexico waren van een bepaald [[indianen]]volk, genaamd de [[Olmeken]].
 
−
Deze cultuur had een hoge ontwikkeling tussen 1200 voor [[Christus]] en 500 voor Christus.
 
−
Vooral ontwikkelde de cultuur zich aan de [[Golf van Mexico]].
 
−
De Olmeken leefden van de landbouw.
 
−
Verder beoefende men hier ook de jacht en de visserij.
 
−
Één van de meest bekende archeologische prehistorische opgravingen in Mexico is [[La Venta]] in de staat [[Tabasco (staat)|Tabasco]].
 
−
Hier zijn vele symmetrische gebouwen gevonden.
 
−
La Venta leek op een klein dorp.
 
−
De Olmeken ontwikkelden een speciale kalender en waren net zo geïnteresseerd in [[sterrenkunde]] en [[rekenen]] als hun opvolgers: de [[Azteken]] en de [[Maya's]].
 
−
Er werd ook een schrift met allemaal rare tekeningetjes en tekentjes ontwikkeld.
 
−
Als gevolg van een grote natuurramp in het gebied waar de Olmeken leefden, verdween de cultuur plotseling.
 
−
De Olmeekse cultuur is de moeder-cultuur van Mexico.
 
  
−
=== Klassiek Mexico ===
+
=== Azteken en Maya's ===
 +
{{Zie ook|Zie voor meer informatie de artikelen [[Azteken]] en [[Maya's]]}}
 +
[[Bestand:El Castillo Chitzen Itza.jpg|300px|right|thumb|[[Chichén Itzá]]]]
 +
De Azteken waren een volk dat oorspronkelijk uit Noord-Amerika kwamen. Ze waren nomaden die zich eerst [[Chica's]] noemden. Volgens een legende zouden ze op een dag ergens vestigen waar een cactus met een slang en een arend stond. De cactus stond op de plaats waar nu het huidige [[Mexico-Stad]] ligt. Ze veranderden van nomaden tot een landbouwvolk. Hun cultuur was nog indrukwekkender en dan de Olmeekse cultuur. Op de plaats waar nu Mexico-Stad ligt werd [[Tenochtitlan]] gesticht. De stad lag op een meer. Hier waren prachtige hoge piramides en tempels. In de tempels waren vele bloederige mensenoffers. De bekendste, grootste en mooiste tempel was de [[Zonnetempel]]. De hoogontwikkelde beschaving van de Azteken eindigde toen de Spaanse ontdekkingsreiziger [[Hernán Cortés]] hun aanviel. De koning die toen regeerde over het Azteekse Rijk, genaamd [[Montezuma]], werd ontvoerd door Cortés en vermoord. Het Azteekse Rijk werd een kolonie van Spanje en Ténochtitlan werd helemaal verwoest.
  
−
==== De Azteken als baas in het noorden ====
+
Toen de Azteken de baas over het noorden waren van Mexico, werden de Maya's de baas van het zuiden van Mexico. Ze leefden in een uitgebreid gebied rond [[Zuid-Mexico]], [[Belize (land)|Belize]], [[Honduras]] en [[Guatemala]]. Ook zij hadden een hoogontwikkelde cultuur. Ze handelden vaak met de Azteken en hun zuidelijke buren: de [[Inca's]]. De Maya's konden nog beter rekenen dan de Azteken. De Maya's hadden niet een land, maar verschillende stadstaten. De grootste steden waren [[Palenque]], [[Tikal]], [[Copán (plaats)|Copán]], [[Bonampak]], [[Yaxchilán]] en [[Chichén Itzá]]. Elke stad werd geregeerd door een [[koning]] en [[priester]]s. De koningen hadden prachtige grote paleizen. Op een moment hield de cultuur van de Maya's op. Over de prachtige gebouwen kwamen dikke lagen oerwoud te liggen. Niemand weet hoe de Maya's aan hun einde zijn gekomen.
−
De Azteken waren een volk dat oorspronkelijk uit Noord-Amerika kwamen.
 
−
Ze waren nomaden die zich eerst [[Chica's]] noemden.
 
−
Volgens een legende zouden ze op een dag ergens vestigen waar een cactus met een slang en een arend stond.
 
−
De cactus stond op de plaats waar nu het huidige [[Mexico-Stad]] ligt.
 
−
Ze veranderden van nomaden tot een landbouw-volk.
 
−
Hun cultuur was nog indrukwekkender en dan de Olmeekse cultuur.
 
−
Op de plaats waar nu Mexico-Stad ligt werd [[Tenochtitlan]] gesticht.
 
−
De stad lag op een meer.
 
−
Hier waren prachtige hoge piramides en tempels.
 
−
In de tempels waren vele bloederige mensenoffers.
 
−
De bekendste, grootste en mooiste tempel was de [[Zonnetempel]].
 
−
De Maya's ontwikkelden een apart alfabet en bestudeerden de natuur en de hemel.
 
−
Ze waren ook erg goed in rekenen zoals hun voorouders: de Olmeken.
 
−
De hoogontwikkelde beschaving van de Azteken eindigde toen de [[Spanje|Spanjaard]] [[Cortés]] hun aanviel.
 
−
De koning die toen regeerde over het Azteekse Rijk, genaamd [[Montezuma]], werd ontvoerd door Cortés en vermoord.
 
−
Het Azteekse Rijk werd een kolonie van Spanje en Ténochtitlan werd helemaal verwoest.
 
  
−
==== De Maya's als baas in het zuiden ====
+
Toen de twee grootste beschavingen van Mexico (die van de [[Maya's]] en de [[Azteken]]) eindigden, vestigde zich een nieuw volk in het noordoosten van Mexico: de [[Teotihuacan]]. Dat gebied werd ook wel de [[Vallei van Mexico]] genoemd. De Teotihuacan woonden in een droge regio van Mexico. Hun huizen waren van steen met een rieten dak. Later vestigden ze zich ook rond het verlaten Ténochtitlan.
−
Toen de Azteken de baas over het noorden waren van Mexico, werden de Maya's de baas van het zuiden van Mexico.
+
[[Bestand:PanoramaMexico.jpg|1000px|center|thumb|Een panorama van Maya-ruïnes in Mexico]]
−
Ze leefden in een uitgebreid gebied rond [[Zuid-Mexico]], [[Belize (land)|Belize]], [[Honduras]] en [[Guatemala]].
 
−
Ook zij hadden een hoogontwikkelde cultuur.
 
−
Ze handelden vaak met de Azteken en hun zuidelijke buren: de [[Inca's]].
 
−
De Maya's konden nog beter rekenen dan de Azteken.
 
−
De Maya's hadden niet een land, maar verschillende stadstaten.
 
−
De grootste steden waren [[Palenque]], [[Tikal]], [[Copán]], [[Bonampak]], [[Yaxchilán]] en [[Chitchén Itzá]].
 
−
Elke stad werd geregeerd door een [[koning]] en [[priester]]s.
 
−
De koningen hadden prachtige grote paleizen.
 
−
Op een moment hield de cultuur van de Maya's op.
 
−
Over de prachtige gebouwen kwamen dikke lagen oerwoud te liggen.
 
−
Niemand weet hoe de Maya's aan hun einde zijn gekomen.
 
−
 
 
−
=== Een nieuwe nomaden-periode ===
 
−
 
 
−
==== Het Teotihuacan-volk ====
 
−
Toen de twee grootste beschavingen van Mexico (die van de [[Maya's]] en de [[Azteken]]) eindigden, vestigde zich een nieuw volk in het noordoosten van Mexico: de [[Teotihuacan]].
 
−
Dit gebied werd ook wel de [[Vallei van Mexico]] genoemd.
 
−
De Teotihuacan woonden in een droge regio van Mexico.
 
−
Hun huizen waren van steen met een rieten dak.
 
−
Later vestigden ze zich ook rond het verlaten Ténochtitlan.
 
  
 
=== Koloniale periode ===
 
=== Koloniale periode ===
 +
Na de val van Ténochtitlan, werd Mexico onderdeel van het [[Spaanse Rijk]]. In die tijd heette de kolonie [[Nieuw-Spanje]]. De kolonie werd bestuurd als onderkoninkrijk. De Spaanse koning wees een heerser aan (een onderkoning) die voor hem Nieuw-Spanje bestuurde. Nieuw-Spanje was belangrijk voor de Spanjaarden. Er werden veel metalen (zoals zilver) gevonden. Ook verbouwde men er verschillende gewassen op [[plantage]]s. Op de plantages moesten inheemse inwoners verplicht werken. De Europese kolonisten brachten ook enkele ziektes met zich mee die niet in Nieuw-Spanje bestonden zoals de [[pest]], de [[mazelen]] en de [[pokken]]. De Europeanen hadden een weerstand tegen die ziektes opgebouwd, maar de inheemse bevolking had die niet. Na enkele epidemieën bleef er weinig van de inheemse bevolking over. Het overige deel van inheemse bevolking werd bekeerd tot het [[christendom]] en moest de Spaanse cultuur overnemen.
  
−
Na de val van Ténochtitlan, hoorde Mexico bij [[Spanje]].
+
In Nieuw-Spanje was de [[slavernij]] ook legaal. Op de plantages werden Afrikaanse slaven te werk gezet. De slavernij zou pas na de onafhankelijkheid van Mexico worden afgeschaft. De Spanjaarden introduceerden een kastenstelsel in Mexico. Het bestuur van Nieuw-Spanje was daardoor volledig in handen van de inwoners die in Spanje geboren waren. Spaanse kolonisten die in Nieuw-Spanje geboren vormden de [[bovenklasse]]. Andere groepen (zoals [[mestiezen]] en inheemsen) stonden lager op de sociale ladder. De belangrijkste handelsposten in Mexico waren [[Veracruz]] (aan de [[Golf van Mexico]]) en [[Acapulco]] (aan de [[Grote Oceaan]]). Er kwam een bloeiende handel en Veracruz en Acapulco werden grote havensteden.
−
Het werd een officiële kolonie.
 
−
Mexico werd Nieuw-Spanje genoemd.
 
−
Men begon te werken met de mijnbouw in Mexico.
 
−
De belangrijkste handelsposten in Mexico waren [[Veracruz]] (aan de [[Golf van Mexico]]) en [[Acapulco]] (aan de [[Grote Oceaan]]).
 
−
Er kwam een bloeiende handel en Veracruz en Acapulco werden grote havensteden.
 
−
De cultuur van de indianen die leefden in Mexico werd beïnvloed door de Spanjaarden.
 
  
 
=== Onafhankelijkheid ===
 
=== Onafhankelijkheid ===
 +
{{Zie hoofdartikel|Mexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog}}
 +
[[File:Don_Miguel_Hidalgo.jpg|right|300px|thumb|[[Miguel Hidalgo]], de [[vader des vaderlands]] van Mexico.]]
 +
Aan het einde van 18e eeuw kwam de [[verlichting]] naar Mexico. Dat zorgde voor nieuwe ideeën over bestuur en kolonialisme. Veel Mexicanen wilden meer invloed op het bestuur van hun land. Later wilden zij onafhankelijkheid van Spanje. De Spaanse koning en zijn aanhangers probeerden de opstandelingen te bestrijden. In 1810 brak uiteindelijk een onafhankelijkheidsoorlog toen de Mexicaanse priester [[Miguel Hidalgo]] de Mexicanen opriep om de wapens te pakken. Die gebeurtenis heet de ''[[Grito de Dolores]]'' (roep uit Dolores) en wordt vandaag de dag nog steeds gevierd.
  
−
De Spanjaarden die gevestigd waren in Mexico, wilden een eigen land vormen in plaats van een kolonie van Spanje blijven.
+
De Spanjaarden verloren de oorlog. Dat kwam deels doordat de Spanjaarden zelf te druk bezig waren met de oorlog tegen [[Napoleon Bonaparte]] in Europa. In alle Spaanse koloniën in Latijns-Amerika braken toen opstanden uit. Zo werden ook landen als [[Peru]], [[Colombia]], [[Chili]] en [[Argentinië]] onafhankelijk. Mexico werd uiteindelijk onafhankelijk van Spanje in 1821.  
−
De Spaanse koning en koningin vonden dat niet goed.
 
−
Er kwamen vele opstandelingen, demonstranten en protesterende mensen.
 
−
Daarna zou er een revolutie komen.
 
−
Na vele overwinningen trokken de Spanjaarden zich een beetje terug.
 
−
De Spanjaarden werden zo bang dat ze zich overgaven.
 
−
Vele andere koloniën van Spanje (zoals [[Chili]], [[Peru]] en [[Colombia]]) werden samen met Mexico onafhankelijk van Spanje.
 
−
Mexico werd onafhankelijk in het jaar [[1825]].
 
  
−
=== [[Moderne Tijd]] ===
+
Na de onafhankelijkheid ontstond een discussie in Mexico hoe het nu verder moest. Uiteindelijk ontstond het [[Eerste Mexicaanse Keizerrijk]]. Generaal [[Agustín de Iturbide]] werd gekroond tot keizer Agustín I. Het keizer was maar van korte duur. Agustín I was zo onpopulair dat verschillende generaals in opstand tegen hem kwamen. Uiteindelijk deed hij troonsafstand en verliet Mexico. Agustín I keerde een jaar later terug om opnieuw keizer te worden, maar hij werd gearresteerd en veroordeeld. Mexico werd daarom in 1823 een republiek met een president als staatshoofd.
  
−
==== [[19e eeuw]] ====
+
=== Vroege 19e eeuw ===
−
Na de nationale onafhankelijkheid werd Mexico voor een korte tijd een keizerrijk, genaamd: het [[Eerste Mexicaanse Keizerrijk]].
+
[[File:Political_divisions_of_Mexico_1821_(location_map_scheme).svg|left|400px|thumb|Mexico in 1821. Je ziet dat Mexico een heel stuk groter was dan dat het nu is.]]
−
De keizer werd [[Agustín de Iturbide]].
+
Oorspronkelijk was Mexico een groot groter dan dat het vandaag de dag is. Het zuidwesten van de Verenigde Staten was oorspronkelijk een onderdeel van Mexico. Dat is het gebied van de staat [[Californië]] tot en met de staat [[Texas]]. Ook de landen van [[Midden-Amerika]] (behalve Panama) behoorden oorspronkelijk tot Mexico. In 1823 splitsten [[Guatemala]], [[El Salvador]], [[Honduras]], [[Costa Rica]] en [[Nicaragua]] zich af van Mexico. Zij vormden vervolgens de [[Verenigde Staten van Centraal-Amerika]], maar in 1839 viel dat land uit elkaar in die vijf kleinere landjes. Ondertussen werd Texas in 1836 onafhankelijk van Mexico, waarna het een Amerikaanse staat werd. De precieze grens tussen Mexico en de Verenigde Staten was onduidelijk, waardoor de spanningen hoog opliepen. Tussen 1846 en 1848 vond de [[Mexicaans-Amerikaanse Oorlog]] plaats, waarbij het Amerikaanse leger het Mexicaanse leger versloeg. Mexico moest vervolgens het noordwesten afstaan aan de Verenigde Staten. Dat gebied bestaat momenteel uit de Amerikaanse staten Californië, [[Nevada]], [[Utah]], [[Arizona]], [[New Mexico]] en [[Colorado]].  
−
Na een paar maanden was Mexico geen keizerrijk meer, maar een republiek.
 
−
Dat kwam door een financiële crisis.
 
−
Agustín de Iturbide probeerde nog de republikeinen aan te vallen, maar werd uiteindelijk gevangengenomen en verbannen.
 
−
Mexico werd gesplitst in een aantal provincies, samen werd Mexico de [[Verenigde provincies van Midden-Amerika]] genoemd.
 
−
Mexico-Stad werd de hoofdstad en de zetel van de regering.
 
−
Mexico kreeg ruzie met de [[Verenigde Staten]] over het strook land bij de rivier de [[Rio Grande]].
 
−
De Rio Grande stroomt langs de grens van beide landen.
 
−
De Verenigde Staten werden boos en bezette Mexico van het jaar [[1846]] tot het jaar [[1848]].
 
−
Vele gebieden van Mexico werden veroverd door de Verenigde Staten.
 
−
Mexico kreeg een conflict met [[Frankrijk]].
 
−
Daardoor kwam er een oorlog.
 
−
Mexico veranderde weer in een keizerrijk, genaamd: het [[Tweede Mexicaanse Keizerrijk]].
 
−
Het [[keizerrijk]] zou eindigen en weer in een republiek veranderen.
 
  
−
==== [[20e eeuw]] ====
+
Ondertussen kreeg [[Antonio López de Santa Anna]] steeds meer macht in handen. Hij begon Mexico als een dictatuur te besturen. In 1855 vond de [[Revolutie van Ayulta]] plaats, waarbij Santa Anna omvergeworpen werd. De revolutie was het begin van een nieuw tijdperk: de [[Reforma]] (hervorming). Twee jaar later nam Mexico een liberale grondwet aan. Hierdoor kreeg het land [[godsdienstvrijheid]] en een [[scheiding tussen kerk en staat]]. De conservatieven waren daar niet blij mee. Tussen 1857 en 1860 voerden de conservatieve en liberalen de [[Hervormingsoorlog]] met elkaar. De liberalen wonnen die oorlog uiteindelijk.  
−
In Mexico waren vele opstanden over de politieke partijen.
 
−
Vooral toen de Mexicaan [[Obregon]] de baas van Mexico werd.
 
−
Obregon werd het hoofd van Mexico in het jaar [[1920]].
 
−
Omdat vele Mexicanen Obregon zo haatten, kwam er een oorlog: de [[Cristero Oorlog]].
 
−
Het volk was erg tegen Obregon.
 
−
Daarom werden er nieuwe verkiezingen gehouden.
 
−
Dit keer werd Obregon weer gekozen.
 
−
Hij werd deze keer vermoord door het volk.
 
−
In [[1994]] werd Mexico vrienden met [[Canada]] en de [[Verenigde Staten]].
 
−
De eerste president van Mexico werd [[Vicente Fox]].
 
  
−
== Geografie ==
+
Mexico had echter hoge schulden opgelopen tijdens de oorlog. Mexico kon de schulden niet meer betalen, waardoor president [[Benito Juárez]] het betalen uitstelde. In 1861 vond de [[Franse interventie in Mexico]] plaats, waarbij de Fransen Mexico binnenvielen. Zij steunden de Mexicaanse conservatieven en besloten van Mexico een keizerrijk te maken (het [[Tweede Mexicaanse Keizerrijk]]) onder leiding van [[Maximiliaan van Mexico|Maximiliaan I]]. De Fransen lukten het niet om heel Mexico onder hun controle te krijgen. Zij trokken zich in 1866 terug uit Mexico, waarna Maximiliaan werd afgezet en vermoord. Vervolgens werd de republiek weer hersteld.
  
−
=== Algemeen ===
+
===Porfiriaat en de Mexicaanse Revolutie===
−
Mexico ligt in het zuidelijke uiteinde van [[Noord-Amerika]] en in het noordelijke uiteinde van [[Midden-Amerika]].
+
{{Zie ook|Lees de volgende artikelen voor meer informatie: [[Porfiriaat]] en [[Mexicaanse Revolutie]].}}
−
De kustlijn van Mexico is erg lang.
+
[[File:Pancho_and_his_followers.jpg|right|300px|thumb|[[Pancho Villa]] en zijn aanhangers tijdens de Mexicaanse Revolutie.]]
−
Rond Mexico zijn talrijke eilanden.
+
In 1876 kwam [[Porfirio Díaz]] aan de macht, waardoor er een einde aan de liberale hervormingen kwam. Díaz trok tijdens zijn tweede termijn steeds meer macht naar zich toe. Hij zorgde dat verkiezingen vervalst werden, waardoor hij president kon blijven. Ook verving hij veel van zijn tegenstanders in het parlement en onderdrukte de bevolking. Zijn regeerperiode staat bekend als het Porfiriaat. Tijdens deze periode maakte Mexico een grote economische groei door. Díaz verkocht namelijk veel natuurlijke hulpbronnen aan Amerikaanse en Britse bedrijven. Het grootste gedeelte van de bevolking zag niets van die groei.  
−
Mexico heeft twee grote bergketens.
 
−
In het westen ligt het [[Sierra Madre Occidentale Gebergte]].
 
−
De hoogste berg in dit gebergte is de [[Cerro Gordo]] met 3340 [[meter]].
 
−
In het noordoosten van Mexico ligt het [[Sierra Madre Oriëntale Gebergte]].
 
−
De hoogste berg in dit gebergte is de [[Peña Nevada]] met 3664 meter.
 
−
In de buurt hier van ligt de [[Chihuahua-woestijn]].
 
−
In het midden van Mexico ligt het [[Eje Neovolcánico Gebergte]].
 
−
Tussen deze drie gebergtes ligt de [[Mexicaanse Hoogvlakte]] die ook wel de Sierras Transversales genoemd wordt.
 
−
Verder zijn er ook nog het [[Sierra de California Gebergte]] en het [[Sierra Madre de Sur Gebergte]].
 
−
De Mexicaanse kust aan de Grote Oceaan is langer dan de kust aan de Golf van Mexico.
 
−
Mexico is het enige land dat twee baaien bevat in twee verschillende oceanen.
 
−
Bekende kenmerken van Mexico zijn het schiereiland Yucatan en het schiereiland [[Baja California]].
 
  
−
=== Rivieren & Meren ===
+
In 1910 kwam de bevolking in opstand tijdens de Mexicaanse Revolutie. Díaz werd toen afgezet en [[Francesco I. Madero]] werd president. De revolutionairen wilden van Mexico een democratie maken, maar in 1911 vielen de revolutionairen uit elkaar. Onder de revolutionairen vielen zowel gematigde liberalen (zoals Madero) en radicale rebellenleiders (zoals [[Emiliano Zapata]] en [[Pancho Villa]]). Tussen die twee groepen brak een strijd los die tot 1920 zou duren. De Mexicaanse Revolutie was een roerige periode, waarin leiders elkaar snel opvolgden. Na 1920 keerde langzamerhand de rust terug in Mexico.
−
In Mexico zijn weinig rivieren, op het [[schiereiland]] [[Yucatan]] ligt wel een grote rivier, de [[Rio Hondo]].
 
−
Andere grote rivieren zijn de [[Suchiate]], de [[Rio Lerma]] en de [[Usumacinta]].
 
−
De grens met [[Belize (land)|Belize]] wordt gevormd door een kanaal aan de Rio Hondo.
 
−
De [[Rio Bravo]] is de allerlangste rivier van heel Mexico.
 
−
De rivier de Usumacinta vormt de grens met [[Guatemala]].
 
−
De Rio Lerma en de [[Rio Balsas]] monden in de [[Grote Oceaan]].
 
−
Een andere belangrijke rivier is de [[Colorado Rivier]] die ook door de [[Verenigde Staten]] stroomt.
 
−
In Mexico zijn ook binnenlandse rivieren (dat betekent dat de rivieren niet in zee monden).
 
−
Een bekende binnenlandse rivier is de [[Rio Casas Grandes]] die in de [[Chihuahua-woestijn]] ligt.
 
−
De meeste rivieren in Mexico hebben weinig water.
 
−
Bijna geen van hen is bevaarbaar.
 
−
In Mexico zijn talrijke meren en vijvers.
 
−
De belangrijkste is het [[Chapalameer]] in de Mexicaanse staat [[Jalisco]].
 
−
Andere grote meren zijn het [[Meer van Patzcuaro]], het [[Zirahuénmeer]] en het [[Cuitzeomeer]].
 
−
De laatste drie opgenoemde meren liggen allemaal in de Mexicaanse staat [[Michoacán]].
 
  
−
== Klimaat ==
+
=== Institutionele Revolutie ===
−
Mexico ligt op de [[Kreeftskeerkring]].
+
[[File:MexicaliBraceros,1954.jpg|left|300px|thumb|Mexicaanse arbeiders staan in [[Mexicali]] in de rij om in de Amerikaanse staat [[Californië]] te werken. In de periode van het Mexicaanse wonder ontstond er ook veel Mexicaanse gastarbeid in de Verenigde Staten.]]
−
Het klimaat in Mexico verschilt van regio.
+
Tussen 1929 en 2000 stond Mexico onder leiding van de [[Institutioneel Revolutionaire Partij]] (PRI). Deze periode staat bekend als de ''Institutionele Revolutie''. Mexico was tijdens deze periode in feite een [[eenpartijstaat]] en [[dictatuur]]. De verkiezingen werden vervalst, waardoor de PRI-kandidaten bijna altijd zouden winnen. Toch was de dictatuur in Mexico enigszins verborgen. De PRI was bedoeld om de Mexicaanse Revolutie voort te zetten. De partij wist aan de ene kant [[armoede]] in Mexico te bestrijden. Tussen de jaren 1940 en 1970 beleefde Mexico grote economische groei. Die periode staat bekend als het [[Mexicaanse wonder]]. Doordat de PRI de oliesector had [[nationalisatie|genationaliseerd]], gingen de olie-inkomsten direct in de Mexicaanse schatkist. Hierdoor kon de Mexicaanse overheid veel geld uitgeven aan [[infrastructuur]], onderwijs en gezondheidszorg.  
−
In het noorden kan het bijvoorbeeld hartstikke warm woorden vanwege de droge woestijnen en in het zuiden is het een vochtig en tropisch klimaat met regenwouden en oerwouden.
 
−
De gebieden van Mexico die hoger gelegen zijn, zijn warmer dan de lage en vlakke gebieden.
 
−
In het zuidoosten zijn moerassen.
 
−
Het klimaat aan de kust is ook veel koeler dan in het binnenland.
 
−
De laagste temperatuur ooit opgemeten in Mexico was -26 °C en de hoogste was 50 °C.
 
−
In gebieden waar het klimaat gematigd is, valt er minder dan 350 mm regen per jaar.
 
−
Mexico heeft een regenseizoen.
 
−
Die duurt van de maand [[mei]] tot [[oktober]].
 
−
De gemiddelde temperatuur van heel Mexico is 19 °C.
 
  
−
== Flora & Fauna ==
+
Toch bleven sommige delen van Mexico erg arm. Ook maakte de PRI gebruik van onderdrukking, corruptie en fraude om aan de macht te blijven. Vanaf de jaren 1960 ontstonden er protestacties tegen de PRI. Studentengroepen wilden dat Mexico een democratisch land werd, terwijl radicaal-linkse groepen het land in een [[communisme|communistisch]] land wilden veranderden. De PRI kreeg de steun van de Verenigde Staten. Tijdens de [[Vuile Oorlog (Mexico)|Vuile Oorlog]] ging de Mexicaanse overheid erg ver om haar politieke tegenstanders uit de weg te ruimen. De Amerikanen gaven steun aan die acties, omdat zij vreesden dat het communisme voet aan de grond in Mexico zou krijgen.  
−
Mexico is een land met een diverse en speciale natuur.
 
−
Met meer dan 200.000 soorten planten en dieren is Mexico een erg natuurlijk en milieuvriendelijk land.
 
−
Er zijn ongeveer 735 soorten [[reptiel]]en, ongeveer 450 soorten [[zoogdier]]en en ongeveer 290 soorten [[amfibie]]ën.
 
−
Over planten gesproken, heeft Mexico ongeveer 26.000 verschillende soorten planten.
 
−
Wel zo'n 170.000 [[km²]] (vierkante kilometer) van heel Mexico behoort tot natuurlijke en milieuvriendelijke plaatsen.
 
−
Er zijn 34 biosferen (een soort eco-systemen), 64 nationale parken (=extra beschermde natuurgebieden), 4 natuurlijke monumenten, 26 fauna-flora beschermgebieden, 4 gebieden met een gewone natuurlijke bescherming en 17 natuur-heiligdommen.
 
  
−
== Politieke gezichtspunten ==
+
Vanaf de jaren 1980 ging het bergafwaarts met de Mexicaanse economie. Het land had grote schulden, terwijl de olie-inkomsten daalden. De PRI besloot daarom te bezuinigen en meer over te laten aan de markt. Langzamerhand verloor de partij steeds meer aanhangers. Aan de rechterkant ontstond de [[Nationale Actiepartij]], terwijl aan de linkerkant de [[Partij van de Democratische Revolutie]] ontstond. Tijdens de jaren 1980 en 1990 werd Mexico langzamerhand een democratie met meerdere politieke partijen. In 2000 koos Mexico voor het eerst in ruim 70 jaar een president die geen lid was van de PRI: [[Vicente Fox]] van de Nationale Actiepartij. Dat moment wordt gezien als het einde van de Institutionele Revolutie.
−
Mexico is een federale, democratische en constitutionele republiek.
 
−
De regering is gebaseerd op een presidentieel stelsel.
 
−
De president van Mexico is het staatshoofd, de opperbevelhebber én de regeringsleider van Mexico.
 
−
[[Felipe Calderón]] is de huidige president van Mexico.
 
−
Mexico heeft veel politieke partijen.
 
−
De politiek van Mexico is een tweekamerstelsel (dan is er een Eerste Kamer en een Tweede Kamer).
 
−
De kamers bestaan uit een kabinet van ministers, die noem je ook wel "staatssecretarissen".
 
−
Ook is er een Huis van Afgevaardigden en een Senaat.
 
−
Net zoals in Nederland worden er verkiezingen gehouden voor de politieke partijen.
 
−
De drie belangrijkste en grootste partijen van Mexico zijn: de [[Nationale Actie Partij van Mexico]] (afgekort: PAN), de [[Partij van de Democratische Revolutie van Mexico]] (afgekort PRD) en de [[Institutionele Revolutionaire Partij van Mexico]] (afgekort PRI).
 
−
De PRI is de oudste partij van alle drie de partijen.
 
−
In de twintigste eeuw was de PRI de belangrijkste partij van Mexico.
 
−
De belangrijkste partij van nu is de Nationale Actie Partij.
 
  
−
=== De 8 belangrijkste partijen ===
+
===21e eeuw===
−
#Nationale Actie Partij van Mexico
+
[[File:Fuerza_del_Estado_Michoacán.jpg|right|300px|thumb|Vandaag de dag is nog steeds de [[Mexicaanse drugsoorlog]] aan de gang in het land.]]
−
#Partij van de Democratische Revolutie van Mexico
+
Onder president Fox werden geheime documenten uit het PRI-tijdperk vrijgegeven. Ook werd Mexico een stuk democratischer en werd er meer gedaan aan de bestrijding van drugs. Toch bleef de kloof tussen arm en rijk groot in het land. In 2006 werd Fox opgevolgd door zijn partijgenoot [[Felipe Calderón]]. Onder Calderón liep de [[Mexicaanse drugsoorlog]] verder uit de hand. De president besloot het leger in te zetten tegen de drugskartels. Tijdens Calderóns regeerperiode vielen meer dan 45.000 doden door de oorlog. In 2012 werd Calderón opgevolgd door de PRI-kandidaat [[Enrique Peña Nieto]]. Hij voerde enkele hervormingen door op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Ook werden democratische hervormingen doorgevoerd. Het presidentschap van Peña Nieto staat echter ook bekend om zijn vele [[corruptie]]schandalen en drugsgeweld. In 2014 werden 43 studenten door de Mexicaanse drugskartel gekidnapt, wat tot veel woede onder de Mexicaanse bevolking leidde.
−
#Institutionele Revolutionaire Partij van Mexico
 
−
#Partij van de Arbeid van Mexico
 
−
#Groene Ecologische Partij van Mexico
 
−
#Convergentie van Mexico
 
−
#Nieuwe Alliantie van Mexico
 
−
#Sociaaldemocratische Partij van Mexico
 
  
−
=== Buitenlands beleid ===
+
In 2018 brak een nieuwe periode in de Mexicaanse geschiedenis. [[Andrés Manuel López Obrador]] van de nieuwe partij [[Morena]] werd tot president gekozen en kreeg een meerderheid in het parlement. De drie grote traditionele partijen leden flinke verliezen. López Obrador staat bekend als een [[links-populisme|linkse populist]]. Tijdens zijn presidentschap pakte corruptie en drugsgeweld aan, kwam er meer geld voor onderwijs en gezondheidszorg en werd er meer gedaan aan [[armoede]] en [[sociale ongelijkheid]] in het land. López Obrador werd in 2024 opgevolgd door partijgenoot [[Claudia Sheinbaum]], nadat zij een grote meerderheid tijdens de verkiezingen behaalde. Sheinbaum werd daardoor de eerste vrouwelijke president van Mexico. Zij heeft belooft om het beleid van López Obrador door te zetten.
−
[[Bestand:Felipe Calderon 20090130.jpg|200px|left|thumb|[[Felipe Calderón]], de huidige president van Mexico]]
 
−
Mexico heeft banden met vele verschillende landen.
 
−
Het doet mee met vele lidmaatschappen.
 
−
Een belangrijke economische partner van Mexico is de [[Verenigde Staten]].
 
−
Mexico doet mee aan de militaire missies van de [[Verenigde Naties]].
 
−
Mexico speelt een grote rol in de politiek van de wereld.
 
−
Vroeger had Mexico een hele goede band met [[Zuid-Amerika]] en [[Midden-Amerika]].
 
−
Tegenwoordig heeft het een betere band met [[Noord-Amerika]].
 
  
−
==== Lijst van lidmaatschappen ====
+
== Geografie ==
  
−
Dit zijn de organisaties waar Mexico lid van is:
+
=== Landschap ===
 +
[[Bestand:Baja California Desert.jpg|300px|right|thumb|Een woestijn op het schiereiland [[Baja California]]]]
 +
[[Bestand:Pico Orizaba1.jpg|300px|right|thumb|De vulkaan [[Citlaltépetl]]]]
 +
Mexico ligt in het zuidelijke uiteinde van [[Noord-Amerika]] en in het noordelijke uiteinde van [[Midden-Amerika]]. De kustlijn van Mexico is erg lang. Het land ligt ingeklemd tussen de [[Atlantische Oceaan]] en de [[Grote Oceaan]]. Rond Mexico bevinden zich talrijke eilanden. Voorbeelden zijn de [[Revillagigedo-eilanden]] en [[Isla Guadalupe]].
  
−
* [[Verenigde Naties]]
+
Het land heeft drie grote bergketens: de [[Oostelijke Sierra Madre]], de [[Westelijke Sierra Madre]] en de [[Zuidelijke Sierra Madre]]. De hoogste berg in Westelijke Sierra Madre is de [[Cerro Gordo]] met 3340 [[meter]]. De hoogste berg in de Oostelijke Sierra Madre is de [[Peña Nevada]] met 3664 meter. De drie gebergten vormen samen een soort van ring, waarin het [[Hoogland van Mexico]] ligt. Dat is een vrije vlakke regio waar de meeste Mexicanen wonen. Ook ligt hier de [[Chihuahuawoestijn]]. Door Mexico loopt ook de [[Trans-Mexicaanse Vulkanengordel]]. Hier ligt ook de beroemde vulkaan [[Popocatépetl]].
−
* [[Organisatie van Amerikaanse Staten]]
 
−
* [[Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst]]
 
−
* [[Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling]]
 
−
* [[Veiligheids- en Welvaartsalliantie van Noord-Amerika]]
 
−
* [[G8+5]]
 
−
* [[Caricom]]
 
−
* [[Raad van Europa]]
 
−
* [[Organisatie van Niet-gebonden Landen]]
 
−
* [[Zuid-Amerikaanse Statengemeenschap]]
 
  
−
=== Strijdkrachten ===
+
Aan de Mexicaanse oostkust ligt de [[Golf van Mexico]]. Hier bevindt zich ook het schiereiland [[Yucatán]], wat tussen de Golf van Mexico en de Caribische Zee ligt. In het westen ligt het schiereiland [[Neder-Californië]]. Tussen dat schiereiland en het vasteland ligt de [[Golf van Californië]].
  
−
Wel 175.000 mensen uit Mexico werken in het leger van Mexico.
+
=== Rivieren & Meren ===
−
Het leger is verdeeld in:
+
In Mexico zijn weinig rivieren. Op het schiereiland Yucatan ligt wel een grote rivier, de [[Hondo (rivier)|Hondo]]. Andere grote rivieren zijn de [[Suchiate]], de [[Rio Lerma]] en de [[Usumacinta]]. De grens met [[Belize (land)|Belize]] wordt gevormd door een kanaal aan de Rio Hondo. De [[Rio Bravo]] is de langste rivier van heel Mexico. De rivier de Usumacinta vormt de grens met [[Guatemala]]. De Rio Lerma en de [[Rio Balsas]] monden in de [[Grote Oceaan]]. Een andere belangrijke rivier is de [[Colorado (rivier)|Colorado]] die ook door de [[Verenigde Staten]] stroomt. In Mexico zijn ook binnenlandse rivieren (dat betekent dat de rivieren niet in zee monden). Een bekende binnenlandse rivier is de [[Rio Casas Grandes]] die in de [[Chihuahuawoestijn]] ligt. De meeste rivieren in Mexico hebben weinig water. Bijna geen van hen is bevaarbaar.
−
 
 
−
* het Mexicaanse Leger (130.000 soldaten)
 
−
* de Mexicaanse Marine (37.000 soldaten)
 
−
* de Mexicaanse Luchtmacht (8.000 soldaten)
 
  
−
=== Mensenrechten ===
+
In Mexico zijn talrijke meren en vijvers. De belangrijkste is het [[Chapalameer]] in de Mexicaanse staat [[Jalisco]]. Andere grote meren zijn het [[Meer van Patzcuaro]], het [[Zirahuénmeer]] en het [[Cuitzeomeer]]. De laatste drie opgenoemde meren liggen allemaal in de Mexicaanse staat [[Michoacán de Ocampo]].
−
De mensenrechten van Mexico waren vroeger niet zo goed.
 
−
Tegenwoordig is het wat beter, maar het is weer slecht geworden sinds het jaar 1992.
 
−
Er is geweld tegen vrouwen/jonge meisjes en marteling tegen [[indianen]].
 
−
De mensenrechten in het zuiden van Mexico zijn slechter dan het noorden van Mexico (het deel wat aan de [[Verenigde Staten]] grenst).
 
  
−
==== Seksuele moorden ====
+
=== Flora & Fauna ===
−
Ongeveer 50 % van de vrouwen/jonge meisjes in Mexico lijdt aan geweld.
+
[[Bestand:Kaimanfische (Lepisosteus).jpg|300px|left|thumb|Vier [[lepisosteus|lepisosteuzen]]]]
−
Vooral de arme vrouwen/jonge meisjes worden vaak aangevallen met geweld.
+
Mexico is een land met een diverse en speciale natuur. In Mexico komen meer dan 200.000 soorten planten en dieren voor. Er zijn ongeveer 735 soorten [[reptiel]]en, ongeveer 450 soorten [[zoogdier]]en en ongeveer 290 soorten [[amfibie]]ën. Over planten gesproken, heeft Mexico ongeveer 26.000 verschillende soorten planten.
−
De ergste plaats waar deze dingen is in [[Ciudad Juárez]].
 
−
Jaarlijks worden er honderden vrouwen uit deze stad verkracht en daarna vermoord.
 
−
Dit gebeurde sinds het jaar [[1992]].
 
−
De criminelen wachten de vrouwen/jonge meisjes van hun werk of school af.
 
−
Vooral als jonge meisjes bij de bushalte moeten wachten.
 
−
Vrouwen/jonge meisjes van 12 tot 21 jaar zijn het meest slachtoffer van de verkrachters.
 
−
In Ciudad Juárez zijn vele criminelen als [[maffia]] en [[drugs]]verkopers.
 
−
Zij proberen vrouwen/jonge meisjes te kidnappen om te verkrachten.
 
−
Dan verkopen ze die naar een plek waar prostitutie is.
 
−
Als ze dat niet willen, dan worden de vrouwen/jonge meisjes vermoord.
 
−
In [[2001]] heeft de Mexicaanse politie dode lijken van verkrachte vrouwen/jonge meisjes gevonden in de woestijn.
 
−
De verkrachters en moordenaars gaan nog steeds door met dit verschrikkelijke gedoe.
 
  
−
==== Marteling ====
+
In Mexico zijn er 34 biosferen (een soort ecosystemen), 64 nationale parken (=extra beschermde natuurgebieden), 4 natuurlijke monumenten, 26 fauna-flora beschermgebieden, 4 gebieden met een gewone natuurlijke bescherming en 17 natuur-heiligdommen.
  
−
De inheemse bevolking van Mexico ([[indianen]]) worden vaak gediscrimineerd door de blanke Mexicanen die oorspronkelijk uit [[Spanje]] komen.
+
=== Klimaat ===
−
Ze worden dan ook gemarteld en vermoord.
+
Mexico ligt op de [[Kreeftskeerkring]]. Het klimaat in Mexico verschilt van regio. In het noorden kan het bijvoorbeeld hartstikke warm woorden vanwege de droge woestijnen en in het zuiden is het een vochtig en tropisch klimaat met regenwouden en oerwouden. De gebieden van Mexico die hoger gelegen zijn, zijn warmer dan de lage en vlakke gebieden. In het zuidoosten zijn moerassen.
−
Vooral in de staten: [[Chiapas]], [[Jalisco]], [[Oaxaca]] en [[Quintana Roo]] werden veel mensen gemarteld.
 
−
Er kwamen demonstranten die wilden dat de indianen gemarteld werden.
 
−
De politie trad op en de demonstranten hielden op.
 
−
Toch worden er nog steeds indianen gemarteld.
 
  
−
==== Drugshandel ====
+
Het klimaat aan de kust is ook veel koeler dan in het binnenland. De laagste temperatuur ooit opgemeten in Mexico was -26 °C en de hoogste was 50 °C. In gebieden waar het klimaat gematigd is, valt er minder dan 350 mm regen per jaar. Mexico heeft een regenseizoen. Die duurt van de maand [[mei]] tot [[oktober]]. De gemiddelde temperatuur van heel Mexico is 19 °C.
−
Mexico is een levensgevaarlijk land met vele criminelen. Er zijn veel drugsdealers.
 
−
Van Mexico werden eerst tunnels gegraven naar de [[Verenigde Staten]] om drugs daar heen te brengen.
 
−
De Mexicaanse politie en de Amerikaanse Politie (FBI) hebben de tunnels ontdekt.
 
−
Ook brengen mensen drugs over de grens via bussen, vrachtwagens en auto's.
 
−
De meest voorkomende drugs die naar de Verenigde Staten worden gebracht is [[marihuana]].  
 
−
Er wordt veel marihuana stiekem verbouwd in Mexico.
 
  
−
== Bevolking ==
+
== Politiek ==
−
[[Bestand:MXPopgrowth.jpg|300px|right|thumb|De bevolkings-tabel van Mexico]]
+
===Staatsinrichting===
−
[[Bestand:Iglesia de Puebla.jpg|300px|right|thumb|De kerk van [[Puebla]]]]
+
[[Bestand:Claudia Sheinbaum, presidenta de México (54305440189).jpg|right|300px|thumb|[[Claudia Sheinbaum]], de huidige president van Mexico.]]
−
Tijdens de 19e eeuw verdubbelde de Mexicaanse bevolking niet.
+
[[File:LegPalaceDF.JPG|right|300px|thumb|Het gebouw waar de Kamer van Afgevaardigden vergadert]]
−
Dit duurde tot de 20e eeuw.
+
Mexico is een federale, democratische en constitutionele republiek. Dat betekent dat Mexico een [[grondwet]] heeft en is opgericht verschillende staten (soort van provincies). Die staten hebben allemaal een grote mate van [[zelfbestuur]]. Het [[staatshoofd]] van Mexico is een president. De president is ook de [[regeringsleider]] van het land en de opperbevelhebber van het Mexicaanse leger. Om de zes jaar wordt de president gekozen door middel van rechtstreekse verkiezingen. De winnaar van de verkiezingen blijft zes jaar president. Een president mag slechts één termijn dienen; presidenten kunnen dus niet herkozen worden. De huidige president van Mexico is [[Claudia Sheinbaum]] van de partij [[Morena]].  
−
De bevolking steeg enorm van [[1930]] tot [[1980]].
 
−
Vooral in Mexico-Stad steeg de bevolking veel.
 
−
Mexico-Stad werd een metropool en nu is Mexico-Stad de tweede dichtstbevolkte stad van de hele wereld na [[Tokio]].
 
−
De groeicijfers waren meer dan 3 % van de bevolking.
 
−
Na 20 jaar verdubbelde de Mexicaanse bevolking.
 
−
Er wordt verwacht dat Mexico als snel 120 miljoen inwoners gaat krijgen.
 
−
Maar de bevolking begon minder te groeien in de periode van het jaar [[1995]] en het jaar [[2000]].
 
−
De gemiddelde levensverwachting steeg van 36 in [[1895]] tot 72 in [[2000]].
 
−
In het begin van de 20e eeuw leefden 90 % van alle Mexicanen op het platteland of in dorpjes.
 
−
Tegenwoordig wonen de meeste Mexicanen in de steden.
 
−
De meest dichtstbevolkte plaatsen in Mexico zijn Mexico-Stad, [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]], [[Monterrey]] en [[Puebla]].
 
−
De minst bevolkte plaatsen in Mexico zijn vooral in [[Baja California Sur]], [[Campeche (staat)|Campeche]] en [[Quintana Roo]].
 
−
In [[1895]] sprak nog 17 % van de Mexicaanse bevolking nog de inheemse indiaanse taal.
 
−
In [[2000]] sprak slechts nog 7 % van de Mexicaanse bevolking de inheemse indiaanse taal.
 
−
Inheemse gemeenschappen werden verdreven door de met meerdere Mexicanen die oorspronkelijk uit [[Spanje]] kwamen.
 
−
De [[Verenigde Staten]] is het land waar de meeste Mexicanen wonen na Mexico.
 
−
Vroeger zijn veel Mexicanen over de grens met de Verenigde Staten gevlucht.
 
−
In de Verenigde Staten leven wel ongeveer zo'n 38 miljoen inwoners.
 
−
De Mexicanen hier in de Verenigde Staten leven vooral in de Amerikaanse staten: [[Californië]], [[Texas]], [[New Mexico]] en [[Illinois]].
 
−
Een andere plek waar veel Mexicanen wonen is [[Canada]].
 
−
Het Europese land met de meeste Mexicanen van de hele wereld is [[Duitsland]].
 
−
De vierde bestemming waar veel Mexicanen wonen is [[Spanje]].
 
−
Er leven hier ongeveer zo'n 5.825 Mexicanen.
 
−
Verder zijn er nog Mexicaanse gemeenschappen in het [[Verenigd Koninkrijk]], [[Frankrijk]], [[Zwitserland]], [[Japan]] en [[België]].
 
  
−
=== Etniciteiten ===
+
Naast een regering heeft Mexico ook een parlement: het [[Congres van de Unie]]. Dat parlement bestaat uit twee kamers:
−
Mexico's etniciteiten zijn divers en verschillend.
+
* De [[Kamer van Afgevaardigden (Mexico)|Kamer van Afgevaardigden]], bestaande uit 500 leden. 300 leden worden gekozen via een [[districtenstelsel]] en 200 leden via nationale kieslijsten. De Kamer wordt om de drie jaar herkozen.
−
De meeste mensen Ze zijn een mix van mensen uit [[Spanje]] en de inheemse bevolking (mestizos) 79 %.
+
* De [[Senaat (Mexico)|Senaat]], bestaand uit 128 leden. Zij worden om de zes jaar gekozen en vertegenwoordigen de deelstaten van Mexico.
−
Toch leven er nog kleine groepen indianen in Mexico (8 %).
 
−
De grootste groep van de indianen is de [[Nahuatl]]-stam.
 
−
De blanke Mexicanen (12 %)doen heel racistisch tegen de indianen (zie ook kopje mensenrechten).
 
−
Een andere groep indianen die ook nog voorkomt zijn de huidige [[Maya's (nu)|Maya's]].
 
−
Zij leven niet meer zoals hun machtige voorouders.
 
−
De kleinste groep indianen is de [[Kiliwa]] die slechts met tientallen in [[Baja California]] wonen.
 
−
In Mexico zijn verschillende gemeenschappen.
 
−
Er zijn Amerikaanse, Spaanse, Guatemalaanse, Argentijnse, Colombiaanse, Hondurese, Duitse, Italiaanse, Indische, Cubaanse, El Salvadoraanse, Franse, Chinese, Russische, Canadese, Libanese, Joodse, Japanse, Uruguayaanse, Peruaanse en Koreaanse gemeenschappen in Mexico.
 
−
 
 
−
=== Godsdiensten ===
 
−
Mexico is het tweede meest katholieke land ter wereld na [[Brazilië]] met 88 % katholiek.
 
−
Niet veel mensen hebben een andere godsdienst of geen godsdienst.
 
−
De katholieke kerk in Mexico heeft wel meer dan 74.612.375 aanhangers.
 
−
Vooral in de staten [[Jalisco]], [[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]] en [[Guanajuato]] gelooft men veel in de katholieke kerk.
 
−
Minderheden van het christendom in Mexico zijn de protestantse kerk, oosterse ritus van het christendom en de orthodoxe kerk.
 
−
Protestanten wonen vooral in de staten [[Campeche (staat)|Campeche]],[[Chiapas]] en [[Tabasco (staat)|Tabasco]].
 
−
In de dichtbevolkte steden (zoals [[Mexico-Stad]], [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]], [[Monterrey]] en [[Puebla]]) worden ook andere godsdiensten beoefend.
 
−
De Indische immigranten hier zijn vaak [[moslim]], dus ze geloven in de [[islam]].
 
−
Indiërs die niet in de islam geloven, geloven in het [[hindoeïsme]] en het [[sikhisme]].
 
−
De Chinezen, Japanners en de Koreanen geloven vooral in het [[boeddhisme]], het [[confucianisme]], het [[taoïsme]] en het [[shintoïsme]].
 
  
−
=== Talen ===
+
=== Politieke partijen ===
−
{| class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="250px" style="float:left; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"
+
Op landelijk niveau zijn er zeven grote politieke partijen. Dat zijn:
−
| colspan="2" style="background:#FF1493; color:white;" align="center" bgcolor="#FF1493" | '''Belangrijkste inheemse talen van Mexico'''
+
* [[Groene Partij van Mexico]]
−
|-
+
* [[Institutioneel Revolutionaire Partij]]
−
! style="background:#FF69B4;" align="center" | Taal
+
* [[Morena]]
−
! style="background:#FF69B4;" align="center" | Aantal sprekers
+
* [[Nationale Actiepartij]]
−
|-
+
* [[Partij van de Arbeid (Mexico)|Partij van de Arbeid]]
−
|[[Nahuatl]]
+
* [[Partij van de Burgerbeweging]]
−
| align="right" |1.659.029
+
* [[Partij van de Democratische Revolutie]]
−
|-
 
−
|[[Maya (taal)|Maya]]
 
−
| align="right" |892.723
 
−
|-
 
−
|[[Mixeeks]]  
 
−
| align="right" |510.801
 
−
|-
 
−
|[[Zapoteeks]]  
 
−
| align="right" |505.992
 
−
|-
 
−
|[[Tzotzil (taal)|Tzotzil]]  
 
−
| align="right" |356.349
 
−
|-
 
−
|[[Tzetal (taal)|Tzeltal]]  
 
−
| align="right" |336.448
 
−
|-
 
−
|[[Otomi (taal)|Otomí]]
 
−
| align="right" |327.319
 
−
|-
 
−
|[[Totonaca (taal)|Totonaca]]
 
−
| align="right" |271.847
 
−
|-
 
−
|[[Mazateeks]]  
 
−
| align="right" |246.198
 
−
|-
 
−
|[[Huasteeks]]
 
−
| align="right" |173.233
 
−
|-
 
−
|}
 
  
−
==== Binnenlandse en inheemse talen ====
+
=== Bestuurlijke indeling ===
−
Het [[Spaans]] is de officiële taal van Mexico. De taal wordt ook door de meeste Mexicanen gesproken. Maar 7 % van de bevolking spreekt het [[Nahuatl (taal)|Nahuatl]].
+
Mexico heeft 31 staten en één federaal district ([[Mexico-Stad]]). Iedere staat heeft een eigen [[gouverneur]], regering en parlement. De gouverneur wordt om de zes jaar gekozen door de bevolking. Mexico-Stad is een federaal district, omdat men niet wilde dat een staat de eer had om de hoofdstad te hebben. Ondanks het verschil in naam heeft Mexico-Stad dezelfde rechten als andere staten.  
−
Dit is de taal van de indiaanse Nahuatl-stam. De regering van Mexico erkent officieel 63 inheemse talen.
 
−
Verder spreken de opvolgers van de [[Maya's]], de [[Maya's (nu)|Maya's]] van nu, het [[Yukatek Maya]].
 
  
−
==== Buitenlandse talen ====
+
De staten zijn weer verdeeld in gemeenten. Er zijn in totaal 2438 gemeentes in Mexico. De staat met de meeste gemeentes van allemaal is de staat [[Oaxaca (staat)|Oaxaca]] met 570 gemeentes. In tegenstelling hebben de staten [[Baja California]] en [[Baja California Sur]] elk maar 5 gemeenten. Elke gemeente heeft zijn eigen burgemeester. Om de drie jaar wordt er een nieuwe gekozen. Naast de burgemeester zijn er ook de gemeenteraad en de wethouders. Die hebben ook een termijn van drie jaar lang.
−
Vanwege dat Mexico zo dicht bij de [[Verenigde Staten]] ligt, spreekt men ook veel [[Engels]].
 
−
Het Engels komt vaak voor in de films, muziek enz. in de stedelijke centra.
 
−
In Mexico wordt ook het [[Venetiaans]] gesproken.
 
−
Dat is zo, omdat vroeger de stad [[Puebla]] door Italianen werd gesticht.
 
−
Die Italianen kwamen uit de stad [[Venetië]], vandaar dus.
 
−
Bijna alle inwoners van Puebla spreken nu Venetiaans.
 
−
In [[Veracruz]] spreekt men ook Venetiaans.
 
−
Het [[Duits]] wordt ook gesproken in Mexico.
 
−
Het dialect van het Duits wat hier gesproken wordt is [[Platduits]].
 
−
Platduits is afgeleid van zowel het Duits als het [[Nedersaksisch]].
 
−
Deze talen worden vooral gesproken in [[Chihuahua (staat)|Chihuahua]], [[Zacatecas]], [[Durango]] en [[Campeche (staat)|Campeche]].
 
−
In Veracruz wordt ook nog [[Frans]] gesproken.
 
−
Andere steden waar ook Frans gesproken wordt zijn [[Jicaltepec]], [[Perote]], [[San Rafael]] en [[Mentidero]].
 
−
Er wordt ook [[Catalaans]], [[Baskisch]], [[Arabisch]], [[Hebreeuws]], [[Jiddisch]], [[Sefardisch]] gesproken in Mexico.
 
−
 
 
−
=== Lijst met de 20 grootste steden van Mexico ===
 
−
{| class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%"
 
−
! colspan="11" align="center" | Lijst met de 20 grootste steden
 
−
|-
 
−
! rowspan="23" width:150 |<br />
 
−
[[Bestand:Edificios en San Jerónimo, Monterrey Mexico.jpg|200px|Monterrey]]<br />[[Monterrey]]<br />
 
−
 
 
−
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Nummer
 
−
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Stadsnaam
 
−
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Stedelijke bevolking
 
−
! rowspan="23" width:150 |
 
−
[[Bestand:Toluca.jpg|border|200px|Toluca]]<br />[[Toluca]]<br />
 
−
[[Bestand:Acapulco - Visto desde la Capilla Ecuménica de la Paz.JPG|200px|Acapulco]]<br />[[Acapulco]]<br />
 
−
[[Bestand:Acueducto de Noche y tormenta.jpg|200px|Santiago de Querétaro]]<br />[[Santiago de Querétaro]]<br />
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 1 || align="left" | '''[[Mexico-Stad]]''' || align="left" | 18.847.433
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 2 || align="left" | '''[[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]]''' || align="left" | 4.095.853
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 3 || align="left" | '''[[Monterrey]]''' || align="left" | 3.664.331
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 4 || align="left" | '''[[Puebla]]''' || align="left" | 2.109.049
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 5 || align="left" | '''[[Toluca]]''' || align="left" | 1.610.786
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 6 || align="left" | '''[[Tijuana]]''' || align="left" | 1.483.992
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 7 || align="left" | '''[[Léon (Mexico)|Léon]]''' || align="left" | 1.425.210
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 8 || align="left" | '''[[Ciudad Juarez]]''' || align="left" | 1.313.338
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 9 || align="left" | '''[[Torreon]]''' || align="left" | 1.110.890
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 10 || align="left" | '''[[San Luis Potosi]]''' || align="left" | 1.104.034
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 11 || align="left" | '''[[Santiago de Querétaro]]''' || align="left" | 1.014.705
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 12 || align="left" | '''[[Merida]]''' || align="left" | 897.740
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 13 || align="left" | '''[[Mexicali]]''' || align="left" | 855.962
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 14 || align="left" | '''[[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]]''' || align="left" | 805.666
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 15 || align="left" | '''[[Tampico]]''' || align="left" | 803.196
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 16 || align="left" | '''[[Culiacan]]''' || align="left" | 793.730
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 17 || align="left" | '''[[Cuernavaca]]''' || align="left" | 787.556
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 18 || align="left" | '''[[Acapulco]]''' || align="left" | 786.830
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 19 || align="left" | '''[[Chihuahua (stad)|Chihuahua]]''' || align="left" | 784.882
 
−
|-
 
−
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 20 || align="left" | '''[[Morelia]] '''|| align="left" | 776.467
 
−
|}
 
−
 
 
−
=== Volkslied ===
 
−
[[Bestand:Coat_of_arms_of_Mexico.svg|200px|left|thumb|Het wapen van Mexico]]
 
−
[[Bestand:Flag of Mexico.svg|200px|right|thumb|De vlag van Mexico]]
 
−
Het volkslied van Mexico heet [[Himno Nacional Mexicano]], het is beter bekend als ''Mexicanos al grito de guerra'' (=Mexicanen, op de roep van de oorlog!).
 
−
De componist van dit lied was [[Jaime Nunó]] en de tekst was van [[Francisco González Bocanegra]].
 
−
In het jaar [[1854]] werd dit lied het volkslied van Mexico.
 
−
Hieronder is het refrein van het lied in het [[Spaans]]:
 
−
 
 
−
'''Mexicanos al grito de guerra'''<br />
 
−
 
 
−
'''el acero aprestad y el bridón.'''<br />
 
−
 
 
−
'''Y retiemble en sus centros la tierra,'''<br />
 
−
 
 
−
'''al sonoro rugir del cañón.'''<br />
 
−
 
 
−
'''¡Y retiemble en sus centros la tierra,'''<br />
 
−
 
 
−
'''al sonoro rugir del cañón!'''
 
−
{{--}}
 
−
 
 
−
=== De Mexicaanse vlag ===
 
−
 
 
−
Het groen van de Mexicaanse vlag betekent onafhankelijkheid, het wit betekent het geloof en het rood het bloed van de Mexicaanse mensen.
 
−
Het rood staat ook voor de gelijkheid van de Mexicaanse mensen.
 
−
In het midden van de vlag staat het wapen van Mexico.
 
−
Het wapen stelt een legende voor met een adelaar op een cactus met een slang in zijn snavel.
 
−
In het jaar [[1821]] werd de vlag door het bevrijdingsleger van Mexico ontworpen.
 
−
Tot [[1823]] en van [[1865]] tot [[1867]] droeg de adelaar de Mexicaanse keizerskroon.
 
−
De huidige vlag is ontworpen in [[1968]].
 
−
 
 
−
=== Bestuurlijke Indeling ===
 
−
 
 
−
Mexico heeft 31 staten.
 
−
De president geeft 31 verschillende personen de macht om de toezichthouder te worden over de staten.
 
−
Zo'n persoon noem je een gouverneur.
 
−
Om de zes jaar wordt er een gouverneur gekozen voor de staat.
 
−
De staten zijn weer verdeeld in gemeenten.
 
−
Er zijn in totaal 2438 gemeentes in Mexico.
 
−
De staat met de meeste gemeentes van allemaal is de staat [[Oaxaca]] met 570 gemeentes.
 
−
In tegenstelling hebben de staten [[Baja California]] en [[Baja California Sur]] elk maar 5 gemeenten.
 
−
Elke gemeente heeft zijn eigen burgemeester.
 
−
Om de drie jaar wordt er een nieuwe gekozen.
 
−
Naast de burgemeester zijn er ook de gemeenteraad en de wethouders.
 
−
Die hebben ook een termijn van drie jaar lang.
 
  
 
<div style="text-align: center;">
 
<div style="text-align: center;">
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
|- style="background: deepskyblue;"
 
−
| colspan="6" |
 
−
{| style="background:none; border: solid 0px black"
 
−
| style="background:none; border: solid 0px black" |[[Bestand:States of Mexico.svg|center|450px|thumb|De kaart van de Mexicaanse staten met nummers. De legenda zie hieronder.]]
 
−
| width="20" style="background:none; border: solid 0px black" |
 
−
| style="background:none; border: solid 0px black" |
 
−
|}
 
 
|- style="background: #efefef;"
 
|- style="background: #efefef;"
 
| width="250" style="background:pink;" align="center" | '''Naam van de staat'''
 
| width="250" style="background:pink;" align="center" | '''Naam van de staat'''
 
| width="200" style="background:pink;" align="center" | '''Hoofdstad'''
 
| width="200" style="background:pink;" align="center" | '''Hoofdstad'''
−
| width="80;" style="background:pink;" align="center" | '''Bevolking (1-1-2009)'''
+
| width="80;" style="background:pink;" align="center" | '''Bevolking (2024)'''
 
| width="80;" style="background:pink;" align="center" | '''Oppervlakte (in km²)'''
 
| width="80;" style="background:pink;" align="center" | '''Oppervlakte (in km²)'''
 +
| width="80;" style="background:pink;" align="center" | '''Kaart'''
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(1)[[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (1) [[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[Aguascalientes (Aguascalientes)|Aguascalientes]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Aguascalientes (stad)|Aguascalientes]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.133.137
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.493.459
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 5.625  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 5.625  
 +
| rowspan = "32" | [[Bestand:States of Mexico.svg|center|500px]]
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(2)[[Baja California]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (2) [[Baja California]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Mexicali]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Mexicali]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.122.408
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.779,050
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 71.546  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 71.546  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(3)[[Baja California Sur]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (3) [[Baja California Sur]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[La Paz (Baja California Sur)|La Paz]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[La Paz (Baja California Sur)|La Paz]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 558.425
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 872.439
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 73.943  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 73.943  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(4)[[Campeche (staat)|Campeche]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (4) [[Campeche (staat)|Campeche]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[San Francisco de Campeche]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[San Francisco de Campeche]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 791.322
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 949.481
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 57.727  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 57.727  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(5)[[Chiapas]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (5) [[Chiapas]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[Tuxtla Gutiérrez]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Tuxtla Gutiérrez]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 4.483.886
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 5.914.879
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 73.681  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 73.681  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(6)[[Chihuahua (staat)|Chihuahua]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (6) [[Chihuahua (staat)|Chihuahua]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[Chihuahua (Chihuahua)|Chihuahua]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Chihuahua (stad)|Chihuahua]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.376.062
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.900.629
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 247.487  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 247.487  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(7)[[Coahuila]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (7) [[Coahuila de Zaragoza]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[Saltillo]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Saltillo]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.615.574
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.457.516
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 151.445  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 151.445  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(8)[[Colima]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (8) [[Colima (staat)|Colima]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[Colima (Colima)|Colima]]  
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Colima (stad)|Colima]]  
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 597.043
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 719.445
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 5.627
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 5.627
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(9)[[Durango]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (9) [[Durango (staat)|Durango]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[Victoria de Durango]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Victoria de Durango]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.547.597
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.890.563
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 123.367  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 123.367  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(10)[[Guanajuato]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (10) [[Guanajuato (staat)|Guanajuato]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Guanajuato (Guanajuato)|Guanajuato]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Guanajuato (Guanajuato)|Guanajuato]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 5.033.276
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 6.313.504
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 30.621  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 30.621  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(11)[[Guerrero]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (11) [[Guerrero (staat)|Guerrero]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Chilpancingo de los Bravo]]  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Chilpancingo de los Bravo]]  
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.143.292
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.603.188
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 63.794
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 63.794
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(12)[[Hidalgo]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (12) [[Hidalgo (staat)|Hidalgo]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Pachuca de Soto]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Pachuca de Soto]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.415.461
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.222.994
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 20.856  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 20.856  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(13)[[Jalisco]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (13) [[Jalisco]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 6.989.304
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 8.732.495
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 78.630  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 78.630  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(14)[[Estado de México]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (14) [[Mexico (staat)|Mexico]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" |[[Toluca de Lerdo]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Toluca de Lerdo]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 14.739.060
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 17.728.216
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 22.333
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 22.333
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(15)[[Michoacán]]
+
| ''[[Mexico-Stad]]''
 +
| ''Geen''
 +
| ''9.352.517
 +
| ''577''
 +
|-
 +
| bgcolor="#E0FFFF" | (15) [[Michoacán de Ocampo]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Morelia]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Morelia]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.971.225
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 4.943.602
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 58.667
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 58.667
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(16)[[Morelos]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (16) [[Morelos]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Cuernavaca]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Cuernavaca]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.668.343
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.964.164
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 4.892
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 4.892
 
|-  
 
|-  
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(17)[[Nayarit]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (17) [[Nayarit]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Tepic]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Tepic]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 968.257
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.237.293
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 27.862  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 27.862  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(18)[[Nuevo León]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (18) [[Nuevo León]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Monterrey]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Monterrey]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 4.420.909
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 6.130.641
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 64.203  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 64.203  
 
|-  
 
|-  
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(19)[[Oaxaca]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (19) [[Oaxaca (staat)|Oaxaca]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Oaxaca de Juárez]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Oaxaca de Juárez]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.551.710
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 4.242.791
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 93.343  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 93.343  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(20)[[Puebla (staat)|Puebla]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (20) [[Puebla (staat)|Puebla]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Puebla de Zaragoza]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Puebla de Zaragoza]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 5.624.104
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 6.586.805
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 34.251  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 34.251  
 
|-  
 
|-  
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(21)[[Querétaro]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (21) [[Querétaro (staat)|Querétaro]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Santiago de Querétaro]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Santiago de Querétaro]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.705.267
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.530.655
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 11.658  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 11.658  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(22)[[Quintana Roo]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (22) [[Quintana Roo]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Chetumal]]  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Chetumal]]  
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.290.323
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.917.252
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 42.535  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 42.535  
 
|-  
 
|-  
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(23)[[San Luis Potosí]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (23) [[San Luis Potosí (staat)|San Luis Potosí]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | [[San Luis Potosí (San Luis Potosí)|San Luis Potosí]]  
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[San Luis Potosí (stad)|San Luis Potosí]]  
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.479.450
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.874.010
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 61.165  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 61.165  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(24)[[Sinaloa]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (24) [[Sinaloa]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Culiacán Rosales]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Culiacán Rosales]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.650.499
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.169.760
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 57.331  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 57.331  
 
|-  
 
|-  
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(25)[[Sonora]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (25) [[Sonora (staat)|Sonora]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Hermosillo]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Hermosillo]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.499.263
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.039.967
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 184.946  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 184.946  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(26)[[Tabasco (staat)|Tabasco]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (26) [[Tabasco (staat)|Tabasco]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Villahermosa (Tabasco)|Villahermosa]]  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Villahermosa (Tabasco)|Villahermosa]]  
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.045.294
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.537.961
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 24.747  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 24.747  
 
|-  
 
|-  
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(27)[[Tamaulipas]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (27) [[Tamaulipas]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Ciudad Victoria]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Ciudad Victoria]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.174.134
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.575.756
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 80.148  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 80.148  
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(28)[[Tlaxcala]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (28) [[Tlaxcala (staat)|Tlaxcala]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Tlaxcala de Xicohténcatl]]  
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Tlaxcala de Xicohténcatl]]  
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.127.331
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.469.900
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.997
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 3.997
 
|-  
 
|-  
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(29)[[Veracruz]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (29) [[Veracruz de Ignacio de la Llave]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Xalapa-Enríquez]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Xalapa-Enríquez]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 7.270.413
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 8.093.517
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 71.856
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 71.856
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(30)[[Yucatán]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (30) [[Yucatán (staat)|Yucatán]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Mérida (Yucatán)|Mérida]]
 
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Mérida (Yucatán)|Mérida]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.909.965
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 2.375.403
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 39.671
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 39.671
 
|-
 
|-
−
| bgcolor="#E0FFFF" |(31)[[Zacatecas]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | (31) [[Zacatecas (staat)|Zacatecas]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Zacatecas (Zacatecas)|Zacatecas]]
+
| bgcolor="#E0FFFF" | [[Zacatecas (stad)|Zacatecas]]
−
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.380.633
+
| bgcolor="#E0FFFF" | 1.674.227
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 75.416
 
| bgcolor="#E0FFFF" | 75.416
 
|}
 
|}
 
</div>
 
</div>
  
−
== Cultuur ==
+
=== Buitenlands beleid ===
−
[[Bestand:232901774 10376f0786.jpg|300px|right|thumb|[[Charrería]], de nationale sport van Mexico]]
+
Mexico is lid van verschillende internationale organisaties zoals de [[Verenigde Naties]], de [[Organisatie van Amerikaanse Staten]], de [[Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling]], de [[Veiligheids- en Welvaartsalliantie van Noord-Amerika]], de [[G8+5]], de [[Caricom]], de [[Raad van Europa]], de [[Organisatie van Niet-Gebonden Landen]] en de [[Zuid-Amerikaanse Statengemeenschap]].
−
De Mexicaanse cultuur is afgeleid van de indiaanse cultuur en de Spaanse cultuur en is een puzzel van vele diverse culturen.
+
 
−
De katholieke kerk is overgenomen van de Spanjaarden.
+
Op politiek vlak heeft Mexico goede banden met haar buurlanden. Samen met de Verenigde Staten en Canada vormt Mexico de [[Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst]] (NAFTA). Tussen de drie landen is er grote mate van [[vrijhandel]] mogelijk. Ook werken en wonen veel Mexicanen in de Verenigde Staten en werken de landen samen om drugsgeweld aan te pakken. Sinds het presidentschap van [[Donald Trump]] in 2017 is de band tussen Mexico en de Verenigde Staten iets stroever geworden. Trump wil namelijk illegale immigratie in de Verenigde Staten vanuit Mexico aanpakken. Mexico is namelijk een doorstroomgebied voor migranten uit het Midden-Amerika. Ook vanuit het zuiden van Mexico vluchtten er veel mensen naar de Verenigde Staten. Inmiddels staat langs een deel van de Amerikaans-Mexicaanse grens een hek.
−
De Mexicaanse bevolking is erg trots op hun cultuur.
+
 
−
Mexicanen volgen vaak de cultuur van hun voorouders op.
+
Daarnaast heeft Mexico nog zeer goede banden met andere landen in Latijns-Amerika. Veel landen in Latijns-Amerika zijn namelijk ook Spaanstalig. Ook zijn er veel overeenkomsten qua cultuur en geschiedenis.
 +
 
 +
=== Strijdkrachten ===
 +
 
 +
Wel 175.000 mensen uit Mexico werken in het leger van Mexico.
 +
Het leger is verdeeld in:
 +
 
 +
* het Mexicaanse Leger (130.000 soldaten)
 +
* de Mexicaanse Marine (37.000 soldaten)
 +
* de Mexicaanse Luchtmacht (8.000 soldaten)
 +
 
 +
=== Mensenrechten ===
 +
De mensenrechten van Mexico waren vroeger niet zo goed. Tegenwoordig is het wat beter, maar het is weer slecht geworden sinds het jaar 1992. Ook zijn er regionale verschillen. In de noordelijke staten zijn de mensenrechten over het algemeen beter dan in het zuiden.  
 +
 
 +
30% tot 60% van de huwelijken in Mexico heeft een vorm van [[huiselijk geweld]], waarbij de mannelijke partner de vrouwelijke partner slaat. Daarnaast heeft Mexico een van de hoogste aantallen [[vrouwenmoord]]en ter wereld. Jaarlijks worden enkele honderden vrouwen vermoord. Vooral aan de grens met de Verenigde Staten (zoals [[Ciudad Juárez]]) en in regio's met veel drugsgeweld. Vooral de arme vrouwen worden vaak aangevallen. De [[maffia]] en [[drugs]]verkopers proberen vrouwen te kidnappen om te verkrachten. Dan verkopen ze die naar een plek waar prostitutie is. Als ze dat niet willen, dan worden de vrouwen vermoord.  
  
−
=== Vriendschapsbanden & Gemeenschap ===
+
In Mexico worden ook regelmatig (massa)graven van vermiste personen gevonden. Die massagraven worden in verband gebracht met de Mexicaanse drugsoorlog. Ook hebben de Mexicaanse politie en Amerikaanse [[FBI]] tunnels ontdekt die door smokkelaars gebruikt worden. Ook brengen smokkelaars drugs over de grens via bussen, vrachtwagens en auto's. In het verleden kwam vooral veel [[marihuana]] (wiet) de Verenigde Staten binnen via Mexico. Inmiddels hebben enkele Amerikaanse staten wiet gelegaliseerd. Drugshandelaars handelen nu in zwaardere drugs zoals [[cocaïne]], [[fentanyl]] en [[methamphetamine]]
−
Een familie in Mexico heeft vaak een goeie band met elkaar.
 
−
De grootouders, ooms, tantes, ouders enz. wonen allemaal samen in een huis.
 
−
Als iemand in het huis nood heeft, dan gaat de rest diegene helpen.
 
−
De baas van de familie is de vader.
 
−
Moeders hebben bijna nergens recht op en moet zorgen voor het huishouden en de kinderen.
 
−
Vooral op het platteland gebeuren dit soort dingen nog.
 
−
Gemeenschappen in Mexico worden gewaardeerd.
 
−
Men houdt van sterke familiebanden en goede samenleving.
 
  
−
=== Mexicaanse films/bioscoop ===
+
De inheemse bevolking van Mexico heeft te maken [[discriminatie]]. In sommige gevallen slaat die discriminatie over in martelingen en zelfs moorden. Andere problemen in Mexico zijn een gebrek aan [[persvrijheid]], [[corruptie]] en [[kinderarbeid]]. Op het gebied van lhbt-rechten heeft Mexico in de jaren groter sprongen gemaakt. Zo is het [[homohuwelijk]] inmiddels in alle staten legaal.
−
De geschiedenis van de Mexicaanse films/bioscoop gaat terug tot het begin van de 20e eeuw.
 
−
De meeste Mexicaanse films zijn ontwikkeld tijdens de [[Mexicaanse Revolutie]].
 
−
Er kwamen veel films tijdens de Mexicaanse Revolutie, omdat er veel hilarische momenten/gebeurtenissen waren.
 
−
Van het jaar [[1896]] tot het jaar [[1929]] waren er nog maar alleen 'stomme films' (=films zonder geluid).
 
−
De eerste bioscopen van Mexico bestonden alleen maar in [[Mexico-Stad]].
 
−
Er waren toen alleen maar 1-minuut films (!) in Mexico.
 
−
De bioscopen en films begonnen populair te worden in het jaar [[1911]].
 
−
Zelfs veldslagen tijdens de Mexicaanse Revolutie die gefilmd werden, kon je zien in de bioscoop.
 
−
Later kwamen er ook romantische films met knappe acteurs en actrices.
 
−
De bekendste actrices uit deze tijd waren [[Lupe Vélez]] en [[Dolores del Río]].
 
−
De bekendste acteur acteur uit deze tijd was [[Ramón Novarro]].
 
−
In de jaren '20 van de vorige eeuw werden zeer weinig films geproduceerd, omdat de Amerikanen uit [[Hollywood]] ([[Los Angeles]]) te goede films produceerden.
 
−
Daarom verhuisden deze acteurs voor een tijd naar Hollywood.
 
−
In de jaren '30 van de vorige eeuw brak er een goede tijd uit.
 
−
De drie bekende filmsterren kwamen weer terug in Mexico.
 
−
Er kwamen nog veel meer sterren.
 
−
De filmindustrie ging erg goed.
 
−
Deze tijd werd de [[Gouden Eeuw van de Mexicaanse Filmindustrie]] genoemd.
 
−
Bekende nieuwe sterren waren [[Cantinflas]] en [[Pedro Infante]].
 
−
Cantinflas had als bijnaam de ''Mexicaanse [[Charlie Chaplin]]''.
 
  
−
=== Muziek ===
+
== Bevolking ==
 +
[[Bestand:MXPopgrowth.jpg|300px|left|thumb|De bevolkingstabel van Mexico]]
 +
In 2020 had Mexico 128.649.565 inwoners. Het inwonersaantal van Mexico groeide een beetje tijdens de 19e eeuw. Tussen 1930 en 1980 maakte Mexico een snelle groei door. De groeicijfers waren meer dan 3 % van de bevolking. Na 20 jaar verdubbelde de Mexicaanse bevolking, maar de bevolking begon minder te groeien in de periode van [[1995]] en [[2000]]. De gemiddelde levensverwachting steeg van 36 in [[1895]] tot 72 in [[2000]]. In het begin van de 20e eeuw leefden 90 % van alle Mexicanen op het platteland of in dorpjes. Tegenwoordig wonen de meeste Mexicanen in de steden. De meest dichtstbevolkte plaatsen in Mexico zijn Mexico-Stad, [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]], [[Monterrey]] en [[Puebla]]. De minst bevolkte plaatsen in Mexico zijn vooral in [[Baja California Sur]], [[Campeche (staat)|Campeche]] en [[Quintana Roo]].
  
−
De Mexicaanse muziek is heel mooi en afgeleid van vele soorten muziek.
+
Daarnaast wonen grote groepen Mexico in het buitenland. De [[Verenigde Staten]] is het land waar de meeste Mexicanen wonen na Mexico. In de Verenigde Staten leven wel ongeveer 37 miljoen Mexicanen. Zij zijn doorheen de jaren naar de Verenigde Staten gegaan om te werken of vluchtten voor armoede en drugsgeweld. Zij leven vooral in de Amerikaanse staten [[Californië]], [[Texas]], [[New Mexico]] en [[Illinois]]. Een andere plek waar veel Mexicanen wonen is [[Canada]]. Het Europese land met de meeste Mexicanen is [[Duitsland]]. De vierde bestemming waar veel Mexicanen wonen is [[Spanje]]. Er leven hier ongeveer zo'n 5.825 Mexicanen. Verder zijn er nog Mexicaanse gemeenschappen in het [[Verenigd Koninkrijk]], [[Frankrijk]], [[Zwitserland]], [[Japan]] en [[België]].
−
Vele Mexicaanse liederen zijn beroemd over de hele wereld.
 
−
Bij Mexicaanse muziek gebruikt men vaak een gitaar als muziekinstrument.
 
−
De Mexicaanse muziek is erg populair in [[Europa (werelddeel)|Europa]].
 
−
Er is weinig bekend van de indiaanse muziek.
 
−
De Indianen hadden geen snaarinstrumenten.
 
−
Ze hadden wel blaasinstrumenten en slaginstrumenten.
 
−
Er zijn weinig Indiaanse muziekinstrumenten opgegraven.
 
−
Men weet wel dat de Indianen van zang en muziek hielden.
 
−
De fluiten werden toen van klei of riet gemaakt.
 
−
Later is de muziek in Spaanse muziek veranderd.
 
−
Een paar mannen spelen een gitaar of accordeon en zingen.
 
−
Dan is er soms een danseres die gaat dansen.
 
−
De mannen hebben vaak een brede hoed.
 
−
Dit noem je [[norteño]]-muziek.
 
−
De Mexicaanse muziek heeft soms zelfs Afrikaanse en Aziatische invloeden.
 
−
In Mexico houdt men ook van rock-muziek.
 
−
Vele jongeren houden van deze muziek.
 
−
Vooral in de grote steden zijn veel rock-optredens.
 
−
Men houdt ook van ''[[ballad]]'' en ''[[bolero]]''.
 
−
Ballad en Bolero zijn twee soorten rustige muziek, vaak met een gitaar.
 
−
Van oorsprong komen allebei de soorten muziek uit het [[Caraïbisch gebied]].
 
−
Het werd opgenomen op het schiereiland [[Yucatan]] en werd een rage en populairiteit.
 
  
−
=== De Mexicaanse keuken ===
+
=== Etniciteiten ===
−
[[Bestand:Authentic Tacos.jpg|300px|right|thumb|Overheerlijke taco's]]
+
[[File:MuestraIndumentaria_2015_20.JPG|250px|thumb|right|Een cultureel evenement van de [[Nahua]].]]
−
De Mexicaanse keuken is erg veel afgeleid van de Spanjaarden.
+
Mexico is een erg divers land met verschillende bevolkingsgroepen. Anders dan andere landen wordt in Mexico geen onderzoek gedaan naar de specifieke samenstelling van de bevolking. De laatste keer dat dat wel gebeurde was in 1921. Hierdoor zijn de precieze percentages of aantallen vaak onbekend, hoewel er enkele kleine onderzoeken zijn geweest. De belangrijkste groepen zijn:
−
Mexicanen houden van pittig eten, zoals pepers.
+
* Mestizo-Mexicanen: Zij vormen de grootste groep Mexicanen. Mestizo's zijn de nakomelingen van de Spaanse kolonisten en inheemse inwoners. Hun identiteit is daarom beïnvloed door zowel inheemse als Europese cultuur. Ook heeft hun identiteit veel bijgedragen aan de Mexicaanse cultuur.  
−
Ook eet men veel maïs.
+
* Inheemse Mexicanen: Zij vormen ongeveer 14.9% tot 21,5% van de bevolking. Inheemse Mexicanen zijn de nakomelingen van de inheemse stammen in Mexico. Zij wonen tegenwoordig voornamelijk in het zuiden en op het schiereiland [[Yucatán]]. Belangrijke inheemse groepen zijn de [[Nahua]], de [[Yucateekse Maya's]], de [[Zapoteken]], de [[Mixteken]] en de [[Otomi]].  
−
Een beroemd Mexicaans gerechten zijn [[burrito's]] en [[taco's]].
+
* Witte Mexicanen: Zij zijn de nakomelingen van Europese kolonisten of Europeanen die later naar Mexico verhuisden. Hieronder vallen etnische groepen zoals [[Asjkenazische Joden]], [[Sefardische Joden]] en [[Mennonieten]]. De meeste witte Mexicanen wonen in het noorden van het land en in de grote steden.  
−
Burrito's en taco's worden gemaakt van maïszetmeel.
+
* Afro-Mexicanen: Zij zijn de nakomelingen van Afrikaanse slaven of Afrikaanse personen die later naar Mexico verhuisden. Zij wonen voornamelijk in steden als Veracruz. In 2015 zei 1,5% van de Mexicanen dat hij/zij Afro-Mexicaans was.  
−
Dan lijken ze op pannenkoeken.
+
* Arabische Mexicanen: Zij hebben een Midden-Oosterse migratieachtergrond. In Mexico wonen ongeveer 1,1 miljoen Arabische Mexicanen. Zij hebben vaak voorouders uit [[Libanon]], [[Syrië]], [[Staat Palestina|Palestina]] of [[Irak]].  
−
In deze zogenaamde "pannenkoeken" stopt men allerlei groente en vlees.
+
* Aziatische Mexicanen: Zij vormen minder dan 1% van de bevolking en zijn voornamelijk afkomstig uit de [[Filipijnen]].
−
Ook eet men maïschips of beter bekend als nacho's erbij.
+
Daarnaast is een groot gedeelte van de Mexicanen ook gemixt en zijn er kleinere groepen (zoals de [[Roma]]). Er zijn Amerikaanse, Spaanse, Guatemalaanse, Argentijnse, Colombiaanse, Hondurese, Duitse, Italiaanse, Indische, Cubaanse, El Salvadoraanse, Franse, Chinese, Russische, Canadese, Libanese, Joodse, Japanse, Uruguayaanse, Peruaanse en Koreaanse gemeenschappen in Mexico.
−
De nacho's moet je dippen in een speciale [[avocado]]-saus: [[guacamole]], als je burrito's wilt eten.
+
 
−
Als je taco's wil eten, moet je de nacho's in een pittige chili-saus dippen.
+
=== Religie ===
−
Ingrediënten die je bijna niet kunt missen in Mexicaans eten zijn maïs, pepers, bonen, pompoenen, avocado's, zoete aardappelen, tomaten, cacao, suiker en nog veel meer ingrediënten.
+
[[Bestand:Iglesia de Puebla.jpg|300px|left|thumb|De kerk van [[Puebla]]]]
−
Vlees dat vaak wordt gegeten is vooral rundvlees, varkensvlees en kippenvlees.
+
Mexico heeft een [[scheiding tussen kerk en staat]] en [[godsdienstvrijheid]]. De grootste religie van Mexico is de [[Rooms-Katholieke Kerk]]. In 2020 was 78% van de Mexicanen katholiek. Sinds het jaar 2000 daalt het aantal katholieken in Mexico. Zo zag in 2000 nog 96% van de bevolking zich als katholiek. Na [[Brazilië]] heeft Mexico het hoogste aantal katholieken ter wereld. Vooral in de staten [[Jalisco]], [[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]] en [[Guanajuato (staat)|Guanajuato]] gelooft men veel in de katholieke kerk. 11% van de bevolking is [[protestantisme|protestants]]. Protestanten wonen vooral in de staten [[Campeche (staat)|Campeche]], [[Chiapas]] en [[Tabasco (staat)|Tabasco]]. Ook zijn er kleinere groepen christenen die het [[oosters christendom]] aanhangen. In totaal hangt 91,3% van de bevolking het [[christendom]] aan.
−
Chocola is een traditioneel gerecht van Mexico.
 
−
Vroeger werd van cacao een drankje gemaakt voor de koning van het Azteekse rijk.
 
−
De bedienden stopten er dan suiker in en veranderden het in chocolademelk.
 
−
In Mexico eet men ook graag rijst.
 
  
−
=== Sport ===
+
In de dichtbevolkte steden (zoals [[Mexico-Stad]], [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]], [[Monterrey]] en [[Puebla]]) worden ook andere godsdiensten beoefend. De Indische immigranten hier zijn vaak moslim, dus ze geloven in de [[islam]]. Indiërs die niet in de islam geloven, geloven in het [[hindoeïsme]] en het [[sikhisme]]. De Chinezen, Japanners en de Koreanen geloven vooral in het [[boeddhisme]], het [[confucianisme]], het [[taoïsme]] en het [[shintoïsme]]. Die andere religies vormen slechts 0,3% van de bevolking. Daarnaast ziet 8,4% van de bevolking zich niet als religieus.
  
−
In Mexico worden veel sporten beoefend.
+
=== Talen ===
−
De nationale sport van Mexico is [[charrería]].
+
{| class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="250px" style="float:right; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"
−
Dit is een soort race van vee-ranches/paarden.
+
| colspan="2" style="background:#FF1493; color:white;" align="center" bgcolor="#FF1493" | '''Belangrijkste inheemse talen van Mexico'''
−
Bij deze sport draagt men prachtige, mooie, versierde kleding.
+
|-
−
Langs de kant van de races wordt muziek gespeeld en gezongen.
+
! style="background:#FF69B4;" align="center" | Taal
−
In Mexico houdt men ook van moderne sporten.
+
! style="background:#FF69B4;" align="center" | Aantal sprekers
−
Voorbeelden zijn basketbal, voetbal, honkbal, Baskische pelota en boksen.
+
|-
−
Voetbal is erg populair in Mexico.
+
|[[Nahuatl]]
−
Mexico heeft een eigen eredivisie.
+
| align="right" |1.659.029
−
Het Mexicaanse voetbalelftal van onder de 17 jaar heeft de Wereldkampioenschappen gewonnen in [[Peru]], [[2005]].
+
|-
−
Honkbal is de meest populairste sport in het noorden en het zuidoosten van Mexico.
+
|[[Maya (taal)|Maya]]
−
Er zijn vaak diverse nationale wedstrijden en competities.
+
| align="right" |892.723
−
Basketbal is vooral populair in de gebieden aan de [[Grote Oceaan]].
+
|-
−
Ook in het zuidoosten van Mexico houdt men van basketbal.
+
|[[Mixeeks]]
−
Baskisch Pelota is een traditioneel Spaans soort tennis.
+
| align="right" |510.801
−
Er is geen net tussen beiden en om een punt te scoren moet je de bal tegen de muur slaan.
+
|-
−
Mexico heeft ooit 2 gouden Olympische medailles voor pelota gekregen.
+
|[[Zapoteeks]]
−
Boksen is een goede rage van Mexico.
+
| align="right" |505.992
−
Mexico heeft best veel Olympische kampioenen in boksen.
+
|-
 +
|[[Tzotzil (taal)|Tzotzil]]
 +
| align="right" |356.349
 +
|-
 +
|[[Tzetal (taal)|Tzeltal]]
 +
| align="right" |336.448
 +
|-
 +
|[[Otomi (taal)|Otomí]]
 +
| align="right" |327.319
 +
|-
 +
|[[Totonaca (taal)|Totonaca]]  
 +
| align="right" |271.847
 +
|-
 +
|[[Mazateeks]]  
 +
| align="right" |246.198
 +
|-
 +
|[[Huasteeks]]  
 +
| align="right" |173.233
 +
|-
 +
|}
 +
De officiële taal van Mexico is het [[Spaans]]. Mexico heeft een eigen [[variëteit]] van het Spaans (het [[Mexicaans-Spaans]]). Die variëteit is een van de meest gebruikte vormen van het Spaans. Het Spaans is voor veel Mexicanen de taal die zij dagelijks gebruiken. Meer dan 99% van de bevolking spreekt Spaans, vaak als [[moedertaal]].  
  
−
=== Literatuur ===
+
De Mexicaanse erkent daarnaast 63 inheemse talen. De talen met de meeste sprekers zijn het [[Nahuatl]], het [[Maya (taal)|Maya]] en het [[Mixteeks]]. In 1895 sprak nog 17 % van de Mexicaanse bevolking nog de inheemse indiaanse taal. Tegenwoordig spreekt zo'n 5 tot 6% van de bevolking een inheemse taal.
  
−
De indiaanse literatuur speelde vroeger een grote rol in de Mexicaanse literatuur.
+
Omdat Mexico zo dicht bij de [[Verenigde Staten]] ligt, spreekt men ook veel [[Engels]]. Voornamelijk aan de grens en in de grote steden spreken veel mensen Engels. Andere buitenlandse talen in Mexico zijn het [[Venetiaans]], het [[Duits]], het [[Frans]], het [[Catalaans]], het [[Baskisch]], het [[Arabisch]], het [[Hebreeuws]], het [[Jiddisch]] en het [[Sefardisch]].
−
Maar de boeken met literatuur werden door de Spanjaarden verbrand.
 
−
Daarom is er weinig waard gebleven en weten we dus weinig over de indiaanse literatuur.
 
−
Vanaf de 20e eeuw begon men moderne literatuur te schrijven.
 
−
Vele literatuur-schrijvers werden geboren.
 
−
Één van de grootste literatuur-schrijvers van [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]] is de Mexicaan [[Juan Rulfo]].
 
−
Hij werd beroemd door de boeken: [[Pedro Paramo (boek)|Pedro Páramo]] en [[El Llano en de lama's (boek)|El Llano en de lama's]].
 
  
−
=== Feestdagen ===
+
=== Grootste steden ===
−
[[Bestand:DiaDeMuertosXochimilcoDFMexico 011.jpg|300px|right|thumb|De [[Dag van de Doden]]]]
+
{| class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%"
−
Mexico heeft vele speciale feesten en evenementen die men nergens ter wereld kent.
+
! colspan="11" align="center" | 20 grootste steden van Mexico
−
Een goed voorbeeld is de [[Dag van de Doden]].
+
|-
−
Op die dag worden er allemaal schedels gemaakt van suiker en snoep.
+
! rowspan="23" width:150 |<br />
−
Men draagt ook prachtige, enge en wonderbaarlijke kostuums.
+
[[File:MX_MM_PANORÁMICAS_DESFILE_ZÓCALO.jpg|200px|Mexico-Stad]]<br />[[Mexico-Stad]]<br />
−
Dit feest wordt gevierd in de 2 eerste dagen van de maand [[november]].
+
[[File:Ecatepec_(2025)_10.jpg|200px|Ecatepec de Morelos]]<br />[[Ecatepec de Morelos]]<br />
−
De Mexicanen bezoeken dan de graven van hun familie of beste vrienden die al gestorven zijn.
+
[[File:Catedral_de_Puebla,_México,_2013-10-11,_DD_13.JPG|200px|Puebla]]<br />[[Puebla]]<br />
−
De nationale feestdag van Mexico is 16 [[september]].
 
−
Op die dag werd Mexico onafhankelijk van [[Spanje]].
 
−
Tegenwoordig worden er allemaal leuke activiteiten gehouden op 16 [[september]], maar ook op andere feesten.
 
−
Voorbeelden zijn vuurwerk afschieten, huizen en kerken versieren, miss-verkiezingen houden, stierengevechten, danswedstrijden, hanengevechten, sport-wedstrijden (zoals voetbalcompetities) en nog veel meer.
 
−
Het belangrijkste feest van Mexico is echter 12 [[december]]: de verschijning van de [[Maagd van Guadalupe]].
 
  
−
==== Feestdagen-tabel ====
+
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Nummer
 +
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Naam
 +
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Inwonersaantal <br> (2020)
 +
! align="center" style="background:#f5f5f5;" | Staat/district
  
−
{| class="wikitable"
+
! rowspan="23" width:150 |
−
|-----
+
[[File:Aguacaliente_skyscrapers4_(cropped).JPG|border|200px|Tijuana]]<br />[[Tijuana]]<br />
−
! Datum
+
[[File:LeonPlaza2.jpg|200px|Léon]]<br />[[León (Guanajuato)|León]]<br />
−
! Naam feest
+
[[File:Ciudad_Juárez,_skyline.jpg|200px|Ciudad Juárez]]<br />[[Ciudad Juárez]]<br />
−
! Waar over het feest gaat
+
|-  
−
|-----
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 1 || align="left" | '''[[Mexico-Stad]]''' || align="left" | 9.209.944 || [[Mexico-Stad]]
−
| 1 [[januari]] || [[Nieuwjaar]] || Eerste dag van het Westerse jaar
+
|-
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 2 || align="left" | '''[[Tijuana]]''' || align="left" | 1.810.645 || [[Baja California]]
 +
|-
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 3 || align="left" | '''[[Ecatepec de Morelos]]''' || align="left" | 1.643.623 || [[Mexico (staat)|Mexico]]
 +
|-
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 4 || align="left" | '''[[León (Guanajuato)|León]]''' || align="left" | 1.579.803 || [[Guanajuato (staat)|Guanajuato]]
 +
|-
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 5 || align="left" | '''[[Puebla]]''' || align="left" | 1.542.232 || [[Puebla (staat)|Puebla]]
 +
|-
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 6 || align="left" | '''[[Ciudad Juárez]]''' || align="left" | 1.501.551 || [[Chihuahua (staat)|Chihuahua]]
 +
|-
 +
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 7 || align="left" | '''[[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]]''' || align="left" | 1.385.629 || [[Jalisco]]
 
|-
 
|-
−
| 5 [[februari]] || [[Dag van de Grondwet (Mexico)|Dag van de Grondwet]] || Dag ter ere het begin van de Mexicaanse grondwet
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 8 || align="left" | '''[[Monterrey]]''' || align="left" | 1.142.952 || [[Nuevo León]]
 
|-
 
|-
−
| 20 [[maart]] || [[Expropiación Petrolera]] || Dag ter ere het begin van de olie-winning in Mexico
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 9 || align="left" | '''[[Nezahualcóyotl]]''' || align="left" | 1.072.676 || [[Mexico (staat)|Mexico]]
 
|-
 
|-
−
| 21 [[maart]] || [[Geboorte van Benito Juárez]] || De dag ter ere de geboorte van de oude president Benito Juárez
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 10 || align="left" | '''[[Zapopan]]''' || align="left" | 1.026.492 || [[Jalisco]]
 
|-
 
|-
−
| 30 [[april]] || [[Kinderdag]] || De dag ter ere de Mexicaanse kinderen
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 11 || align="left" | '''[[Chihuahua (stad)|Chihuahua]]''' || align="left" | 925.762 || [[Chihuahua (staat)|Chihuahua]]
 
|-
 
|-
−
| 1 [[mei]] || [[Dag van de Arbeid]] || Feest ter ere de arbeid van de hele wereld
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 12 || align="left" | '''[[Mérida (Yucatán)|Mérida]]''' || align="left" | 921.771 || [[Yucatán (staat)|Yucatán]]
 
|-
 
|-
−
| 5 [[mei]] || [[Cinco de Mayo]] || Viering van de overwinning in de [[Slag bij Puebla]]
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 13 || align="left" | '''[[Naucalpan]]''' || align="left" | 911.168 || [[Mexico (staat)|Mexico]]
 
|-
 
|-
−
| 16 [[september]] || [[Grito de Dolores]] || Nationale feestdag van Mexico en dag ter ere de onafhankelijkheid van [[Spanje]]
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 14 || align="left" | '''[[Cancún]]''' || align="left" | 888.797 || [[Quintana Roo]]
 
|-
 
|-
−
| 12 [[oktober]] || [[Día de la Raza]] || Feest ter ere dat Columbus [[Amerika (continent)|Amerika]] ontdekte
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 15 || align="left" | '''[[Saltillo]]''' || align="left" | 864.431 || [[Coahuila de Zaragoza]]
 
|-
 
|-
−
| 1 [[november]] en 2 [[november]] || [[Dag van de Doden]] || Herdenkingsdag aan de Mexicaanse doden
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 16 || align="left" | '''[[Aguascalientes (stad)|Aguascalientes]]''' || align="left" | 863.893 || [[Aguascalientes (staat)|Aguascalientes]]
 
|-
 
|-
−
| 12 [[december]] || [[Verschijning van de Maagd van Guadelupe]] || Herdenkingsdag aan de verschijning van de [[Maagd van Guadelupe]]
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 17 || align="left" | '''[[Hermosillo]]''' || align="left" | 855.563 || [[Sonora (staat)|Sonora]]
 
|-
 
|-
−
| 25 [[december]] || [[Eerste Kerstdag]] || Viering van de Eerste Kerstdag
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 18 || align="left" | '''[[Mexicali]]''' || align="left" | 854.186 || [[Baja California]]
 
|-
 
|-
−
| 26 [[december]] || [[Tweede Kerstdag]] || Viering van de Tweede Kerstdag
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 19 || align="left" | '''[[San Luis Potosí (stad)|San Luis Potosí]]''' || align="left" | 845.941 || [[San Luis Potosí (staat)|San Luis Potosí]]
 
|-
 
|-
−
| 31 [[december]] || [[Oudejaar]] || Viering van oudejaarsavond
+
| align="center" style="background:#f0f0f0;" | 20 || align="left" | '''[[Culiacán]] '''|| align="left" | 808.416 || [[Sinaloa]]
 
|}
 
|}
  
−
=== Kunst ===
+
=== Onderwijs ===
 +
De mensen in Mexico kunnen al duizenden jaren schrijven, al sinds de tijd van de [[Azteken]] en de [[Maya's]]. Maar 1,9 % van alle mensen in Mexico is analfabeet. Het onderwijs van Mexico is redelijk goed. Inheemse kinderen in Mexico zitten vaak op een tweetalige school, waar zij ook hun eigen taal leren. Daarnaast heeft Mexico een groot aantal scholen waar zowel in het Spaans als Engels onderwezen wordt.
 +
 
 +
In Mexico geldt de [[leerplicht]] vanaf 6 jaar. Mexicaanse kinderen gaan vanaf hun 6e tot 12e levensjaar van een [[basisschool]] (''primaria''). Hierna gaan de leerlingen vanaf hun 12e tot 15e levensjaar naar een ''secundaria'' en van hun 15e tot 18e levensjaar naar een ''preparatoria'' of ''bachillerato''. De ''secundaria'' is vergelijkbaar met de onderbouw van de [[middelbare school]]. Hier hebben de leerlingen nog algemene vakken. De ''preparatoria/bachillerato'' vergelijkbaar is met de bovenbouw, waar leerlingen een specifieke richting opgaan. In Mexico zijn de onderbouw en bovenbouw dus twee verschillende scholen.
 +
 
 +
Op 21 september 1551 werd de eerste universiteit van Mexico opgericht: de [[Nationale Autonome Universiteit van Mexico]]. Drie personen die ooit op deze universiteit hebben gezeten, hebben de [[Nobelprijs]] gewonnen. Mensen uit Mexico gaan vaak studeren in het buitenland, voor de hoop van een goede baan. Vaak gaan de Mexicanen naar de [[Verenigde Staten]] en [[Canada]].
  
−
==== Schilderijen ====
+
== Cultuur ==
 +
[[File:Marichis_de_San_Marcos,_Xico;_Ver.jpg|left|300px|thumb|De [[quinceañera]] is een bekende Mexicaanse traditie. Het is dag waarop een meisje 15 jaar oud wordt en een mooi verjaardagsfeest krijgt.]]
 +
De Mexicaanse cultuur is afgeleid van de inheemse culturen en de Spaanse cultuur. Daarnaast zijn er ook veel invloeden uit de culturen van andere landen, zoals de Amerikaanse cultuur. De Mexicaanse bevolking is erg trots op hun cultuur. Mexicanen volgen vaak de cultuur van hun voorouders op.
  
−
Schilderijen zijn één van de oudste Mexicaanse kunsten.
+
=== Vriendschapsbanden en gemeenschap ===
−
Ze zijn bijna overal aanwezig: in winkels, bioscopen, enzovoort.
+
Een familie in Mexico heeft vaak een goeie band met elkaar. De grootouders, ooms, tantes, ouders enz. wonen allemaal samen in een huis of wonen zeer dichtbij elkaar. Als iemand in het huis nood heeft, dan gaat de rest diegene helpen. In veel families is de vader de baas en wordt van vrouwen verwacht dat zij het huishouden doen en de kinderen verzorgen. Sinds het midden van de 20e eeuw zijn de rechten van vrouwen aanzienlijk verbeterd. Veel vrouwen werken dan ook. Toch bestaan er nog steeds traditionele genderrollen op voornamelijk het platteland.  
−
De vroegste schilderijen waren oude Maya-muurschilderingen.
 
−
De alleroudste van allemaal bestaat al ongeveer 7500 jaar lang en is gevonden in een grot te [[Baja California]].
 
−
Er zijn ook prachtige fresco's gevonden in Mexico.
 
−
Muurschilderingen waren in de 16e eeuw erg belangrijk voor religieuze gebouwen.
 
−
Rond de 18e eeuw werden de schilderijen/schilderingen minder religieus.
 
  
−
[[Bestand:PanoramaMexico.jpg|1000px|center|thumb|Een panorama van Maya-ruïnes in Mexico]]
+
Gemeenschappen in Mexico worden gewaardeerd. Men houdt van sterke familiebanden en goede samenleving. Daarom bezoeken familieleden elkaar regelmatig.
 +
 
 +
=== Film ===
 +
De geschiedenis van de Mexicaanse films/bioscoop gaat terug tot het begin van de 20e eeuw. Van 1896 tot 1929 waren er nog maar alleen [[geluidloze film]]s. De eerste bioscopen van Mexico bestonden alleen maar in [[Mexico-Stad]]. Films duurden toentertijd slechts één minuut. De bioscopen en films begonnen populair te worden in het jaar [[1911]]. Zelfs veldslagen tijdens de Mexicaanse Revolutie die gefilmd werden, kon je zien in de bioscoop.
 +
[[File:Lupe_Velez_-_Mexican_Spitfire.jpg|right|300px|thumb|[[Lupe Vélez]], een van de bekendste Mexicaanse actrices.]]
 +
Later kwamen er ook romantische films met acteurs en actrices. De bekendste actrices uit deze tijd waren [[Lupe Vélez]] en [[Dolores del Río]]. De bekendste acteur acteur uit deze tijd was [[Ramón Novarro]]. In de jaren 1920 van de vorige eeuw werden zeer weinig films geproduceerd, omdat de Amerikanen uit [[Hollywood]] ([[Los Angeles]]) te goede films produceerden. Daarom verhuisden deze acteurs voor een tijd naar Hollywood. In de jaren 1930 van de vorige eeuw brak er een goede tijd uit. De drie bekende filmsterren kwamen weer terug in Mexico. Deze tijd werd de [[Gouden Eeuw van de Mexicaanse Filmindustrie]] genoemd. Bekende nieuwe sterren waren [[Cantinflas]] en [[Pedro Infante]]. Cantinflas had als bijnaam de ''Mexicaanse [[Charlie Chaplin]]''.
 +
 
 +
=== Muziek ===
 +
Veel Mexicaanse liederen zijn beroemd over de hele wereld. Bij Mexicaanse muziek gebruikt men vaak een [[gitaar]] als muziekinstrument. De Mexicaanse muziek is erg populair in [[Europa (werelddeel)|Europa]]. Er is weinig bekend van de inheemse muziek. De inheemse volkeren hadden geen snaarinstrumenten. Ze hadden wel blaasinstrumenten en slaginstrumenten. Er zijn weinig inheemse muziekinstrumenten opgegraven. Men weet wel dat de inheemse volkeren van zang en muziek hielden. De fluiten werden toen van klei of riet gemaakt. Later is de muziek in Spaanse muziek veranderd. Een paar mannen spelen een gitaar of accordeon en zingen. Dan is er soms een danseres die gaat dansen. De mannen hebben vaak een brede hoed. Dat noem je [[norteño]]-muziek.
 +
 
 +
De Mexicaanse muziek heeft soms zelfs Afrikaanse en Aziatische invloeden. In Mexico houdt men ook van rockmuziek. Vele jongeren houden van deze muziek. Vooral in de grote steden zijn veel rockoptredens. Men houdt ook van ''[[ballad]]'' en ''[[bolero]]''. Ballad en bolero zijn twee soorten rustige muziek, vaak met een gitaar. Van oorsprong komen allebei de soorten muziek uit het [[Caraïbisch gebied]]. Het werd opgenomen op het schiereiland [[Yucatán]] en werd een rage en populariteit.
 +
 
 +
=== De Mexicaanse keuken ===
 +
[[Bestand:Authentic Tacos.jpg|300px|right|thumb|De [[taco]] is een bekend voorbeeld van een Mexicaans gerecht.]]
 +
De Mexicaanse keuken is erg veel afgeleid van de Spanjaarden. Mexicanen houden van pittig eten, zoals pepers. Ook eet men veel maïs. Enkele beroemde Mexicaans gerechten zijn [[burrito|burrito's]], [[enchilada|enchilada's]], [[quesadilla|quesadilla's]] en [[taco|taco's]]. Burrito's en taco's worden gemaakt van maïszetmeel. Dan lijken ze op pannenkoeken. In die zogenaamde "pannenkoeken" stopt men allerlei groente en vlees.
 +
 
 +
Ook eet men [[nacho's]] erbij. De nacho's moet je dippen in een speciale [[avocado]]-saus: [[guacamole]], als je burrito's wilt eten. Als je taco's wil eten, moet je de nacho's in een pittige chilisaus dippen. Ingrediënten die je bijna niet kunt missen in Mexicaans eten zijn maïs, pepers, bonen, pompoenen, avocado's, zoete aardappelen, tomaten, cacao, suiker en nog veel meer ingrediënten. Vlees dat vaak wordt gegeten is vooral rundvlees, varkensvlees en kippenvlees. [[Chocola]] is een traditioneel gerecht van Mexico. Vroeger werd van cacao een drankje gemaakt voor de koning van het Azteekse rijk. De bedienden stopten er dan suiker in en veranderden het in chocolademelk. In Mexico eet men ook graag rijst.
  
−
==== Mini-piñata's ====
+
=== Sport ===
−
[[Bestand:Alebrijes.jpg|400px|right|thumb|Mooie mini-piñata's]]
+
[[Bestand:232901774 10376f0786.jpg|300px|left|thumb|[[Charrería]], de nationale sport van Mexico]]
−
In Mexico maakt men heel speciaal en mooi houtsnijwerk.
+
In Mexico worden veel sporten beoefend. De nationale sport van Mexico is [[charrería]]. Dat is een soort race van vee-ranches/paarden. Bij die sport draagt men versierde kleding. Langs de kant van de races wordt muziek gespeeld en gezongen. In Mexico houdt men ook van moderne sporten. Voorbeelden zijn [[basketbal]], [[voetbal]], [[honkbal]], Baskische pelota en [[boksen]].
−
Die dingen worden soms ook van verschillende soorten papier/karton gemaakt.
 
−
De werkjes zijn heel fleurig met allerlei kleuren.
 
−
Het papier, hout of karton wordt mooi beschilderd.
 
−
Dit noem je piñata's.
 
−
De bedenker van dit goede idee is [[Pedro Lopez Linares]] in het jaar [[1936]].
 
−
Als het een groot ding is, wordt het een verjaardags-piñata.
 
−
Kinderen vragen vaak voor hun verjaardag een verjaardags-piñata in de vorm welke ze willen.
 
−
In de verjaardags-piñata wordt snoep in gestopt en dan mag het jarige kind met blinddoek de verjaardags-piñata open slaan.
 
−
De snoepjes vallen als het goed is eruit en dan gaat het kind lekker snoepen.
 
  
−
== Onderwijs ==
+
Voetbal is erg populair in Mexico. Mexico heeft een eigen eredivisie. Het Mexicaanse voetbalelftal van onder de 17 jaar heeft de Wereldkampioenschappen gewonnen in [[Peru]], [[2005]]. Honkbal is de meest populairste sport in het noorden en het zuidoosten van Mexico. Er zijn vaak diverse nationale wedstrijden en competities. Basketbal is vooral populair in de gebieden aan de [[Grote Oceaan]]. Ook in het zuidoosten van Mexico houdt men van basketbal. Baskisch Pelota is een traditioneel Spaans soort tennis. Er is geen net tussen beiden en om een punt te scoren moet je de bal tegen de muur slaan. Mexico heeft ooit twee gouden Olympische medailles voor pelota gekregen. Boksen is een rage van Mexico. Mexico heeft best veel Olympische kampioenen in boksen.
−
De mensen in Mexico kunnen al duizenden jaren schrijven, al sinds de tijd van de [[Azteken]] en de [[Maya's]].
 
−
Maar 1,9 % van alle mensen in Mexico is analfabeet.
 
−
Het onderwijs van Mexico is redelijk goed.
 
−
Inheemse mensen in Mexico (=indianen) zitten vaak op een tweetalige school, omdat ze ook hun eigen taal moeten leren.
 
−
Mexico heeft erg veel universiteiten en middelbare scholen.
 
−
In [[2005]] waren er wel ongeveer zo'n 3 miljoen studenten van de middelbare school in Mexico (!).
 
−
Toen waren er ook nog ongeveer zo'n 300.000 leerkrachten op de middelbare school.
 
−
De middelbare scholen in Mexico ontvangen educatief materiaal via het bedrijf [[Edu-za]].
 
−
Op 21 [[september]] [[1551]] werd de eerste universiteit van Mexico opgericht.
 
−
De universiteit heette de [[Koninklijke en Pauselijke Universiteit van Mexico]].
 
−
Op 22 [[september]] [[1910]] werd de [[Nationale Autonome Universiteit van Mexico]] opgericht.
 
−
Drie personen die ooit op deze universiteit hebben gezeten, hebben de [[Nobelprijs]] gewonnen.
 
−
Mensen uit Mexico gaan vaak studeren in het buitenland, voor de hoop van een goed onderwijs.
 
−
Vaak gaan de Mexicanen naar de [[Verenigde Staten]] en [[Canada]].
 
  
−
== Economie ==
+
=== Feestdagen ===
−
{| class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="400px" style="float:left; margin: 2em 2em 2em 2em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:25px; font-size:90%"
+
[[Bestand:DiaDeMuertosXochimilcoDFMexico 011.jpg|300px|right|thumb|De [[Dag van de Doden]]]]
−
| colspan="3" style="background:#lime; color:darkgreen;" align="center" bgcolor="lime" |'''De landbouw productie van Mexico'''
+
Mexico heeft vele speciale feesten en evenementen die men nergens ter wereld kent. Een goed voorbeeld is de [[Dag van de Doden]]. Op die dag worden er allemaal schedels gemaakt van suiker en snoep. Men draagt ook wonderbaarlijke kostuums. Dat feest wordt gevierd in de 2 eerste dagen van de maand [[november]]. De Mexicanen bezoeken dan de graven van hun familie of beste vrienden die al gestorven zijn. De nationale feestdag van Mexico (''[[Grito de Dolores]]'') is 16 [[september]]. Op die dag riep [[Miguel Hidalgo]] de onafhankelijkheid van Spanje uit. Tegenwoordig worden er allemaal activiteiten gehouden op 16 [[september]], maar ook op andere feesten. Voorbeelden zijn vuurwerk afschieten, huizen en kerken versieren, missverkiezingen houden, stierengevechten, danswedstrijden, hanengevechten, sportwedstrijden (zoals voetbalcompetities) en nog veel meer. Het belangrijkste feest van Mexico is echter 12 [[december]]: de verschijning van de [[Maagd van Guadalupe]].
  
 +
{| class="wikitable"
 +
|-----
 +
! Datum
 +
! Naam feest
 +
! Waar over het feest gaat
 +
|-----
 +
| 1 [[januari]] || [[Nieuwjaar]] || Eerste dag van het jaar
 
|-
 
|-
−
! style="background:orange;" | '''Product'''
+
| 5 [[februari]] || [[Dag van de Grondwet (Mexico)|Dag van de Grondwet]] || Dag ter ere de aanname van de Mexicaanse grondwet
−
! style="background:orange;" | '''Aantal producten'''
 
−
! style="background:orange;" | '''Aantal locaties wereldwijd'''
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:deepskyblue;" |[[Avocado]]
+
| 20 [[maart]] || [[Expropiación Petrolera]] || Dag ter ere het begin van de oliewinning in Mexico
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" | 1.040.390
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" | 1
 
 
|-
 
|-
−
|[[Ui]]en en [[Sjalot]]
+
| 21 [[maart]] || [[Geboorte van Benito Juárez]] || De dag ter ere de geboorte van de oud-president [[Benito Juárez]]
−
| align="right" |1.130.660
 
−
| align="right" |1
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:deepskyblue;" |[[Citroen]]en en [[Limoen]]en
+
| 30 [[april]] || [[Kinderdag]] || De dag ter ere de Mexicaanse kinderen
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" |1.824.890
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" |1
 
 
|-
 
|-
−
|[[Saffloer]]
+
| 1 [[mei]] || [[Dag van de Arbeid]] || Feest ter ere de arbeid van de hele wereld
−
| align="right" |212.765
 
−
| align="right" |1
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:deepskyblue;" | [[Rund]]vlees
+
| 5 [[mei]] || [[Cinco de mayo]] || Viering van de overwinning in de [[Slag bij Puebla]]
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" | 79.507
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" | 2
 
 
|-
 
|-
−
|[[Noot|Noten]]
+
| 16 [[september]] || [[Grito de Dolores]] || Nationale feestdag van Mexico en dag waarop de onafhankelijkheid van [[Spanje]] werd uitgeroepen
−
| align="right" |95.150
 
−
| align="right" |2
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:deepskyblue;" | [[Papaja]]'s
+
| 12 [[oktober]] || [[Día de la Raza]] || Feest ter ere dat Columbus [[Amerika (continent)|Amerika]] ontdekte
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" | 955.694
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" | 2
 
 
|-
 
|-
−
|[[Chilipeper]]s
+
| 1 [[november]] en 2 [[november]] || [[Dag van de Doden]] || Herdenkingsdag aan de Mexicaanse doden
−
| align="right" |1.853.610
 
−
| align="right" |2
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:deepskyblue;" | [[Boon|Bonen]] zonder schillen
+
| 12 [[december]] || [[Verschijning van de Maagd van Guadelupe]] || Herdenkingsdag aan de verschijning van de [[Maagd van Guadelupe]]
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" | 93.000
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" | 3
 
 
|-
 
|-
−
|[[Sinaasappel]]en
+
| 25 [[december]] || [[Eerste kerstdag]] || Viering van de Eerste Kerstdag
−
| align="right" |3.969.810
 
−
| align="right" |3
 
 
|-
 
|-
−
| style="background:deepskyblue;" | [[Anijs]] en [[Venkel]]
+
| 26 [[december]] || [[Tweede kerstdag]] || Viering van de Tweede Kerstdag
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" |32.500
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" |3
 
−
|-
 
−
|[[Kip (vogel)|Kippenvlees]]
 
−
| align="right" |2.245.000
 
−
| align="right" |3
 
−
|-
 
−
| style="background:deepskyblue;" | [[Asperge]]s
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" |67.247
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" |4
 
−
|-
 
−
|[[Mango (vrucht)|Mango]]'s
 
−
| align="right" |1.503.010
 
−
| align="right" |4
 
−
|-
 
−
| style="background:deepskyblue;" | [[Maïs]]
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" |20.000.000
 
−
| style="background:deepskyblue;" align="right" |4
 
 
|-
 
|-
 +
| 31 [[december]] || [[Oudejaar]] || Viering van oudejaarsavond
 
|}
 
|}
  
−
Tijdens de koloniale periode was Mexico een [[landbouw]]land.
+
=== Literatuur ===
−
Later zou men ook veel werken aan de [[mijnbouw]], want er is erg veel [[zilver]] in Mexico.
+
De inheemse literatuur speelde vroeger een grote rol in de Mexicaanse literatuur, maar de boeken met literatuur werden door de Spanjaarden verbrand. Daarom is er weinig waard gebleven en weten we dus weinig over de inheemse literatuur.
−
In Mexico was tijdens de koloniale periode niet veel industrie.
+
 
−
Langzamerhand ontwikkelde de industrie van Mexico.
+
Vanaf de 20e eeuw begon men moderne literatuur te schrijven. Een van de grootste literatuur-schrijvers van [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]] is de Mexicaan [[Juan Rulfo]]. Hij werd beroemd door de boeken ''[[Pedro Paramo (boek)|Pedro Páramo]]'' en ''[[El Llano en de lama's (boek)|El Llano en de lama's]]''. Een andere bekende schrijver is [[Octavio Paz]].
−
In de 19e eeuw kwam er veel [[textiel]][[industrie]].
+
 
−
Vooral in de [[Vallei van Puebla]] en de [[Vallei van Mexico]].
+
===Beeldende kunst ===
−
Mexico was 's werelds eerste olieproducent-en exporteur.
+
Schilderijen zijn één van de oudste Mexicaanse kunsten. Ze zijn bijna overal aanwezig: in winkels, bioscopen, enzovoort. De vroegste schilderijen waren oude Maya-muurschilderingen. De alleroudste van allemaal bestaat al ongeveer 7500 jaar lang en is gevonden in een grot te [[Baja California]]. Er zijn ook fresco's gevonden in Mexico. Muurschilderingen waren in de 16e eeuw erg belangrijk voor religieuze gebouwen. Rond de 18e eeuw werden de schilderijen/schilderingen minder religieus.
−
In de industrie produceerde men nu ook staal en elektriciteit.
 
−
Tijdens de jaren '70 tot '80 brak er een financiële [[crisis]] uit in Mexico.
 
−
Mexico moest toen veel schulden betalen.
 
−
Mexico was toen failliet.
 
−
De crisis eindigde, maar in [[1994]] dompelde Mexico weer in een andere crisis.
 
−
In [[2006]] zou deze crisis eindigen.
 
−
De Mexicaanse economie groeide vanaf toen enorm.
 
−
Vele Mexicanen uit het buitenland maken Mexico ook rijk.
 
−
Het wordt per jaar geschat op 70 miljard dollar (!).
 
−
Volgens de gegevens van de [[Wereldbank]] is het BBP (Bruto Binnenlands Product) per persoon in Mexico hoger dan de rest van [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]] (zonder [[Brazilië]]).
 
−
Brazilië is het machtigste van Midden-Amerika en Zuid-Amerika.
 
−
Mexico staat als tweede op de lijst.
 
−
De verdeling van de rijkdom in Mexico is niet eerlijk.
 
−
Sommige mensen zijn hartstikke rijk en sommige mensen zijn straatarm.
 
−
Van [[1994]] tot [[1995]] was er een financiële crisis in Mexico.
 
−
De olie-industrie in Mexico is volledig onder controle van het staatsbedrijf [[Petroleos Mexicanos]] (afgekort Pemex).
 
−
Het is de derde grootste olie-producent van de wereld, de zesde in het verkoop van olie en het grootste olie-bedrijf van heel [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]].
 
−
In Mexico zijn ook veel oliereserves.
 
−
Alleen mist Mexico de technologie om de olie uit de reserves te halen.
 
  
−
{{Kolommen2
+
[[Bestand:Alebrijes.jpg|400px|right|thumb|Mooie mini-piñata's]]
−
|Kolom1=
+
In Mexico maakt men heel speciaal en mooi houtsnijwerk. Die dingen worden soms ook van verschillende soorten papier/karton gemaakt. De werkjes zijn heel fleurig met allerlei kleuren. Het papier, hout of karton wordt mooi beschilderd. Dat noem je [[piñata|piñata's]]. De bedenker van dit goede idee is [[Pedro Lopez Linares]] in het jaar 1936. Als het een groot ding is, wordt het een verjaardagspiñata. Kinderen vragen vaak voor hun verjaardag een verjaardagspiñata in de vorm welke ze willen. In de verjaardagspiñata wordt snoep in gestopt en dan mag het jarige kind met [[blinddoek]] de verjaardagspiñata open slaan. De snoepjes die uit de piñata vallen, zijn bedoeld voor de gasten van het feest. Zo hebben zij ook een klein cadeautje.
−
=== Export per land in percentage (volgens [[2005]]) ===
+
 
 +
== Economie ==
 +
[[File:Puebla_farmers.jpg|right|300px|thumb|Boeren in de staat [[Puebla (staat)|Puebla]].]]
 +
Tijdens de koloniale periode was Mexico een [[landbouw]]land. Later zou men ook veel werken aan de [[mijnbouw]], want er is erg veel [[zilver]] in Mexico. In Mexico was tijdens de koloniale periode niet veel industrie. Dat gebeurde pas echt aan het einde van 19e eeuw rond steden als [[Puebla]] en [[Mexico-Stad]].  Mexico was 's werelds eerste olieproducent- en exporteur. In de industrie produceerde men nu ook staal en elektriciteit. Tijdens de jaren 1970 tot 1980 brak er een financiële [[crisis]] uit in Mexico. Mexico moest toen veel schulden betalen. De crisis eindigde, maar in [[1994]] dompelde Mexico weer in een andere crisis. In [[2006]] zou die crisis eindigen. De Mexicaanse economie groeide vanaf toen enorm.
  
−
* [[Bestand:Flag of the United States (Pantone).svg|25px]] [[Verenigde Staten]] 88,4 %
+
Vele Mexicanen uit het buitenland maken Mexico ook rijk. Het wordt per jaar geschat op 70 miljard dollar. Volgens de gegevens van de [[Wereldbank]] is het bbp (Bruto Binnenlands Product) per persoon in Mexico hoger dan de rest van [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]] (met uitzondering van [[Brazilië]]). Mexico staat als tweede op de lijst. De verdeling van de rijkdom in Mexico is niet eerlijk. Sommige mensen zijn hartstikke rijk en sommige mensen zijn straatarm.
−
* [[Bestand:Flag of Canada.svg|25px]] [[Canada]] 2,0 %
 
−
* [[Bestand:Flag of Germany.svg|25px]] [[Duitsland]] 0,9 %
 
−
* [[Bestand:Flag of Spain.svg|25px]] [[Spanje]] 0,8 %
 
−
* [[Bestand:Flag of Netherlands Antilles.svg|25px]] [[Nederlandse Antillen]] 0,6 %
 
−
* [[Bestand:Flag of Japan.svg|25px]] [[Japan]] 0,4%
 
−
* [[Bestand:Flag of the United Kingdom.svg|25px]] [[Verenigd Koninkrijk]] 0,4 %
 
−
* [[Bestand:Flag of Venezuela.svg|25px]] [[Venezuela]] 0,4 %
 
−
* Overig 6,1 %
 
−
|Kolom2=
 
−
=== Import per land in percentage (volgens [[2005]]) ===
 
  
−
* [[Bestand:Flag of the United States (Pantone).svg|25px]] [[Verenigde Staten]] 68,4 %
+
Belangrijke exportproducten uit Mexico zijn elektronica, auto's en auto-onderdelen, zilver, plastic, chemicaliën, textiel en kleding, fruit en groenten, koffie en katoen. 82,7% van de buitenlandse handel is met de [[Verenigde Staten]]. Veel Amerikaanse bedrijven hebben hun fabrieken in Mexico staan, waar de lonen lager zijn. Andere belangrijke handelspartners van Mexico zijn [[Canada]], [[Volksrepubliek China|China]], [[Duitsland]] en [[Brazilië]].
−
* [[Bestand:Flag of Japan.svg|25px]] [[Japan]] 4,7 %
 
−
* [[Bestand:Flag of Germany.svg|25px]] [[Duitsland]] 3,6 %
 
−
* [[Bestand:Flag of Canada.svg|25px]] [[Canada]] 2,5 %
 
−
* [[Bestand:Flag of the People's Republic of China.svg|25px]] [[China]] 2,2 %
 
−
* [[Bestand:Flag of South Korea.svg|25px]] [[Zuid-Korea]] 2,1 %
 
−
* [[Bestand:Flag_of_the_Republic_of_China.svg|25px]] [[Taiwan]] 1,6 %
 
−
* [[Bestand:Flag of Italy.svg|25px]] [[Italië]] 1,6 %
 
−
* Overig 13,3 %
 
−
}}
 
  
 
== Vervoer, transport en verkeer ==
 
== Vervoer, transport en verkeer ==
−
{| class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="250px" style="float:left; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"
+
{| class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="250px" style="float:right; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"
 
| colspan="2" style="background:#deepskyblue; color:white;" align="center" bgcolor="deepskyblue" |'''Vervoer-statistieken van Mexico'''
 
| colspan="2" style="background:#deepskyblue; color:white;" align="center" bgcolor="deepskyblue" |'''Vervoer-statistieken van Mexico'''
 
|-
 
|-
Regel 1.071: Regel 598:
 
|}
 
|}
  
−
Het wegen-netwerk van Mexico is een van de grootste in Midden-Amerika en Zuid-Amerika.
+
Het wegen-netwerk van Mexico is een van de grootste van Latijns-Amerika. Volgens de Minister van Verkeer en Vervoer in Mexico zijn de wegen in totaal 352.072 mijl lang. De snelwegen in Mexico hebben vaak wel 4 rijbanen. Bij sommige tunnels, wegen en bruggen moet je tol betalen. In Mexico zijn ook spoorwegen. De spoorwegen worden vooral gebruikt voor de transport. In Mexico zijn veel luchthavens en zeehavens. De grootste luchthaven ligt in Mexico-Stad. Een andere grote luchthaven is [[Cancún International Airport]]. Door Mexico-Stad, [[Monterrey]] en [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] zijn uitgebreide [[metro]]-stelsels. In Mexico-Stad is ook nog een [[monorail]]. Mexico heeft 108 havens. De belangrijkste havens in Mexico zijn die van [[Veracruz]] en die van [[Manzanillo]].
−
Volgens de Minister van Verkeer en Vervoer in Mexico zijn de wegen in totaal 352.072 mijl lang.
 
−
De snelwegen in Mexico hebben vaak wel 4 rijbanen.
 
−
Bij sommige tunnels, wegen en bruggen moet je tol betalen.
 
−
In Mexico zijn ook spoorwegen.
 
−
De spoorwegen worden vooral gebruikt voor de transport.
 
−
In Mexico zijn veel luchthavens en zeehavens.
 
−
De grootste luchthaven ligt in Mexico-Stad.
 
−
Een andere grote luchthaven is [[Cancún International Airport]].
 
−
Door Mexico-Stad, [[Monterrey]] en [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]] zijn uitgebreide [[metro]]-stelsels.
 
−
In Mexico-Stad is ook nog een [[monorail]].
 
−
Mexico heeft 108 havens (!).
 
−
De belangrijkste havens in Mexico zijn die van [[Veracruz]] en die van [[Manzanillo]].
 
−
 
 
−
=== Lijst van de belangrijkste internationale luchthavens in Mexico ===
 
  
−
* Internationale Luchthaven Benita Juárez (luchthaven van [[Mexico-Stad]])
+
De belangrijkste luchthavens zijn:
−
* Internationale Luchthaven Don Miguel Hidalgo y Costilla (luchthaven van [[Guadalahara]])  
+
* Internationale Luchthaven Benito Juárez (luchthaven van [[Mexico-Stad]])
 +
* Internationale Luchthaven Don Miguel Hidalgo y Costilla (luchthaven van [[Guadalajara (Jalisco)|Guadalajara]])  
 
* Internationale Luchthaven Mariano Escobedo (luchthaven van [[Monterrey]])
 
* Internationale Luchthaven Mariano Escobedo (luchthaven van [[Monterrey]])
 
* Internationale Luchthaven van Cancún
 
* Internationale Luchthaven van Cancún
Regel 1.101: Regel 615:
 
* Internationale Luchthaven Licenciado Gustavo Díaz Ordaz (luchthaven van [[Puerto Vallarta]])
 
* Internationale Luchthaven Licenciado Gustavo Díaz Ordaz (luchthaven van [[Puerto Vallarta]])
 
* Internationale Luchthaven Amado Nervo (luchthaven van [[Tepic]])
 
* Internationale Luchthaven Amado Nervo (luchthaven van [[Tepic]])
−
{{--}}
 
  
 
== Communicatie & Media ==
 
== Communicatie & Media ==
 +
In Mexico heeft al sinds [[1990]] media. Er kwamen speciale telefoon-en communicatiebedrijven in Mexico. Ook kwam er een televisie-instituut: het [[Mexicaanse Instituut voor Televisie]]. Vroeger waren er nog maar twee televisie-omroepen in Mexico: [[Televisa]] en [[TV Azteca]]. Televisa is de grootste Spaanstalige media van de hele wereld. Op deze zender zijn vaak [[soap]]s (romantische series). De steden aan de grens met de [[Verenigde Staten]] ontvangen Amerikaanse televisie-zenders. Nu heeft Mexico 733 verschillende televisie-zenders. Mexico-Stad heeft een paar eigen televisie-zenders. Dit zijn ze: [[XEIPN-TV]] (ook wel Kanaal 11 van Mexico), [[XEIMT-TV]] (ook wel Kanaal 22 van Mexico), [[XHTVM-TV]] (ook wel Project 40 van Mexico), [[XHRAE-TV]] (ook wel Cadena Tres). In Mexico zijn ook nog radio-bedrijven. Mexico heeft er ongeveer 1590, waarvan 4 bij Mexico-Stad horen. Verschillende universiteiten in Mexico hebben hun eigen radio-zender. Het grootste telefoon-bedrijf in Mexico is [[Telmex]]. Wel 80 % van Mexicaanse gezinnen heeft een telefoon. In de straten in de steden staan vaak telefooncellen. Niet echt veel mensen gebruiken moderne communicatie/media/technologie in Mexico. Mexico heeft meer dan 111 miljoen inwoners en slechts ongeveer zo'n 23.260.330 inwoners gebruiken deze moderne dingen. Daarom is er zelfs in de armste dorpen/plaatsen van het land minstens één computer-station/internetverbinding. De belangrijkste kranten van Mexico (op alfabet) zijn: de ''[[El Universal]]'', de ''[[La Jornada]]'' en de ''[[Reforma]]''. In de grote steden en in de staten zijn lokale kranten. De belangrijkste sport-krant is de ''[[Daily Record]]''. Mexico heeft de beste water-instellingen en sanitaire voorzieningen van [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]]. De kwaliteit van het water is toch erg vies in tegenstelling met [[Canada]], de [[Verenigde Staten]], [[Europa (werelddeel)|Europa]] enzovoort. Het water is het meest vies in de armste landelijke gebieden.
  
−
In Mexico heeft al sinds [[1990]] media.
+
== Toerisme ==
−
Er kwamen speciale telefoon-en communicatiebedrijven in Mexico.
+
[[Bestand:Tamasopo7.jpg|300px|right|thumb|[[San Luis Potosí (stad)|San Luis Potosí]]]]
−
Ook kwam er een televisie-instituut: het [[Mexicaanse Instituut voor Televisie]].
 
−
Vroeger waren er nog maar twee televisie-omroepen in Mexico: [[Televisa]] en [[TV Azteca]].
 
−
Televisa is de grootste Spaanstalige media van de hele wereld.
 
−
Op deze zender zijn vaak [[soap]]s (romantische series).
 
−
De steden aan de grens met de [[Verenigde Staten]] ontvangen Amerikaanse televisie-zenders.
 
−
Nu heeft Mexico 733 verschillende televisie-zenders.
 
−
Mexico-Stad heeft een paar eigen televisie-zenders.
 
−
Dit zijn ze: [[XEIPN-TV]] (ook wel Kanaal 11 van Mexico), [[XEIMT-TV]] (ook wel Kanaal 22 van Mexico), [[XHTVM-TV]] (ook wel Project 40 van Mexico), [[XHRAE-TV]] (ook wel Cadena Tres).
 
−
In Mexico zijn ook nog radio-bedrijven.
 
−
Mexico heeft er ongeveer 1590, waarvan 4 bij Mexico-Stad horen.
 
−
Verschillende universiteiten in Mexico hebben hun eigen radio-zender.
 
−
Het grootste telefoon-bedrijf in Mexico is [[Telmex]].
 
−
Wel 80 % van Mexicaanse gezinnen heeft een telefoon.
 
−
In de straten in de steden staan vaak telefooncellen.
 
−
Niet echt veel mensen gebruiken moderne communicatie/media/technologie in Mexico.
 
−
Mexico heeft meer dan 111 miljoen inwoners en slechts ongeveer zo'n 23.260.330 inwoners gebruiken deze moderne dingen.
 
−
Daarom is er zelfs in de armste dorpen/plaatsen van het land minstens één computer-station/internetverbinding.
 
−
De belangrijkste kranten van Mexico (op alfabet) zijn: de ''[[El Universal]]'', de ''[[La Jornada]]'' en de ''[[Reforma]]''.
 
−
In de grote steden en in de staten zijn lokale kranten.
 
−
De belangrijkste sport-krant is de ''[[Daily Record]]''.
 
−
Mexico heeft de beste water-instellingen en sanitaire voorzieningen van [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]].
 
−
De kwaliteit van het water is toch erg vies in tegenstelling met [[Canada]], de [[Verenigde Staten]], [[Europa (werelddeel)|Europa]] enzovoort.
 
−
Het water is het meest vies in de armste landelijke gebieden.
 
−
 
 
−
=== Toerisme ===
 
−
[[Bestand:Tamasopo7.jpg|300px|right|thumb|[[San Luis Potosí]]]]
 
 
[[Bestand:Mulege oasis.jpg|300px|right|thumb|[[Baja California Sur]]]]
 
[[Bestand:Mulege oasis.jpg|300px|right|thumb|[[Baja California Sur]]]]
−
[[Bestand:Sierra Madre.jpg|300px|right|thumb|Het [[Marquesa-Bos]]]]
+
Toerisme in Mexico is een belangrijke activiteit voor de economie van Mexico. Mexico heeft erg veel toerisme. Mexico staat als 8e waar de meeste toeristen van de hele wereld naar toe gaan. In [[2006]] kwamen er wel ongeveer zo'n 21,4 miljoen toeristen/bezoekers in Mexico. Mexico is de eerste bestemming voor alle landen in [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]]. Het aantal inkomst van toerisme in [[2006]] was 12,17 miljard [[Amerikaanse dollar]] (!). In [[2005]] bedroeg het geld aan toerisme 5,7 % van het nationale inkomen. De belangrijkste toeristische trekpleisters van Mexico zijn de prachtige oude tempels en ruïnes van de [[Olmeken]], de [[Azteken]], de [[Maya's]] en de [[Teotihuacan]]. Verder zijn de vroegere koloniale steden, de prachtige stranden en badplaatsen belangrijk voor het toerisme. [[Chitchen Itza]] is een Maya-tempel die wordt beschouwd tot de 7 nieuwe [[wereldwonder]]en. De meerderheid van de toeristen in Mexico komt uit [[Canada]] of de [[Verenigde Staten]]. Een andere belangrijke groep toeristen komt uit [[Europa (werelddeel)|Europa]]. Mexico heeft een prachtige cultuur die beïnvloed is door de indiaanse cultuur en de Europese/Spaanse cultuur. In Mexico zijn veel reisbureaus.
−
[[Bestand:Dunas samalayuca.jpg|300px|right|thumb|De [[Chihuahua-woestijn]]]]
 
−
Toerisme in Mexico is een belangrijke activiteit voor de economie van Mexico.
 
−
Mexico heeft erg veel toerisme.
 
−
Mexico staat als 8e waar de meeste toeristen van de hele wereld naar toe gaan.
 
−
In [[2006]] kwamen er wel ongeveer zo'n 21,4 miljoen toeristen/bezoekers in Mexico.
 
−
Mexico is de eerste bestemming voor alle landen in [[Midden-Amerika]] en [[Zuid-Amerika]].
 
−
Het aantal inkomst van toerisme in [[2006]] was 12,17 miljard [[Amerikaanse dollar]] (!).
 
−
In [[2005]] bedroeg het geld aan toerisme 5,7 % van het nationale inkomen.
 
−
De belangrijkste toeristische trekpleisters van Mexico zijn de prachtige oude tempels en ruïnes van de [[Olmeken]], de [[Azteken]], de [[Maya's]] en de [[Teotihuacan]].
 
−
Verder zijn de vroegere koloniale steden, de prachtige stranden en badplaatsen belangrijk voor het toerisme.
 
−
[[Chitchen Itza]] is een Maya-tempel die wordt beschouwd tot de 7 nieuwe [[wereldwonder]]en.
 
−
De meerderheid van de toeristen in Mexico komt uit [[Canada]] of de [[Verenigde Staten]].
 
−
Een andere belangrijke groep toeristen komt uit [[Europa (werelddeel)|Europa]].
 
−
Mexico heeft een prachtige cultuur die beïnvloed is door de indiaanse cultuur en de Europese/Spaanse cultuur.
 
−
In Mexico zijn veel reisbureaus.
 
−
De laatste tijd gaat het iets minder goed met het toerisme in Mexico, vanwege de verschrikkelijke [[Mexicaanse Griep]].
 
−
 
 
−
==== De Mexicaanse kusten ====
 
−
 
 
−
De kusten van Mexico liggen vaak vol met prachtige stranden.
 
−
Die worden vaak bezocht door toeristen/bezoekers.
 
−
 
 
−
===== Atlantische kust =====
 
−
 
 
−
Op het schiereiland [[Yucatan]] zijn de populairste stranden van Mexico.
 
−
De bekendste badplaats en stad hier is [[Cancún]].
 
−
Hier zijn prachtige hotels en strand-resorts.
 
−
Een ander bekend strand is het strand van het eiland [[Isla Mujeres]].
 
−
Ten zuiden Cancún zijn eco-parken en nog meer badplaatsen.
 
−
Ook ligt er een historische Maya-stad in het zuiden van Cancún, genaamd: [[Tulum]].
 
−
 
 
−
===== Pacifische kust =====
 
−
 
 
−
Aan de [[Grote Oceaan]] zijn ook populaire stranden, de populairste daarvan heet [[Acapulco]].
 
−
Er zijn hier ook erg veel hotels als in [[Cancún]].
 
−
Een bekende sport die hier vaak wordt gehouden is diepzeeduiken.
 
−
Sommige duikers springen gewoon van een hoge rots in het koraalrijke water.
 
−
De zee hier is lekker diep met veel koraal en vissen.
 
−
Ten zuiden van Acapulco liggen het surf-vakantieoord [[Puerto Escondido]], de haven van [[Puerto Angel]] en de natuurlijke stranden van [[Zipolite]].
 
−
Ten noorden van Acapulco liggen het vakantieoord [[Ixtapa]] en het vissersdorp [[Zihuatanejo]].
 
−
Nog verder naar het noorden zijn de wilde en ruige kusten van de Mexicaanse staat [[Michoacan]].
 
−
Verder aan de Pacifische kust zijn ook de stad [[Mazatlan]] en de badplaats [[Puerto Vallarta]] populair.
 
−
Een bekend zwart strand hier is [[Cuyutlan]].
 
−
Op het zuidelijkste puntje van het schiereiland [[Baja California]] ligt de stad [[Cabo San Lucas]] die beroemd is geworden om zijn stranden en [[marlijn]]-visserij.
 
−
Vlak bij de Amerikaanse grens, ook op Baja California, ligt de stad [[San Felipe]].
 
  
−
==== Lijst van de 20 landen die het meest op vakantie naar Mexico gaan ====
+
De kusten van Mexico liggen vaak vol met prachtige stranden. Die worden vaak bezocht door toeristen/bezoekers. Op het schiereiland [[Yucatan]] zijn de populairste stranden van Mexico. De bekendste badplaats en stad hier is [[Cancún]]. Hier zijn prachtige hotels en strand-resorts. Een ander bekend strand is het strand van het eiland [[Isla Mujeres]]. Ten zuiden Cancún zijn eco-parken en nog meer badplaatsen. Ook ligt er een historische Maya-stad in het zuiden van Cancún, genaamd: [[Tulum]]. Aan de [[Grote Oceaan]] zijn ook populaire stranden, de populairste daarvan heet [[Acapulco]]. Er zijn hier ook erg veel hotels als in [[Cancún]]. Een bekende sport die hier vaak wordt gehouden is diepzeeduiken. Sommige duikers springen gewoon van een hoge rots in het koraalrijke water. De zee hier is lekker diep met veel koraal en vissen. Ten zuiden van Acapulco liggen het surf-vakantieoord [[Puerto Escondido]], de haven van [[Puerto Angel]] en de natuurlijke stranden van [[Zipolite]]. Ten noorden van Acapulco liggen het vakantieoord [[Ixtapa]] en het vissersdorp [[Zihuatanejo]]. Nog verder naar het noorden zijn de wilde en ruige kusten van de Mexicaanse staat [[Michoacan]]. Verder aan de Pacifische kust zijn ook de stad [[Mazatlan]] en de badplaats [[Puerto Vallarta]] populair. Een bekend zwart strand hier is [[Cuyutlan]]. Op het zuidelijkste puntje van het schiereiland [[Baja California]] ligt de stad [[Cabo San Lucas]] die beroemd is geworden om zijn stranden en [[marlijn]]-visserij. Vlak bij de Amerikaanse grens, ook op Baja California, ligt de stad [[San Felipe]].
  
−
{| class="wikitable"
 
−
|-
 
−
! Positie!! Land!! Positie!! Land
 
−
|-
 
−
| 1 ||{{USA}}||11||{{NO}}
 
−
|-
 
−
| 2 ||{{CA}}||12||{{BE}}
 
−
|-
 
−
| 3 ||{{DE}}||13||{{SE}}
 
−
|-
 
−
| 4 ||{{ES}}||14||{{RU}}
 
−
|-
 
−
| 5 ||{{IT}}||15||{{CO}}
 
−
|-
 
−
| 6 ||{{UK}}||16||{{CN}}
 
−
|-
 
−
| 7 ||{{JP}}||17||{{CL}}
 
−
|-
 
−
| 8 ||{{NL}}||18||{{GT}}
 
−
|-
 
−
| 9 ||{{CH}}||19||{{DN}}
 
−
|-
 
−
| 10 ||{{AR}}||20||{{FI}}
 
−
|}
 
  
 
==== Bekende trekpleisters-lijst ====
 
==== Bekende trekpleisters-lijst ====
Regel 1.292: Regel 711:
 
* [[Patzcuaro]]
 
* [[Patzcuaro]]
 
* [[Taxco]]
 
* [[Taxco]]
−
* [[Campeche]]
+
* [[Campeche (stad)|Campeche]]
 
}}
 
}}
 +
 +
==Nationale symbolen==
 +
=== Volkslied ===
 +
[[Bestand:Flag of Mexico.svg|200px|right|thumb|De vlag van Mexico]]
 +
[[Bestand:Coat_of_arms_of_Mexico.svg|200px|right|thumb|Het wapen van Mexico]]
 +
Het volkslied van Mexico heet ''[[Himno Nacional Mexicano]]'', het is beter bekend als ''Mexicanos al grito de guerra'' (Mexicanen, op de roep van de oorlog!). De componist van dit lied was [[Jaime Nunó]] en de tekst was van [[Francisco González Bocanegra]]. In het jaar [[1854]] werd dit lied het volkslied van Mexico. Hieronder is het refrein van het lied in het [[Spaans]]:
 +
 +
:'''Mexicanos al grito de guerra'''
 +
:'''el acero aprestad y el bridón.'''
 +
:'''Y retiemble en sus centros la tierra,'''
 +
:'''al sonoro rugir del cañón.'''
 +
:'''¡Y retiemble en sus centros la tierra,'''
 +
:'''al sonoro rugir del cañón!'''
 +
 +
=== Vlag ===
 +
Het groen van de Mexicaanse vlag betekent onafhankelijkheid, het wit betekent het geloof en het rood het bloed van de Mexicaanse mensen. Het rood staat ook voor de gelijkheid van de Mexicaanse mensen. In het midden van de vlag staat het wapen van Mexico. Het wapen stelt een legende voor met een adelaar op een cactus met een slang in zijn snavel. In het jaar [[1821]] werd de vlag door het bevrijdingsleger van Mexico ontworpen. Tot [[1823]] en van [[1865]] tot [[1867]] droeg de adelaar de Mexicaanse keizerskroon. De huidige vlag is ontworpen in [[1968]].
  
 
== Wist je dat... ==
 
== Wist je dat... ==

Huidige versie van 23 aug 2025 om 20:52

Zie ook Mexico (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Mexico
Flag of Mexico.svg Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken!
Verenigde Mexicaanse Staten
Estados Unidos Mexicanos

Flag of Mexico.svg Coat of arms of Mexico.svg Mexico (orthographic projection).svg

Hoofdstad Mexico-Stad
Aantal inwoners 126.014.024 (2021)
Oppervlakte 1.964.375 km² (2,3% water)
Regeringsvorm Federale republiek
President Claudia Sheinbaum (sinds 2024)
Godsdienst Christendom (88,9%)
Geen religie (10,6%)
Overig (0,5%)
Taal Spaans (Español)
Munteenheid Mexicaanse peso
Volkslied Himno Nacional Mexicano
Nationale feestdag Grito de Dolores (16 september)
Landcode MEX
Portaal Portal.svg Mexico
Een strand in Quintana Roo
Een satelliet van Mexico

Mexico, officieel de Verenigde Mexicaanse Staten, is een land en republiek in Noord-Amerika. Het land grenst in het noorden aan de Verenigde Staten, in het oosten aan de Golf van Mexico, in het zuidoosten aan de Caraïbische Zee en de Belize, in het zuidwesten aan Guatemala en in het westen aan de Grote Oceaan. Ook behoren enkele eilanden in de zeeën en oceanen rondom Mexico tot het land. De hoofdstad van Mexico is Mexico-Stad. Het land heeft meer dan 128 miljoen inwoners.

Qua inwonersaantal is Mexico het op negen na grootste land ter wereld. Op het gebied van oppervlakte staat Mexico op de 13e plek. Na Canada, de Verenigde Staten, Brazilië en Argentinië is Mexico het grootste land van het Amerikaanse continent.

De naam Mexico

Na de onafhankelijkheid van Spanje noemde Mexico zichzelf hetzelfde als zijn hoofdstad Mexico-Stad. Voorheen stond Mexico bekend onder de naam Nieuw-Spanje.

De oorspronkelijke afkomst van het woord "Mexico" is volgens velen afgeleid uit het Nahuatl. Dat is de taal van de Azteken. Het is afgeleid van het Nahuatlse woord Mēxihtli of Mextli. Mēxihco betekent woonplaats van de Mēxihtli. Vele geleerden bedachten andere betekenissen voor deze naam. Een bekend voorbeeld daarvan is Bernardino de Sahagun. Hij dacht dat de naam de navel van de maan betekende.

In het Spaans wordt de naam van het land geschreven als México. De komma (accent aigu) op de "e" geeft aan waar de klemtoon in het woord ligt. De "x" wordt in het Spaans niet als "ks" maar als "g" uitgesproken. Hierdoor noemen Mexicanen hun land zelf Meh-gie-koo.

Geschiedenis

Mexico is een land met een lange en woeste geschiedenis. Er waren vroeger grote rijken gevestigd in het gebied waar nu Mexico ligt. Later zou het een kolonie worden van Spanje.

Prehistorie

De eerste vestigingen in Mexico waren van een bepaald inheems volk, genaamd de Olmeken. Die cultuur had een hoge ontwikkeling tussen 1200 voor Christus en 500 voor Christus. Vooral ontwikkelde de cultuur zich aan de Golf van Mexico. De Olmeken leefden van de landbouw. Verder beoefende men hier ook de jacht en de visserij. Een van de meest bekende archeologische prehistorische opgravingen in Mexico is La Venta in de staat Tabasco. Hier zijn vele symmetrische gebouwen gevonden. La Venta leek op een klein dorp.

De Olmeken ontwikkelden een speciale kalender en waren net zo geïnteresseerd in sterrenkunde en rekenen als hun opvolgers: de Azteken en de Maya's. Er werd ook een schrift ontwikkeld. Als gevolg van een grote natuurramp in het gebied waar de Olmeken leefden, verdween de cultuur plotseling. De Olmeekse cultuur is de moedercultuur van Mexico.

Azteken en Maya's

Zie voor meer informatie de artikelen Azteken en Maya's
Chichén Itzá

De Azteken waren een volk dat oorspronkelijk uit Noord-Amerika kwamen. Ze waren nomaden die zich eerst Chica's noemden. Volgens een legende zouden ze op een dag ergens vestigen waar een cactus met een slang en een arend stond. De cactus stond op de plaats waar nu het huidige Mexico-Stad ligt. Ze veranderden van nomaden tot een landbouwvolk. Hun cultuur was nog indrukwekkender en dan de Olmeekse cultuur. Op de plaats waar nu Mexico-Stad ligt werd Tenochtitlan gesticht. De stad lag op een meer. Hier waren prachtige hoge piramides en tempels. In de tempels waren vele bloederige mensenoffers. De bekendste, grootste en mooiste tempel was de Zonnetempel. De hoogontwikkelde beschaving van de Azteken eindigde toen de Spaanse ontdekkingsreiziger Hernán Cortés hun aanviel. De koning die toen regeerde over het Azteekse Rijk, genaamd Montezuma, werd ontvoerd door Cortés en vermoord. Het Azteekse Rijk werd een kolonie van Spanje en Ténochtitlan werd helemaal verwoest.

Toen de Azteken de baas over het noorden waren van Mexico, werden de Maya's de baas van het zuiden van Mexico. Ze leefden in een uitgebreid gebied rond Zuid-Mexico, Belize, Honduras en Guatemala. Ook zij hadden een hoogontwikkelde cultuur. Ze handelden vaak met de Azteken en hun zuidelijke buren: de Inca's. De Maya's konden nog beter rekenen dan de Azteken. De Maya's hadden niet een land, maar verschillende stadstaten. De grootste steden waren Palenque, Tikal, Copán, Bonampak, Yaxchilán en Chichén Itzá. Elke stad werd geregeerd door een koning en priesters. De koningen hadden prachtige grote paleizen. Op een moment hield de cultuur van de Maya's op. Over de prachtige gebouwen kwamen dikke lagen oerwoud te liggen. Niemand weet hoe de Maya's aan hun einde zijn gekomen.

Toen de twee grootste beschavingen van Mexico (die van de Maya's en de Azteken) eindigden, vestigde zich een nieuw volk in het noordoosten van Mexico: de Teotihuacan. Dat gebied werd ook wel de Vallei van Mexico genoemd. De Teotihuacan woonden in een droge regio van Mexico. Hun huizen waren van steen met een rieten dak. Later vestigden ze zich ook rond het verlaten Ténochtitlan.

Een panorama van Maya-ruïnes in Mexico

Koloniale periode

Na de val van Ténochtitlan, werd Mexico onderdeel van het Spaanse Rijk. In die tijd heette de kolonie Nieuw-Spanje. De kolonie werd bestuurd als onderkoninkrijk. De Spaanse koning wees een heerser aan (een onderkoning) die voor hem Nieuw-Spanje bestuurde. Nieuw-Spanje was belangrijk voor de Spanjaarden. Er werden veel metalen (zoals zilver) gevonden. Ook verbouwde men er verschillende gewassen op plantages. Op de plantages moesten inheemse inwoners verplicht werken. De Europese kolonisten brachten ook enkele ziektes met zich mee die niet in Nieuw-Spanje bestonden zoals de pest, de mazelen en de pokken. De Europeanen hadden een weerstand tegen die ziektes opgebouwd, maar de inheemse bevolking had die niet. Na enkele epidemieën bleef er weinig van de inheemse bevolking over. Het overige deel van inheemse bevolking werd bekeerd tot het christendom en moest de Spaanse cultuur overnemen.

In Nieuw-Spanje was de slavernij ook legaal. Op de plantages werden Afrikaanse slaven te werk gezet. De slavernij zou pas na de onafhankelijkheid van Mexico worden afgeschaft. De Spanjaarden introduceerden een kastenstelsel in Mexico. Het bestuur van Nieuw-Spanje was daardoor volledig in handen van de inwoners die in Spanje geboren waren. Spaanse kolonisten die in Nieuw-Spanje geboren vormden de bovenklasse. Andere groepen (zoals mestiezen en inheemsen) stonden lager op de sociale ladder. De belangrijkste handelsposten in Mexico waren Veracruz (aan de Golf van Mexico) en Acapulco (aan de Grote Oceaan). Er kwam een bloeiende handel en Veracruz en Acapulco werden grote havensteden.

Onafhankelijkheid

Zie Mexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Miguel Hidalgo, de vader des vaderlands van Mexico.

Aan het einde van 18e eeuw kwam de verlichting naar Mexico. Dat zorgde voor nieuwe ideeën over bestuur en kolonialisme. Veel Mexicanen wilden meer invloed op het bestuur van hun land. Later wilden zij onafhankelijkheid van Spanje. De Spaanse koning en zijn aanhangers probeerden de opstandelingen te bestrijden. In 1810 brak uiteindelijk een onafhankelijkheidsoorlog toen de Mexicaanse priester Miguel Hidalgo de Mexicanen opriep om de wapens te pakken. Die gebeurtenis heet de Grito de Dolores (roep uit Dolores) en wordt vandaag de dag nog steeds gevierd.

De Spanjaarden verloren de oorlog. Dat kwam deels doordat de Spanjaarden zelf te druk bezig waren met de oorlog tegen Napoleon Bonaparte in Europa. In alle Spaanse koloniën in Latijns-Amerika braken toen opstanden uit. Zo werden ook landen als Peru, Colombia, Chili en Argentinië onafhankelijk. Mexico werd uiteindelijk onafhankelijk van Spanje in 1821.

Na de onafhankelijkheid ontstond een discussie in Mexico hoe het nu verder moest. Uiteindelijk ontstond het Eerste Mexicaanse Keizerrijk. Generaal Agustín de Iturbide werd gekroond tot keizer Agustín I. Het keizer was maar van korte duur. Agustín I was zo onpopulair dat verschillende generaals in opstand tegen hem kwamen. Uiteindelijk deed hij troonsafstand en verliet Mexico. Agustín I keerde een jaar later terug om opnieuw keizer te worden, maar hij werd gearresteerd en veroordeeld. Mexico werd daarom in 1823 een republiek met een president als staatshoofd.

Vroege 19e eeuw

Mexico in 1821. Je ziet dat Mexico een heel stuk groter was dan dat het nu is.

Oorspronkelijk was Mexico een groot groter dan dat het vandaag de dag is. Het zuidwesten van de Verenigde Staten was oorspronkelijk een onderdeel van Mexico. Dat is het gebied van de staat Californië tot en met de staat Texas. Ook de landen van Midden-Amerika (behalve Panama) behoorden oorspronkelijk tot Mexico. In 1823 splitsten Guatemala, El Salvador, Honduras, Costa Rica en Nicaragua zich af van Mexico. Zij vormden vervolgens de Verenigde Staten van Centraal-Amerika, maar in 1839 viel dat land uit elkaar in die vijf kleinere landjes. Ondertussen werd Texas in 1836 onafhankelijk van Mexico, waarna het een Amerikaanse staat werd. De precieze grens tussen Mexico en de Verenigde Staten was onduidelijk, waardoor de spanningen hoog opliepen. Tussen 1846 en 1848 vond de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog plaats, waarbij het Amerikaanse leger het Mexicaanse leger versloeg. Mexico moest vervolgens het noordwesten afstaan aan de Verenigde Staten. Dat gebied bestaat momenteel uit de Amerikaanse staten Californië, Nevada, Utah, Arizona, New Mexico en Colorado.

Ondertussen kreeg Antonio López de Santa Anna steeds meer macht in handen. Hij begon Mexico als een dictatuur te besturen. In 1855 vond de Revolutie van Ayulta plaats, waarbij Santa Anna omvergeworpen werd. De revolutie was het begin van een nieuw tijdperk: de Reforma (hervorming). Twee jaar later nam Mexico een liberale grondwet aan. Hierdoor kreeg het land godsdienstvrijheid en een scheiding tussen kerk en staat. De conservatieven waren daar niet blij mee. Tussen 1857 en 1860 voerden de conservatieve en liberalen de Hervormingsoorlog met elkaar. De liberalen wonnen die oorlog uiteindelijk.

Mexico had echter hoge schulden opgelopen tijdens de oorlog. Mexico kon de schulden niet meer betalen, waardoor president Benito Juárez het betalen uitstelde. In 1861 vond de Franse interventie in Mexico plaats, waarbij de Fransen Mexico binnenvielen. Zij steunden de Mexicaanse conservatieven en besloten van Mexico een keizerrijk te maken (het Tweede Mexicaanse Keizerrijk) onder leiding van Maximiliaan I. De Fransen lukten het niet om heel Mexico onder hun controle te krijgen. Zij trokken zich in 1866 terug uit Mexico, waarna Maximiliaan werd afgezet en vermoord. Vervolgens werd de republiek weer hersteld.

Porfiriaat en de Mexicaanse Revolutie

Lees de volgende artikelen voor meer informatie: Porfiriaat en Mexicaanse Revolutie.
Pancho Villa en zijn aanhangers tijdens de Mexicaanse Revolutie.

In 1876 kwam Porfirio Díaz aan de macht, waardoor er een einde aan de liberale hervormingen kwam. Díaz trok tijdens zijn tweede termijn steeds meer macht naar zich toe. Hij zorgde dat verkiezingen vervalst werden, waardoor hij president kon blijven. Ook verving hij veel van zijn tegenstanders in het parlement en onderdrukte de bevolking. Zijn regeerperiode staat bekend als het Porfiriaat. Tijdens deze periode maakte Mexico een grote economische groei door. Díaz verkocht namelijk veel natuurlijke hulpbronnen aan Amerikaanse en Britse bedrijven. Het grootste gedeelte van de bevolking zag niets van die groei.

In 1910 kwam de bevolking in opstand tijdens de Mexicaanse Revolutie. Díaz werd toen afgezet en Francesco I. Madero werd president. De revolutionairen wilden van Mexico een democratie maken, maar in 1911 vielen de revolutionairen uit elkaar. Onder de revolutionairen vielen zowel gematigde liberalen (zoals Madero) en radicale rebellenleiders (zoals Emiliano Zapata en Pancho Villa). Tussen die twee groepen brak een strijd los die tot 1920 zou duren. De Mexicaanse Revolutie was een roerige periode, waarin leiders elkaar snel opvolgden. Na 1920 keerde langzamerhand de rust terug in Mexico.

Institutionele Revolutie

Mexicaanse arbeiders staan in Mexicali in de rij om in de Amerikaanse staat Californië te werken. In de periode van het Mexicaanse wonder ontstond er ook veel Mexicaanse gastarbeid in de Verenigde Staten.

Tussen 1929 en 2000 stond Mexico onder leiding van de Institutioneel Revolutionaire Partij (PRI). Deze periode staat bekend als de Institutionele Revolutie. Mexico was tijdens deze periode in feite een eenpartijstaat en dictatuur. De verkiezingen werden vervalst, waardoor de PRI-kandidaten bijna altijd zouden winnen. Toch was de dictatuur in Mexico enigszins verborgen. De PRI was bedoeld om de Mexicaanse Revolutie voort te zetten. De partij wist aan de ene kant armoede in Mexico te bestrijden. Tussen de jaren 1940 en 1970 beleefde Mexico grote economische groei. Die periode staat bekend als het Mexicaanse wonder. Doordat de PRI de oliesector had genationaliseerd, gingen de olie-inkomsten direct in de Mexicaanse schatkist. Hierdoor kon de Mexicaanse overheid veel geld uitgeven aan infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg.

Toch bleven sommige delen van Mexico erg arm. Ook maakte de PRI gebruik van onderdrukking, corruptie en fraude om aan de macht te blijven. Vanaf de jaren 1960 ontstonden er protestacties tegen de PRI. Studentengroepen wilden dat Mexico een democratisch land werd, terwijl radicaal-linkse groepen het land in een communistisch land wilden veranderden. De PRI kreeg de steun van de Verenigde Staten. Tijdens de Vuile Oorlog ging de Mexicaanse overheid erg ver om haar politieke tegenstanders uit de weg te ruimen. De Amerikanen gaven steun aan die acties, omdat zij vreesden dat het communisme voet aan de grond in Mexico zou krijgen.

Vanaf de jaren 1980 ging het bergafwaarts met de Mexicaanse economie. Het land had grote schulden, terwijl de olie-inkomsten daalden. De PRI besloot daarom te bezuinigen en meer over te laten aan de markt. Langzamerhand verloor de partij steeds meer aanhangers. Aan de rechterkant ontstond de Nationale Actiepartij, terwijl aan de linkerkant de Partij van de Democratische Revolutie ontstond. Tijdens de jaren 1980 en 1990 werd Mexico langzamerhand een democratie met meerdere politieke partijen. In 2000 koos Mexico voor het eerst in ruim 70 jaar een president die geen lid was van de PRI: Vicente Fox van de Nationale Actiepartij. Dat moment wordt gezien als het einde van de Institutionele Revolutie.

21e eeuw

Vandaag de dag is nog steeds de Mexicaanse drugsoorlog aan de gang in het land.

Onder president Fox werden geheime documenten uit het PRI-tijdperk vrijgegeven. Ook werd Mexico een stuk democratischer en werd er meer gedaan aan de bestrijding van drugs. Toch bleef de kloof tussen arm en rijk groot in het land. In 2006 werd Fox opgevolgd door zijn partijgenoot Felipe Calderón. Onder Calderón liep de Mexicaanse drugsoorlog verder uit de hand. De president besloot het leger in te zetten tegen de drugskartels. Tijdens Calderóns regeerperiode vielen meer dan 45.000 doden door de oorlog. In 2012 werd Calderón opgevolgd door de PRI-kandidaat Enrique Peña Nieto. Hij voerde enkele hervormingen door op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Ook werden democratische hervormingen doorgevoerd. Het presidentschap van Peña Nieto staat echter ook bekend om zijn vele corruptieschandalen en drugsgeweld. In 2014 werden 43 studenten door de Mexicaanse drugskartel gekidnapt, wat tot veel woede onder de Mexicaanse bevolking leidde.

In 2018 brak een nieuwe periode in de Mexicaanse geschiedenis. Andrés Manuel López Obrador van de nieuwe partij Morena werd tot president gekozen en kreeg een meerderheid in het parlement. De drie grote traditionele partijen leden flinke verliezen. López Obrador staat bekend als een linkse populist. Tijdens zijn presidentschap pakte corruptie en drugsgeweld aan, kwam er meer geld voor onderwijs en gezondheidszorg en werd er meer gedaan aan armoede en sociale ongelijkheid in het land. López Obrador werd in 2024 opgevolgd door partijgenoot Claudia Sheinbaum, nadat zij een grote meerderheid tijdens de verkiezingen behaalde. Sheinbaum werd daardoor de eerste vrouwelijke president van Mexico. Zij heeft belooft om het beleid van López Obrador door te zetten.

Geografie

Landschap

Een woestijn op het schiereiland Baja California
De vulkaan Citlaltépetl

Mexico ligt in het zuidelijke uiteinde van Noord-Amerika en in het noordelijke uiteinde van Midden-Amerika. De kustlijn van Mexico is erg lang. Het land ligt ingeklemd tussen de Atlantische Oceaan en de Grote Oceaan. Rond Mexico bevinden zich talrijke eilanden. Voorbeelden zijn de Revillagigedo-eilanden en Isla Guadalupe.

Het land heeft drie grote bergketens: de Oostelijke Sierra Madre, de Westelijke Sierra Madre en de Zuidelijke Sierra Madre. De hoogste berg in Westelijke Sierra Madre is de Cerro Gordo met 3340 meter. De hoogste berg in de Oostelijke Sierra Madre is de Peña Nevada met 3664 meter. De drie gebergten vormen samen een soort van ring, waarin het Hoogland van Mexico ligt. Dat is een vrije vlakke regio waar de meeste Mexicanen wonen. Ook ligt hier de Chihuahuawoestijn. Door Mexico loopt ook de Trans-Mexicaanse Vulkanengordel. Hier ligt ook de beroemde vulkaan Popocatépetl.

Aan de Mexicaanse oostkust ligt de Golf van Mexico. Hier bevindt zich ook het schiereiland Yucatán, wat tussen de Golf van Mexico en de Caribische Zee ligt. In het westen ligt het schiereiland Neder-Californië. Tussen dat schiereiland en het vasteland ligt de Golf van Californië.

Rivieren & Meren

In Mexico zijn weinig rivieren. Op het schiereiland Yucatan ligt wel een grote rivier, de Hondo. Andere grote rivieren zijn de Suchiate, de Rio Lerma en de Usumacinta. De grens met Belize wordt gevormd door een kanaal aan de Rio Hondo. De Rio Bravo is de langste rivier van heel Mexico. De rivier de Usumacinta vormt de grens met Guatemala. De Rio Lerma en de Rio Balsas monden in de Grote Oceaan. Een andere belangrijke rivier is de Colorado die ook door de Verenigde Staten stroomt. In Mexico zijn ook binnenlandse rivieren (dat betekent dat de rivieren niet in zee monden). Een bekende binnenlandse rivier is de Rio Casas Grandes die in de Chihuahuawoestijn ligt. De meeste rivieren in Mexico hebben weinig water. Bijna geen van hen is bevaarbaar.

In Mexico zijn talrijke meren en vijvers. De belangrijkste is het Chapalameer in de Mexicaanse staat Jalisco. Andere grote meren zijn het Meer van Patzcuaro, het Zirahuénmeer en het Cuitzeomeer. De laatste drie opgenoemde meren liggen allemaal in de Mexicaanse staat Michoacán de Ocampo.

Flora & Fauna

Vier lepisosteuzen

Mexico is een land met een diverse en speciale natuur. In Mexico komen meer dan 200.000 soorten planten en dieren voor. Er zijn ongeveer 735 soorten reptielen, ongeveer 450 soorten zoogdieren en ongeveer 290 soorten amfibieën. Over planten gesproken, heeft Mexico ongeveer 26.000 verschillende soorten planten.

In Mexico zijn er 34 biosferen (een soort ecosystemen), 64 nationale parken (=extra beschermde natuurgebieden), 4 natuurlijke monumenten, 26 fauna-flora beschermgebieden, 4 gebieden met een gewone natuurlijke bescherming en 17 natuur-heiligdommen.

Klimaat

Mexico ligt op de Kreeftskeerkring. Het klimaat in Mexico verschilt van regio. In het noorden kan het bijvoorbeeld hartstikke warm woorden vanwege de droge woestijnen en in het zuiden is het een vochtig en tropisch klimaat met regenwouden en oerwouden. De gebieden van Mexico die hoger gelegen zijn, zijn warmer dan de lage en vlakke gebieden. In het zuidoosten zijn moerassen.

Het klimaat aan de kust is ook veel koeler dan in het binnenland. De laagste temperatuur ooit opgemeten in Mexico was -26 °C en de hoogste was 50 °C. In gebieden waar het klimaat gematigd is, valt er minder dan 350 mm regen per jaar. Mexico heeft een regenseizoen. Die duurt van de maand mei tot oktober. De gemiddelde temperatuur van heel Mexico is 19 °C.

Politiek

Staatsinrichting

Claudia Sheinbaum, de huidige president van Mexico.
Het gebouw waar de Kamer van Afgevaardigden vergadert

Mexico is een federale, democratische en constitutionele republiek. Dat betekent dat Mexico een grondwet heeft en is opgericht verschillende staten (soort van provincies). Die staten hebben allemaal een grote mate van zelfbestuur. Het staatshoofd van Mexico is een president. De president is ook de regeringsleider van het land en de opperbevelhebber van het Mexicaanse leger. Om de zes jaar wordt de president gekozen door middel van rechtstreekse verkiezingen. De winnaar van de verkiezingen blijft zes jaar president. Een president mag slechts één termijn dienen; presidenten kunnen dus niet herkozen worden. De huidige president van Mexico is Claudia Sheinbaum van de partij Morena.

Naast een regering heeft Mexico ook een parlement: het Congres van de Unie. Dat parlement bestaat uit twee kamers:

  • De Kamer van Afgevaardigden, bestaande uit 500 leden. 300 leden worden gekozen via een districtenstelsel en 200 leden via nationale kieslijsten. De Kamer wordt om de drie jaar herkozen.
  • De Senaat, bestaand uit 128 leden. Zij worden om de zes jaar gekozen en vertegenwoordigen de deelstaten van Mexico.

Politieke partijen

Op landelijk niveau zijn er zeven grote politieke partijen. Dat zijn:

Bestuurlijke indeling

Mexico heeft 31 staten en één federaal district (Mexico-Stad). Iedere staat heeft een eigen gouverneur, regering en parlement. De gouverneur wordt om de zes jaar gekozen door de bevolking. Mexico-Stad is een federaal district, omdat men niet wilde dat een staat de eer had om de hoofdstad te hebben. Ondanks het verschil in naam heeft Mexico-Stad dezelfde rechten als andere staten.

De staten zijn weer verdeeld in gemeenten. Er zijn in totaal 2438 gemeentes in Mexico. De staat met de meeste gemeentes van allemaal is de staat Oaxaca met 570 gemeentes. In tegenstelling hebben de staten Baja California en Baja California Sur elk maar 5 gemeenten. Elke gemeente heeft zijn eigen burgemeester. Om de drie jaar wordt er een nieuwe gekozen. Naast de burgemeester zijn er ook de gemeenteraad en de wethouders. Die hebben ook een termijn van drie jaar lang.

Naam van de staat Hoofdstad Bevolking (2024) Oppervlakte (in km²) Kaart
(1) Aguascalientes Aguascalientes 1.493.459 5.625
States of Mexico.svg
(2) Baja California Mexicali 3.779,050 71.546
(3) Baja California Sur La Paz 872.439 73.943
(4) Campeche San Francisco de Campeche 949.481 57.727
(5) Chiapas Tuxtla Gutiérrez 5.914.879 73.681
(6) Chihuahua Chihuahua 3.900.629 247.487
(7) Coahuila de Zaragoza Saltillo 3.457.516 151.445
(8) Colima Colima 719.445 5.627
(9) Durango Victoria de Durango 1.890.563 123.367
(10) Guanajuato Guanajuato 6.313.504 30.621
(11) Guerrero Chilpancingo de los Bravo 3.603.188 63.794
(12) Hidalgo Pachuca de Soto 3.222.994 20.856
(13) Jalisco Guadalajara 8.732.495 78.630
(14) Mexico Toluca de Lerdo 17.728.216 22.333
Mexico-Stad Geen 9.352.517 577
(15) Michoacán de Ocampo Morelia 4.943.602 58.667
(16) Morelos Cuernavaca 1.964.164 4.892
(17) Nayarit Tepic 1.237.293 27.862
(18) Nuevo León Monterrey 6.130.641 64.203
(19) Oaxaca Oaxaca de Juárez 4.242.791 93.343
(20) Puebla Puebla de Zaragoza 6.586.805 34.251
(21) Querétaro Santiago de Querétaro 2.530.655 11.658
(22) Quintana Roo Chetumal 1.917.252 42.535
(23) San Luis Potosí San Luis Potosí 2.874.010 61.165
(24) Sinaloa Culiacán Rosales 3.169.760 57.331
(25) Sonora Hermosillo 3.039.967 184.946
(26) Tabasco Villahermosa 2.537.961 24.747
(27) Tamaulipas Ciudad Victoria 3.575.756 80.148
(28) Tlaxcala Tlaxcala de Xicohténcatl 1.469.900 3.997
(29) Veracruz de Ignacio de la Llave Xalapa-Enríquez 8.093.517 71.856
(30) Yucatán Mérida 2.375.403 39.671
(31) Zacatecas Zacatecas 1.674.227 75.416

Buitenlands beleid

Mexico is lid van verschillende internationale organisaties zoals de Verenigde Naties, de Organisatie van Amerikaanse Staten, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, de Veiligheids- en Welvaartsalliantie van Noord-Amerika, de G8+5, de Caricom, de Raad van Europa, de Organisatie van Niet-Gebonden Landen en de Zuid-Amerikaanse Statengemeenschap.

Op politiek vlak heeft Mexico goede banden met haar buurlanden. Samen met de Verenigde Staten en Canada vormt Mexico de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst (NAFTA). Tussen de drie landen is er grote mate van vrijhandel mogelijk. Ook werken en wonen veel Mexicanen in de Verenigde Staten en werken de landen samen om drugsgeweld aan te pakken. Sinds het presidentschap van Donald Trump in 2017 is de band tussen Mexico en de Verenigde Staten iets stroever geworden. Trump wil namelijk illegale immigratie in de Verenigde Staten vanuit Mexico aanpakken. Mexico is namelijk een doorstroomgebied voor migranten uit het Midden-Amerika. Ook vanuit het zuiden van Mexico vluchtten er veel mensen naar de Verenigde Staten. Inmiddels staat langs een deel van de Amerikaans-Mexicaanse grens een hek.

Daarnaast heeft Mexico nog zeer goede banden met andere landen in Latijns-Amerika. Veel landen in Latijns-Amerika zijn namelijk ook Spaanstalig. Ook zijn er veel overeenkomsten qua cultuur en geschiedenis.

Strijdkrachten

Wel 175.000 mensen uit Mexico werken in het leger van Mexico. Het leger is verdeeld in:

  • het Mexicaanse Leger (130.000 soldaten)
  • de Mexicaanse Marine (37.000 soldaten)
  • de Mexicaanse Luchtmacht (8.000 soldaten)

Mensenrechten

De mensenrechten van Mexico waren vroeger niet zo goed. Tegenwoordig is het wat beter, maar het is weer slecht geworden sinds het jaar 1992. Ook zijn er regionale verschillen. In de noordelijke staten zijn de mensenrechten over het algemeen beter dan in het zuiden.

30% tot 60% van de huwelijken in Mexico heeft een vorm van huiselijk geweld, waarbij de mannelijke partner de vrouwelijke partner slaat. Daarnaast heeft Mexico een van de hoogste aantallen vrouwenmoorden ter wereld. Jaarlijks worden enkele honderden vrouwen vermoord. Vooral aan de grens met de Verenigde Staten (zoals Ciudad Juárez) en in regio's met veel drugsgeweld. Vooral de arme vrouwen worden vaak aangevallen. De maffia en drugsverkopers proberen vrouwen te kidnappen om te verkrachten. Dan verkopen ze die naar een plek waar prostitutie is. Als ze dat niet willen, dan worden de vrouwen vermoord.

In Mexico worden ook regelmatig (massa)graven van vermiste personen gevonden. Die massagraven worden in verband gebracht met de Mexicaanse drugsoorlog. Ook hebben de Mexicaanse politie en Amerikaanse FBI tunnels ontdekt die door smokkelaars gebruikt worden. Ook brengen smokkelaars drugs over de grens via bussen, vrachtwagens en auto's. In het verleden kwam vooral veel marihuana (wiet) de Verenigde Staten binnen via Mexico. Inmiddels hebben enkele Amerikaanse staten wiet gelegaliseerd. Drugshandelaars handelen nu in zwaardere drugs zoals cocaïne, fentanyl en methamphetamine

De inheemse bevolking van Mexico heeft te maken discriminatie. In sommige gevallen slaat die discriminatie over in martelingen en zelfs moorden. Andere problemen in Mexico zijn een gebrek aan persvrijheid, corruptie en kinderarbeid. Op het gebied van lhbt-rechten heeft Mexico in de jaren groter sprongen gemaakt. Zo is het homohuwelijk inmiddels in alle staten legaal.

Bevolking

De bevolkingstabel van Mexico

In 2020 had Mexico 128.649.565 inwoners. Het inwonersaantal van Mexico groeide een beetje tijdens de 19e eeuw. Tussen 1930 en 1980 maakte Mexico een snelle groei door. De groeicijfers waren meer dan 3 % van de bevolking. Na 20 jaar verdubbelde de Mexicaanse bevolking, maar de bevolking begon minder te groeien in de periode van 1995 en 2000. De gemiddelde levensverwachting steeg van 36 in 1895 tot 72 in 2000. In het begin van de 20e eeuw leefden 90 % van alle Mexicanen op het platteland of in dorpjes. Tegenwoordig wonen de meeste Mexicanen in de steden. De meest dichtstbevolkte plaatsen in Mexico zijn Mexico-Stad, Guadalajara, Monterrey en Puebla. De minst bevolkte plaatsen in Mexico zijn vooral in Baja California Sur, Campeche en Quintana Roo.

Daarnaast wonen grote groepen Mexico in het buitenland. De Verenigde Staten is het land waar de meeste Mexicanen wonen na Mexico. In de Verenigde Staten leven wel ongeveer 37 miljoen Mexicanen. Zij zijn doorheen de jaren naar de Verenigde Staten gegaan om te werken of vluchtten voor armoede en drugsgeweld. Zij leven vooral in de Amerikaanse staten Californië, Texas, New Mexico en Illinois. Een andere plek waar veel Mexicanen wonen is Canada. Het Europese land met de meeste Mexicanen is Duitsland. De vierde bestemming waar veel Mexicanen wonen is Spanje. Er leven hier ongeveer zo'n 5.825 Mexicanen. Verder zijn er nog Mexicaanse gemeenschappen in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Zwitserland, Japan en België.

Etniciteiten

Een cultureel evenement van de Nahua.

Mexico is een erg divers land met verschillende bevolkingsgroepen. Anders dan andere landen wordt in Mexico geen onderzoek gedaan naar de specifieke samenstelling van de bevolking. De laatste keer dat dat wel gebeurde was in 1921. Hierdoor zijn de precieze percentages of aantallen vaak onbekend, hoewel er enkele kleine onderzoeken zijn geweest. De belangrijkste groepen zijn:

  • Mestizo-Mexicanen: Zij vormen de grootste groep Mexicanen. Mestizo's zijn de nakomelingen van de Spaanse kolonisten en inheemse inwoners. Hun identiteit is daarom beïnvloed door zowel inheemse als Europese cultuur. Ook heeft hun identiteit veel bijgedragen aan de Mexicaanse cultuur.
  • Inheemse Mexicanen: Zij vormen ongeveer 14.9% tot 21,5% van de bevolking. Inheemse Mexicanen zijn de nakomelingen van de inheemse stammen in Mexico. Zij wonen tegenwoordig voornamelijk in het zuiden en op het schiereiland Yucatán. Belangrijke inheemse groepen zijn de Nahua, de Yucateekse Maya's, de Zapoteken, de Mixteken en de Otomi.
  • Witte Mexicanen: Zij zijn de nakomelingen van Europese kolonisten of Europeanen die later naar Mexico verhuisden. Hieronder vallen etnische groepen zoals Asjkenazische Joden, Sefardische Joden en Mennonieten. De meeste witte Mexicanen wonen in het noorden van het land en in de grote steden.
  • Afro-Mexicanen: Zij zijn de nakomelingen van Afrikaanse slaven of Afrikaanse personen die later naar Mexico verhuisden. Zij wonen voornamelijk in steden als Veracruz. In 2015 zei 1,5% van de Mexicanen dat hij/zij Afro-Mexicaans was.
  • Arabische Mexicanen: Zij hebben een Midden-Oosterse migratieachtergrond. In Mexico wonen ongeveer 1,1 miljoen Arabische Mexicanen. Zij hebben vaak voorouders uit Libanon, Syrië, Palestina of Irak.
  • Aziatische Mexicanen: Zij vormen minder dan 1% van de bevolking en zijn voornamelijk afkomstig uit de Filipijnen.

Daarnaast is een groot gedeelte van de Mexicanen ook gemixt en zijn er kleinere groepen (zoals de Roma). Er zijn Amerikaanse, Spaanse, Guatemalaanse, Argentijnse, Colombiaanse, Hondurese, Duitse, Italiaanse, Indische, Cubaanse, El Salvadoraanse, Franse, Chinese, Russische, Canadese, Libanese, Joodse, Japanse, Uruguayaanse, Peruaanse en Koreaanse gemeenschappen in Mexico.

Religie

De kerk van Puebla

Mexico heeft een scheiding tussen kerk en staat en godsdienstvrijheid. De grootste religie van Mexico is de Rooms-Katholieke Kerk. In 2020 was 78% van de Mexicanen katholiek. Sinds het jaar 2000 daalt het aantal katholieken in Mexico. Zo zag in 2000 nog 96% van de bevolking zich als katholiek. Na Brazilië heeft Mexico het hoogste aantal katholieken ter wereld. Vooral in de staten Jalisco, Aguascalientes en Guanajuato gelooft men veel in de katholieke kerk. 11% van de bevolking is protestants. Protestanten wonen vooral in de staten Campeche, Chiapas en Tabasco. Ook zijn er kleinere groepen christenen die het oosters christendom aanhangen. In totaal hangt 91,3% van de bevolking het christendom aan.

In de dichtbevolkte steden (zoals Mexico-Stad, Guadalajara, Monterrey en Puebla) worden ook andere godsdiensten beoefend. De Indische immigranten hier zijn vaak moslim, dus ze geloven in de islam. Indiërs die niet in de islam geloven, geloven in het hindoeïsme en het sikhisme. De Chinezen, Japanners en de Koreanen geloven vooral in het boeddhisme, het confucianisme, het taoïsme en het shintoïsme. Die andere religies vormen slechts 0,3% van de bevolking. Daarnaast ziet 8,4% van de bevolking zich niet als religieus.

Talen

Belangrijkste inheemse talen van Mexico
Taal Aantal sprekers
Nahuatl 1.659.029
Maya 892.723
Mixeeks 510.801
Zapoteeks 505.992
Tzotzil 356.349
Tzeltal 336.448
Otomí 327.319
Totonaca 271.847
Mazateeks 246.198
Huasteeks 173.233

De officiële taal van Mexico is het Spaans. Mexico heeft een eigen variëteit van het Spaans (het Mexicaans-Spaans). Die variëteit is een van de meest gebruikte vormen van het Spaans. Het Spaans is voor veel Mexicanen de taal die zij dagelijks gebruiken. Meer dan 99% van de bevolking spreekt Spaans, vaak als moedertaal.

De Mexicaanse erkent daarnaast 63 inheemse talen. De talen met de meeste sprekers zijn het Nahuatl, het Maya en het Mixteeks. In 1895 sprak nog 17 % van de Mexicaanse bevolking nog de inheemse indiaanse taal. Tegenwoordig spreekt zo'n 5 tot 6% van de bevolking een inheemse taal.

Omdat Mexico zo dicht bij de Verenigde Staten ligt, spreekt men ook veel Engels. Voornamelijk aan de grens en in de grote steden spreken veel mensen Engels. Andere buitenlandse talen in Mexico zijn het Venetiaans, het Duits, het Frans, het Catalaans, het Baskisch, het Arabisch, het Hebreeuws, het Jiddisch en het Sefardisch.

Grootste steden

20 grootste steden van Mexico

Mexico-Stad
Mexico-Stad
Ecatepec de Morelos
Ecatepec de Morelos
Puebla
Puebla

 Nummer Naam Inwonersaantal
(2020) 		Staat/district

Tijuana
Tijuana
Léon
León
Ciudad Juárez
Ciudad Juárez

1 Mexico-Stad 9.209.944 Mexico-Stad
2 Tijuana 1.810.645 Baja California
3 Ecatepec de Morelos 1.643.623 Mexico
4 León 1.579.803 Guanajuato
5 Puebla 1.542.232 Puebla
6 Ciudad Juárez 1.501.551 Chihuahua
7 Guadalajara 1.385.629 Jalisco
8 Monterrey 1.142.952 Nuevo León
9 Nezahualcóyotl 1.072.676 Mexico
10 Zapopan 1.026.492 Jalisco
11 Chihuahua 925.762 Chihuahua
12 Mérida 921.771 Yucatán
13 Naucalpan 911.168 Mexico
14 Cancún 888.797 Quintana Roo
15 Saltillo 864.431 Coahuila de Zaragoza
16 Aguascalientes 863.893 Aguascalientes
17 Hermosillo 855.563 Sonora
18 Mexicali 854.186 Baja California
19 San Luis Potosí 845.941 San Luis Potosí
20 Culiacán 808.416 Sinaloa

Onderwijs

De mensen in Mexico kunnen al duizenden jaren schrijven, al sinds de tijd van de Azteken en de Maya's. Maar 1,9 % van alle mensen in Mexico is analfabeet. Het onderwijs van Mexico is redelijk goed. Inheemse kinderen in Mexico zitten vaak op een tweetalige school, waar zij ook hun eigen taal leren. Daarnaast heeft Mexico een groot aantal scholen waar zowel in het Spaans als Engels onderwezen wordt.

In Mexico geldt de leerplicht vanaf 6 jaar. Mexicaanse kinderen gaan vanaf hun 6e tot 12e levensjaar van een basisschool (primaria). Hierna gaan de leerlingen vanaf hun 12e tot 15e levensjaar naar een secundaria en van hun 15e tot 18e levensjaar naar een preparatoria of bachillerato. De secundaria is vergelijkbaar met de onderbouw van de middelbare school. Hier hebben de leerlingen nog algemene vakken. De preparatoria/bachillerato vergelijkbaar is met de bovenbouw, waar leerlingen een specifieke richting opgaan. In Mexico zijn de onderbouw en bovenbouw dus twee verschillende scholen.

Op 21 september 1551 werd de eerste universiteit van Mexico opgericht: de Nationale Autonome Universiteit van Mexico. Drie personen die ooit op deze universiteit hebben gezeten, hebben de Nobelprijs gewonnen. Mensen uit Mexico gaan vaak studeren in het buitenland, voor de hoop van een goede baan. Vaak gaan de Mexicanen naar de Verenigde Staten en Canada.

Cultuur

De quinceañera is een bekende Mexicaanse traditie. Het is dag waarop een meisje 15 jaar oud wordt en een mooi verjaardagsfeest krijgt.

De Mexicaanse cultuur is afgeleid van de inheemse culturen en de Spaanse cultuur. Daarnaast zijn er ook veel invloeden uit de culturen van andere landen, zoals de Amerikaanse cultuur. De Mexicaanse bevolking is erg trots op hun cultuur. Mexicanen volgen vaak de cultuur van hun voorouders op.

Vriendschapsbanden en gemeenschap

Een familie in Mexico heeft vaak een goeie band met elkaar. De grootouders, ooms, tantes, ouders enz. wonen allemaal samen in een huis of wonen zeer dichtbij elkaar. Als iemand in het huis nood heeft, dan gaat de rest diegene helpen. In veel families is de vader de baas en wordt van vrouwen verwacht dat zij het huishouden doen en de kinderen verzorgen. Sinds het midden van de 20e eeuw zijn de rechten van vrouwen aanzienlijk verbeterd. Veel vrouwen werken dan ook. Toch bestaan er nog steeds traditionele genderrollen op voornamelijk het platteland.

Gemeenschappen in Mexico worden gewaardeerd. Men houdt van sterke familiebanden en goede samenleving. Daarom bezoeken familieleden elkaar regelmatig.

Film

De geschiedenis van de Mexicaanse films/bioscoop gaat terug tot het begin van de 20e eeuw. Van 1896 tot 1929 waren er nog maar alleen geluidloze films. De eerste bioscopen van Mexico bestonden alleen maar in Mexico-Stad. Films duurden toentertijd slechts één minuut. De bioscopen en films begonnen populair te worden in het jaar 1911. Zelfs veldslagen tijdens de Mexicaanse Revolutie die gefilmd werden, kon je zien in de bioscoop.

Lupe Vélez, een van de bekendste Mexicaanse actrices.

Later kwamen er ook romantische films met acteurs en actrices. De bekendste actrices uit deze tijd waren Lupe Vélez en Dolores del Río. De bekendste acteur acteur uit deze tijd was Ramón Novarro. In de jaren 1920 van de vorige eeuw werden zeer weinig films geproduceerd, omdat de Amerikanen uit Hollywood (Los Angeles) te goede films produceerden. Daarom verhuisden deze acteurs voor een tijd naar Hollywood. In de jaren 1930 van de vorige eeuw brak er een goede tijd uit. De drie bekende filmsterren kwamen weer terug in Mexico. Deze tijd werd de Gouden Eeuw van de Mexicaanse Filmindustrie genoemd. Bekende nieuwe sterren waren Cantinflas en Pedro Infante. Cantinflas had als bijnaam de Mexicaanse Charlie Chaplin.

Muziek

Veel Mexicaanse liederen zijn beroemd over de hele wereld. Bij Mexicaanse muziek gebruikt men vaak een gitaar als muziekinstrument. De Mexicaanse muziek is erg populair in Europa. Er is weinig bekend van de inheemse muziek. De inheemse volkeren hadden geen snaarinstrumenten. Ze hadden wel blaasinstrumenten en slaginstrumenten. Er zijn weinig inheemse muziekinstrumenten opgegraven. Men weet wel dat de inheemse volkeren van zang en muziek hielden. De fluiten werden toen van klei of riet gemaakt. Later is de muziek in Spaanse muziek veranderd. Een paar mannen spelen een gitaar of accordeon en zingen. Dan is er soms een danseres die gaat dansen. De mannen hebben vaak een brede hoed. Dat noem je norteño-muziek.

De Mexicaanse muziek heeft soms zelfs Afrikaanse en Aziatische invloeden. In Mexico houdt men ook van rockmuziek. Vele jongeren houden van deze muziek. Vooral in de grote steden zijn veel rockoptredens. Men houdt ook van ballad en bolero. Ballad en bolero zijn twee soorten rustige muziek, vaak met een gitaar. Van oorsprong komen allebei de soorten muziek uit het Caraïbisch gebied. Het werd opgenomen op het schiereiland Yucatán en werd een rage en populariteit.

De Mexicaanse keuken

De taco is een bekend voorbeeld van een Mexicaans gerecht.

De Mexicaanse keuken is erg veel afgeleid van de Spanjaarden. Mexicanen houden van pittig eten, zoals pepers. Ook eet men veel maïs. Enkele beroemde Mexicaans gerechten zijn burrito's, enchilada's, quesadilla's en taco's. Burrito's en taco's worden gemaakt van maïszetmeel. Dan lijken ze op pannenkoeken. In die zogenaamde "pannenkoeken" stopt men allerlei groente en vlees.

Ook eet men nacho's erbij. De nacho's moet je dippen in een speciale avocado-saus: guacamole, als je burrito's wilt eten. Als je taco's wil eten, moet je de nacho's in een pittige chilisaus dippen. Ingrediënten die je bijna niet kunt missen in Mexicaans eten zijn maïs, pepers, bonen, pompoenen, avocado's, zoete aardappelen, tomaten, cacao, suiker en nog veel meer ingrediënten. Vlees dat vaak wordt gegeten is vooral rundvlees, varkensvlees en kippenvlees. Chocola is een traditioneel gerecht van Mexico. Vroeger werd van cacao een drankje gemaakt voor de koning van het Azteekse rijk. De bedienden stopten er dan suiker in en veranderden het in chocolademelk. In Mexico eet men ook graag rijst.

Sport

Charrería, de nationale sport van Mexico

In Mexico worden veel sporten beoefend. De nationale sport van Mexico is charrería. Dat is een soort race van vee-ranches/paarden. Bij die sport draagt men versierde kleding. Langs de kant van de races wordt muziek gespeeld en gezongen. In Mexico houdt men ook van moderne sporten. Voorbeelden zijn basketbal, voetbal, honkbal, Baskische pelota en boksen.

Voetbal is erg populair in Mexico. Mexico heeft een eigen eredivisie. Het Mexicaanse voetbalelftal van onder de 17 jaar heeft de Wereldkampioenschappen gewonnen in Peru, 2005. Honkbal is de meest populairste sport in het noorden en het zuidoosten van Mexico. Er zijn vaak diverse nationale wedstrijden en competities. Basketbal is vooral populair in de gebieden aan de Grote Oceaan. Ook in het zuidoosten van Mexico houdt men van basketbal. Baskisch Pelota is een traditioneel Spaans soort tennis. Er is geen net tussen beiden en om een punt te scoren moet je de bal tegen de muur slaan. Mexico heeft ooit twee gouden Olympische medailles voor pelota gekregen. Boksen is een rage van Mexico. Mexico heeft best veel Olympische kampioenen in boksen.

Feestdagen

De Dag van de Doden

Mexico heeft vele speciale feesten en evenementen die men nergens ter wereld kent. Een goed voorbeeld is de Dag van de Doden. Op die dag worden er allemaal schedels gemaakt van suiker en snoep. Men draagt ook wonderbaarlijke kostuums. Dat feest wordt gevierd in de 2 eerste dagen van de maand november. De Mexicanen bezoeken dan de graven van hun familie of beste vrienden die al gestorven zijn. De nationale feestdag van Mexico (Grito de Dolores) is 16 september. Op die dag riep Miguel Hidalgo de onafhankelijkheid van Spanje uit. Tegenwoordig worden er allemaal activiteiten gehouden op 16 september, maar ook op andere feesten. Voorbeelden zijn vuurwerk afschieten, huizen en kerken versieren, missverkiezingen houden, stierengevechten, danswedstrijden, hanengevechten, sportwedstrijden (zoals voetbalcompetities) en nog veel meer. Het belangrijkste feest van Mexico is echter 12 december: de verschijning van de Maagd van Guadalupe.

Datum Naam feest Waar over het feest gaat
1 januari Nieuwjaar Eerste dag van het jaar
5 februari Dag van de Grondwet Dag ter ere de aanname van de Mexicaanse grondwet
20 maart Expropiación Petrolera Dag ter ere het begin van de oliewinning in Mexico
21 maart Geboorte van Benito Juárez De dag ter ere de geboorte van de oud-president Benito Juárez
30 april Kinderdag De dag ter ere de Mexicaanse kinderen
1 mei Dag van de Arbeid Feest ter ere de arbeid van de hele wereld
5 mei Cinco de mayo Viering van de overwinning in de Slag bij Puebla
16 september Grito de Dolores Nationale feestdag van Mexico en dag waarop de onafhankelijkheid van Spanje werd uitgeroepen
12 oktober Día de la Raza Feest ter ere dat Columbus Amerika ontdekte
1 november en 2 november Dag van de Doden Herdenkingsdag aan de Mexicaanse doden
12 december Verschijning van de Maagd van Guadelupe Herdenkingsdag aan de verschijning van de Maagd van Guadelupe
25 december Eerste kerstdag Viering van de Eerste Kerstdag
26 december Tweede kerstdag Viering van de Tweede Kerstdag
31 december Oudejaar Viering van oudejaarsavond

Literatuur

De inheemse literatuur speelde vroeger een grote rol in de Mexicaanse literatuur, maar de boeken met literatuur werden door de Spanjaarden verbrand. Daarom is er weinig waard gebleven en weten we dus weinig over de inheemse literatuur.

Vanaf de 20e eeuw begon men moderne literatuur te schrijven. Een van de grootste literatuur-schrijvers van Midden-Amerika en Zuid-Amerika is de Mexicaan Juan Rulfo. Hij werd beroemd door de boeken Pedro Páramo en El Llano en de lama's. Een andere bekende schrijver is Octavio Paz.

Beeldende kunst

Schilderijen zijn één van de oudste Mexicaanse kunsten. Ze zijn bijna overal aanwezig: in winkels, bioscopen, enzovoort. De vroegste schilderijen waren oude Maya-muurschilderingen. De alleroudste van allemaal bestaat al ongeveer 7500 jaar lang en is gevonden in een grot te Baja California. Er zijn ook fresco's gevonden in Mexico. Muurschilderingen waren in de 16e eeuw erg belangrijk voor religieuze gebouwen. Rond de 18e eeuw werden de schilderijen/schilderingen minder religieus.

Mooie mini-piñata's

In Mexico maakt men heel speciaal en mooi houtsnijwerk. Die dingen worden soms ook van verschillende soorten papier/karton gemaakt. De werkjes zijn heel fleurig met allerlei kleuren. Het papier, hout of karton wordt mooi beschilderd. Dat noem je piñata's. De bedenker van dit goede idee is Pedro Lopez Linares in het jaar 1936. Als het een groot ding is, wordt het een verjaardagspiñata. Kinderen vragen vaak voor hun verjaardag een verjaardagspiñata in de vorm welke ze willen. In de verjaardagspiñata wordt snoep in gestopt en dan mag het jarige kind met blinddoek de verjaardagspiñata open slaan. De snoepjes die uit de piñata vallen, zijn bedoeld voor de gasten van het feest. Zo hebben zij ook een klein cadeautje.

Economie

Boeren in de staat Puebla.

Tijdens de koloniale periode was Mexico een landbouwland. Later zou men ook veel werken aan de mijnbouw, want er is erg veel zilver in Mexico. In Mexico was tijdens de koloniale periode niet veel industrie. Dat gebeurde pas echt aan het einde van 19e eeuw rond steden als Puebla en Mexico-Stad. Mexico was 's werelds eerste olieproducent- en exporteur. In de industrie produceerde men nu ook staal en elektriciteit. Tijdens de jaren 1970 tot 1980 brak er een financiële crisis uit in Mexico. Mexico moest toen veel schulden betalen. De crisis eindigde, maar in 1994 dompelde Mexico weer in een andere crisis. In 2006 zou die crisis eindigen. De Mexicaanse economie groeide vanaf toen enorm.

Vele Mexicanen uit het buitenland maken Mexico ook rijk. Het wordt per jaar geschat op 70 miljard dollar. Volgens de gegevens van de Wereldbank is het bbp (Bruto Binnenlands Product) per persoon in Mexico hoger dan de rest van Midden-Amerika en Zuid-Amerika (met uitzondering van Brazilië). Mexico staat als tweede op de lijst. De verdeling van de rijkdom in Mexico is niet eerlijk. Sommige mensen zijn hartstikke rijk en sommige mensen zijn straatarm.

Belangrijke exportproducten uit Mexico zijn elektronica, auto's en auto-onderdelen, zilver, plastic, chemicaliën, textiel en kleding, fruit en groenten, koffie en katoen. 82,7% van de buitenlandse handel is met de Verenigde Staten. Veel Amerikaanse bedrijven hebben hun fabrieken in Mexico staan, waar de lonen lager zijn. Andere belangrijke handelspartners van Mexico zijn Canada, China, Duitsland en Brazilië.

Vervoer, transport en verkeer

Vervoer-statistieken van Mexico
Wegen
Type Lengte (in km)
Totaal wegen 352.072
Onbekende wegen 55.984
Onverharde wegen 22.663
Verharde wegen 152.089
Wegen met twee rijstroken 110.367
Wegen met vier of meer rijstroken 10.969
Spoorwegen
Totale lengte 26.662
Luchthavens
Type Totaal
Internationale luchthavens 47
Nationale luchthavens 14
Havens
Totaal 108

Het wegen-netwerk van Mexico is een van de grootste van Latijns-Amerika. Volgens de Minister van Verkeer en Vervoer in Mexico zijn de wegen in totaal 352.072 mijl lang. De snelwegen in Mexico hebben vaak wel 4 rijbanen. Bij sommige tunnels, wegen en bruggen moet je tol betalen. In Mexico zijn ook spoorwegen. De spoorwegen worden vooral gebruikt voor de transport. In Mexico zijn veel luchthavens en zeehavens. De grootste luchthaven ligt in Mexico-Stad. Een andere grote luchthaven is Cancún International Airport. Door Mexico-Stad, Monterrey en Guadalajara zijn uitgebreide metro-stelsels. In Mexico-Stad is ook nog een monorail. Mexico heeft 108 havens. De belangrijkste havens in Mexico zijn die van Veracruz en die van Manzanillo.

De belangrijkste luchthavens zijn:

  • Internationale Luchthaven Benito Juárez (luchthaven van Mexico-Stad)
  • Internationale Luchthaven Don Miguel Hidalgo y Costilla (luchthaven van Guadalajara)
  • Internationale Luchthaven Mariano Escobedo (luchthaven van Monterrey)
  • Internationale Luchthaven van Cancún
  • Internationale Luchthaven Generaal Juan N. Álvarez (luchthaven van Acapulco)
  • Internationale Luchthaven Generaal Rodolfo Sánchez Taboada (luchthaven van Mexicali)
  • Internationale Luchthaven Generaal Abelardo L. Rodriguez (luchthaven van Tijuana)
  • Internationale Luchthaven Licenciado Jezus Teran Peredo (luchthaven van Aguascalientes)
  • Internationale Luchthaven Generaal Heriberto Jara (luchthaven van Veracruz)
  • Internationale Luchthaven Generaal Ignacio Pesqueira García (luchthaven van Hermosillo)
  • Internationale Luchthaven Del Bajío (luchthaven van Guanajuato)
  • Internationale Luchthaven Generaal Leobardo C. Ruiz (luchthaven van Zacatecas)
  • Internationale Luchthaven Licenciado Gustavo Díaz Ordaz (luchthaven van Puerto Vallarta)
  • Internationale Luchthaven Amado Nervo (luchthaven van Tepic)

Communicatie & Media

In Mexico heeft al sinds 1990 media. Er kwamen speciale telefoon-en communicatiebedrijven in Mexico. Ook kwam er een televisie-instituut: het Mexicaanse Instituut voor Televisie. Vroeger waren er nog maar twee televisie-omroepen in Mexico: Televisa en TV Azteca. Televisa is de grootste Spaanstalige media van de hele wereld. Op deze zender zijn vaak soaps (romantische series). De steden aan de grens met de Verenigde Staten ontvangen Amerikaanse televisie-zenders. Nu heeft Mexico 733 verschillende televisie-zenders. Mexico-Stad heeft een paar eigen televisie-zenders. Dit zijn ze: XEIPN-TV (ook wel Kanaal 11 van Mexico), XEIMT-TV (ook wel Kanaal 22 van Mexico), XHTVM-TV (ook wel Project 40 van Mexico), XHRAE-TV (ook wel Cadena Tres). In Mexico zijn ook nog radio-bedrijven. Mexico heeft er ongeveer 1590, waarvan 4 bij Mexico-Stad horen. Verschillende universiteiten in Mexico hebben hun eigen radio-zender. Het grootste telefoon-bedrijf in Mexico is Telmex. Wel 80 % van Mexicaanse gezinnen heeft een telefoon. In de straten in de steden staan vaak telefooncellen. Niet echt veel mensen gebruiken moderne communicatie/media/technologie in Mexico. Mexico heeft meer dan 111 miljoen inwoners en slechts ongeveer zo'n 23.260.330 inwoners gebruiken deze moderne dingen. Daarom is er zelfs in de armste dorpen/plaatsen van het land minstens één computer-station/internetverbinding. De belangrijkste kranten van Mexico (op alfabet) zijn: de El Universal, de La Jornada en de Reforma. In de grote steden en in de staten zijn lokale kranten. De belangrijkste sport-krant is de Daily Record. Mexico heeft de beste water-instellingen en sanitaire voorzieningen van Midden-Amerika en Zuid-Amerika. De kwaliteit van het water is toch erg vies in tegenstelling met Canada, de Verenigde Staten, Europa enzovoort. Het water is het meest vies in de armste landelijke gebieden.

Toerisme

San Luis Potosí
Baja California Sur

Toerisme in Mexico is een belangrijke activiteit voor de economie van Mexico. Mexico heeft erg veel toerisme. Mexico staat als 8e waar de meeste toeristen van de hele wereld naar toe gaan. In 2006 kwamen er wel ongeveer zo'n 21,4 miljoen toeristen/bezoekers in Mexico. Mexico is de eerste bestemming voor alle landen in Midden-Amerika en Zuid-Amerika. Het aantal inkomst van toerisme in 2006 was 12,17 miljard Amerikaanse dollar (!). In 2005 bedroeg het geld aan toerisme 5,7 % van het nationale inkomen. De belangrijkste toeristische trekpleisters van Mexico zijn de prachtige oude tempels en ruïnes van de Olmeken, de Azteken, de Maya's en de Teotihuacan. Verder zijn de vroegere koloniale steden, de prachtige stranden en badplaatsen belangrijk voor het toerisme. Chitchen Itza is een Maya-tempel die wordt beschouwd tot de 7 nieuwe wereldwonderen. De meerderheid van de toeristen in Mexico komt uit Canada of de Verenigde Staten. Een andere belangrijke groep toeristen komt uit Europa. Mexico heeft een prachtige cultuur die beïnvloed is door de indiaanse cultuur en de Europese/Spaanse cultuur. In Mexico zijn veel reisbureaus.

De kusten van Mexico liggen vaak vol met prachtige stranden. Die worden vaak bezocht door toeristen/bezoekers. Op het schiereiland Yucatan zijn de populairste stranden van Mexico. De bekendste badplaats en stad hier is Cancún. Hier zijn prachtige hotels en strand-resorts. Een ander bekend strand is het strand van het eiland Isla Mujeres. Ten zuiden Cancún zijn eco-parken en nog meer badplaatsen. Ook ligt er een historische Maya-stad in het zuiden van Cancún, genaamd: Tulum. Aan de Grote Oceaan zijn ook populaire stranden, de populairste daarvan heet Acapulco. Er zijn hier ook erg veel hotels als in Cancún. Een bekende sport die hier vaak wordt gehouden is diepzeeduiken. Sommige duikers springen gewoon van een hoge rots in het koraalrijke water. De zee hier is lekker diep met veel koraal en vissen. Ten zuiden van Acapulco liggen het surf-vakantieoord Puerto Escondido, de haven van Puerto Angel en de natuurlijke stranden van Zipolite. Ten noorden van Acapulco liggen het vakantieoord Ixtapa en het vissersdorp Zihuatanejo. Nog verder naar het noorden zijn de wilde en ruige kusten van de Mexicaanse staat Michoacan. Verder aan de Pacifische kust zijn ook de stad Mazatlan en de badplaats Puerto Vallarta populair. Een bekend zwart strand hier is Cuyutlan. Op het zuidelijkste puntje van het schiereiland Baja California ligt de stad Cabo San Lucas die beroemd is geworden om zijn stranden en marlijn-visserij. Vlak bij de Amerikaanse grens, ook op Baja California, ligt de stad San Felipe.


Bekende trekpleisters-lijst

Stranden
Belangrijke economische steden
Archeologische vindplaatsen
Koloniale steden


Nationale symbolen

Volkslied

De vlag van Mexico
Het wapen van Mexico

Het volkslied van Mexico heet Himno Nacional Mexicano, het is beter bekend als Mexicanos al grito de guerra (Mexicanen, op de roep van de oorlog!). De componist van dit lied was Jaime Nunó en de tekst was van Francisco González Bocanegra. In het jaar 1854 werd dit lied het volkslied van Mexico. Hieronder is het refrein van het lied in het Spaans:

Mexicanos al grito de guerra
el acero aprestad y el bridón.
Y retiemble en sus centros la tierra,
al sonoro rugir del cañón.
¡Y retiemble en sus centros la tierra,
al sonoro rugir del cañón!

Vlag

Het groen van de Mexicaanse vlag betekent onafhankelijkheid, het wit betekent het geloof en het rood het bloed van de Mexicaanse mensen. Het rood staat ook voor de gelijkheid van de Mexicaanse mensen. In het midden van de vlag staat het wapen van Mexico. Het wapen stelt een legende voor met een adelaar op een cactus met een slang in zijn snavel. In het jaar 1821 werd de vlag door het bevrijdingsleger van Mexico ontworpen. Tot 1823 en van 1865 tot 1867 droeg de adelaar de Mexicaanse keizerskroon. De huidige vlag is ontworpen in 1968.

Wist je dat...

Een chihuahua, 's werelds kleinste hond
  • ... Mexico vroeger Nieuw-Spanje werd genoemd?
  • ... 15°-33° N, 86°-117° W de coördinaten van Mexico zijn?
  • ... de Piek van Orizaba de hoogste berg van Mexico is?
  • ... de Piek van Orizaba 5636 m hoog is?
  • ... de bekendste woestijn van Mexico de Chihuahua-woestijn is?
  • ... de kleinste hond ter wereld, de Chihuahua, uit Mexico komt?

Zie ook

Externe link

Bronnen

  • informatie van Wikipedia
  • informatie uit het boek "De Grote Wereldatlas"
  • informatie uit het boek "Grote Spectrum Encyclopedie Deel 12/Malta-Myceense beschaving"
  • informatie uit het boek "Geografica"
  • informatie uit het boek "De vlaggen van de wereld"


Landen en afhankelijk gebieden in Noord-Amerika LocationNorthAmerica.png
Antigua en Barbuda · Bahama's · Barbados · Belize · Canada · Costa Rica · Cuba · Dominica · Dominicaanse Republiek · El Salvador · Grenada · Guatemala · Haïti · Honduras · Jamaica · Mexico · Nicaragua · Panama · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Trinidad en Tobago · Verenigde Staten

Afhankelijke gebieden: Amerikaanse Maagdeneilanden · Anguilla · Aruba · Bermuda · Bonaire · Britse Maagdeneilanden · Clipperton · Curaçao · Groenland · Guadeloupe · Kaaimaneilanden · Martinique · Montserrat · Puerto Rico · Saba · Saint-Barthélemy · Saint-Martin (FR) · Saint-Pierre en Miquelon · Sint Eustatius · Sint Maarten (NL) · Turks- en Caicoseilanden
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Mexico&oldid=965155"